Uw zoekacties: Artikelen

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

Filter: jubileax
beacon
1.186  artikelen
sorteren op:
 
 
 
 
Artikel
Vijftigste eucharistieviering in schuilkelder Geuhemmergroeve
Datering:
2023
Titel:
Vijftigste eucharistieviering in schuilkelder Geuhemmergroeve
Auteur:
Octavie Sleijpen
Foto's door:
Ger Sleijpen
Titel tijdschrift:
Kijk op Valkenburg
Afleveringsnummer:
Kijk op Valkenburg, 14 (2023) nr. 10 (winter), p. 50/52
Samenvatting:
Foto's:
- Houtskooltekeningen van de eerste H. Mis van Pastoor Johannes Schepers in 1973 en de lijst van medewerkers die de restauratie van de schuilkapel mogelijk maakten
- Foto vanuit de Rotswoning naar een opening in het mergelplafond
- De toegang vanuit de woning naar de Geulhemmergroeve
- Een van de meest fotogenieke plekken in Zuid-Limburg. De rotswoningen sluiten prachtig aan bij de bosrijke omgeving.
- Een natuurlijke grot ontstaan door uitspoeling in de groeve, zeer bijzonder

Hier wordt op 17 december 2023 om 19.00 uur voor het vijftigste jaar een Drieherenmis opgedragen door pastoor Dieteren, hulpbisschop De Jonge en de nieuwe kapelaan Shaiiu Selestin. Harmonie Concordia uit Berg en zal de viering opluisteren in aanwezigheid van Schutterij Het Nachtwachtgilde eveneens uit Berg en Terblijt.
Pastoor Frans van der Meulen heeft vijftig jaar geleden de eerste eucharistieviering opgedragen in de ondergrondse schuilkapel na de Franse Revolutie. Tijdens de Franse Revolutie werden er clandistien missen opgedragen.
Met de inmiddels tachtigjarige Frans Bergsteyn en zijn partner beeldhouwster Bep hadden mijn man Ger en ik een geanimeerd gesprek. Als Frans begint te vertellen over "zijn" grotten dan is hij nauwelijks meer te stoppen. Feiten en anekdotes worden moeiteloos opgesomd.
Het bestuur van de Stichting Rotswoning met Frans als gepassioneerde voorzitter heeft zich nu en ook in het verleden met een groep vrijwilligers ingezet om het cultureel erfgoed in de voormalige gemeente Berg en Terblijt maar ook daarbuiten te behouden. Het in stand houden van het erfgoed was voor Frans de aanleiding om in de politiek te gaan als gemeenteraadslid voor de toenmalige gemeente Berg en Terblijt, vóór de samenvoeging van de gemeente Berg en Terblijt en Valkenburg aan de Geul in 1982. Zij wilden kapellen, kruisbeelden, carré-boerderijen, waterputten maar bovenal de historie van de Geulhemmergroeve laten zien door deze in de oude staat te herstellen.
Samenvatting2:
Door de grote inzet van Frans en de vele vrijwilligers onder meer de broers Jef en Frans Goyen, Wiel Notermans en Jean Geyselaers, zijn deze culturele erfgoederen behouden. Het gangenstelsel was zwaar beschadigd evenals de schuilkapel met het doopvond, altaar, de Korintische zuilen en de hele galerij van het Koninklijk huis. Deze is door blokbreker Lei Notermans verplaatst van een instortingsgebied naar een veilige plek in de groeve. De beschadigen werden uit baldadigheid veroorzaakt doordat iedereen toegang had tot de Geulhemmer gangenstelsels. Door de werkzaamheden van de vele vrijwilligers is het kilometer lange gangenstelsel, dat veel herinneringen oproept aan de Franse Revolutie en de Tweede Wereldoorlog behouden.
Door de werkzaamheden van de vele vrijwilligers is het vijfentwintig kilometer lange gangenstelsel, dat veel herinneringen oproept aan de Franse Revolutie en de Tweede Wereldoorlog behouden.
Momenteel zijn Frans en zijn partner Bep de enige grotbewoners in Nederland. De Rotswoning ingebed in de kalk en het erbij gelegen prachtige terras met tuin ademt historie uit over mergelwinning en mergelwoningen. Het idee om een gedeelte van de grotwoningen weer bewoonbaar te maken kwam niet alleen doordat de grotwoningen vroeger al bewoond werden maar ook doordat Frans een televisie-uitzending zag over de bewoners in het Turkse Cappadocië en over China waar diverse grotten liggen die momenteel bewoond worden.
Ondergronds bouwen is uniek in Nederland. Daardoor had de aanvraag van de bouwvergunning aan de gemeente heel wat voeten in de aarde. Als groeve opzichter van de Staatsmijnen heeft Frans kennis verworven over stabiliteit en veiligheid in groeves. Hij moest onder meer aantonen dat de luchtvochtigheid niet te hoog was om er te wonen en dat er geen gevaar bestond voor instorting van de grotten en het gangenstelsel.
Samenvatting3:
Er zijn diverse wetenschappelijke rapporten geschreven die aantonen dat de groeve veilig is om activiteiten te ontwikkelen en dat wonen in een grot veilig en gezond is. De veiligheid wordt online gecontroleerd door sensoren die op diverse plekken zijn aangebracht.
Over deze interessante en historische groeve heeft cultuurhistoricus John Knubben met vele anderen, een monumentaal boek geschreven met als titel "In en om de Geulhemmergroeve", bestaande uit vijfhonderdzeventig pagina's tekst geïllustreerd met ruim vijfhonderd Foto's, kaarten, tekeningen en documenten. Hij heeft voor het samenstellen van dit kwalitatief hoogstaand naslagwerk in kroniekvorm de cultuurhistorische aspecten van de ondergrondse kalksteengroeves in Limburg op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderzocht en beschreven.
Het gangenstelsel van de Geulhemmergroeve, in totaal vijfentwintig kilometer lang, staat vol met inscripties en tekeningen. Tientallen generaties hebben er sporen van hun leven achtergelaten. De groeve weerspiegelt een geschiedenis die teruggaat tot 1550. Er heeft meer dan vier eeuwen mergelwinning plaatsgevonden. Uit de vele teksten op de muren blijkt dat de blokbrekers ontzettend veel instortingsangsten hebben gehad. Bidteksten van die strekking sieren nu nog menig gewelf in de groeve.
In een van de uitgebreide grottenstelsels van vierhonderdzes gangen bevindt zich een belangrijke ondergrondse schuilkapel. Deze unieke schuilkapel is geheel door koster Claessen van Berg en Terblijt ontworpen, gemaakt en beschilderd in een naïeve schilderkunststijl. In de Tweede Wereldoorlog hebben veel mensen opnieuw hun toevlucht gezocht in deze schuilkapel.
Reeds in de tijd van Napoleon I (1796-1821) bood deze schuilkapel onderdak aan gevluchte dienstplichtige soldaten. Tevens konden daar de door de Fransen verboden katholieke misdiensten worden opgedragen.
Samenvatting4:
De impact van de gevolgen van de dienstplicht die was ingesteld onder het gezag van Napoleon I was voor de kleine agrarische samenleving rond de Geulhemmergroeve groot. Op de boerderijen had men jonge arbeidskrachten broodnodig. Dienstweigeraars werden in die tijd hard aangepakt. Het kon tot gevolg hebben dat het huis waar de dienstweigeraar woonde openbaar verkocht werd.
De groeve weerspiegelt een diep geloof van de mensen die er verbleven gezien de religieuze voorwerpen, afbeeldingen en teksten. De vele muurschilderingen zijn grotendeels van houtskool gemaakt. De groeve en de rotswoningen zijn nog steeds een belangrijke trekpleister voor het toerisme in het gebied rondom Valkenburg aan de Geul.
Frans en een grote schare van vrijwilligers heeft ervoor gezorgd dat heel wat cultuur historie rond de mergel is behouden voor het nageslacht. Hopelijk blijft ook zijn uitgebreide archief behouden voor de volgende generaties. Aan hem zal het niet liggen.
Meer informatie over de Geulhemmergroeve is te vinden op www.rotswoning.nl

-----------------
Samenvatting5:
Hoe zijn rots- of grotwoningen ontstaan?
De natuur heeft ervoor gezorgd dat in Geulhem mergel gewonnen kon worden. Mergel is eigenlijk geen goede naam, kalksteen is de juiste naam. Honderden miljoenen jaren geleden was hier een tropische zee. In die zee leefden diertjes met een skelet van kalk. In een tijdspanne van miljoenen jaren zijn de skeletjes van deze diertjes naar de bodem gezonken en hebben daar een kalklaag van tientallen meters opgebouwd. Later heeft de oermaas zand en grind aangevoerd en nog later heeft de noordenwind voor een dik pak löss gezorgd. De erosiewerking van de Geul heeft het Geuldal gevormd waardoor o.a. in Geulhem een kalkwand op de geuloever vrijkwam. De Romeinen ontdekten als eersten dat de kalksteen een gemakke!iike bouwsteen was en in de middeleeuwen. breidde zich het blokbreken, aanvankelijk als dagbouw, uit tot vele kilometers tellende groeves. Nog later werden deze groeves gebruikt als grotwoningen. Deze woningen waren goedkoop door de lage kosten aan energie. Er heerst in de grotten een constante temperatuur tussen 9 en 12 graden Celsius.
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Lustrum Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach met boekpresentatie en boekenmarkt
Datering:
2023
Titel:
Lustrum Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach met boekpresentatie en boekenmarkt
Auteur:
Fons Heijnens
Titel tijdschrift:
Parochieblad voor Broekhem en Houthem
Afleveringsnummer:
Parochieblad voor Broekhem en Houthem, 31 (2023) nr. 6 (3 juni), p. 2
Samenvatting:
Bij gelegenheid van het 30-jarig bestaan van de Heemkundevereniging Houthem-Sint Gerlach vindt zaterdag 10 juni om 14.30 uur in gemeenschapshuis De Holle Eik in Houthem de presentatie plaats van het fotoboek "Houthem en Berg in historische perspectief'.

Leden van onze vereniging kunnen het fotoboek in de Holle Eik gratis komen afhalen, samen met de nieuwe uitgave van ’t Sjtegelke nr 59. Voor niet-leden is het boek beschikbaar voor 15 euro.

Bij deze gelegenheid wordt ook een boekenmarktje georganiseerd van hoofdzakelijk Limburgensia. Het betreft boeken die de vereniging in het bezit heeft gekregen, maar die niet in het verzamelprofiel passen of dubbele exemplaren. De boeken worden voor schappelijke prijzen verkocht.

De toegang is gratis en eenieder is van harte welkom.
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
100 wandelingen met Hub Hounjet
Datering:
2022
Titel:
100 wandelingen met Hub Hounjet
Titel tijdschrift:
Mazjerang
Afleveringsnummer:
Mazjerang, 3 (2022) april, p. 3
Samenvatting:
Met foto's

In 2012 werd vanuit de gezamenlijke sportverenigingen en de toenmalige dorpsraad Houthem-St. Gerlach een enquête gehouden om de behoefte te peilen voor activiteiten op sportgebied. Er bleek veel interesse te zijn voor 'wandelen'. Hub Hounjet nam de Organisatie op zich en sindsdien wordt er maandelijks, op de 3e zaterdag van de maand, gewandeld.
In het begin startten de wandelingen vanaf de parkeerplaats van de Holle Eik. Na een tijdje werd het gebied verlegd naar omringende gebieden. Het startpunt is nog steeds de Holle Eik. Van daaruit wordt gecarpoold naar de startplaats.
Hub stuurt ruim van te voren via e-mail de uitnodiging voor de volgende wandeling. Hij beschrijft in de uitnodiging waar het startpunt is (met beschrijving wat de beste route is om daar te komen), in welk gebied er gewandeld gaat worden, hoe zwaar (moeilijk begaanbare paden, hoogteverschillen) en hoe lang de wandeling is en vooral waar de pauzeplek is. Hub probeert de pauzeplek altijd op de helft of net over de helft van de wandeling te organiseren. De wandelingen zijn meestal zo'n 14 km lang.
Samenvatting2:
Inmiddels hebben we al heel veel gebieden in Zuid-Limburg, met soms een klein uitstapje over de grens, belopen. Het wonderlijke is dat Hub ons steeds weer verbaasd door weggetjes te vinden die voor de meeste wandelaars volstrekt onbekend zijn. Je denkt een gebied best goed te kennen maar hij vindt steeds weer net dt steegje of paadje datje normaal gesproken zo voorbij zou lopen, omdat het niet opgenomen is in gebruikelijke wandelingen.
De wandelgroep bestaat meestal uit zo'n 25 tot 30 personen. Het valt op dat de meeste wandelaars zich niet laten afschrikken door het weer. Blijkbaar is regen, wind en sneeuw geen beletsel voor de wandelaars.
In de wandelgroep hangt een fijne, ontspannen en gemoedelijke sfeer. Het fijne is datje steeds weer aan de praat raakt met iemand anders. Nieuwe wandelaars worden heel gemakkelijk welkom geheten en ze horen er direct bij.
Nu gaan we de 100e wandeling maken. We hebben nog geen enkele wandeling dubbel gelopen. Dat is dan ook de grote uitdaging voor Hub: steeds weer een andere route zien te ontdekken.
Laten we hopen dat er nog veel wandelingen zullen volgen.
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Hotel-restaurant Château St. Gerlach viert 25 jaar bestaan
Datering:
2022
Titel:
Hotel-restaurant Château St. Gerlach viert 25 jaar bestaan
Auteur:
Maarten van Laarhoven
Titel tijdschrift:
chapeaumagazine.com
Afleveringsnummer:
chapeaumagazine.com, 15/9/2022
Samenvatting:
Hij was het zelf alweer bijna vergeten, maar als negenjarig jongetje had Camille Oostwegel sr., de grondlegger van Oostwegel Collection, al grootse plannen met Château St. Gerlach, dat vandaag zijn 25-jarig bestaan als luxueus hotel viert. Het mysterieuze kasteel op een steenworp van zijn ouderlijk huis, bracht zijn toch al rijke kinderlijke fantasie geregeld op hol, vertelde hij in een publicatie over het château dat enkele jaren geleden verscheen.

Samen met zijn vriendjes speelde hij gedurende zijn jeugd regelmatig in de omgeving van het grote huis, dat bewoond werd door een – in de ogen van de kinderen – geheimzinnige baron. Toen ze zich op een goede dag dichtbij de enorme voordeur waagden, voorspelde de jonge Camille tussen neus en lippen door dat het kasteel – dat op dat moment al in een lamentabele staat verkeerde – later van hem zou zijn en dat hij het helemaal zou gaan opknappen.

Château St. Gerlach, in het dorpje Houthem-Sint Gerlach (gemeente Valkenburg), doet vandaag precies een kwarteeuw dienst als exclusief hotel en restaurant. Bij dit gegeven wordt de komende weken uitvoerig stilgestaan met diverse speciale activiteiten. Voor gasten is er een speciaal arrangement samengesteld.

Het monumentale kasteel, dat na een lange, ingewikkelde verwervingsprocedure geheel gerestaureerd werd, werd op 15 september 1997 officieel geopend door mr. Pieter van Vollenhoven, de echtgenoot van prinses Margriet.
Samenvatting2:
Precies vijf jaar geleden – op 15 september 2017 – was Van Vollenhoven opnieuw te gast op het landgoed, die keer samen met zijn vrouw. Aanleiding dit keer was de officiële opening van het St. Gerlach Paviljoen & Kasteelhoeve – naar een ontwerp van de uit Sittard afkomstige toparchitect Francine Houben. De op eigentijdse wijze vormgegeven uitbreiding doet voornamelijk dienst als onderkomen voor grootschalige congressen en andere evenementen. In de uit 1668 daterende en geheel gerestaureerde kasteelhoeve – die op natuurlijke wijze onderdeel uitmaakt van de omgeving – is sinds enkele jaren het succesvolle koffie- en lunchconcept ‘Burgemeester Quicx, Coffee & More’ gevestigd.

Het gelijknamige landgoed bestaat verder uit het kasteel zelf en de bijbehorende St. Gerlachuskerk. In de loop der tijd ontving Château St. Gerlach diverse beroemde gasten, onder wie de voormalige Amerikaanse president George W. Bush en zijn echtgenote Barbara (in 2005) en de leden van de legendarische Britse band The Rolling Stones in 2014.

Landgoed Château St. Gerlach is de afgelopen jaren steeds verder uitgebreid. In de nabijheid van het kasteel, met name aan de overkant, zijn grote stukken land aangekocht, waarvan de voortbrengselen gebruikt worden voor de vervaardiging van allerlei streekproducten. Ook de kaart van Les Salons, het enkele jaren grotendeels vernieuwde restaurant van het kasteel, biedt in de basis gerechten die zoveel mogelijk zijn bereid met ingrediënten uit de eigen moestuin. Deze wordt gerund door een groep van zo’n twintig enthousiaste vrijwilligers.
Samenvatting3:
Een flink deel van de grond – WIJland genaamd – wordt gebruikt voor wijnbouw. Wie per spoor vanuit de richtingen Heerlen of Maastricht in Houthem-Sint Gerlach arriveert, ziet – als hij of zij het kleine stationnetje nadert – aan twee kanten wijnstokken staan. De druiven die ze opleveren worden gebruikt voor de productie van een groot deel van de huiswijnen die op de kaart staan in de restaurants die deel uitmaken van de overkoepelende Oostwegel Collection. De productie is goed voor een jaarlijkse opbrengst van zo’n 25.000 flessen.

De hele komende maand is feestmaand bij Château St. Gerlach. Zo wordt er een speciaal four-hands diner met sterrenchef Jef Schuur georganiseerd, worden er rondleidingen over het landgoed gegeven, kun je een bijzondere expositie bezoeken en helpen bij de oogst van WIJland en moestuin. Meer info via de website van Château St. Gerlach.

Joseph Corneli Allee 1, Valkenburg (NL)
Geografische namen: