Helaas, niet meer in vollen zin mag zóó gesproken worden! Want de aloude gemeente Houthem bestaat feitelijk niet meer. Met een korte boodschap van „Höchster Stelle” werd het doodvonnis over haar uitgesproken. Bij besluit van den heer Secretaris-Generaal van Binnenlandsche Zaken werd, met ingang van 1 October j.L, de gemeente Houthem ingelijfd bij Valkenburg en daarmee aan haar zelfstandig gemeentelijk bestaan een einde gemaakt.
Nog juist even vóór de oorlog over ons kwam, n.l. begin Mei, had Houthems Gemeenteraad zich tot de leden der Tweede Kamer gewend met een even degelijk gedocumenteerd als deugdelijk geharnast verweer tegen deze inlijving, waartoe kort tevoren een wetsontwerp bij de Kamer was ingediend. In dat verweerschrift werd o.m. gewezen op het feit, dat het gemeentebestuur, ondanks moeilijke tijden, nog van Houthem had weten te maken een aantrekkelijk vacantieoord, terwijl het tevens door een zorgzaam en zuinig beheer er toe bijdroeg, dat de belastingen niet drukkend werden ja zelfs gunstig bleven afsteken bij die der omliggende gemeenten.
En nu: zoo plots die Jobstijding la mort sans phrase! Zelfs de naam „Houthem” zou ermee verdwijnen. Want de plaatselijke situatie is zoo, dat de gemeente Houthem, die uit diverse gehuchten bestaat, er daaronder geen enkel telt, dat ook voor zichzelf den naam Houthem voert. In haast alle andere Limburgsche gemeenten draagt de kom der gemeente ook nog afzonderlijk haar naam. In Houthem heet de kom „Sint Gerlach”. Op den duur zal dus de naam „Houthem” wellicht geheel verdwijnen.

„Wellicht” zeg ik, want er is een uiterste poging gedaan om DAT althans te voorkomen. In een spoedvergadering besloot de gemeenteraad alsnog, de bevoegde Overheid te verzoeken, den naam Houthem te verbinden met dien van Valkenburg door de vergroote gemeente Valkenburg—Houthem te doen noemen. Eene „Gleichschaltung”, die zeker van onzen tijd is. En zeer gemotiveerd ook.

Het gaat hier immers over twee even oude gemeenten: beiden duizendjarig. Die ook even welvarend zijn en evenveel inwoners tellen met een klein overwicht nog in de schaal van Houthem.

Het voorstel vond in den Raad natuurlijk de enthousiaste instemming van alle leden. Bijzonder sympathiek was ook de houding van den voorzitter, burgemeester Hens, die tevens burgemeester van Valkenburg is. Hij was het juist, die wees op het eventueel verdwijnen van den naam Houthem door de hiervoren genoemde omstandigheid. Wijl hij DAT vooral zou betreuren, had het voorstel zijn bijzondere sympathie. Doch ook nog een anderen grond gaf hij daarvoor aan. Als de samenkoppeling der beide namen als naam der vergroote gemeente aanvaard wordt, zoo betoogde burgemeester Hens, dan komt Valkenburg in de verheugende omstandigheid te verkeeren, dat er dan een blijvende band zal bestaan tusschen Valkenuburg en alle 3 de gemeenten, die er thans geheel bij worden ingelijfd: Oud-Valbenburg heeft dien band reeds vanouds in zijn naam. Schin-op-Geul bezit vanouds de moederkerk, waar de Valkenburgers ter kerke gingen zoolang Valkenburg nog geen parochiekerk bezat. En nu krijgt, naar we hopen, Houthem dien band door zijn trait d’union met Valkenburg.
Tenslotte werd er in den raad nog op gewezen, dat Valkenburg niet alleen hoegenaamd geen schade doch zelfs een voordeel bij deze naamstoevoeging zal hebben. Immers thans heeft Valkenburg een dubbelganger onder de Nederlandsche gemeenten, nl. Valkenburg in Zuid-Holland. Dit leidt zeer vaak tot verkeerde bestelling van brieven en pakketten. Het kantoor der belastingen te Valkenburg, dat per jaar duizenden brieven en stukken verzendt en ontvangt, tracht daarom reeds sedert lang zulke vergissingen te voorkomen. Het geeft zijn adres op als Valkenburg (L.) Zonder afdoend resultaat evenwel. Tegen de traagheid en achteloosheid van veel „menschdom” baat zooiets niet!

Wel zal de verbinding der namen Valkenburg—Houthem straks alle vergissingen van dien aard finaal uitsluiten. Waar er nu in den raad zooveel voor en niets tegen die verbinding werd ingebracht, twijfelen wij niet, of de bevoegde Overheid zal het oudnobele een éhrentfeste Houthem in casu gaarne ter wille zijn. Zij zal daarmee tevens een pijnverzachtende zalf strijken overeen schrijnende wonde. Een genezende zalf, die zelfs alle animositeit tusschen het ingelijfde Houthem en het, mee daardoor, groot geworden Valkenburg zal doen verdwijnen en een volledige en harmonieuse eenheid zal bevorderen. Moge het kleine maar veelbeteekenende trait d’union tusschen de beide namen der nieuwe gemeente daarvan het symbool zijn.