Foto: De toekomstige bewoners worden ontvangen met een kopje koffie.

Komend voorjaar levert woningstichting Wonen Zuid in de Valkenburgse wijk Broekhem-Noord dertig nieuwe huizen op. Gisteren konden de toekomstige bewoners alvast een kijkje komen nemen.

VALKENBURG - Verkocht.” Dilan heeft genoeg gezien. De eengezinswoning aan de Jos Maenenstraat is nog niet helemaal klaar. Maar hij wil ze hebben: „We wonen nu in een klein appartement in Maastricht. We hebben een kinderwens, dus zoeken we een grotere woning waar de kinderen straks de ruimte hebben om te spelen. Dit is precies wat we zoeken.” En dan, tegen Peter Dullens, verhuurmedewerker bij Wonen Zuid: „We nemen de woning.”
Nadine Keil twijfelt nog. Zij woont nu in Sibbe en kijkt eveneens uit naar een wat ruimere woning. De woning in Broekhem-Noord die Wonen Zuid in principe voor haar heeft, valt haar toch wat tegen: „De woonkamer is ruim, daar niet van, maar ik had toch liever nog iets groters. Ik denk er nog eens over na. Maar als ik eerlijk ben denk ik niet dat het dit huis wordt. Ik zoek nog wel even door. Misschien vind ik toch nog wat in Maastricht...”

Gestapeld
Wonen Zuid heeft in Broekhem-Noord dertig nieuwe woningen in aanbouw. Vierentwintig eengezinswoningen en zes levensloopbestendige woningen voor 50-plussers. De huizen zijn in recordtijd uit de grond gestampt. „De betonnen elementen zijn in de fabriek gemaakt en hier op elkaar gestapeld en afgewerkt”, vertelt projectleider Twan Offermans. „Daardoor gaat het allemaal veel sneller; in zo’n grote hal heb je geen last van regen, wind of –zoals vorige week – sneeuw.”

Tijdens de Wederopbouw verandert veel. Mariëtte Paris-Vankan beschrijft Het interieur tijdens de Wederopbouw. Dan komen hoe langer hoe meer woonruimte en luxeartikelen ter beschikking. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor het interieur van huizen. Kleine winkels met hun interieur verdwijnen of transformeren in grotere supermarkten. De bewaarschool wordt omgevormd tot kleuterschool met een wettelijke status, overheidsfinanciering en eigen inspectiedienst. Vervolgonderwijs na de lagere school neemt toe. Er worden in het Geuldal nieuwe huishoudscholen gebouwd. De gemeenten krijgen de plicht om hun archief brandvrij op te bergen. Tevens nemen hun taken toe met het gevolg dat het ambtenarenapparaat uitbreidt. Oude gemeentehuizen worden verbouwd of men pleegt nieuwbouw. Mariëtte Paris-Vankan beschrijft de gevolgen van deze veranderingen voor het interieur.

In haar artikel beschrijft ze de rollen van de spelers in dit proces – Rijk, provincie en gemeenten – en hun effecten op het bouwen. Achtereenvolgens komen aan de orde: de landelijke regiefunctie van de Rijksoverheid, de afstemming met de gemeenten via de provincie en de werkelijke woningproductie. Hiervoor beschrijft ze tot in detail de Wederopbouw in drie Geuldalgemeenten, te weten Meerssen, Wijlre en Vaals. Ze benoemt en toont zowel de overeenkomsten als verschillen tussen die drie gemeenten.

De Wederopbouw vraagt na de Tweede Wereldoorlog veel inspiratie en kracht van de toenmalige bevolking. Er moet veel werk worden verzet om te herrijzen. Hij kiest in zijn artikel voor Broekhem als een voorbeeld voor de vele dorpen in onze omgeving. Hij beschrijft hoe verenigingen nieuw leven wordt ingeblazen, het ontstaan van nieuwe verenigingen, de introductie van nieuwe materialen en apparaten, de opkomst van vakanties en het toerisme. Hij beschrijft de groei van Broekhem tot een moderne gemeenschap.