Uw zoekacties: Groen Links, Provinciale Statenfractie Artikelen
beacon
67  artikelen
sorteren op:
 
 
 
 
Artikel
Mariakapel Broekhem bijna gereed na eendrachtige samenwerking : ‘Kan Sint-Jozef eindelijk weer naar zijn Maria kijken’
Datering:
2017
Titel:
Mariakapel Broekhem bijna gereed na eendrachtige samenwerking : ‘Kan Sint-Jozef eindelijk weer naar zijn Maria kijken’
Auteur:
Jos Schols
Titel tijdschrift:
Markant Valkenburg
Afleveringsnummer:
Markant Valkenburg, 9 (2017) nr. 84 (juni), p. 20/21
Samenvatting:
• De in de oorlog beschadigde en vervallen Mariakapel vlak voor de afbraak in 1973. FOTO JO VAN AKEN
• Dit eenvoudige houten kapelletje maakt plaats voor opnieuw een stenen kapel.
Foto uit 2016. FOTO JO VAN AKEN
• De nieuwe kapel is getekend door Jean Spronck.
• Het nieuwe Mariabeeld is geschonken en in eigen beheer gerestaureerd.
FOTO JO VAN AKEN
• Foto rechts: De Mariakapel bouwen vereist precisiewerk!
Vlnr Harry Melchiors, Jo van Aken en Jo Dirix. FOTO JOS SCHOLS
• De bouw is op 22 mei ver gevorderd. FOTO JOS SCHOLS

De Mariakapel keert na een afwezigheid van 44 jaar terug op de hoek Broekhem–Cremerstraat in Broekhem-Zuid.
De inzegening van de nieuwe kapel vindt plaats op zondag 2 juli om 14.00 uur.

“Al vóór 1600 heeft met zekerheid een kruisbeeld of kapel op ongeveer deze locatie gestaan. De vorige kapel hier was in 1880 gebouwd van mergel in een neogotische stijl. Toen had Broekhem nog geen kerk. De fraaie kapel werd in 1973 afgebroken omdat hij in slechte staat verkeerde. Ervoor in de plaats kwam een eenvoudige halve boomstam met een Mariabeeldje in een nis”, weet Jo van Aken. Hij is de vicevoorzitter van Kunst- en Cultuurraad Valkenburg aan de Geul (KCR) en inwoner van Broekhem-Noord. Van Aken: “Ik heb vroeger vaak meegelopen in de jaarlijkse processie. Onderweg bij de Mariakapel was een rustaltaar ingericht. Bovendien werden bij de kapel novenen gebeden.”

Kunradersteen
‘Werkgroep Kruisen en Kapellen Valkenburg’ is de initiatiefneemster van de nieuwe Mariakapel. “Mijn mede-werkgroepleden Sjir Lahaye en Jean Spronck en ik hadden samen besloten een nieuwe kapel te bouwen. Een van Jean’s ontwerpen werd uiteindelijk door de
gemeente Valkenburg aan de Geul goedgekeurd. Na een oriënterend gesprek hebben wij de KCR in de arm genomen wegens hun kennis en ervaring met iets grotere bouwprojecten en inkomstenwerving”, legt Harry Melchiors namens de Werkgroep uit.
Samenvatting2:
De vele uitvoerende werkzaamheden aan de nieuwbouw werden intussen belangeloos verricht door de Werkgroep en Jo van Aken, terwijl de vakbekwame, gepensioneerde metselaar Jo Dirix uit Schin op Geul gratis het metselwerk uitvoerde. De vakman: “Ik metselde met Kunradersteen, die weerbestendig én hufter proof is. Een steen weegt gemiddeld vier kilo. De grillige vorm ervan maakte tijdrovend bewerken met de flexschijf noodzakelijk.”

21 projecten
Werkgroep Kruisen en Kapellen Valkenburg, die haar thuisbasis in Broekhem-Noord heeft, stelt zich ten doel om op vrijwillige basis wegkruisen en kapellen te restaureren.
In de afgelopen tien jaar zijn al 21 projecten gerealiseerd, bestaande uit de restauratie of renovatie van wegkruisen en de renovatie van gevelkruisen. Er is voorts een nieuw boomkruis aangebracht, evenals een ongevalskruis en een oorlogskruis. Ook werden een schilderij vlakbij een sluis van de Kleine Geul en bedevaartskruisen en twee kapellen gerenoveerd.
Melchiors noemt de projectlocaties tot nu toe: “Zeven in geheel Broekhem, vier in Houthem, zes in Valkenburg, twee in Vilt en twee in Sibbe. De meeste wegkruisen worden verzorgd
en gecontroleerd door buurtbewoners en/of eigenaren van de objecten.”

Kostendekkend
De nieuwbouw kostte € 10.000,00, waarvan de helft opgaat aan de bouwstenen.
De overige € 5.000,00 is aangewend voor het hardstenen dak, leidingen en een hekwerk. Spots gaan dit kleine godshuis aanstralen.
De benodigde gelden zijn afkomstig van het bestuur van de parochie Sint-Jozef, KCR, Platform Broekhem en uit de reserves van Werkgroep en donaties. Het nog te plaatsen
Mariabeeld is geschonken en in eigen beheer gerestaureerd. Tijdens de bouw leverden omwonenden kosteloos stroom en water.
Samenvatting3:
Cultuurhistorisch erfgoed
Zowel Melchiors als Van Aken stellen dat de Mariakapel hoort bij het cultuurhistorische erfgoed van Broekhem. “Wij hebben veel bijval gekregen van parochianen en van pastoor John Burger. En… SintJozef (beeld) bij de kerk kan eindelijk weer naar zijn Maria kijken! De bestrating vlakbij dit gebouwtje wordt nog vervangen door rode klinkers”, aldus Van Aken.

Met honderden kleine religieuze objecten in Valkenburg aan de Geul heeft Werkgroep Kruisen en Kapellen Valkenburg veel werk voor de boeg. Zij beschouwt de Mariakapel
Broekhem als het hoogtepunt in haar tienjarige bestaan. De Werkgroep hoopt en verwacht,
dat dit object voor parochianen, wijkbewoners, toeristen en bedevaartgangers, een moment van spirituele bezinning zal geven.
Trefwoorden:
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Sjtraotkal : `Huize Boslust is brok historie'
Datering:
2017
Titel:
Sjtraotkal : `Huize Boslust is brok historie'
Auteur:
Jos Schols
Foto's door:
Jos Schols
Titel tijdschrift:
Markant Valkenburg
Afleveringsnummer:
Markant Valkenburg, 9 (2017) nr. 82 (april), p. 45
Samenvatting:
Foto's:
•Ook deze stoere jongens Lars, Tom, Cas en Ricardo zijn begaan met de toekomst van het stijlvolle Huize Boslust.
•Frans, Harrie, Ineke en Wiel mijmeren over het verleden van Huize Boslust en ze kijken uit naar de nieuwe invulling van het terrein.
•Ontwerp vanaf de achterkant van Wellnesshotel Geuldal. De blauwe lijn links suggereert de Kattebeek (www.ideabv.nl).

Het vroegere zustersklooster en bejaardentehuis Huize Boslust in Broekhem-Noord krijgt als nieuwe bestemming die van Luxe wellnesshotel. Vier bewoners van de bloemenbuurt halen fijne herinneringen op, terwijl vier jongens, die geen binding met het complex hebben, vooral naar de toekomst kijken.

Eerst maar de jeugd. Allen zijn leerlingen van het Stella Mans College, ook in deze wijk gelegen. Tom van de Berg (15) uit Maastricht: "Het is een prachtig gebouw dat de eigenaar in zijn waarde moet laten. Als het wordt verbouwd tot wellnesshotel dan zal het veel aandacht en klanten trekken. De ligging van het gebouw is geweldig."
Zijn broer Lars (17) vindt dat de buitenkant van het gebouw moet blijven zoals het nu is. "Een nieuw wellnesshotel is goed voor Valkenburg aan de Geul. Ik vind het leuk om de werkzaamheden in het park te volgen", aldus Lars.
Bundenaar Ricardo van Oort (17) wist eerst niet dat achter de hoge bomen een groot gebouw staat. Hij laat het gebouw van een afstand op zich inwerken en zegt dan fel: "Daar staat een brok historie, die niet mag worden verpest of afgebroken." Cas Kuypers (16) uit Wijlre is het helemaal met hem eens.

De overrompeling
"De coniferenhaag heb ik als het ware zien groeien. Nu moet ik wennen aan het uitzicht omdat de haag is gekortwiekt", constateert Harrie Wessels (61). Wessels denkt met veel genoegen terug aan de tijd toen hij samen met andere jongens en meisjes uit de buurt misdienaar is geweest bij de zusters: "Eens per jaar gaven de nonnen ons een cadeautje voor de moeite en trakteerden zij ons op een lekker etentje. Onze ouders mochten ook aanschuiven."

Samenvatting2:
Harrie hoopt dat de buurtbewoners in het toekomstige Wellnesshotel Geuldal vrij mogen wandelen in het park, zoals vroeger. Zijn vrouw Ineke (62): "Mijn oom Jef was hier samen met een collega huisschilder. Hij heeft mij in 1973 rondgeleid in de tuin en in het gebouw.
Ik werd overrompeld door de sterrenwacht (in de groene koepel) waar toen nog een telescoop in stond. Als moeder heb ik vaker met onze kinderen in de grote tuin gewandeld." Ineke vindt de nieuwe bestemming geweldig, want: "Wij hebben lang genoeg moeten kijken naar het afgebrande deel van de noordvleugel!"

Hulp aan de non
Wiel Bemelmans (83): "Ik ben vroeger vaak in Huize Boslust geweest om een bevriende buurvrouw in het bejaardentehuis aldaar te bezoeken. In de tuin stond een prachtige volière en er was een eendenvijver. Alles was er keurig onderhouden. Het gebied hier was toen veel groter."

Bemelmans verhaalt over de uitgebreide groententuin waar de Belgische zr. Clementine de scepter zwaaide. Hij mocht haar eens meehelpen, want dagelijks waren zeer veel groenten nodig voor eigen gebruik en voor de bejaarden. "Ik hoop dat ik in de toekomst nog mag wandelen in de vernieuwde tuin hier", stelt Wiel.
"Voordat de zusters vanuit hun Instituut Sint-Jozef op Sint-Pieter (Oosterweg) in 1964 naar de Kloosterweg verhuisden, heb ik samen met oude mannetjes van hun klooster deelgenomen aan de grote schoonmaak van het vervallen terrein", herinnert cineast Frans van Loo (70) zich. Later keerde hij hier terug samen met vijf andere vrijwilligers van Vogelwacht Limburg om nuttig werk uit te voeren onder meer tuinonderhoud en vogeltellingen. "SABO, de nieuwe eigenaar van Huize Boslust, legde ons steeds meer beperkingen op wat betreft geluidsoverlast tijdens ons werk. Nu ben ik dagelijks hier te vinden om de natuur en de onderhoudswerkzaamheden door anderen te filmen. Het nieuwe wellnesshotel wordt zeker prima, maar ik ga er zelf niet 'wellnessen'."
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Sjtraotkal : Komt het nog goed met het verkeer in Houthem?
Datering:
2016
Titel:
Sjtraotkal : Komt het nog goed met het verkeer in Houthem?
Auteur:
Jos Schols
Foto's door:
Jos Schols
Titel tijdschrift:
Markant Valkenburg
Afleveringsnummer:
Markant Valkenburg, 8 (2016) nr. 76 (oktober), p. 44/45
Samenvatting:
Foto':
- Bewoners Ger Limpens met ordner, Peter Lahaye, Willem van den Berge en John Blom op de barricades. John Dummer moest even eerder naar een andere afspraak.
- De drukke straat Sint-Gerlach in oostelijke richting met de lage huisnummers. Links de even nummers, rechts de oneven nummers.
- De straat Sint-Gerlach in westelijke richting. Rechts staan meerdere historische panden.
- Scan van gepubliceerde luchtfoto van de lange 'as' door Houthem, in het noorden is de spoorlijn. Locatie is westelijker dan de overige foto's in dit artikel
FOTO: AIR VISION MULTIROTOR AERIAL SERVICES
- De straat Sint-Gerlach (en sommige andere straten) worden gebruikt door bewoners en ander verkeer, zoals dit busje met scholieren van Adelante.
- Het indraaien van de smalle, onoverzichtelijke Vauwerstraat vereist stuurmanskunst.


Al jarenlang sleept de verkeers- en parkeerproblematiek in de doorgaande straat Sint-Gerlach in Houthem. Dat is de west-oost-as van het dorp. In de afgelopen jaren zijn maatregelen getroffen, waarvan sommige alweer (gedeeltelijk) zijn teruggedraaid.
De materie blijkt erg ingewikkeld en de belangengroeperingen zijn talrijk. Een pasklare oplossing lijkt dan ook een hoofdpijndossier zoals dat heet. Desondanks zijn vijf mannen uit deze straat bereid hun visie voor Sjtraotkal te geven.

Te weinig parkeermogelijkheden
Bewoner-ondernemer en betrokken bij 'Wij Houthem' Peter Lahaye (huisnummer 3, aan de zuidkant van de straat): "Gisteren, 22 september, was Carlo Vankan, de wethouder van Fysiek Domein, in Houthem op werkbezoek. Hij wenste echter niet onze straat te bezoeken, omdat, zo verklaarde hij, de kwestie van de verkeersveiligheid en het parkeren al in behandeling is bij de gemeente. Ik vind dat een gemiste kans van de wethouder." De toon is gezet.
Samenvatting2:
Hij vervolgt zijn betoog: "De gemeente wil hier een 30 km-straat van maken. Dat is op zich een prima idee, maar de angel van de problematiek gaat over de verkeerde indeling van de weg. Er zijn hier te weinig parkeervakken. Als het aan de gemeente ligt, worden alleen de woningen aan de zuidkant, dus aan de kant van de oneven huisnummers, opgescheept met parkeerders."

Aan andere kant parkeren
Peters nevenbuurman Ger Limpens: "Afgelopen april was er een inloopmiddag waarin de gemeente Valkenburg aan de Geul haar plannen aan de bewoners en de ondernemers presenteerde. Later situeerde het gemeentebestuur de parkeervakken bij de oneven huisnummers, omdat het zicht op de historische panden vrij zou moeten blijven...."
Volgens Ger wil het gemeentebestuur dat vooral de bewoners de straat Sint-Gerlach gebruiken.

Hij merkt op dat noodzakelijkerwijs ook ondernemers, landbouwvoertuigen en schoolverkeer (auto's en busjes naar en van Adelante) deze straat zullen blijven gebruiken. "Ondanks de mogelijke maximum snelheid van 30 km/uur vanaf
begin 2017, verwacht ik dat mensen die van buiten het dorp komen hard blijven rijden door het in het algemeen goede zicht. 's Nachts wordt vaak met veel lawaai geraced", stelt bewoner-ondernemer John Dummer (nr. 2).

Verplaatsing van het probleem
Bewoner John Blom; "Ik juich de door de gemeente gewenste parkeervakken aan de zuidkant (oneven nummers) toe, want ik woon op een even huisnummer. Het zicht bij het in- en uitrijden van mijn oprit zal dan aanzienlijk verbeteren' De anderen reageren ad rem: "Dan wordt het probleem verplaatst!"

Allen concluderen dat het wegnemen van de 'snelheid remmende bloembakken en de hoge drempel (ze noemen deze skischans) zijn weggehaald. De heren zijn het er ook over eens dat het gemeentelijke voorstel over het instellen van een gelijkwaardige T-kruising bij Sint-Gerlach - Vauwerstraat vragen om problemen is, wegens het beperkte zicht ter plekke (foto).
Samenvatting3:
Komt het nog goed?
Peter: "Dat vind ik een moeilijke vraag, want ik heb drie petten op. Het eigenbelang voor mij is neutraal, maar bedrijfsmatig wil ik een parkeerverbod voor mijn deur."
Willem: "Het komt goed, maar het schijnt dat er eerst ongelukken moeten gebeuren."
Ger: "Mijn zoon heeft een ernstig ongeluk gehad toen hij vanuit onze uitrit de straat op reed." Hij bladert door zijn ordner en richt zich op... 'Deze zit bijna helemaal vol met correspondentie over de verkeersproblematiek hier in de straat. Wanneer komt hier een eind aan? Voor mij zou parkeren aan de overkant (noordkant) van de straat de beste oplossing zijn."
John Blom: "Ik sluit mij bij Ger aan, maar meer handhaving is noodzakelijk, want deze schiet nu nog tekort?
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Boek in de maak over Geschiedenis van Ignatiuscollege naar Wellnesshotel : Monnikenwerk voor auteur Jos Schols
Datering:
2016
Titel:
Boek in de maak over Geschiedenis van Ignatiuscollege naar Wellnesshotel : Monnikenwerk voor auteur Jos Schols
Auteur:
Jos Schols
Foto's door:
Jos Schols
Titel tijdschrift:
Markant Valkenburg
Afleveringsnummer:
Markant Valkenburg, 8 (2016) nr. 75 (september), p. 31
Samenvatting:
Foto's:
- Het lgnatiuscollege met de neogotische kapel, maar nog zonder de aangebouwde bibliotheek. De muur is in 1910 gebouwd. De 'bloemenbuurt' was er nog lang niet. (Hernann Lange S.J. 25 Jahre Ignatiuskolleg).
- Huize Boslust anno 2019. (foto Jos Scols)
- Personeel en repatrianten (zomer 1945). Wie herkent iemand op de foto? (Collectie Math Keydener)


Historicus Jos Schols uit Broekhem-Noord doet al meerdere jaren onderzoek naar de geschiedenis van het Ignatiuscollege/Huize Boslust, Kloosterweg 36. Hij gaat zijn bevindingen vastleggen in een populairwetenschappelijk boek.
Jos Schols deed uitvoerig archiefonderzoek, literatuuronderzoek en hij nam veertig (!) interviews af. Meerdere instanties en particulieren waren bereid hem daarbij belangeloos van adviezen, literatuur, foto's en dergelijke te voorzien. Het wordt zijn eerste boek. De onderzoeker maakt (bijna) dagelijks 'meters.'

Behalve in een artikel van Huub Keulen uit 1996 is 'de' geschiedenis van dit belangrijke gebouw en zijn bewoners nooit eerder in zijn geheel beschreven. Schols begon zijn onderzoek bij de uit Pruisen verbannen jezuïeten (tijdens de Kulturkampf), die zich vanaf 1872 onder andere op kasteel Wijnandsrade vestigden, voor tijdelijk hoopten ze. Ook villa Aalbeek werd later door hen in gebruik genomen. De paters stichtten vanuit Wijnandsrade in 1894 het Ignatiuscollege als hun belangrijkste provinciale studiehuis en seminarie, dat werd gebouwd door de plaatselijke aannemer Hubert Habets.

Indrukwekkend
"Het gebouw met zijn uitgestrekte omringende groen trad achtereenvolgens meerdere eigenaren en 'bezetters'. Het heeft altijd belangrijke functies gehad", stelt de auteur.
Na het Ignatiuscollege wordt de Reichsschule (1942 tot 1944) beschreven, gevolgd door de huisvesting van het 91th Evacuation Hospital, het repatriëringskamp in de zomer van 1945 en daarna het interneringskamp van politieke delinquenten (ex-NSB-ers).
Samenvatting2:
Na jaren van 'leegstand', kochten de Franciscanessen van de Heilige Joseph, die oorspronkelijk ook al uit Pruisen verdreven waren, vanuit hun Instituut Sint-Joseph (op Sint-Pieter) het gebouw. Ze doopten het om in 'Boslust'. Een deel van het complex werd ingericht als bejaardentehuis en geëxploiteerd door Stichting Kuborn. Oudere lezers zullen daar mogelijk wel eens familieleden hebben opgezocht. Na het vertrek van zusters en bejaarden kwam Boslust in het bezit van Stichting Academie voor Bewustzijnsontwikkeling, die er cursussen gaf. Het gebouw heeft tegenwoordig geen functie meer en woont er zolang de beheerder. Broekhem-Noord is eveneens in het onderzoek betrokken, omdat het vroegere 'Kraaiendorp' of Kattebeek zich mede ontwikkeld heeft door de aanwezigheid van het Ignatiuscollege. Meerdere van de tegenwoordige straatnamen houden de plaatselijke historie levend.

'Boost'
Ontwikkelfonds uit Amsterdam, de tegenwoordige eigenaar, wil er volgens zijn bedrijfswebsite een luxe wellnesshotel (met als werktitel Wellnesshotel Geuldal) in vestigen.
Ik vind dat een prima bestemming, mits het doorgaat. Daarbij hoop ik dat zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met de nog bestaande originele elementen in het gebouw, het park en het bos. 'Geuldal' zal een enorme 'boost' geven aan het cultuurhistorische aanzien niet alleen van Valkenburg aan de Geul, maar van het gehele Heuvelland. De werkgelegenheid vaart er wel bij, zoals vroeger', aldus Schols.
Samenvatting3:
De verschijningsdatum van het boek laat, door alle 'monnikenwerk'. nog even op zich wachten.

Jos Schols is afgestudeerd eerstegraads docent Geschiedenis. Hij schrijft al ruim 26 jaar redactionele artikelen en advertorials (u kent hem wellicht als redacteur van Markant). Voorts geeft hij als kunstschilder en docent precies 12,5 jaar teken- en schildercursussen en workshops. Bovendien exposeert hij zijn eigen schilderijen op zijn locatie of elders.
Geografische namen: