Mijn Studiezaal (inloggen)
Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )
Artikelen Collectie artikelen
Gevelstenen in Houthem en Geulhem (12) : Sint Gerlach 20 [Hoeve de Bol] (2/2)
Datering:
2002
Titel:
Gevelstenen in Houthem en Geulhem (12) : Sint Gerlach 20 [Hoeve de Bol] (2/2)
Auteur:
John Odekerken
Titel tijdschrift:
't Sjtegelke
Afleveringsnummer:
't Sjtegelke, jrg. 9, nr. 2, december 2002, p. 13-22
Samenvatting:
VERVOLG
In 1935 werd de boerderij gehuurd en betrokken door Pierre Jongen (1890-1968), zoon van Jakob Jongen en Maria Agnes Schoenmaekers uit Kunrade (9). Hij huwde in 1918 met Tina Kickken (1889-1981), dochter van Alouijsius Kickken en Maria Cornelia Essers uit Klimmen. “Met hulp van de familie en buren verhuisden (“bageerden”) ze op 16 maart 1935 met de hele handel op karren en wagens in optocht naar Houthem. Dat was een mooi gezicht en de 9 kinderen liepen achter de stoet, die dan het vee moesten drijven.”
Reeds in 1936 werd door de gebroeders Kickken uit Walem, de grote en kleine poort van de Houthemse boerderij geheel vernieuwd. Tevens verdween de mestvaalt van de binnenhof naar de achterkant van de boerderij en werd de cour vervolgens met kiezelstenen afgedekt.
Géén van de kinderen uit het huwelijk van Pierre Jongen en Tina Kickken werd te Houthem geboren:
1)Jan Jakob (Sjaak) Jongen, geb. te Voerendaal, 6 april 1919 en overl. te Berkelaar, 21 maart 2002 (begraven in Echt); gehuwd met Josephina (Fien) Schoenmakers (†1984)
2)Johannes Hubertus (Johan) Jongen, geb. te Voerendaal, 29 april 1920 en overl. te Maastricht, 29 december 2000; gehuwd met Gerta Pricken († 2002)
3)Jozef Hendrik (Harie) Jongen (woonachtig te Houthem), geb. te Voerendaal, 18 oktober 1922; gehuwd met Anna Ramaekers (1924-1989)
4)Jozefina Louisa (Wies) Jongen (woonachtig te Houthem), geb. te Voerendaal, 24 april 1924; gehuwd met Wim van den Hof (1921-1974)
5)Maria Elisa (Lies) Jongen, geb. te Voerendaal, 19 juni 1926; gehuwd met Dré Souren (woonachtig te Hulsberg)
6)Hendrik Jozef (Zef) Jongen (woonachtig te Ubachsberg), geb. te Voerendaal, 13 november 1927; gehuwd met Annie Aelmans
In 1935 werd de boerderij gehuurd en betrokken door Pierre Jongen (1890-1968), zoon van Jakob Jongen en Maria Agnes Schoenmaekers uit Kunrade (9). Hij huwde in 1918 met Tina Kickken (1889-1981), dochter van Alouijsius Kickken en Maria Cornelia Essers uit Klimmen. “Met hulp van de familie en buren verhuisden (“bageerden”) ze op 16 maart 1935 met de hele handel op karren en wagens in optocht naar Houthem. Dat was een mooi gezicht en de 9 kinderen liepen achter de stoet, die dan het vee moesten drijven.”
Reeds in 1936 werd door de gebroeders Kickken uit Walem, de grote en kleine poort van de Houthemse boerderij geheel vernieuwd. Tevens verdween de mestvaalt van de binnenhof naar de achterkant van de boerderij en werd de cour vervolgens met kiezelstenen afgedekt.
Géén van de kinderen uit het huwelijk van Pierre Jongen en Tina Kickken werd te Houthem geboren:
1)Jan Jakob (Sjaak) Jongen, geb. te Voerendaal, 6 april 1919 en overl. te Berkelaar, 21 maart 2002 (begraven in Echt); gehuwd met Josephina (Fien) Schoenmakers (†1984)
2)Johannes Hubertus (Johan) Jongen, geb. te Voerendaal, 29 april 1920 en overl. te Maastricht, 29 december 2000; gehuwd met Gerta Pricken († 2002)
3)Jozef Hendrik (Harie) Jongen (woonachtig te Houthem), geb. te Voerendaal, 18 oktober 1922; gehuwd met Anna Ramaekers (1924-1989)
4)Jozefina Louisa (Wies) Jongen (woonachtig te Houthem), geb. te Voerendaal, 24 april 1924; gehuwd met Wim van den Hof (1921-1974)
5)Maria Elisa (Lies) Jongen, geb. te Voerendaal, 19 juni 1926; gehuwd met Dré Souren (woonachtig te Hulsberg)
6)Hendrik Jozef (Zef) Jongen (woonachtig te Ubachsberg), geb. te Voerendaal, 13 november 1927; gehuwd met Annie Aelmans
Samenvatting2:
7)Pieter Gerardus (Pierre) Jongen, geb. te Voerendaal in 1929; gehuwd met Guillaumine Frissen uit Schimmert
8)Hubertina Gerarda (Tiny) Jongen, geb. te Voerendaal, 18 november 1931; gehuwd met Matty Lamkin (woont te Heer)
9)Gerardus Hubertus (Gèr) Jongen, geb. te Voerendaal, 20 augustus 1933; gehuwd met Elza van Laar (1929-1996); samenwonend met vriendin Tiny van Laar-Wondergem.
“De familie Jongen was zeer godsdienstig en het rozenhoedje werd nooit vergeten ondanks het vele werk. In de oorlogsjaren 1940-1944 klopte niemand vergeefs aan voor wat brood, meel of andere levensmiddelen. Na de tweede wereldoorlog - het bedrijf was helemaal uitgebouwd en gemoderniseerd - bleek toch dat er inmiddels voor zoveel volwassenen geen werk was en de vier oudsten, Sjaak, Johan, Harie en Zef zochten ander werk en vonden dat ook vrij gemakkelijk.
De meisjes bleven thuis helpen en Wies zocht eveneens werk als hulp in de huishouding en kwam zodoende terecht op de pastorie.”
Pierre jr. en Gèr bleven op de boerderij helpen en hebben vanaf 1954 zelf het bedrijf mogen voeren onder financiële supervisie van hun vader. In 1959 hebben zij tenslotte het pachtcontract van hun vader overgenomen. Pierre huwde in dat zelfde jaar en Gèr trouwde in 1960. Gèr en zijn echtgenote gingen vanaf dat moment bij zijn zus Wies en vanaf 1966 te Vroenhof 58 wonen (10).
8)Hubertina Gerarda (Tiny) Jongen, geb. te Voerendaal, 18 november 1931; gehuwd met Matty Lamkin (woont te Heer)
9)Gerardus Hubertus (Gèr) Jongen, geb. te Voerendaal, 20 augustus 1933; gehuwd met Elza van Laar (1929-1996); samenwonend met vriendin Tiny van Laar-Wondergem.
“De familie Jongen was zeer godsdienstig en het rozenhoedje werd nooit vergeten ondanks het vele werk. In de oorlogsjaren 1940-1944 klopte niemand vergeefs aan voor wat brood, meel of andere levensmiddelen. Na de tweede wereldoorlog - het bedrijf was helemaal uitgebouwd en gemoderniseerd - bleek toch dat er inmiddels voor zoveel volwassenen geen werk was en de vier oudsten, Sjaak, Johan, Harie en Zef zochten ander werk en vonden dat ook vrij gemakkelijk.
De meisjes bleven thuis helpen en Wies zocht eveneens werk als hulp in de huishouding en kwam zodoende terecht op de pastorie.”
Pierre jr. en Gèr bleven op de boerderij helpen en hebben vanaf 1954 zelf het bedrijf mogen voeren onder financiële supervisie van hun vader. In 1959 hebben zij tenslotte het pachtcontract van hun vader overgenomen. Pierre huwde in dat zelfde jaar en Gèr trouwde in 1960. Gèr en zijn echtgenote gingen vanaf dat moment bij zijn zus Wies en vanaf 1966 te Vroenhof 58 wonen (10).
Samenvatting3:
In 1964 verkochten de dochters Maessen de boerderij en werd deze zodoende eigendom van de gebroeders Jongen. In dat jaar werd ook de vakwerk wand van het woongedeelte aan de binnenhof, door een bakstenen wand vervangen. Rond die tijd raakte ook de eigen waterput bij het woonhuis op de binnenplaats in onbruik door de aanleg van de waterleiding. De oude put ligt midden onder de westelijke woonhuisgevel aan de binnenhof en is benedengronds door twee gewelfde tonkelders, onder het woonhuis en de daarachter liggende schuur, omgeven. Ook de bakoven ten noorden van de boerderij werd vanaf die tijd steeds minder gebruikt, maar is nu nog steeds aanwezig, zij het in defecte staat. In 1974 werd de voorgevel hersteld door Monumentenzorg.
De voortdurende onteigeningen, zoals bij het Franciscusoord (± 4 hectaren), St. Gerlachplein (± 1 hectare), Strabeek (± 1 hectare), Broekhem (± 1 hectare) en tenslotte de aanleg van de autosnelweg Maastricht-Heerlen (± 5 hectaren), heeft Pierre in 1971 doen besluiten om de boerderij alleen over te nemen. Gèr kreeg toen een betrekking als werkverdeler bij de bedrijfsverzorgingsdienst voor de agrariërs.
Pierre woonde toen met zijn echtgenote Guillaumine en hun vijf kinderen t.w. Agnes, Jos (†1996), Marjo, Carla en Petra op de boerderij (11) .
De levensvatbaarheid van een boerderij in een dorpskern, werd door de toenemende drang naar schaalvergroting en de steeds strenger worden mest-wetgeving, echter zeer beperkt. Vandaar dat Pierre en Guillaumine uiteindelijk het actieve boerenbedrijf rond 1999 beëindigden, maar als hobby kunnen ze het niet nalaten de boerderij die uitstraling te geven die haar van oudsher toekomt.
De voortdurende onteigeningen, zoals bij het Franciscusoord (± 4 hectaren), St. Gerlachplein (± 1 hectare), Strabeek (± 1 hectare), Broekhem (± 1 hectare) en tenslotte de aanleg van de autosnelweg Maastricht-Heerlen (± 5 hectaren), heeft Pierre in 1971 doen besluiten om de boerderij alleen over te nemen. Gèr kreeg toen een betrekking als werkverdeler bij de bedrijfsverzorgingsdienst voor de agrariërs.
Pierre woonde toen met zijn echtgenote Guillaumine en hun vijf kinderen t.w. Agnes, Jos (†1996), Marjo, Carla en Petra op de boerderij (11) .
De levensvatbaarheid van een boerderij in een dorpskern, werd door de toenemende drang naar schaalvergroting en de steeds strenger worden mest-wetgeving, echter zeer beperkt. Vandaar dat Pierre en Guillaumine uiteindelijk het actieve boerenbedrijf rond 1999 beëindigden, maar als hobby kunnen ze het niet nalaten de boerderij die uitstraling te geven die haar van oudsher toekomt.
Samenvatting4:
Vermeldenswaard is bovendien nog een ernstig verkeersongeval dat zich op 14 november 1989 voordeed, waarbij twee doden vielen. Door nog onbekende oorzaak raakte een bestelbusje, uit de richting van Valkenburg komend, van de weg en ramde de oosthoek van de voorgevel van de boerderij, waarbij het front van het busje zich door de gevel tot in de koestal had geboord. De schade aan de boerderij was enorm. Een gedeelte van de boerderij stond zelfs op instorten en moest gestut worden. Een 25-jarige man uit Venlo overleed ter plekke, zijn 47-jarige zwager, eveneens uit Venlo, overleed een dag later en hun 31-jarige zwager overleefde tenslotte het familiedrama. Eén van de betrokkenen was een zekere J.W.M. Wesseling.
Bronnen en literatuur:
(1)Het Landschap van Zuid-Limburg door R.C. Hekker, Utrecht 1987, pag. 49-54
(2)Houthems Verleden, J. Philippens 1983, pag. 193, 233-238
(3)Artikelenserie “de Oprechte Geulrander”, Geulrand nr. 12, 1985, pag. 86 (L.v.O. 8156)
(4)Houthems Verleden, J. Philippens 1983, pag. 187
(5)Echo’s uit Houthems Verleden, J. Philippens 1992, pag. 26, 108-115, 140
(6)Dhr. Hub Maessen (genealogische gegevens) (Valkenburg; geb. 1927)
(7)Gielhem Duijsings (zn. v. Sjeng en Gertruid Blom; geb. 1949)
(8)Inventaris van de archieven der gemeente Houthem 1900-1940 door W. van Mulken, pag. 17
(9)Kroniek familie Kickken 1731-1990, Dré Kickken, Schin op Geul, 1990, pag. 51-56
(10)Dhr. Gèr Jongen (Houthem; geb. 1933)
(11)Dhr. Pierre Jongen (Houthem; geb. 1929)
Bronnen en literatuur:
(1)Het Landschap van Zuid-Limburg door R.C. Hekker, Utrecht 1987, pag. 49-54
(2)Houthems Verleden, J. Philippens 1983, pag. 193, 233-238
(3)Artikelenserie “de Oprechte Geulrander”, Geulrand nr. 12, 1985, pag. 86 (L.v.O. 8156)
(4)Houthems Verleden, J. Philippens 1983, pag. 187
(5)Echo’s uit Houthems Verleden, J. Philippens 1992, pag. 26, 108-115, 140
(6)Dhr. Hub Maessen (genealogische gegevens) (Valkenburg; geb. 1927)
(7)Gielhem Duijsings (zn. v. Sjeng en Gertruid Blom; geb. 1949)
(8)Inventaris van de archieven der gemeente Houthem 1900-1940 door W. van Mulken, pag. 17
(9)Kroniek familie Kickken 1731-1990, Dré Kickken, Schin op Geul, 1990, pag. 51-56
(10)Dhr. Gèr Jongen (Houthem; geb. 1933)
(11)Dhr. Pierre Jongen (Houthem; geb. 1929)
Samenvatting5:
Correctie bij ’t Sjtegelke nr. 18, p. 19
N.a.v. het verhaal over hoeve “de Bol” (Gevelstenen in Houthem en Geulhem nr. 12 verschenen in ’t Sjtegelke nr. 18, p. 13-22) reageerde Antoinette Deusings uit Maastricht. Zij liet ons het volgende weten:
“In uw artikel over de bewoners van hoeve "de Bol" van begin vorige eeuw is een fout is geslopen. Mijn oma van vaderszijde, gehuwd in 1911 in St. Geertruid met Arnold Duijsens (later Deusings) heette bij mijn weten Elisa Didderen en niet Hubertina zoals vermeld in uw artikel. Dit is overigens ook in het genoemde trouwboekje terug te vinden.”
N.a.v. het verhaal over hoeve “de Bol” (Gevelstenen in Houthem en Geulhem nr. 12 verschenen in ’t Sjtegelke nr. 18, p. 13-22) reageerde Antoinette Deusings uit Maastricht. Zij liet ons het volgende weten:
“In uw artikel over de bewoners van hoeve "de Bol" van begin vorige eeuw is een fout is geslopen. Mijn oma van vaderszijde, gehuwd in 1911 in St. Geertruid met Arnold Duijsens (later Deusings) heette bij mijn weten Elisa Didderen en niet Hubertina zoals vermeld in uw artikel. Dit is overigens ook in het genoemde trouwboekje terug te vinden.”
Trefwoorden:
Geografische namen:
Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach
laatste wijziging 01-11-2024
