In deze grot zijn afbeeldingen te zien van Beethoven, Rembrandt etc. Een jongen genaamd Johnny, vindt het maar niks dat zij in deze grot slapen, en nodigt alle soldaten uit (30 man), inclusief Martin Halttunen, om bij zijn familie thuis in Valkenburg te bivakkeren. Johnny wordt een jaar of 18 geschat en is de oudste jongen uit de familie. Johnny vertelde aan Martin dat hij zelf eens 14 dagen in een grot heeft moeten onderduiken voor de SS.

In de brief staat verder vermeld dat veel huizen van mergel zijn gebouwd, en dat het huis waarin hij verblijft ook van mergel is. Verder is nog te vermelden dat Halttunen zowel Amerikaans als Fins sprak.
Janet Kent, woonachtig in Pittsburgh PA. in Amerika en dochter van Martin Haltunen, is op zoek naar de familie waar haar vader aan het einde van de oorlog heeft gebivakkeerd....

U kunt mailen naar de redactie van Markant, die uw reactie door zal sturen naar betrokkenen.-

Enige weken geleden kreeg de heemkundevereniging in Houthem een vraag van Bart van der Sterren uit Schinveld. Hij heeft op de Amerikaanse militaire begraafplaats in Margraten het graf geadopteerd van PFC Martin Armas Halttunen, 8th Armored Division, company B. Hij heeft via de dochter van soldaat Halttunen een kopie van een brief gekregen, die deze vanuit Nederland in februari 1945 naar huis stuurde.

In die brief wordt gewag gemaakt van een zekere Johnny, de oudste zoon van het gezin waardoor circa 30 soldaten opgenomen waren na hun aankomst hier. De familie van soldaat Halttunen is benieuwd of deze Johnny of iemand van zijn familie nog leeft. Als dat al zo is, dan zal Johnny zo ongeveer 90 jaar zijn.

Reacties kunnen gemaild worden naar: Bart van der Sterren, via telefoon: 06-54914169 of via dit e-mailadres: bvdsterren@home.nl

Van Klaveren en de betrokken burgemeesters wilden dat beperken tot maximaal tienduizend mensen. „Maar daar wilden de Amerikanen niets van weten, die wilden zo veel mogelijk publiek het dankwoord van Bush laten bijwonen. Uiteindelijk hebben we ons veiligheidsplan daarop moeten aanpassen.” De operatie scoorde een dikke voldoende, constateert Van Klaveren tevreden. „Alles is vlekkeloos verlopen. Er waren wel een paar spannende momenten, toen demonstranten in de buurt van Bush probeerden te komen, maar die hebben we uit de menigte kunnen halen. Voor mijn gevoel hebben we ook een goede balans weten te vinden tussen alle maatregelen die we moesten nemen en de leefbaarheid voor de directe omgeving.” Als dank voor zijn inzet kreeg hij de uitnodiging om Bush de hand te schudden vlak voor diens vertrek. Maar dat heeft de politiechef geweigerd: „De veiligheidsoperatie was nog in volle gang. Ik vond het verstandiger om op mijn post te blijven.”

In zijn kantoor in Casa Blanca - op een steenworp afstand van het statige Château St. Gerlach dat momenteel wordt uitgebreid met de voormalige hoeve Broers - blikt Camille Oostwegel terug op het bliksembezoek van de Amerikaanse president, nu tien jaar geleden. Met veel genoegen uiteraard. Hij blinkt van trots. Veel beroemdheden heeft hij vóór 2005 al mogen ontvangen in zijn huizen, van François Mitterrand tot Michael Gorbatsjov en koningin Beatrix. Maar de Amerikaanse president, dat is toch buitencategorie, zegt hij. „Ik ben er trots op dat ik in het dorpje waar ik geboren en getogen ben en waar ik nog steeds verknocht aan ben, een hotel heb opgezet, de restauratie heb gerealiseerd en de Amerikaanse president heb mogen ontvangen. Ik vind dat heel uniek.” Hij toont de cadeaus die hij en zijn vrouw mochten ontvangen van George W. Bush, diens vrouw Laura en Condoleezza Rice, de minister van Buitenlandse Zaken die in 2005 eveneens met haar volledige staf neerstrijkt in hotel Château St. Gerlach. Het volledige landgoed wordt dan afgehuurd door de Amerikanen, die aanvankelijk weigeren een voorschot te betalen. Maar daarover straks meer. Eerst nog even de presentjes. Camille Oostwegel toont manchetknopen met de zegel en de handtekening van de Amerikaanse president. Hij draagt ze nog regelmatig. En een emaillenglazen doosje met een negentiende-eeuwse afbeelding van het Witte Huis en Washington en - niet te vergeten - het visitekaartje van George W. Bush. De Amerikanen krijgen tijdens hun verblijf in het kasteelhotel ook mooie cadeaus: een kunstzinnig uitgevoerde bronzen kopie van het eerste klooster van St. Gerlach uit de dertiende eeuw. En the first lady ontvangt - „omdat ze van origine bibliothecaresse is” - een zeldzame, originele zeventiende-eeuwse landkaart van Zuid-Limburg, verpakt in een kunstzinnige kartonnen doos. Voor Condoleezza Rice is er een bronzen penning met St. Gerlach als kluizenaar in de eik.

Over de kluizenaar St. Gerlach gesproken: Rice krijgt tijdens haar verblijf in Houthem een drie kwartier durende rondleiding door de St. Gerlachuskerk. „Ze heeft zelfs Gerlachuszand meegenomen, dat ze - zo hoorden we later heeft uitgestrooid tussen de rozen in haar tuin in Washington.” Laura Bush, die op 8 mei kort voor het vertrek naar de Amerikaanse Begraafplaats in Margraten eveneens kerk en heiligdom van Gerlachus wil bezoeken, treft het minder: ze staat voor een gesloten deur. Oostwegel: „Ik kon wel door de grond zakken. De kerkmeester die de sleutel had, vertelde later dat hij van de veiligheidsdienst had gehoord dat het bezoek al voorbij was. Mevrouw Bush had helaas geen tijd meer om te wachten. Ik heb dit altijd als een blamage gevoeld. Het kreeg ook nog een enorme staart in de pers...” Het kerkdeur-incident blijkt de enige smet op het bezoek van Bush, die bij het vertrek uit Houthem St. Gerlach uitgebreid de tijd neemt om op de foto te gaan met het hotelpersoneel. „Het protocol liep daardoor uit. Koningin Beatrix heeft meer dan tien minuten in de kou moeten wachten op de begraafplaats voordat de president arriveerde.” Camille Oostwegel hoort op 21 maart 2005 dat George W. Bush naar Margraten komt en in zijn hotel wil overnachten. Jonkheer Pieter de Savornin Lohman, chef de protocol van het ministerie van Buitenlandse Zaken, hangt aan de telefoon. „‘Ze weten je van steeds verder te vinden’, zei hij, ‘nu al vanuit het Witte Huis in Amerika.’ Ik dacht aanvankelijk aan een grap: de president van de Verenigde Staten, dat kan toch niet waar zijn...” Maar het blijkt wel degelijk realiteit. De volgende ochtend om tien uur staat de staf van de Amerikaanse ambassade op de stoep met de mededeling dat de president op 7 mei - zes weken later dus - met zijn gevolg in het kasteelhotel wil slapen. In totaal gaat het om 110 mensen. „Ik vroeg nog aan die Amerikanen: waarom wil hij per se hier slapen?

Als antwoord kreeg ik: het Witte Huis heeft uw website bekeken en vond dat het er heel goed uitzag.” Klein probleem: het geplande bezoek valt op Hemelvaartsdag en Château St. Gerlach is dan doorgaans volgeboekt.
Zo ook in 2005. Er is onder meer een huwelijk gepland en alle bruiloftsgasten hebben een kamer geboekt. Oostwegel bedenkt een list. De renovatie van het Kruisherenhotel is net afgerond en de luxe accommodatie in hartje Maastricht staat op het punt om te openen. „Ik heb alle gasten die een kamer in St. Gerlach hadden geboekt gebeld, verteld dat de president van Amerika wilde komen en gevraagd of ze in het Kruisherenhotel wilden verblijven. En erbij verteld dat ze de eerste gasten zouden zijn, die het nieuwe hotel mochten gebruiken. Een enkeling aarzelde, maar uiteindelijk ging iedereen ermee akkoord.” Daarna gaat het snel. Functionarissen van de Amerikaanse overheid nemen bezit van St. Gerlach. „Achteraf bleek dat het landgoed al jaren in het vizier was geweest. Mensen van de ambassade waren hier al meerdere keren incognito geweest. Ze hadden hier geslapen en wisten alles al.” Zo’n zes- tot zevenhonderd militairen liggen vervolgens kort voor de aankomst van de president in de struiken rondom het landgoed. „In een stad kun je dit nooit doen, dan moet je hele wijken afgrendelen.” Vlak voor de aankomst van Bush dreigt het nog fout te gaan. „We hadden een contract ondertekend dat de Amerikanen een voorschot zouden betalen. Het ging om een fors bedrag van net onder de 5 nullen. Ik wilde het risico niet nemen. Stel je voor dat ze op het laatste moment het bezoek zouden afblazen, dat zou een enorme strop voor ons bedrijf hebben betekend. Toen dat bedrag een paar dagen voor de aankomst nog niet was overgemaakt, heb ik onze directeur Philip Geervliet de opdracht gegeven om alle Amerikanen die al in ons hotel zaten op straat te zetten. De Amerikanen waren verbijsterd. Zeiden: u kunt de Amerikaanse president toch niet weigeren?!

Maar ik zei: afspraak is afspraak. Als u een geheime afspraak in Nicaragua heeft en u heeft geld nodig, dan weet ik zeker dat u binnen een half uur het benodigde bedrag heeft (in die tijd speelde de contra-affaire met geheime Amerikaanse financiële bijdragen aan de rebellen in Nicaragua). Nou, toen was het snel geregeld. Toen Bush arriveerde vroeg hij meteen met een big smile: ‘Did we pay our bill?’” Bij zijn vertrek zegt de Amerikaanse president tegen Oostwegel dat hij als een blok heeft geslapen. En dat hij heeft genoten van het eten dat is bereid door chef-kok Otto Nijenhuis, de oude bomen en de wilde runderen en paarden op het landgoed. Camille Oostwegel: „‘Over een paar jaar ga ik met pensioen’ , vertelde hij. ‘Mag ik dan hier als tuinman komen werken?’” Een sollicitatiebrief vanuit Texas, waar Bush na zijn presidentschap weer is gaan wonen, heeft Château St. Gerlach overigens nooit bereikt.