Op donderdag 30 augustus 2018 overleed op 80-jarige leeftijd ons bestuurslid Wim Boersma. Wim had ons enige maanden geleden al meegedeeld dat hij ongeneeslijk ziek was.
Wim heeft in zijn werkzame leven als huisarts en als verzekeringsgeneeskundige zijn sporen ruimschoots verdiend. Ook was hij op verschillende maatschappelijke terreinen actief als vrijwilliger.

Een kleine opsomming, zonder volledig te willen zijn: bestuurslid van de ‘stichting historische en heemkundige studies in en rond het Geuldal’, lid van het PBO (programma bepalend orgaan) van de SLOV (stichting lokale omroep Valkenburg), lid van de parochiële werkgroep die zich bezighield met de ontwikkelingen rondom het legaat van Robert, baron de Selys de Fanson aan de parochie, als gids voor kerk en landgoed St. Gerlach en de laatste jaren ook als gastheer voor de bezoekers van het Heiligdom St. Gerlach. Voor al deze activiteiten ontving hij de onderscheiding ‘Ridder in de orde van Oranje Nassau’.

Op deze plek wil ik wat verder ingaan op zijn werkzaamheden voor onze heemkundevereniging. Als lid van de werkgroep ‘geschiedenis’, die bij gelegenheid van de viering van het achtste eeuwfeest van St. Gerlach in 1990, was gevormd, was het voor hem vanzelfsprekend dat hij ook lid zou worden van onze heemkundevereniging. Hij werd dan ook op 29 januari 1993 als lidnummer 1 ingeschreven. Door zijn brede historische kennis en belangstelling, naast zijn redactionele ervaring, was het ook haast vanzelfsprekend dat hij toetrad tot de redactie van ons verenigingsblad ’t Sjtegelke. Hierin hield hij zich aanvankelijk bezig met het redigeren van aangeleverde teksten. Van het ‘Dagboek van Tante Anna’, zoals hij de (handgeschreven) ‘Herinneringen uit mijn kinderjaren van het jaar 1875 van mijn geboortedorp Houthem-St. Gerlach’, van Anna Tilmans-Philippens steevast noemde, werd een feuilleton gemaakt, dat gedurende bijna tien jaar gebeurtenissen uit Houthem van eind 18e, begin 19e eeuw voor het voetlicht bracht.

Pinkstermaandag organiseerde de Heemkundevereniging Houthem-St. Gerlach in gemeenschapshuis de Holle Eik een reünie voor alle inwoners en oud-inwoners van de Valkenburgse kerkdorpen Houthem, Broekhem en Geulhem. Momenteel telt de Heemkundeverenging, die 25 jaar geleden op de 850e sterfdag van de heilige Gerlachus werd opgericht, bijna 300 leden. Bijna 150 belangstellenden hadden gereageerd op de uitnodiging voor dit treffen. Babbelen over vroeger, oude herinneringen ophalen van een hechte dorpsgemeenschap.

Een feestelijke bijeenkomst. Ruim 600 uitnodigingen waren verstuurd, naar de eigen inwoners en oud-inwoners. In ’t Stegelke nummer 49 wordt die kwart eeuw van de Heemkundevereniging nog eens gedetailleerd beschreven.

Hoogtepunt bij de viering van het 25-jarig jubileum was de uitreiking van een nieuw boek, met als titel ‘Zo veranderde Houthem: herinneringen aan voorbije jaren’. In dit boek zijn, naast de teksten van eigen auteurs, ook bijdragen te vinden van enkele (ex-)inwoners die geprobeerd hebben sommige gebeurtenissen na de Tweede Wereldoorlog in beeld vast te leggen.

Het eerste exemplaar werd door voorzitter Jos Lodewick overhandigd aan burgemeester dr. Jan Schrijen. “Eigenlijk mijn tweede exemplaar,” opende hij verrassend zijn toespraak. “Drie dagen eerder had ik al een exemplaar te pakken. De info over Houthem boeide mij meteen. Houthem, zoals het vroeger was en nu grotendeels is veranderd. Goede en duidelijke informatie over allerlei zaken. Auteurs uit eigen dorp met hun ervaringen. Maar ook hier veranderde de woonkern, zoals die overal verandert. Ik was thuis de jongste van negen kinderen. Nog geen auto, geen televisie. In mijn werk gebruikte ik een telex, later een fax. Wie kent deze apparaten nog? Waarmee ik maar wil aangeven dat we al deze veranderingen niet meer kunnen tegen houden.

