Mijn Studiezaal (inloggen)
1079 Vereniging/Stichting Eigen Brood Bovenal te Leeuwarden, 1857-1993 ( Historisch Centrum Leeuwarden/ Histoarysk Sintrum Ljouwert Leeuwarden )
1079
Vereniging/Stichting Eigen Brood Bovenal te Leeuwarden, 1857-1993
Inventaris
1. Inleiding 
1079 Vereniging/Stichting Eigen Brood Bovenal te Leeuwarden, 1857-1993
1.
Inleiding
laatste wijziging 17-01-2014
Een reeds in 1853 in vergaderingen der Hervormde Diakonie geopperd idee om in Leeuwarden iets te doen aan de voorziening in "betere woningen voor de behoeftige klasse" tegen een matige huurprijs, leidde in 1858 tot de oprichting van de Vereeniging tot aanbouw en verbetering van arbeiderswoningen onder de zinspreuk "Eigen brood bovenal". Het uit voormalige diakenen bestaande Algemeen Diaken-Gezelschap wist, zij het niet zonder moeite, ruim 100 aandelen van f.100,- tegen ten hoogste 4% rente bij haar leden te plaatsen, waarmee de vereniging was opgericht. Een commissie van 5 leden uit de aandeelnemers toog aan het werk om statuten te ontwerpen, die in een aandeelhoudersvergadering van 17 mei 1858 werden aangenomen, waar ook een verenigingsbestuur werd gekozen. Koninklijke goedkeuring en daarmee rechtspersoonlijkheid werd verkregen op 18 oktober 1858.
Doelstelling der nieuwe vereniging is het bevorderen van het maatschappelijk geluk van minder-gegoeden der Herv. kerk te Leeuwarden, door hun, die geen vaste of winterbedeling ontvangen betere en goedkopere woningen te verschaffen en hiermee, overeenkomstig haar zinspreuk, aanvragen om onderstand bij de Herv. Diakonie te voorkomen. Het bestuur bestaat uit 5 leden, allen oud- of werkende diakenen, waarvan elk jaar 1 aftreedt, die dadelijk herkiesbaar is. Zij verdelen de werkzaamheden onderling en kiezen uit hun midden een voorzitter, secretaris en thesaurier. Jaarlijks in april wordt een vergadering van aandeelhouders belegd, waar de bestuurders rekening en verantwoording afleggen en verslag doen van de staat en de werkzaamheden der vereniging. In deze vergadering worden ook de bestuursleden gekozen.
Eerste wapenfeit der vereniging is de aankoop in 1862 van een terrein aan Oldegalileën, waarop 24 woningen worden gebouwd. In april 1870 volgen nog eens 24, in 1888 tenslotte 16 woningen, waarmee het later "Oud Eigen Brood" genoemde deel van het complex is voltooid. In 1904 wordt het terrein volgebouwd met nog 60 woningen: "Nieuw Eigen Brood". Ook houdt de vereniging zich bezig met de afbraak van opgekochte krotwoningen en in 1913 laat zij in de Rembrandtstraat 3 huizen bouwen t.b.v. tuberculose-lijders. (In de jaren '50 zijn deze woningen afgestoten, WvR). "Eigen Brood", dat zich sindsdien voornamelijk aan onderhoud en verbetering van haar bezit heeft gewijd, is, nadat de nog uitstaande aandelen a pari langzamerhand zijn teruggekocht, in 1979 omgezet in een stichting. Het archief is in 1985 aan het Gemeentearchief Leeuwarden in bewaring gegeven en beslaat c. 0,5 m. (PRD, 1985).
In 1987-1990 vond een ingrijpende renovatie plaats van zowel het oude als het nieuwe complex. Bij de financiering en bij het toezicht op de uitvoering daarvan werd het bestuur bijgestaan door een plaatselijke woningbouwcorporatie, de Vereniging voor Volkshuisvesting. Al gauw werd besloten om voortaan ook de administratie en het woningonderhoud in handen van deze corporatie te leggen. Wel hield het bestuur de woningtoewijzing in eigen hand. In de praktijk gebeurt dit echter al jaren door de bewonerscommissie, die sinds de jaren '70 bestaat.
In 2002 en 2005 werden archiefaanvullingen uit de periode 1860-1993 in bewaring gegeven aan het Historisch Centrum Leeuwarden (zoals het Gemeentearchief thans heet). Met deze aanvullingen zijn de 57 eenheden van het in 1985 geïnventariseerde archief gecompleteerd, dan wel zijn ze ondergebracht in de nieuwe eenheden genummerd 58-116. De inventaris werd overeenkomstig aangepast.
De aanvullingen besloegen samen 1,20 m. Na selectie, ontdubbeling en herverpakking bleef daarvan ruim 0,80 m over, zodat het hele archief nu 1,30 m meet. Foto's uit het archief zijn vermeld in deze inventaris en geplaatst in de Topografisch-Historische Atlas (beeldverzameling) van het HCL. In de toegang tot die verzameling zijn ze herkenbaar als behorend tot het archief. (WvR, mei 2011).
laatste wijziging 17-01-2014
118 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1857-1993
Soort toegang:
inventaris
Omvang:
1,3 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1079 Vereniging/Stichting Eigen Brood Bovenal te Leeuwarden, 1857-1993
VERKORT:
NL-LwnHCL 1079
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1079 Vereniging/Stichting Eigen Brood Bovenal te Leeuwarden, 1857-1993
VERKORT:
NL-LwnHCL 1079
Categorie:
laatste wijziging 17-01-2014
118 beschreven archiefstukken
