VHP002000067_0155 aula Populierenstraat

VHP002000084_0051 Woning rechts grenzend naast de Catharinaschool

VHP002000077_0068 -

VHP002000095_0002 De Aletta Jabobslaan straat ligt in de wijk Overwhere-Noord en maakt del uit van de feministenbuurt, gelegen tussen de Overweerse Polderdijk, de Burgemeester D. Kooimanweg en Hoornselaan. De straat is vernoemd naar Aletta Henriëtte Jacobs (1854 – 1929) een Nederlandse arts, feministe en pacifiste. In 1870 was ze de eerste Nederlandse vrouw die als toehoorster officieel werd toegelaten aan een hbs. Ze bezocht hiervoor de Rijks Hogere Burgerschool in haar geboorteplaats waar normaal geen vrouwen werden toegelaten. Ze werd in 1871 toegelaten als studente medicijnen aan de Rijksuniversiteit Groningen, aanvankelijk voor een proefperiode van één jaar.

VHP001000019_034 -

VHP002000025_0007 -

VHP002000068_0004 Deze straat ligt in de Rivierenbuurt. Deze buurt maakt deel uit van de wijk Overwhere-Zuid en wordt begrensd door de Flevostraat, de Rivierenlaan, de Dr. J.M. den Uyllaan, de Van Goor Hinloopenstraat en de Burgemeester D. Kooimanweg en is ontwikkeld in de zestiger jaren van de vorige eeuw.

Scholen_0082 sloop Nobelschool

Tramplein_0011 -

VHP002000082_0101 De Westerstraat gaat vanaf de Neckerdijk / Padjedijk naar het Schoolplein en was voor de 16de eeuw de westelijke stadsgracht, met daarbuiten geen bebouwing. De stadszijde van deze gracht heette toen Kakenburgh. In de volksmond werd deze straat de Pottenmarkt genoemd, uiteraard omdat hier markt werd gehouden in potten en vaatwerk. Achter in een van de vele stegen, die hier nog steeds zijn, is in 1696 een Doopsgezind (schuil)kerkje gebouwd. In de 16de eeuw vond een stadsuitbreiding plaats naar het westen. Daar achterom werd een nieuwe stadsgracht gegraven, wat in 1821 Noordhollands Kanaal geworden is. De overzijde van het Kakenburgh werd Nieuwlant genoemd. Men kon hier komen via een brug vanaf de Neckerdijk en aan de andere kant over de Baenbrug, die over het water van de gracht lag bij het huidige Schoolplein. Aan het Nieuwlant zijn waarschijnlijk 4 hofjes geweest, waarvan er in de vijftiger jaren nog twee en nu nog één over is. Tijdens de watersnood van 1825 stond het water bij vloed in een woning aan een hofje op het Nieuwlant drie voet hoog, dat is zo’n 90 cm. Dat zal met de watersnood van 1916 ongeveer hetzelfde geweest zijn. In 1884 is deze gracht gedempt en werd een nieuwe naam aan de straat gegeven “Westerstraat”. De markt, die daarvoor al werd gehouden, kreeg nu een brede straat en trok op dinsdag meer markthandelaren aan, die hun waren probeerden te slijten. Eerst in de open lucht en later wat beschut op marktkramen. Het weinige verkeer (paard en wagens) moest dan omrijden over de Kanaalschans (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000024_0006 De Hoornse Buurt werd in de 17de eeuw Overweerstraat genoemd. Voor 1612, toen de Beemster werd drooggelegd was deze straat het begin van de landweg naar het noorden via Oosthuizen naar Hoorn en naar het oosten via Axwijk naar Edam. Recht tegenover de Hoornse Buurt in zuidelijke richting lag een brug over de Where die uitkwam in de Kuipersteeg. Op de oudste stadskaart die we hebben, uit 1560, staat deze als enigste brug over de Where. Veel eerder moet hier een veer hebben gelegen, blijkens een pachtakte uit 1395. Aan het noordkant staat de Hoornse Poort en een molen. In 1574 werd aan beide kanten van dit straatje de grond aangeplempt en ontstond de Wijdesteeg en de Tuinstraat. In die tijd (begin Tachtigjarige Oorlog) is ook de stadswal aan de noordzijde opgeworpen, met precies aan het eind van de Hoornse Buurt een schans. Daarachter werd een stadsgracht gegraven. Op de schans werd meelmolen “de Noord” gebouwd, die in 1903 door blikseminslag verbrandde. De schuur onder de molen werd hersteld en diende nog vele jaren als onderkomen voor de gemeentelijke plantsoenendienst. De Hoornse Buurt werd en wordt samen met het Venediën en het Where- en Molenplantsoen en de Tuinstraat ook wel het Hoornse Eiland genoemd omdat het aan de noordzijde omringd werd door de stadsgracht en aan de zuidzijde door de Where, waardoor het een echt eiland was (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000202_0001 De Waterlandlaan vormt de oost-west verbinding tussen centrum en de geplande uitbreiding in de Purmer. Langs deze laan verrezen enkele openbare voorzieningen zoals het Streekziekenhuis Waterland (thans gefuseerd tot het Dijklanderziekenhuis), een brandweerkazerne en een Openbare Bibliotheek, alsmede een aantal kantoorcomplexen. Zowel zuidelijk als noordelijk van dit gebied is de nodige woningbouw gerealiseerd, het laatst het gebied grenzende aan de Where (De Oeverlanden).