Tweede pinksterdag 2018 viert Heemkundevereniging Houthem-Sint-Gerlach haar 25-jarige bestaansfeest. Met een reünie en een belangwekkend boek dat momenteel in de maak is. De voorgeschiedenis van de vereniging gaat terug naar het groots gevierde Gerlachusfeest in 1990. De werkgroep Geschiedenis bleef ook na het evenement bestaan, omdat belangstelling was voor de geschiedenis van het eigen dorp. Vanuit deze
werkgroep is een bestuur ontstaan. Op 29 januari 1993 vond zodoende de oprichtingsvergadering van Heemkundevereniging Houthem-Sint-Gerlach plaats in het toenmalige clubhuis van Franciscusoord. Tijd voor een gesprek met voorzitter Jos Lodewick en bestuurslid Fons Heijnens, die beiden al 25 jaar in
functie zijn.

Welke activiteiten organiseert Heemkundevereniging Houthem-Sint- Gerlach zoal?
Jos Lodewick steekt van wal: “Wij organiseren diverse activiteiten bijvoorbeeld elk lustrum een (drukbezochte) reünie en een fototentoonstelling. Zo hadden wij bijvoorbeeld in 2003 een grote, zeer druk bezochte expositie en catalogus met schilderijen van Charles Eyck, die nooit eerder voor een groot publiek waren tentoongesteld.
Deze activiteit leverde ons mooie publiciteit en nieuwe leden op.”
De heemkundevereniging geeft voorts elk halfjaar het eigen tijdschrift ’t Sjtegelke uit (al 48 keer) voor alle
leden en andere belangstellenden.
Verder brengt de Houthemse heemkundevereniging regelmatig boeken uit, onder andere over Charles Eyck, voorts een bibliografie over Houthem-Sint-Gerlach, een publicatie over de plaatselijke jeugdverenigingen
en een fotoboek met oude en nieuwe foto’s over Houthem. “Dit laatste werk was vrij snel uitverkocht”,
meldt de voorzitter trots.

Zeer uitgebreid bestand
Fons Heijnens, de eindredacteur van alle publicaties van de Houthemse heemkundevereniging, onderhoudt bovendien een genealogiebestand van alle inwoners van Houthem. Sinds enige tijd zijn bovendien 18 duizend(!) artikelen betreffende Houthem en Broekhem integraal opgenomen op www.archieven.nl.

Het college van burgemeester en wethouders geeft € 58.000,- uit voor een uitbreidingsplan van de Holle Eik in Houthem. Het geld is beschikbaar gesteld in het kader van de co-financiering door gemeente en provincie voor extra functietoevoegingen aan de gemeenschapsaccommodaties.

“Het bestuur van een gemeenschapshuis dient wel een gefundeerd plan in te sturen”, zegt wethouder Remy Meijers. Dat hebben Houthem en Vilt reeds gedaan. De Holle Eik ontvangt het geld voor uitbreiding van het pand dat in de toekomst gebruikt gaat worden voor opslag van het archief van de Heemkundevereniging Houthem. De uitbreiding behelst een stuk grond dat in erfpacht wordt verleend aan de stichting Dorpscentrum de Holle Eik.

“De uitbreiding in Vilt is gerealiseerd door de plaatsing van het kunstwerk voor de ingang van het gemeenschapshuis”, licht Meijers toe. “Schin op Geul heeft wel een idee, maar nog geen concreet plan ingediend. Van plannen voor een investering in het gemeenschapshuis ’t Vöske in Berg zijn niet bekend bij wethouder Meijers.

Op vragen van TV Valkenburg of de Polfermolen ook in aanmerking komt voor extra geld, antwoord wethouder Meijers dat dit centrum niets als een gemeenschapshuis aangemerkt wordt en al circa anderhalf miljoen euro van de gemeente ontvangt.

Plannen om extra functies aan gemeenschapshuizen toe te voegen en zodoende leefbaar te houden kunnen tot het einde van dit jaar ingediend worden.