"De overdracht van taken van de 'geestgrondpolders aan Rijnland heeft als nadeel dat de afstand tussen bestuur/bestuurden groter wordt, zoals bij elke concentratie," aldus Gedeputeerde Staten van Noord- en Zuid-Holland in hun voordracht aan de Provinciale Staten. Om dit nadeel te ondervangen adviseerden zij het instellen van afdelingsraden, waaraan bepaalde taken, de micro-waterbeheersing, konden worden opgedragen. Dit advies werd overgenomen. Door de Verenigde Vergadering van het hoogheemraadschap van Rijnland werd in zijn bijeenkomst van 11 oktober 1978 voorlopige afdelingsraden voor de afdelingen ingesteld om de overgang van de oude naar de nieuwe bestuursstructuur voor te bereiden en zo spoedig mogelijk te laten verlopen. In de vergadering van 11 april 1979 werd door de Verenigde Vergadering van Rijnland de definitieve afdelingsraden ingesteld.
De afdelingsraad ging bestaan uit 9 leden die door de Verenigde Vergadering van Rijnland werden benoemd. Voor de benoeming van een lid maakte de afdelingsraad, na de ingelanden van de polderafdeling gehoord te hebben, een aanbevelingslijst op van twee personen in volgorde van voorkeur. De leden werden benoemd voor ten hoogste 6 jaren en traden periodiek af. De voorzitter werd door de afdelingsraad uit zijn midden aangewezen. * 

De afdelingsraden beschikten over een ambtelijke staf, behorende tot het personeel van het hoogheemraadschap, maar bekostigd door de polderafdelingen. De staf bestond uit een secretaris, werkzaam voor zowel de polderafdeling Middengeest als Zuidgeest, een technisch adviseur Middengeest en een technisch adviseur Zuidgeest. De technisch adviseur Middengeest had een fulltime assistent en de technisch adviseur Zuidgeest een tijdelijk parttime assistent. De ambtelijke staf beschikte over een eigen huisvesting, het bureau polderafdelingen, dat was gevestigd in een dependance van Rijnland aan de Breestraat. * 

Taken en bevoegdheden van de afdelingsraad waren onder andere de dagelijkse zorg voor de waterstaat in de polderafdeling; de bevoegdheid om namens D&H beschikkingen te nemen betreffende de waterstaat in de polderafdeling; schouw te voeren over de binnen de polderafdeling gelegen werken; het heffen van de omslag voor de polderafdeling; het opstellen in ontwerp van begroting en rekening van de polderafdeling; en namens het college publiekrechtelijke vergunningen te verlenen voor het maken en hebben van werken binnen het gebied van de polderafdeling. In 1984 werden ook eenvoudige eigendomsaangelegenheden aan de polderafdeling gemandateerd. * 

Toen het voortbestaan van de polderafdelingen door het provinciaal bestuur ter discussie werd gesteld, namen de afdelingsraden het standpunt in 'handhaving van de polderafdeling bij Rijnland'. Zij stelden het hoogheemraadschap van dit standpunt in kennis met de kanttekening dat zij alvorens met het college samen op te trekken tegen de verwezenlijking van de plannen van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland behoefte hadden aan een gesprek over het functioneren van de afdelingsraden en afspraken te maken over werkwijzen en bevoegdheden. Zij vonden dat het slagvaardig besturen door een aantal Rijnlandse factoren werd belemmerd, vooral op het ambtelijk vlak. Zo konden de afdelingsraden nauwelijks enig invloed uitoefenen op personeelsgebied; wanneer betalingen geregeld moesten worden, dan kostte dit veel tijd en handtekeningen; in het opstellen van ontwerp- begrotingen en jaarrekeningen werden de raden steeds geconfronteerd met beleidsmatige wijzigingen zonder overleg. Bij het aankaarten van de gesignaleerde problematiek werd hen door Groot-Rijnland voorgehouden dat 'de afdelingsraden nu eenmaal geen rechtspersoon zijn'. Als reactie op het verzoek om een gesprek gaven D&H aan dat het college in het verleden een en andermaal de bereidheid hadden getoond problemen te willen aanpakken. Zij zagen op dat moment geen mogelijkheden, nu het voortbestaan van de polderafdelingen door het provinciaal bestuur ter discussie waren gesteld, wijziging na te streven in de reglementair vastgelegde bevoegdheden van de polderafdelingen of in de niet reglementair bepaalde samenwerkingsaspecten. *