Houthem maakt van 1795 tot 1800 al deel uit van het kanton Valkenburg.
Als in de Franse tijd in 1800 het kantonale systeem wordt opgeheven, krijgt Houthem weer een eigen burgemeester, die dan maire wordt genoemd. M.J. Schoenmaeckers wordt benoemd tot eerste maire van Houthem. De laatste burgemeester van de gemeente Houthem is P.A. Hens die op zondag 29 september 1940 de laatste gemeenteraadsvergadering leidt van Houthem, dat dan 2401 inwoners telt. Behalve Hens nemen ook de wethouders Sleijpen en Thewessen en de raadsleden Curfs, Van de Venne, Van Aken, Duijzings en Bielders deel aan de ‘spoedeisende’ vergadering. In een kwartier tijd besluiten college en raad de gemeente Houthem deels toe te voegen aan de gemeente Valkenburg en deels aan de gemeente Berg en Terblijt. Met het gebruikelijke gebed beëindigt de raadsvoorzitter de vergadering en daarmee het bestaan van de gemeente Houthem.