......
SINT-GERLACH is genoemd naar den H. Gerlacus, gestorven in 1171, die zijn laatste levensjaren als kluizenaar sleet in het woeste bosch, waaraan HOUTHEM (Hout-heim) zijn naam dankt; hij werd er ook begraven. Ter plaatse ontstond een klooster „Sint-Gerlach", aanvankelijk een dubbel klooster voor mannen en vrouwen, dat met de abdij van Heinsberg verbonden bleef, maar omstreeks 1225 zelfstandig werd als adellijk jufferstift. In de zestiende eeuw leed het zwaar, de herstelde gebouwen brandden in 1655 af, zoodat in 1661 de grond aan den Spaanschen koning kwam. Keizer Jozef II schonk het in 1785 aan de Vereenigde Nederlanden, in 1786 is het bij het land van Valkenburg ingelijfd. De bewoonsters gingen toen naar Roermond. De goederen zijn in 1797 door de Franschen verkocht. De voormalige stiftkerk is in 1841 tot parochiekerk ingericht; dit gebouw, dateerende van omstreeks 1725, bevat muurschilderingen met voorstellingen uit het leven van den H. Gerlacus en is een bezoek waard.

St. Gerlach.
Dit dorp, ook weer een Sint-naam (zie boven), ontleent zijn oorsprong en zijn naam aan het Norbertijnen nonnenklooster gewijd aan den heiligen Gerlach. Het klooster werd door een der Valkenburgsche heeren in het dal van de rivier de Geul gesticht. De kloosterkapel werd later de parochiekerk van Houthem, terwijl het oude klooster is herschapen tot een keurig landgoed. Er kan hier misschien nog aan worden toegevoegd, dat het prefix ger van den heiligen-naam Gerlach, zijnde een oude Germaansche personennaam, is ontstaan uit den naam garva, welke beteeknt „ten strijde trekkend”.