3544 Adornispolder, 1677-1977 ( Zeeuws Archief )
3544
Adornispolder, 1677-1977
Inleiding
De Adornispolder behoort tot het afwateringsgebied Nieuwesluis. De polder lag in de gemeente Nieuwvliet. In 1830 verklaarde de overheid de Adornispolder calamiteus. Bij Koninklijk Besluit van 16 augustus 1871 werd het zogenaamde 'buitenbeheer' afgescheiden en ondergebracht in de daartoe ingestelde Waterkering van de calamiteuze Adornispolder. Met ingang van 1 januari 1966 werden polder en waterkering opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakte daarin deel uit van het district Groede. De polder bleef echter calamiteus en de waterkering bleef formeel intact. De facto werden tussen 1966 en 1977 de zaken door Het Vrije van Sluis geregeld.
De Adornispolder ontleende de naam aan haar bedijker, Jan van Adornis uit Brugge. Het geslacht Adornis behoorde daar in de zestiende eeuw tot de elite en het heeft veel bedijkingsaciviteiten ontplooid in wat nu West Zeeuws-Vlaanderen is. Jan van Adornis had in 1527 al aan de westzijde van het Zwarte Gat de Sint Janpolder bedijkt en had daarna het plan opgevat om een schor aan de oostzijde van het gat, het zogenaamde 's Gravenschorre, in te polderen. De Sint Felixvloed van 5 november 1530 verhinderde dat echter. In 1536 vond de bedijking alsnog haar beslag. Ruim een derde van de polder, die in die tijd 85 hectare groot was, ging weer aan de zee verloren. De resterende 55 hectare werd herdijkt in 1615.
De polder was gelegen aan de westzijde van de Baanstpolder. In de loop der eeuwen liep de polder niet meer onder, ook niet toen door het verloren gaan van de voorliggende Compagniepolder in 1797 de scheidingsdijk met de Adornispolder zeedijk werd. Voor deze dijk vond toen duinvorming plaats terwijl ook de dijk grotendeels onder het zand kwam te liggen.
De Westnol, gelegen in het verlengde van de scheidingsdijk tussen Adornis- en Baanstpolder, is waarschijnlijk een restant van een zeedijk. In het begin van de negentiende eeuw werd dit hoofd van een verdediging voorzien.
De archieven van de polder en de waterkering zijn verre van compleet. Vele oude bescheiden ontbreken. De materiële toestand is goed te noemen. De inrichting van het archief van het bestuur van de waterkering is eenvoudig. Naast de notulen van de vergaderingen van het bestuur vormt de correspondentie een belangrijk onderdeel. Vrijwel alle bescheiden zijn daarin opgenomen.
laatste wijziging 01-02-2022
352 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 01-02-2022
352 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1677-1977
Andere namen:
Polder Adornis
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2003
Titel publicatie:
A.J. Barth, ‘Inventaris van het archief van de Adornispolder, 1677-1977’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 01-02-2022
352 beschreven archiefstukken