Sport_2_0084 -

VHP002000054_0031 De Nieuwegracht gaat vanaf het Tramplein naar de Nieuwstraat langs de noordzijde van de stadsgracht. Die stadsgracht dateert uit de Spaanse Tijd toen Purmerend in 1572 verdedigingswerken liet aanleggen middels stadswallen. Deze stadswallen zijn rond 1830 geslecht en veranderd in plantsoenen. Aan de oostkant is aan de vorm van de gracht nog een bolwerk te herkennen. Deze bult werd de Konijnenberg genoemd, waar jarenlang een muziektent heeft gestaan. Het woonbuurtje dat hier destijds is ontstaan werd de Kickerbuert genoemd. Nadat de wal een plantsoen geworden was ontstond een mooie woonlocatie. In de tweede helft van de 19de eeuw zijn dan ook de meeste woningen hier gebouwd. Achter deze woonhuizen liep een sloot, die in 1874 is gedempt, waarna dit een achteromsteeg werd voor deze woningen. In het midden van de straat was een steeg vanaf de Nieuwegracht naar de Nieuwstraat, die officieel Plantsoensteeg heet, maar in de volksmond het Moordenaarssteegje wordt genoemd. De huisnummers 7 en 25 zijn gemeentemonumenten. (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP002000065_0008 Padvinderij to Tadema

VHP002000077_0067 De naam Venediën zal alles te maken hebben met het Italiaanse Venetië, maar hoe en wat is niet duidelijk. Feit is dat ook de binnensteden van Hoorn, Enkhuizen en Alkmaar vergelijkbare straatnamen kennen. Het Venediën is een belangrijke handelskade geweest aan de noordzijde van de Where, toen de Where nog water was. Dit water werd in 1965 gedempt (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP001000042_012 -

VHP001000071_005 Afgezien van wat gebouwen aan de Kanaalkade bleef de plek van het voormalige slot Purmersteijn onbebouwd en werd hier sinds mensenheugenis de kippenmarkt gehouden, waar ook ander pluim- en klein vee werd verhandeld. In 1939 was er een jaaraanvoer van 700.000 stuks. Na achteruitgang van de markt in de zestiger jaren werd deze in 1970 naar het Hoornse Eiland en is de vrijgekomen grond toegevoegd aan het parkeerterrein.

Toneel-muziek_0011 Victoria en haar Huzaar

VHP002000027_0035 Het Noordhollands Kanaal is gegraven tussen 1819 en 1824 als aanzet van koning Willem I, die de Amsterdamse haven beter bereikbaar wilde maken. Veelal werd gebruik gemaakt van bestaande waterwegen, die verbreed, rechtgetrokken en verdiept werden. Zo is nabij Purmerend de Beemsterringvaart gebruikt door de Kanaaldijk landinwaarts te verleggen. Verder de westelijke stadsgracht, waarvoor de wallen en bolwerken zijn weggegraven tot de Kanaalschans. De Neckerpoort en de Amsterdamse Poort moesten worden gesloopt. De oude verbinding met de Purmerlandergouw werd doorgraven, waarna op die plek gedurende de eerste 15 jaar een vlotbrug heeft gelegen als oeververbinding. Vanaf deze plek langs Ilpendam en verder Watergang lag de “Trekvaart naar Amsterdam”, die in 1660 gegraven is. Deze trekvaart werd eveneens verbreed en uitgediept. De aanleg van het Noordhollands Kanaal, betekende veel voor onze stad. Purmerend was goed bereikbaar voor de grote koopvaarders en andere schepen. Zo kon de houthandel Brantjes zich hier vestigen, die veel hout vanuit Noorwegen en Rusland liet komen om hier te verwerken. Maar ook was de Purmerender markt goed bereikbaar voor de aanvoer van vee vanuit heel Noord-Holland.(Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”)
rechts de jongensschool

VHP002000082_0030 De Westerstraat gaat vanaf de Neckerdijk / Padjedijk naar het Schoolplein en was voor de 16de eeuw de westelijke stadsgracht, met daarbuiten geen bebouwing. De stadszijde van deze gracht heette toen Kakenburgh. In de volksmond werd deze straat de Pottenmarkt genoemd, uiteraard omdat hier markt werd gehouden in potten en vaatwerk. Achter in een van de vele stegen, die hier nog steeds zijn, is in 1696 een Doopsgezind (schuil)kerkje gebouwd. In de 16de eeuw vond een stadsuitbreiding plaats naar het westen. Daar achterom werd een nieuwe stadsgracht gegraven, wat in 1821 Noordhollands Kanaal geworden is. De overzijde van het Kakenburgh werd Nieuwlant genoemd. Men kon hier komen via een brug vanaf de Neckerdijk en aan de andere kant over de Baenbrug, die over het water van de gracht lag bij het huidige Schoolplein. Aan het Nieuwlant zijn waarschijnlijk 4 hofjes geweest, waarvan er in de vijftiger jaren nog twee en nu nog één over is. Tijdens de watersnood van 1825 stond het water bij vloed in een woning aan een hofje op het Nieuwlant drie voet hoog, dat is zo’n 90 cm. Dat zal met de watersnood van 1916 ongeveer hetzelfde geweest zijn. In 1884 is deze gracht gedempt en werd een nieuwe naam aan de straat gegeven “Westerstraat”. De markt, die daarvoor al werd gehouden, kreeg nu een brede straat en trok op dinsdag meer markthandelaren aan, die hun waren probeerden te slijten. Eerst in de open lucht en later wat beschut op marktkramen. Het weinige verkeer (paard en wagens) moest dan omrijden over de Kanaalschans (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

PRST_0043 C A Semeins en Doornekamp

Tramplein_0010 fact Crescendo 12-7-1966

VHP001000080_001 De Vooruitstraat begint bij het Tramplein en gaat met een bocht oostwaarts tot de Wilhelminalaan. Op 25 juli 1900 werd vanuit de ”Werkmansvereniging Vooruit” onder voorzitterschap van H.C. Oud een commissie opgericht om werkmanswoningen te gaan bouwen aan de zuidkant van de stad, wat toen nog weiland was. Dit was de eerste bebouwing buiten de 17de eeuwse grachtengordel. Als naam voor de straat werd gekozen de naam van de Vereniging, dus “Vooruit”. In de jaren daarna werd de straat steeds langer en werd een verbinding gemaakt met de Herengracht via de Oranjestraat en het Juliananplein. Daarna volgde het lange deel tot de Wilhelminalaan (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”).

VHP003000103_0002 Als gevolg van een zware noordwester storm brak in januari 1916 de Waterlandse Zeedijk tussen Monnickendam en Uitdam op verschillende plaatsen door. Het gevolg was dat de hele regio Waterland overstroomde. Op meerdere plaatsen kwam bij vloed één tot anderhalve meter water te staan. In de stad Purmerend kwam alles ten zuiden van de Neckerdijk, Padjedijk, Kaasmarkt, Breedstraat, Dubbele Buurt, Koemarkt, Purmersteenweg en Purmerweg blank te staan. Het heeft enkele maanden geduurd voordat de dijkschade was hersteld. (Bron: Jan Dekkers: “Van Kaatjessteeg tot Padjedijk, herkomst van de Purmerendse straatnamen”). Op de achtergrond het oude Ns-station uit 1884.