Uw zoekacties: Artikelen

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

Filter: Maastrichtx
beacon
269  artikelen
sorteren op:
 
 
 
 
Artikel
Camille Oostwegel sr.: Een schakel in de tijd
Datering:
2022
Titel:
Camille Oostwegel sr.: Een schakel in de tijd
Auteur:
Eric le Gras
Foto's door:
Etienne van Sloun
Titel tijdschrift:
Heemschut
Afleveringsnummer:
Heemschut, 99 (2022) mei, p. 18/19
Samenvatting:
Foto's:
- Camille Oostwegel sr.
- Château St. Gerlach

Erfgoed of horeca, idealisme of commercie? Voor Camille Oostwegel sr., die in 2012 werd onderscheiden met de Ton Kootpenning, is het niet nodig om dat onderscheid te maken: 'Zorg voor erfgoed en ondernemerschap kunnen elkaar juist versterken.'

De motivatie voor de toekenning van de Ton Kootpenning wees al in die richting. Oostwegel kreeg de onderscheiding vanwege zijn inzet voor het behoud, de revitalisering en promotie van veelal vervallen erfgoed in zijn geboortestreek Zuid-Limburg. Hij maakte er florerende horecabedrijven van en was daarmee een voorbeeld voor heel Nederland. Zuid-Limburg ligt Oostwegel na aan het hart. Het is een gebied met een rijke historie en hij voelt zich een onderdeel daarvan: 'Ik ben een schakel in de tijd en sta in de traditie van de adellijke families die hier hun kastelen, buitenhuizen en landerijen bewoonden en in stand hielden. Zij pasten die wel voortdurend aan en dat doe ik ook. Voor monumenten is stilstand net als leegstand achteruitgang.'

Alles bevechten
Een kloek boekwerk vertelt hoe Oostwegel te werk ging. Het kreeg de titel Alles moet bevochten worden en hoewel het volgens Oostwegel 'diplomatiek' geschreven is, maakt het duidelijk dat het behouden van erfgoed niet zonder slag of stoot ging en gaat. Het verhaal van Château St. Gerlach in zijn geboortedorp Houthem-Sint Gerlach in het Geuldal is tekenend. Veel mensen hadden hun tanden al stukgebeten op het vervallen gebouw en Oostwegel moest opboksen tegen de bewoner van de bijbehorende boerderij, het kerkbestuur, het bisdom, regionale natuurbeheerders en een stoet van juristen: 'De bulldozer stond bij wijze van spreken al klaar, maar ik zag juist mogelijkheden en het is gelukt.'
Samenvatting2:
Inmiddels is het chateau een gerenommeerde horecagelegenheid, die zelfs in trek is bij staatshoofden die moeizame onderhandelingen tot een goed eind moeten brengen. George Bush jr. was er onder andere te gast. Op Château Neercanne, ook gerestaureerd door Oostwegel, werden de besprekingen gevoerd die leidden tot het Verdrag van Maastricht: 'Door de goede sfeer aan tafel tijdens het dejeuner, aangeboden door H.M. Koningin Beatrix, konden de laatste plooien worden gladgestreken.' Op hetzelfde chateau werd ook de invoering van de euro beklonken. Blijkbaar helpt een historische omgeving bij het nemen van historische beslissingen.

Nieuwe natuur
Verder zijn er de restauratie en de nieuwe horecafunctie van de Winselerhof en het Kruisherenhotel in Maastricht, maar aan de ontwikkeling van een nieuw natuurgebied beleefde Oostwegel het meeste plezier: lngendael, grenzend aan Château St. Gerlach. Het gebied maakte deel uit van het landgoed van het kasteel en het was boerenland, bebouwd met maïs en bieten. Nu beheert het Limburgs Landschap het en is het een natuurgebied met een prachtig beekdal en bijzondere planten en dieren. Ik had er een golfbaan kunnen beginnen, maar dit is oorspronkelijker en het versterkt de horeca-functie net zo goed of misschien wel beter dan die golfbaan.'
Maar dat zijn projecten uit het verleden. Tegenwoordig, tien jaar na de uitreiking van de Ton Kootpenning, heeft Oostwegel de leiding van zijn hotelimperium overgedragen aan zijn zoon Camille: 'Ik was Camille Oostwegel en hij Camille jr. Nu is hij Camille Oostwegel en ik Camille sr. Een nieuwe generatie kijkt soms anders tegen zaken aan, maar ik heb het stokje met een gerust hart overgegeven. Als je hem zou vragen naar zijn ideeën over erfgoed, zou hij ongeveer hetzelfde zeggen als ik.'
Samenvatting3:
ENCI
Ondertussen zit Oostwegel, nu dus Camille sr., niet stil. Hij blijft zich inzetten voor het behoud van erfgoed: 'Voor het voormalige graanpakhuis Landbouwbelang bij Maastricht bijvoorbeeld en voor de locatie van kalkwinningsbedrijf ENCI en de herinrichting van het centrum van Heerlen, waar na de sluiting van de mijnen veel gesloopt is.' Over kasteel Neubourg bij Gulpen, zegt hij: 'Daar heb ik als jongen nog wat bijverdiend. Het is in particuliere handen en de eigenaar restaureert mondjesmaat. Je zou er iets heel moois van kunnen maken.' Ook het behoud van de kasteelruïne van Valkenburg ligt hem na aan het hart. Waar nodig zoekt hij contact met Heemschut Limburg: 'We moeten aan de bel blijven trekken bij lokale en regionale bestuurders, bij wie de primaire verantwoordelijkheid ligt. Daarbij is Heemschut een belangrijke partner.'

Lef en kwaliteit
Nog steeds is erfgoedbehoud vaak een kwestie van vechten. Oostwegel: De titel van mijn boek blijft actueel. Daarnaast vraagt het om lef, om moed om te kijken naar wat er kan ontstaan als je durft door te pakken. Wees niet te bang voor verandering, maar doe dat wel met oog voor kwaliteit. De combinatie van gotiek en moderne architectuur is een voorbeeld. Die twee gaan goed samen, versterken elkaar zelfs.'
Aan het eind van het gesprek vat Oostwegel alles nog eens samen: 'Uiteindelijk hoop ik inspiratie te geven. Zo was lngendael het begin van een ontwikkeling. Nu kun je er wandelen door een veel groter natuurgebied dat ontstond doordat anderen landerijen toevoegden en er ook nieuwe natuur van maakten. Bij het behoud van kastelen en kloosters zie ik iets dergelijks gebeuren. Monumenten kunnen zichzelf niet beschermen, dus moeten wij dat maar doen.'
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Bouwpastoor Frans Schoenmaeckers parochie 'Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand' Lindenheuvel, een biografie
Datering:
2021
Titel:
Bouwpastoor Frans Schoenmaeckers parochie 'Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand' Lindenheuvel, een biografie
Auteur:
Hub Kitzen
Titel tijdschrift:
Tijdschrift Heemkundevereniging Geleen
Afleveringsnummer:
Tijdschrift Heemkundevereniging Geleen, 42 (2021) nr. 3, p. 71-91
Samenvatting:
Uitgebreid artikel met veel gegevens.
Een aantal teksten zijn hieronder integraal overgenomen.

...........

Op 19 september 1921 benoemde Mgr. L.J.A.H. Schrijnen, bisschop van Roermond, Dominiqus Emile Francois Schoenmaeckers tot rector. Hij werd belast met het stichten van een nieuwe parochie op de Lutteraderheide.

Wie was Dominiqus Emile Francois (Frans) Schoenmaeckers?
Frans was het vierde kind uit een gezin van een gegoede familie. Zijn vader, Louis Philippe Emille (Emille) Schoenmaeckers, werd geboren op 28 augustus 1839 te Strabeek-Houthem. Hij was eigenaar van 'Huize Strabeek' en had een aandeel in de 'Hoeve de Heek'. Diens vader was notaris te Valkenburg.
Op 2 mei 1862 verhuisde Emille naar 'Hoeve de Heek' te Heek-Hulsberg en huwde op 8 februari 1870 met Anna Gertruda (Gertrud) Pelzer te Ubach over Worms. Zij was op 30 september 1849 geboren in Waubach, gemeente Ubach over Worms. Haar vader was lid van Provinciale Staten, burgemeester van Ubach over Worms en van Rimburg.
Na hun huwelijk in 1870 kwam Anna Gertrud (Agnes) Schobben als dienstbode in dienst bij de familie Schoenmaeckers. Zij bleef tot aan haar dood in dienst bij deze familie, waarvan meerdere jaren bij de latere pastoor.

Het echtpaar kregen vier kinderen:
1. Petrus Dominicus Arthur (Arthur) Schoenmaeckers, werd geboren op 25 november 1870 in Heek-Hulsberg en overleed op 12 mei 1932 in Weert. Hij huwde op 6 september 1910 in Houthem met Agnes Laura Maria (Laura) Sträter. Het echtpaar kreeg drie kinderen. Hij was griffier in Gulpen en vervolgens kantonrechter te Weert.
II. Maria Anna Gertruda Louisa (Marie) Schoenmaeckers, werd geboren op 4 augustus 1872 in Heek-Hulsberg en overleed op 9 oktober 1944 te Sittard. Zij huwde op 2 oktober 1901 te Houthem met Joannes Adolph Ernest (Ernest) Schoenmaekers, huisarts te Sittard. Het echtpaar kregen één kind t.w. Jan Ernest (Ernest) Schoenmaekers. Hij werd geboren op 31 juli 1902 in Sittard en overleed op 26 januari 1978 in Diepenheim.
Samenvatting2:
Hij huwde op 2 oktober 1947 in Rotterdam met Elisabeth Agatha Maria (Els) van Beers. Het echtpaar kreeg een kind dat slechts een dag oud werd. Nb. Zoon Ernest werd architect en speelde een rol in het leven van zijn heeroom pastoor Schoenmaeckers. De schrijfwijze van zijn achternaam, in relatie met die van zijn heeroom, was de reden dat men vaak dacht aan een foutieve schrijfwijze van zijn achternaam.

Na een langdurige ziekte overleed de vader van Frans Schoenmaeckers op 29 mei 1896 in Hulsberg. De weduwe Schoenmaeckers - Pelzer verhuisde op 27 maart 1897 naar 'Huize Strabeek' in Strabeek-Houthem. Ze bleef daar wonen tot eind 1910, om hierna enige maanden bij haar dochter Marie in Sittard te verblijven. Vanaf oktober 1911 nam zij haar intrek bij haar zoon Frans, destijds kapelaan in de parochie 'St.-Matthias' in Maastricht ingewoond.

Opleiding en priesterwijding Frans Schoenmaeckers
Frans Schoenmaeckers genoot het lager onderwijs te Hulsberg en vervolgde zijn opleiding aan het kleinseminarie te Rolduc-Kerkrade van 1896 t/m 1904. Het kleinseminarie Rolduc was een kostschool met een vijfjarige katholieke HBS. Voor vele studenten in Rolduc was het een voorbereiding op een priesteropleiding, zo ook voor Frans Schoenmaeckers. Na de HBS volgde hij nog een studie filosofie in Rolduc.
Op 7 oktober 1904 vertrok Frans Schoenmaeckers naar het grootseminarie in Roermond, om daar zijn priesteropleiding te vervolgen.

Enkele belangrijke gebeurtenissen tijdens zijn opleiding :
•Tonsuur en Minorietenwijding, op 10 maart 1906,
•subdiakenwijding op 6 maart 1907,
•diakenwijding op 25 maart 1907,
•priesterwijding op 4 april 1908.
Alle wijdingen werden toegediend door Mgr. J.H. Drehmanns, bisschop van Roermond. Deze wijdingen vonden plaats in de Caroluskapel van het grootseminarie te Roermond. Bij zijn priesterwijding kreeg Frans van zijn moeder een prachtige kelk geschonken.
Samenvatting3:
De kelk was in Aken vervaardigd. Aan de binnenkant van de voet staat de volgende tekst:
Gertrudis Schoenmackers hunc calicem Francisco filio suo ad primitias donum dedicavit et pro se, fratribus Arthur et Josepho, sorori Mariae atque affini Erenesto Schoenmakers, doctori juris prudentias, orationem petit.
Houthem, A.D. MCMVIII
D. IV M. APR!LIS.

Gertrudis Schoenmaeckers schenkt deze kelk aan haar zoon Frans bij gelegenheid van zijn priesterwijding en vraagt zijn gebed voor haarzelf, zijn broers Arthur en Joseph, zijn zus Maria haar man Ernest Schoenmaekers, doctor in het recht.
Houthem, 4 april 1908.

Op paaszondag 19 april 1908 werd neomist Schoenmaeckers plechtig afgehaald bij Huize Strabeek. Onder de muzikale klanken van de lokale muziekkorpsen, werd hij naar de kerk van St. Gerlach-Houthem begeleid voor het opdragen van zijn Eerste H. Mis. Deken J.E.H. Menten schetste in gloedvolle woorden het Heilig Priesterschap.

Leraar Pro-gymnasium te Sittard
Na de priesterwijding verliet Frans Schoenmaeckers Roermond en werd op 25 september 1908 benoemd tot leraar aan het Pro-gymnasium ('Bisschoppelijke College St. Jozef') in Sittard. Wegens ziekte moest hij na enkele maanden ontslag nemen. Hij werd herinnerd als, de 'voorbijgaande' guitige Schoenmaeckers.
We zullen in de biografie van Schoenmaeckers zien dat hij voorstander was van goed onderwijs ongeacht zijn/haar afkomst.

Kapelaan te Sint Pieter Maastricht
Mgr. J.H. Drehmanns benoemde Frans Schoenmaeckers op 31 december 1908 tot kapelaan in de parochie 'Allerheiligste Verlosser H. Petrus' te Sint Pieter.Hij diende onder pastoor J.M.F. van Genabeth en was kapelaan samen met C. Neijs die op 6 september 1909 kapelaan werd te Echt. Over deze korte periode als kapelaan te Sint Pieter is verder niets bekend.
Samenvatting4:
Kapelaan in Maastricht
Frans Schoenmaeckers werd op 30 september 1911 door de bisschop benoemd tot kapelaan in de Maastrichtse arbeidersbuurt rond de parochiekerk van de 'St.-Matthias'. Hij diende onder deken-pastoor J.E.H. Menten en vervolgens onder pastoor J.M. Souren.
Op 11 februari 1914 was deken J.E.H. Menten 55 jaar priester en op 23 maart 1914 werd hij 80 jaar. Beide gebeurtenissen werden op 23 maart 1913 feestelijk gevierd. Kapelaan Schoenmaeckers was secretaris en penningmeester van het feestcomité. Begin juli 1920 benoemde Mgr. L.J.A.H. Schrijnen, bisschop van Roermond, kapelaan Schoenmaeckers, in de parochie 'St.-Matthias', tot geestelijk adviseur van de R.-K. Onderwijzersbond afdeling Maastricht. Op 4 oktober 1920 vierde kapelaan Schoenmaeckers zijn 12,5 jaar priesterschap.
In 1921 werd hij geestelijk adviseur van de Meisjes-Zondagschool en van het Congregatie van de 'Onbevlekte Ontvangenis voor jonge dames' in Maastricht.
In de periode dat Frans Schoenmaeckers kapelaan was in deze parochie was het een komen en gaan van kapelaans te weten:
- F.J.C. Meerwijk werd op zijn verzoek, wegens gezondheid, op 1 oktober 1911 ontslag verleend.
- G.A. Stassen werd op 4 oktober 1911 kapelaan in de parochie 'St.-Matthias',
- kapelaan H.J.P. Schrijnemakers werd op 20 september 1919 pastoor te Amstenrade, - kapelaan J.W.G. Nelissen werd op 22 september 1921 rector te Tungelroy,
- A.H.J.J. Janssen werd op 25 september 1920 kapelaan in de parochie 'St.-Matthias'.

Bouwrector op de Lutteraderheide Geleen
Op 19 september 1921 benoemde Mgr. L.J.A.H. Schrijnen hem tot bouwrector. Hij werd er belast met het stichten van een nieuwe parochie op de Lutteraderheide. In het begin kreeg hij onderdak in het 'Pensionaat St.-Joseph' van de zuster in de Geenstraat. Hierna nam hij, samen met zijn moeder en Agnes Schobben, zijn intrek in een pand aan de Mauritslaan.

Samenvatting5:

Rector Schoenmaeckers ging voortvarend te werk. Er werd een kerkbestuur benoemd, waarin hij als voorzitter plaatsnam. In 1921 was er al een zangkoor opgericht.
Tevens werden er plannen gemaakt voor een nieuwe hulpkerk met een herbestemming. P.C.J.M. Donders uit Geleen ontwierp deze hulpkerk in de Rozenlaan met aan weerszijde
een woning. De woning aan de rechterkant, Rozenlaan 6, werd de pastorie, waar rector
Schoenmaeckers samen met zijn moeder en dienstbode Agnes tijdelijk gingen wonen. De woning , aan de linkerkant van de hulpkerk met als adres Rozenlaan 10, was de kosterswoning. De kerk was zo ontworpen dat hij na gedane dienst aangepast kon worden tot een school. Beloken Fasen (8 april) 1923 werd in deze tweede hulpkerk de eerste dienst gehouden.

De moeder van rector Schoenmaeckers overleed op 25 september 1923, in de ouderdom van 74 jaar. De plechtige begrafenis vond op 28 september plaats in de hulpkerk van Lindenheuvel en zij werd begraven op het kerkhof te Lutterade.
Op 26 november 1923 werd de parochie van de 'St.-Augustinus' gesplitst en officieel een nieuwe, afzonderlijke en zelfstandige parochie met een eigen kerk onder de naam 'Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand' te Lindenheuvel. Rector Schoenmaeckers werd nu pastoor. De nieuwe parochie kwam onder het dekenaat Schinnen. De grenzen van de nieuwe zelfstandige parochie werden nauwkeurig omschreven. Ze omvatten een groot deel van de parochie te Lutterade. Kleine delen van de parochie lagen in Sittard en in de parochie Oud-Geleen. Nb. De hulpkerk werd nu een noodkerk.
Aan de gemeenteraad vroeg pastoor Schoenmaeckers in 1923 subsidie voor de nieuwe R.-K. parochie. De raad stemde in met f 500 per jaar subsidie voor tien achtereenvolgende jaren vanaf 1924.
Op zondag 30 december 1923 werd de pastoor op plechtige wijze geïnstalleerd in de nieuwe parochie.
Samenvatting6:
Pastoor van de parochie 'St.-Martinus' en deken van het dekenaat Wyck- Maastricht
Op 15 mei 1931 overleed in Wyck-Maastricht pastoor-deken K.H.M.H. Receveur. Dominiqus Emile Francois (Frans) Schoenmaeckers werd op 11 juni 1931 door Mgr. Schrijnen benoemd tot pastoor van de parochie 'St.-Martinus' en deken van het dekenaat Wyck-Maastricht. Op zondagmiddag 26 juli 1931 werd de nieuwe pastoor en deken van het dekenaat Wyck-Maastricht geïnstalleerd.

Zaterdag 28 augustus 948 verleende Mgr. J.H.G. Lemmens, bisschop van Roermond, aan deken Schoenmaeckers, wegens gezondheidproblemen, eervol ontslag. Oud-deken Schoenmaeckers bleef in Maastricht wonen en nam zijn intrek tot aan zijn dood in het R.-K. Tehuis voor meisjes aan de Lenculenstraat 21. Op zondag 26 september nam hij met een treffende toespraak van de kansel onder alle missen afscheid van zijn parochianen*
Na september 1948 gaf hij regelmatig, bij belangrijke gebeurtenissen, acte de présence en bleef bovendien ook voorzitter van drie huishoudscholen in Maastricht.
Zijn opvolger in de parochie te Wyck werd pastoor-deken M.H.A.M. Poels. Hij werd geïnstalleerd op zondag 10 oktober 1948. Oud pastoor-deken Schoenmaeckers van de parochie in Wyck-Maastricht overleed maandag 18 juli1955, op 72jarige leeftijd, in de Lenculenstraat 21 te Maastricht. Honderden leerlingen en leraren van alle Maastrichtse huishoudscholen waren donderdagmorgen 21 juli 1955 aanwezig bij de begrafenismis in de Sint Servaaskerk. De deken van Maastricht, Mgr. P.J.M. Jennekens droeg de plechtige mis van requiem op, die werd bijgewoond door de bisschop van Roermond, de commissaris van de koningin, burgemeester en wethouders van Maastricht en alle pastoors van Maastricht. Na de mis werd hij onder grote belangstelling bijgezet in het priestergraf op het kerkhof 'Oostermaas'.
 
 
 
 
 
Artikel
Teken van verdienste voor hotelier Oostwegel
Datering:
2021
Titel:
Teken van verdienste voor hotelier Oostwegel
Foto's door:
gemeente Maastricht
Titel tijdschrift:
De Limburger
Afleveringsnummer:
De Limburger, 6/9/2021
Samenvatting:
Camille Oostwegel sr. heeft het Teken van Verdienste van de gemeente Maastricht ontvangen.

Burgemeester Annemarie Penn-te Strake gaf het de hotelier vanwege onder andere zijn jarenlange inzet voor het behoud van monumenten in stad en regio, zijn betekenis voor de gastronomie en de gastvrijheid. En ook voor zijn diverse (bestuurlijke) functies (waaronder het honorair consulschap van Frankrijk) waarmee hij Maastricht en de maatschappij diende
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Opbrengst hondenplons gaat naar Adelante
Datering:
2021
Titel:
Opbrengst hondenplons gaat naar Adelante
Titel tijdschrift:
De Limburger
Afleveringsnummer:
De Limburger, 21/9/2021
Samenvatting:
Het Geusseltbad in Maastricht heeft het seizoen afgesloten met de jaarlijkse ‘hondenplons’. Zo’n vijfhonderd honden zijn in het water gesprongen voordat het buitenbad wordt leeggepompt voor de winter. Voor iedere bezoeker (ruim achthonderd) en elke hond is één euro entree betaald. De totale opbrengst gaat naar Adelante in Houthem, dat veel schade heeft geleden door de watersnood in juli.
Geografische namen: