Uw zoekacties: Geschiedenis van het postkantoor en de stempels ; oproep

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

beacon
 
 
Artikel
Geschiedenis van het postkantoor en de stempels ; oproep
Datering:
2001
Titel:
Geschiedenis van het postkantoor en de stempels ; oproep
Auteur:
Rinus Suijkerbuijk
Titel tijdschrift:
't Sjtegelke
Afleveringsnummer:
't Sjtegelke, jrg. 8, nr. 2, december 2001, p. 24-26
Samenvatting:
De Heemkundevereniging en haar leden, hebben belangstelling voor alles wat in Houthem-St. Gerlach en directe omgeving historisch belang kan hebben. We lezen graag artikelen over vroegere tijden, de gebruiken, de inwoners en de gebouwen waarin zij leefden of hun beroep/bedrijf uitoefenden. De foto's en kaarten hebben onze grote belangstelling; daarbij vergeten we natuurlijk niet om op de achterzijde van de foto's de namen van de personen, aan de voorzijde afgebeeld, te vermelden. Vooral van oudere foto's weten wij zelf nog wel wie, waar, gefotografeerd werd, maar onze (klein-)kinderen herkennen hun eigen familie niet meer! En later heeft men daar spijt van, en is het vaak moeilijk die nalatigheid te herstellen.
Zo heb ik er spijt van niet tijdig genoeg materiaal verzameld te hebben over het postkantoor te Houthem. De eerste kennismaking, die ik mij herinner, met kantoorhoudster Marieke Willems vond plaats in december 1952. Ik werd toen "meegetroond" door Ludi van de Weijer, die in de kerstvakantie bij zijn tante Anneke in Hotel v.d. Weijer logeerde. Voor 1 dubbeltje werd door mij toen een kinderzegel van 6+4 cent gekocht (voor filatelisten thans bekend onder NVPH-nummer 598): een hobby was geboren. Postzegels werden van brieven afgeweekt en in schriften, later albums, ingeplakt. En zonder dat je je dat realiseerde werd zodoende een schat aan postale geschiedenis om zeep geholpen.
Samenvatting2:
Sinds 1950 werden “eerste dag van uitgifte”-enveloppen uitgegeven: daarop konden nieuw verschenen zegels worden geplakt en die werden dan met een speciaal eerste dag stempel in 's-Gravenhage gestempeld. Een rage, maar daardoor keek je niet om naar brieven met het eenvoudige stempel van bijvoorbeeld Houthem St. Gerlach.
En zoals met alles wat voorbij is, later ontstaat de belangstelling. Zo ook hier voor de postale geschiedenis van de eigen (vroegere) woonplaats. Spijt heb ik ervan enveloppen van de gemeente Houthem (als ik mij goed herinner uit de meidagen van 1940) weggeven te hebben. En dat niet alleen omdat op die dienstenveloppen een stempel van Houthem-St. Gerlach voorkwam; ook de gemeentelijke dienstenveloppe met eigen identificatienummer is historie en vertelt een postaal verhaal. De gemeente Houthem werd per 1 oktober 1940 opgeheven, het postkantoor bleef tot 1 augustus 1973 de benaming Houthem-Sint Gerlach voeren.
Werd bestuurlijk sinds 1 oktober 1940 de benaming Valkenburg-Houthem gebezigd, postaal doet het stempel Valkenburg-Sint Gerlachstraat zijn intrede pas in 1973, in 1977 opgevolgd door Valkenburg-Vroenhof en nog later door (waarschijnlijk) Valkenburg-Onderstestraat, totdat enige tijd terug de postale dienstverlening in Houthem helemaal werd gestaakt.

Om te pogen meer over de geschiedenis van het postkantoor en de stempels te weten te komen, zou ik een beroep willen doen op de lezers van 't Sjtegelke. Misschien zijn er filatelisten die alles al in een collectie verzameld hebben (schrijf dan s.v.p. eens een artikel daarover). Waarschijnlijker is dat her en der bij uw papieren nog brieven en (nieuwjaars-)kaarten berusten, waarop een stempel of aantekenstrook (reeds 5 verschillende typen/schrijfwijzen tussen 1906 en 1973 bekend, maar geen enkele in mijn bezit) voorkomt.
Samenvatting3:
En niet alleen op postzegels kunnen stempels voorkomen. Ook op losse labels, ontvangstbewijzen van aangetekende stukken, of op de achterzijde, gedrukt in de lak, waarmee zendingen met geldswaarde werden verzegeld. Ook op telegrammen, waarvan onlangs de dienstverlening werd gestaakt (dus dat is ook weer historie!). En indien iemand een adresbandje, waarmee rond 1880 door Crolla een door hem gedrukt nieuwsblaadje werd verzonden, vindt dan kan daarop waarschijnlijk een unicum aangetroffen worden: de Houthemer knip. De stempels en zegels vooral niet van de brief of het stuk verwijderen!

Voor (inzage van) enveloppen, kaarten, foto's van postkantoor c.q. postgaarders/brievenbestellers enz. houd ik mij ten zeerste aanbevolen. Het ter beschikking gestelde materiaal zal t.z.t. in de collecties van de Heemkunde-vereniging worden opgenomen.

In de hoop dat deze oproep vergeten materiaal te voorschijn kan brengen en informatie vastleggen.
Rinus Suijkerbuijk, Molenweg 4, 6268 NG Bemelen, 043-4071445, m.w.suijkerbuijk@freeler.nl


Bron: Museum voor Communicatie te 's-Gravenhage, stempelboeken (tot ca. 1977): de naam Houthem verdwijnt geleidelijk aan uit het poststempel.

Bron: Museum voor Communicatie te 's-Gravenhage; de brievencollectie bevat slechts 6 brieven afgestempeld te Houthem (St. Gerlach). Bovenstaande brief werd op 1 juli 1898 te Houthem gestempeld, de dag waarop dit hulppostkantoor overging van het ressort Meerssen naar Valkenburg.
Geografische namen: