Mooiste

De „mooiste snelweg van Nederland”, aldus Verbeek, is bijna vijftien kilometer lang en slingert dwars door het Zuid-Limburgse Heuvelland. „Deze unieke snelweg wordt gekenmerkt door weidse vergezichten en een bijzonder brede middenberm”, zegt Bart Raaijmakers. „De A79 heeft als enige snelweg in Nederland een dal-viaduct. Magnifiek als je daar per fiets overheen kunt, maar daar moeten we in een latere fase een oplossing voor zoeken. Misschien ter plekke geen of minder zonnepanelen om ruimte te creëren. Ons idee is een visie, een ambitie. Niet alles is tot op detailniveau uitgezocht.” Een comfortabel fietspad naast de snelweg stimuleert het woon-werkverkeer en vormt bovendien een nieuwe ruggengraat voor het recreatieve fietsverkeer, aldus Raaijmakers. „Daardoor vermindert de recreatiedruk op het Heuvelland.”

Momenteel laat Rijkswaterstaat groot onderhoud uitvoeren aan de A79, de mogelijk toekomstige ‘Heuvellandroute 2.0’. Zuid-Limburg Bereikbaar biedt mensen de mogelijkheid om gratis gebruik te maken van e-bikes. En toen dacht Raaijmakers, zelf een fervent fietser: „Zou het niet fantastisch zijn als er permanent via een snelle en comfortabele fietssnelweg tussen Maastricht en Parkstad gereisd kan worden? Dat biedt ook nieuwe kansen om de fietsdruk ten zuiden van de A79 te verlichten en het recreatieve verkeer naar bijvoorbeeld het plateau van Schimmert te bevorderen.”

Wel wordt de autoweg zelf in het ontwerp smaller, maar dat kan ook gemakkelijk, weet Raaijmakers. „De huidige inzichten bieden de mogelijkheid om smaller te ontwerpen, met behoud van een goede doorstroming. De A79 heeft op dit moment een erg ruim wegprofiel met brede bermen en brede rij- en vluchtstroken. Door een andere indeling, met name door het toepassen van een smallere asfaltrijbaan, wordt veel ruimte gewonnen voor ons idee.”

Hoe het nieuwe wegprofiel er precies uit moet zien, ligt uiteraard nog niet vast, maar praktijkvoorbeelden wijzen volgens Raaijmakers uit dat smallere asfaltbanen toch voldoende doorstromingscapaciteit bieden en ook hulpdiensten goede doorgang hebben. „Voor de A79 betekent dit dat de normale, dagelijkse verkeersdruk goed afgewikkeld kan worden. Maar we ontwerpen in dit geval dus niet voor die enkele keer dat het extreem druk is door een bijzondere omstandigheid. We geven in ons idee de voorkeur aan duurzaamheid.”

Rijkswaterstaat

Hoe nu verder met dit plan? Bij Rijkswaterstaat Limburg wordt het „absoluut niet” als onrealistisch gezien, zegt woordvoerster Firdevs Akkaya. „Waar een wil is, is een weg. Maar dit is zo groot en ingrijpend, dat het ministerie dat moet onderzoeken en een besluit nemen, daarna komen wij als uitvoerende instantie pas in beeld.” Zonnepanelen in bermen zijn er voor zover bij haar bekend nog niet, „maar we hebben natuurlijk wel al de nodige windmolens in ons areaal”.

Wel onderzoekt Rijkswaterstaat die mogelijkheid momenteel, meldde de organisatie vorige week op vragen van de NOS. Een eerste inschatting: zonnepanelen op bermen langs snelwegen – eigendom van Rijkswaterstaat – kunnen stroom produceren voor honderdduizenden tot meer dan een miljoen huishoudens. Rijkswaterstaat krijgt ook steeds meer verzoeken van gemeenten en provincies, die werken aan hun Regionale Energie Strategieën, om te kijken naar de mogelijkheden langs infrastructuur.

Een opsteker voor de bedenkers van Heuvellandroute 2.0, die nog geen heuse strategie hebben bedacht om bijval te vinden in bestuurlijke kring, zegt Jeroen Verbeek. „We hopen om te beginnen dat we de tongen losmaken, dat het balletje gaat rollen.” Dat de A79 nu net wordt opgelapt, hoeft de realisatie van dit plan niet in de weg te staan, vindt Bart Raaijmakers. „Het is niet meer dan groot onderhoud wat er nu gebeurt. Over een jaar of tien moet dat weer. Een project als Heuvellandroute 2.0 kost ook een hoop tijd.”

Minister wil in gesprek

Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat nodigt de makers graag uit om in gesprek te gaan en de plannen verder toe te lichten, zo liet een woordvoerster gisteravond weten. „Ze heeft het plan voor de A79 met interesse bekeken en vindt het mooi dat regionale partijen meedenken over het verbeteren van hun directe omgeving.”

365.000 autoritten minder per jaar

Bureau Verbeek en Grenspaal 12 verwachten dat de aanleg van een fietspad langs de A79 zo’n duizend autoritten per dag scheelt. Met de verwachte opbrengst van de zonnepanelen kunnen vijfduizend woningen van energie worden voorzien.

Essentiële bijdrage

Verbeek hoopt dat gemeenten nog meer dan nu het geval is, sámen kijken naar de energietransitie en die als gemeenschappelijke opdracht gaan zien. En dat bestuurders open staan voor creatieve oplossingen. „De A79 kan op deze manier een essentiële bijdrage leveren aan de regionale energietransitie.”

Mooiste

De „mooiste snelweg van Nederland”, aldus Verbeek, is bijna vijftien kilometer lang en slingert dwars door het Zuid-Limburgse Heuvelland. „Deze unieke snelweg wordt gekenmerkt door weidse vergezichten en een bijzonder brede middenberm”, zegt Bart Raaijmakers. „De A79 heeft als enige snelweg in Nederland een dal-viaduct. Magnifiek als je daar per fiets overheen kunt, maar daar moeten we in een latere fase een oplossing voor zoeken. Misschien ter plekke geen of minder zonnepanelen om ruimte te creëren. Ons idee is een visie, een ambitie. Niet alles is tot op detailniveau uitgezocht.” Een comfortabel fietspad naast de snelweg stimuleert het woon-werkverkeer en vormt bovendien een nieuwe ruggengraat voor het recreatieve fietsverkeer, aldus Raaijmakers. „Daardoor vermindert de recreatiedruk op het Heuvelland.”

Momenteel laat Rijkswaterstaat groot onderhoud uitvoeren aan de A79, de mogelijk toekomstige ‘Heuvellandroute 2.0’. Zuid-Limburg Bereikbaar biedt mensen de mogelijkheid om gratis gebruik te maken van e-bikes. En toen dacht Raaijmakers, zelf een fervent fietser: „Zou het niet fantastisch zijn als er permanent via een snelle en comfortabele fietssnelweg tussen Maastricht en Parkstad gereisd kan worden? Dat biedt ook nieuwe kansen om de fietsdruk ten zuiden van de A79 te verlichten en het recreatieve verkeer naar bijvoorbeeld het plateau van Schimmert te bevorderen.”

Wel wordt de autoweg zelf in het ontwerp smaller, maar dat kan ook gemakkelijk, weet Raaijmakers. „De huidige inzichten bieden de mogelijkheid om smaller te ontwerpen, met behoud van een goede doorstroming. De A79 heeft op dit moment een erg ruim wegprofiel met brede bermen en brede rij- en vluchtstroken. Door een andere indeling, met name door het toepassen van een smallere asfaltrijbaan, wordt veel ruimte worden gewonnen voor ons idee.”

Hulpdiensten

Hoe het nieuwe wegprofiel er precies uit moet zien ligt uiteraard nog niet vast, maar praktijkvoorbeelden wijzen volgens Raaijmakers uit dat smallere asfaltbanen toch voldoende doorstromingscapaciteit bieden en ook hulpdiensten goede doorgang hebben. „Voor de A79 betekent dit dat de normale, dagelijkse verkeersdruk goed afgewikkeld kan worden. Maar we ontwerpen in dit geval dus niet voor die enkele keer dat het extreem druk is door een bijzondere omstandigheid. We geven in ons idee de voorkeur aan duurzaamheid.”

Rijkswaterstaat

Hoe nu verder met dit plan? Bij Rijkswaterstaat Limburg wordt het „absoluut niet” als onrealistisch gezien, zegt woordvoerster Firdevs Akkaya. „Waar een wil is, is een weg. Maar dit is zo groot en ingrijpend, dat het ministerie dat moet onderzoeken en een besluit nemen, daarna komen wij als uitvoerende instantie pas in beeld.” Zonnepanelen in bermen zijn er voor zover bij haar bekend nog niet, „maar we hebben natuurlijk wel al de nodige windmolens in ons areaal.”

Onderzoek

Wel onderzoekt Rijkswaterstaat die mogelijkheid momenteel, meldde de organisatie vorige week op vragen van de NOS. Een eerste inschatting: zonnepanelen op bermen langs snelwegen – eigendom van Rijkswaterstaat – kunnen stroom produceren voor honderdduizenden tot meer dan een miljoen huishoudens. Rijkswaterstaat krijgt ook steeds meer verzoeken van gemeenten en provincies, die werken aan hun Regionale Energie Strategieën, om te kijken naar de mogelijkheden langs infrastructuur.

Balletje

Een opsteker voor de bedenkers van Heuvellandroute 2.0, die nog geen heuse strategie hebben bedacht om bijval te vinden in bestuurlijke kring, zegt Jeroen Verbeek. „We hopen om te beginnen dat we de tongen losmaken, dat het balletje gaat rollen.” Dat de A79 nu net wordt opgelapt, hoeft de realisatie van dit plan niet in de weg te staan, vindt Bart Raaijmakers. „Het is niet meer dan groot onderhoud wat er nu gebeurt. Over een jaar of tien moet dat weer. Een project als Heuvellandroute 2.0 kost ook een hoop tijd.”