Archieven.nl

Het archief is in zijn geheel beperkt openbaar. Het is slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.

De Raad van Verzet werd gevormd kort voor de April-Mei-staking in 1943 en bestond vooreerst uit een groep mensen, die op verschillende terreinen van het verzet reeds een leidende rol gespeeld hadden (o.a. Gerrit van der Veen en Paul Guermonprez). Het initiatief tot de oprichting werd genomen door Jan Thijssen, hoofd van de Radio-dienst van de OD, doch ontevreden over zijn werk, daar, naar zijn zeggen, "de OD een dood ding was." Het lag niet in zijn bedoeling de bestaande groeperingen in de RVV te incorporeren; wat hij beoogde was een doeltreffende samenwerking, die het zelfstandig voortbestaan der gebundelde groepen niet in de weg behoefde te staan. Als doel van de RVV stelde hij zich voor ogen: "coördinatie van het daadwerkelijke verzet in Nederland door centrale vastlegging van de tijd, de plaats, de methode en de aard van het verzet." Toch ontwikkelde de RVV zich niet overeenkomstig zijn oorspronkelijke bedoeling. Het kwam er op neer, dat de RVV een nieuwe organisatie werd met groepjes medewerkers in de meeste provincies, een organisatie. niet boven de bestaande uit, maar daarnaast. Van een klein comité groeide de RW spoedig uit tot een landelijk wijdvertakte organisatie. De meeste regionale en plaatselijke groepen, de zgn. brigades, bleven zeer zelfstandig, waardoor een minder hecht verband bestond, dan in bijvoorbeeld de LKP. Van betekenis waren de groepen op de Veluwe, in de Zaanstreek, in Twente, Zuid-Limburg, delen van Noord-Brabant en Rotterdam; in de drie noordelijke provincies en in Zeeland was van RVV-werk geen sprake. Van september 1944 af geschiedde het optreden van de RVV in NBS-verband. De activiteiten van de RVV bestonden uit: sabotage van industrie en verkeersmiddelen, vernieling van voor de vijand bestemde voorraden, spionage (vooral industriële), liquidaties, vervalsingen, overvallen, etcetera.

De RVV had de beschikking over een Radiodienst (RD) - dit was oorspronkelijk de Radiodienst van de OD geweest - die een zelfstandig bestaan bleef voeren, maar toch als onderdeel van de RVV werd beschouwd. D.m.v. deze dienst bezat de RVV relatief goede contacten met Londen. Naast de Radiodienst had de RVV een eigen Inlichtingen Dienst (ID), die van 1944 af het inlichtingenwerk voor de RVV verzorgde.

Met de andere verzetsorganisaties, zoals de KP en de OD, had de RVV een zekere mate van contact. De verhouding RVV-OD was echter niet goed: vaak verweet de RVV de OD een eigenmachtig optreden.

Met groepen van de LKP ontstond hier en daar een nauwe band (bijv. in het zuiden van het land). In september 1944 kwam men, in een poging om de samenwerking tussen RVV, OD en KP te bevorderen, tot de vorming van de zgn. "Driehoek" (="Delta"). zulks in het kader van de vorming van de Nederlandsche Binnenlandsche Strijdkrachten. Het ontstaan van deze organisatie veroorzaakte een aantal moeilijkheden, welke in november tot gevolg hadden, dat de commandant van de RVV, Jan Thijssen, die zich niet wenste aan te passen aan de nieuwe organisatie, door de commandant NBS werd ontslagen. Deze zaak had verder geen belangrijke gevolgen, daar Thijssen korte tijd later werd gearresteerd (9 november). Zijn plaats als commandant van de RVV werd toen ingenomen door Freek (Gerben Wagenaar). Evenals enkele andere verzetsgroepen was de RVV begin '44 vertegenwoordigd in de Kern (contactorgaan van vertegenwoordigers van een aantal grote landelijke organisaties, die wekelijks bijeenkwamen voor het plegen van overleg over de problemen van het actieve practische verzet) en in de Groote Advies Commissie (linkersectie). Wat het politiek milieu van de RVV betreft: vrij veel joden waren links-georiënteerd, voor het overige was men a-politiek of enigszins rechts.

In Londen had men (ten onrechte) de indruk, dat de RVV door communisten beheerst werd.

Tot de belangrijkste medewerkers van de RVV behoorden:

Jan, Lange Jan, Lange Karel, Jan Thijssen

Freek, Ed, Gerben Wagenaar

Richard, J. van der Gaag (hier tijdens een radiotoespraak in mei 1945)

Johan, J. Engel

Henk, Johan H. Doorn

Marinus, M. Couvée

Frits, Gerrit van der Veen

Bart, Menno, Paul Guermonprez

Alex (RD), dr. Dirk Eskes

Evert, kapt. A.F.Lancker (Twente)

Piet van de Veluwe, Berend Dijkman

Wim, van Hoorn Alkema

Tiny, mevr. C. van Hoorn Alkema-Schadd

Tinka, mevr. C.M. Thijssen-van de Weijer

Karel (RD), mr. J. den Daas

Roel (RD), ir. T.W. la Rivière

Anton, Dries, A. Ausems

Nico, H. Lenstra

Fop (Konijn), G.B. Buunk

Ab, Sally, A. van Straaten

Bart, P. Veenendaal

Leonard, P. van Ommeren

Harm, Horlings

Dirk, Klaas, C. Hage jhr

Roelof, R. van Valkenburg

Gerrit, E.H.M. Hoogeweegen

Oom Jan, J.F.C. Linthorst

Tom (RD), mr. T. Schadd

Zie voor nadere gegevens omtrent de RVV:

B. Marinus, De Raad van Verzet in het Koninkrijk der Nederlanden (Amsterdam 1962)

Th. Boeree, De geschiedenis van het verzet op de Veluwe

Het archief van de LO-LKP

De toegang is in juli 1974 vervaardigd door mejuffrouw P. Micheels.

Voor vervolgonderzoek kunt u het volgende dossier raadplegen:
Collectie krantenknipsels I Personen, naoorlogs (dossier R. Wolthuis, no. 8576)

aanvraaginstructie

Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 185, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken