Dit archief is sinds 1 januari 2025 in zijn geheel openbaar.

Het vertaalbureau van het Ministerie van Financiën werd in de herfst van 1940 ingesteld. Van 1 januari 1941 af werd van ieder vertaald stuk bij dit bureau een extra kopie bewaard. Deze verzameling extra kopieën, die tot de bevrijding doorloopt en naar alle waarschijnlijkheid praktisch compleet is, werd in de jaren vijftig ter beschikking van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie gesteld. Het belang van deze collectie is niet gelegen in het historisch inzicht dat zij kan verschaffen. Er bevinden zich weliswaar belangrijke stukken onder doch deze zijn steeds uit hun verband gerukt. Van de departementale dossiers, het natuurlijk verband, waarin deze stukken behoren, zijn in deze collectie slechts de uitgaande brieven, dus niet de inkomende stukken, de nota 's, kanttekeningen, voorontwerpen etc. aanwezig. Toch is de collectie belangrijk, omdat zij als sleutel kan dienen op het archief van het Departement. Men mag immers aannemen, dat een zeer groot deel der principiële zaken, die tijdens de bezetting speelden, in enig stadium met de Duitse autoriteiten is behandeld.

Reeds werd opgemerkt, dat de collectie vrijwel volledig schijnt te zijn. De vraag dient echter gesteld te worden of ook zonder de tussenkomst van het vertaalbureau niet met Duitse instanties is gecorrespondeerd, of notawisseling met de op het Departement aanwezige referenten heeft plaats gehad. Dit zou pas bij nadere studie van het Departementsarchief kunnen worden uitgemaakt. Opvallend is, dat in 1942 en 1943 het aantal principiële stukken zo gering is t.o.v. 1941 en 1944 Voor het jaar 1940 is de collectie zeker niet compleet, hetgeen begrijpelijk is, daar het vertaalbureau toen nog niet was opgericht.

Het aantal stukken bedraagt per maand gemiddeld 300, in totaal dus plm. 15.000. De meeste brieven betreffen individuele belasting-, ontslag-, arbeidsinzetkwesties, etc. Voorts zijn er talrijke vertalingen van circulaires van de belastingdienst. In het eerste bezettingsjaar is er ook veel correspondentie over de moeilijkheden der Nederlandse douane met smokkelende Duitsers, zowel voor als na de z.g. "Schlepp-Erlass" van Göring, dat verlofgaande Duitse soldaten toestond zoveel goederen uit het bezette gebied mee te nemen naar de Heimat als zij konden dragen of slepen.

aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 115, inv.no. ..,
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken