Uw zoekacties: Romeinse wegen in de gemeente Valkenburg aan de Geul : Arche...

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

beacon
 
 
Artikel
Romeinse wegen in de gemeente Valkenburg aan de Geul : Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en verkennend booronderzoek
Datering:
2018
Titel:
Romeinse wegen in de gemeente Valkenburg aan de Geul : Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en verkennend booronderzoek
Auteur:
M.H.P.M. Ruijters
Samenvatting:
In opdracht van de gemeente Valkenburg aan de Geul heeft RAAP een bureauonderzoek en verkennend booronderzoek uitgevoerd naar de ligging van de Romeinse weg van Bolougne-sur-Mer naar Keulen, ook wel Via Belgica genoemd. Het doel van dit onderzoek was het verkrijgen van inzicht in de ligging van de weg en eventuele zijwegen, en locaties te bepalen waar het graven van een proefsleuf voor een wegprofiel op te tekenen zinvol is. Daartoe zijn in een overleg tussen RAAP en de gemeente Valkenburg vier locaties uitgezocht, waar het uitvoeren van een bureau- en booronderzoek zinvol zou kunnen zijn. Het betreft de deelgebieden Vroenhof, Steenbeek, Goudenroodsvoetpad en Sint Gerlach.
Te deelgebied Vroenhof werd in het verleden al onderzoek verricht door Beckers & Beckers vóór de Tweede Wereldoorlog en door RAAP in 2003. Op basis van beide onderzoeken is in het verleden al geconcludeerd dat de Romeinse weg van Bolougne-sur-Mer naar Keulen hier zou liggen. In een eerste boorraai zijn echter geen aanwijzingen voor een Romeinse weg aangetroffen. In een tweede raai, pal naast een boorraai van RAAP uit 2003 en de vindplaats van Beckers & Beckers, werd een grindlaag met een breedte van minimaal 10 m aangetroffen, die rustte op oud colluvium of alluvium. De grindlaag moet een antropogene oorsprong hebben, maar het is niet zeker of het de Via Belgica betreft. Het zou een jongere grindlaag uit de Middeleeuwen of Nieuwe tijd kunnen zijn (erfverharding, wegdek, vloer e.d.). Het graven van een proefsleuf op deze locatie zou de twijfel kunnen wegnemen, maar zal wel door de hoge (grond)waterstand bemoeilijkt worden.
In deelgebied Steenbeek werd onderzoek verricht omdat hier de Via Belgica via het dal van de Strabeek richting het plateau zou kunnen lopen én in het talud van de Strabeek grindlagen zichtbaar zijn. Daarnaast ligt de Romeinse villa Ravensbos meteen oostelijk van het deelgebied in het dal van de Strabeek.
Samenvatting2:
Het booronderzoek heeft aangetoond dat er alleen oud colluvium op natuurlijk grind ligt; een Romeinse weg is niet aanwezig. Het is aannemelijk dat een eventuele Romeinse weg als gevolg van erosie is verdwenen. De aanwezigheid van een toegangsweg naar de villa is niet helemaal uit te sluiten. Gezien de praktische problemen die bij het graven van een proefsleuf haaks op de beek ontstaan én de geringe slagingskans gezien de erosie, wordt van het graven van een proefsleuf op deze locatie afgeraden.
Van het Goudenroodsvoetpad vermoed Van Wijk dat het een toegangsweg tussen de Via Belgica en een Romeinse villa op het plateau zou kunnen zijn. Deze historische weg ligt echter in een holle weg óf op een bolle helling, waardoor een Romeins loopniveau niet is afgedekt. Het booronderzoek heeft aangetoond dat ook in een droogdal nabij de rand van het plateau de bodem deels geërodeerd is, waardoor het Romeinse loopniveau ook hier niet behouden is. Het wordt afgeraden nader onderzoek te doen naar een eventuele Romeinse oorsprong van het Goudenroodsvoetpad. De kans is zeer groot dat het Romeinse maaiveld –en daardoor ook een Romeinse weg- of geërodeerd of is opgenomen in de huidige bouwvoor.
De laatste locatie betreft Sint Gerlach. 80 m oostelijk van dit deelgebied werd door de heer Krikke een grindlaag dicht aan het maaiveld waargenomen tijdens het vernieuwen van een oprit naast een huis aan de Provinciale weg. Het booronderzoek heeft aangetoond dat het natuurlijke bodemprofiel zeer plaatselijk verstoord is, waarbij zand- en grindlaagjes in de leem voorkomen. Het zou kunnen gaan om de aanzet van de Via Belgica als die ten zuiden van het deelgebied, onder het huidige trottoir en de huidige Provinciale weg zou liggen. Het graven van een proefsleuf zou opheldering kunnen geven over de aard van de zand- en grindlaagjes, al is het blootleggen van het hele eventuele Romeinse wegdek niet mogelijk.
Samenvatting3:
Er moeten bij het graven van een proefsleuf maatregelen worden genomen om te zorgen dat het naastgelegen trottoir en riool niet beschadigd raken.
Samenvatting4:
Centrum coördinaten (x/y): Vroenhof 182807/320545, Centrum coördinaten (x/y): Steenbeek 185286/321152, Centrum coördinaten (x/y): Goudenroodsvoetpad 184491/321083, Centrum coördinaten (x/y): Sint Gerlach 184023/320319
Geografische namen: