De Ringvaart werd aangelegd in verband met de droogmaking van het Haarlemmermeer. Door het graven van de Ringvaart om het meer kon de Ringdijk aan de binnenzijde van de vaart opgeworpen worden. De droogmaking was, daar waar nu de Vossevaart ligt, na drie eeuwen plannen maken, begonnen. In 1845 was de Ringvaart klaar. De Ringvaart kende door de jaren heen vele functies. Die van boezemwater van Rijnland en die van vaarweg waren en zijn de belangrijkste. Destijds ging de aanvoer van grondstoffen voor de landbouw en de detailhandel en bijvoorbeeld kolen voor de stoomgemalen door de Ringvaart. Daarnaast was de Ringvaart van groot belang voor de afvoer van onder meer landbouwproducten uit de voornamelijk agrarische Haarlemmermeerpolder. De Ringvaart fungeert tegenwoordig ook als recreatiewater en ligplaats voor woonschepen.

Deze primaire waterkering (veelal aangeduid als de ‘Spaarndammerdijk’) bestaat uit
een stelsel aaneengesloten waterkeringen en kunstwerken, samen 23 km
lang, te weten: de Hoogwaterkering door IJmuiden (deels verholen); De waterkering van IJmuiden, via het Noordzeekanaal naar Santpoort; de Slaperdijk van Santpoort tot Spaarndam; de Spaarndammerdijk van Spaarndam tot het boezemgemaal Halfweg.