Uw zoekacties: J.B. van Son, minister van Zaken der rooms-katholieke Eredie...

2016 J.B. van Son, minister van Zaken der rooms-katholieke Eredienst, 1820-1915 ( Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Jan Baptist van Son werd in 1804 te 's-Hertogenbosch geboren uit een gegoede familie. Zijn vader bracht het tot president van het provinciaal gerechtshof van Noord-Brabant. De jonge Van Son werd jurist, net als zijn vader. Hij studeerde te Luik en vestigde zich na zijn promotie in 1827 als advocaat in 's-Hertogenbosch. In 1838 werd hij officier van justitie bij het Bossche gerechtshof, een functie die hij bleef uitoefenen tot 1844. Hij nam in deze jaren deel aan het sociale leven van de Bossche hogere burgerij. In 1840 werd hij buitengewoon lid van de Tweede Kamer en in 1844 minister van rooms-katholieke eredienst. Dat ambt vervulde hij tot 1848. Hij keerde terug naar 's-Hertogenbosch en bleef daar wonen als ambteloos burger tot aan zijn dood in 1875. Wel bewoog hij zich zeer intensief in de kring van Bossche notabelen. Hij nam zitting in besturen van allerlei katholieke organisaties, zoals de Katholieke Kring, een ontspanningsvereniging van katholieke notabelen die zich ook bezig hielden met diverse godsdienstige, kerkelijke, historische, maatschappelijke en wetenschappelijke vraagstukken. Verder zat hij in het kerkbestuur van de Sint-Jansparochie, was hij lid van de Vincentiusvereniging (voor armenzorg) en was hij actief in de katholieke kiesvereniging "Noordbrabant". Vooral na 1850 ontwikkelde hij steeds duidelijker conservatief katholieke standpunten. Hij onderhield intensief contact met hoge geestelijken zoals de bisschoppen Zwijsen en Wilmer en trad op als informeel juridisch en politiek adviseur van het sinds 1853 heropgerichte Nederlands episcopaat. Heel sterk betreurde hij de ondergang van de kerkelijke staat in 1870. Van Son was een uitgesproken vertegenwoordiger van een katholiek conservatieve stroming in de maatschappij met veel invloed in de hogere Bossche kringen. De katholieke kiesvereniging "Noordbrabant" waarin Van Son actief was, kan gezien worden als een voorloper van de latere RK Staatspartij, na de Tweede Wereldoorlog de KVP.
De hierna beschreven archiefstukken zijn deels afkomstig van Van Son persoonlijk, maar er zijn ook stukken die duidelijk niet van hem afkomstig zijn. Dit blijkt uit het feit dat er stukken zijn aangetroffen die jonger zijn dan 1875, het jaar van zijn dood. Ze zijn in aparte rubrieken ondergebracht.
Interessant zijn stukken met verhandelingen en voordrachten die voor de Katholieke Kring geschreven en gehouden zijn en die gaan over allerlei godsdienstige, kerkelijke, maatschappelijke en wetenschappelijke onderwerpen. Zij geven een goed inzicht in de gedachtewereld van conservatief katholieke kringen in het Noord-Brabant van de tweede helft van de negentiende eeuw.
Voor meer gegevens over Van Son en zijn tijd kan verwezen worden naar:

J. van Miert, ''Van alle Staats- en openbare zorgen ontheven', J.B. van Son als ijveraar voor kerk en katholicisme', Noord-Brabants Historisch Jaarboek 7 (1990) 48-83

J. van Miert, 'Conservatisme onder katholieken in een biografisch perspectief. Mr. J.B. van Son (1804-1875)', BMGN, 104 (1989) 393-413

Aangetroffen bij de stukken werden nog twee onuitgegeven scripties voor het doctoraal geschiedenis van:

C.G.M. Verhoeckx, 'Vereeniging "De Katholieke Kring"', aspecten van het katholiek beschavingsoffensief in 's-Hertogenbosch, 1867-1878'

J. van Miert, '"Beginselen voorop", naar een katholieke politiek in Nederland, de rol Mr. J.B. van Son, 1848-1875'

Kenmerken

Datering:
1820-1915
Vindplaats origineel:
BHIC 's-Hertogenbosch