De ijsclub Tjallinga is opgericht op 25 januari 1979 ten huize van de heer H. Fransbergen, ‘koffijhuishouder te Huizum’. Aanleiding is een kort daarvoor door een commissie van drie onderwijzers van de plaatselijke dorpsschool georganiseerde hardrijwedstrijd voor schooljongens met door de Huizumer burgerij uitgeloofde prijzen en tractaties. Deze zeer geslaagde hardrijderij leidt tot het plan een ijsclub op te richten, die de naam ‘’Huizum’’ krijgt toebedeeld. Er wordt die 25e januari een bestuur gekozen met IJ.J. de Jong, veehouder aan de Schrans, als president, J.M. Schuil als secretaris en H. van der Vegte als penningmeester, alsmede een aantal commissarissen, waaronder H.W. Flieringa, die als onderwijzer aan de Huizumer dorpsschool een der initiatiefnemers voor de oprichting was geweest.
Enkele dagen na de oprichtingsvergadering, op 28 januari, wordt een kortebaanwedstrijd op de Potmarge georganiseerd, waaraan 50 rijders deelnemen. De eerste prijs bedraagt 25 gulden, een in die tijd respectabel bedrag.
De naam van de ijsclub houdt niet lang stand, want reeds twee jaar later wordt de club omgedoopt tot ijsclub ‘‘Tjallinga’’. Die naamsverandering heeft te maken met het feit dat mr. B. Hopperus Buma, vooraanstaand Fries notabele, ex-burgemeester van Kollumerland en woonachtig in het Burmaniahuis aan de Nieuwestad te Leeuwarden, door het bestuur gevraagd wordt als beschermheer van de ijsclub op te treden. Zijn band met Huizum bestaat uit de zomerresidentie villa Vaartzicht, die hij in 1872 aan de Potmarge in Huizum heeft laten bouwen en vooral ook uit het curatorschap van het weeshuis “Tjallinga”, dat op zijn initiatief in 1877 in een voormalige gardenierswoning aan de Huizumerlaan wordt ingericht. Hij aanvaardt het beschermheerschap van de ijsclub onder voorwaarde van naamsverandering.
Bij volgende kortebaanwedstrijden treedt hij steevast als sponsor op. Zo ook bij de hardrijderijen om spek en brood voor arbeiders, die in die jaren populair waren.

De Potmarge is in de 19e en ook in het begin van de 20e eeuw nog een druk bevaren vaarwater, waardoor het ijs vaak kapot gevaren wordt. Reden voor de ijsclub een enkele keer, in 1895, uit te wijken naar de Wijde Greuns, maar het bestuur achtte deze plaats toch ook niet ideaal, want te ver van Huizum af gelegen. Een aantal jaren kan ook gebruik worden gemaakt van een stuk afgegraven land in de omgeving, dat dan onder water gezet werd.

Terwijl het ledental vanaf de oprichting tot aan het begin van de 20e eeuw rond de 75 schommelt, is het voor het bestuur vaak niet eenvoudig de eindjes aan elkaar te knopen. Hopperus Buma springt tot zijn dood in 1892 nogal eens bij.
In 1904, bij de feestelijkheden rond het 25-jarig bestaan, kan zelfs het honderdste lid worden ingeschreven.

Na 1914 gaat “Tjallinga” op zoek naar een eigen ijsbaan, maar vooralsnog levert die zoektocht geen succes op. Pas in 1923 kan een stuk afgegraven grond naast het Huizumer kerkhof van de Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente Huizum worden gehuurd, dat de volgende winter meteen in gebruik kan worden genomen. Op het terrein aan de Badweg wordt een controlehok en een houten clubgebouw met stookgelegenheid aangebracht. “Tjallinga” wordt een grote club met meer dan 300 leden.

In 1933 wordt een nieuw stenen bestuursgebouw met een consumptiegelegenheid gebouwd.
De houten palen van de baanverlichting en het controlehok overleven de Tweede Wereldoorlog niet. Zij worden door onbekenden als brandhout gebruikt.

Na de oorlog gaat het de club weer voor de wind.
In het begin van de jaren ’60 doemen echter problemen op door de aanleg van de zuidelijke rondweg om Leeuwarden. Daarvoor zal de ruimte voor de ijsbaan ingeperkt worden. Het bestuur stelt zich op het standpunt dat het gemeentebestuur van Leeuwarden voor een andere aan alle eisen voldoende baan dient te zorgen. Tevens streeft het, gezien het feit dat er nogal wat winters ijsloos voorbij gaan, naar de aanleg van een kunstijsbaan in Leeuwarden. Daartoe wordt in 1962 de Stichting Kunstijsbaan “Tjallinga-Leeuwarden” opgericht, die zich tot doel stelt de bouw van een kunstijsbaan bij de sportvelden in de Leeuwarder wijk Nijlân. In het bestuur ervan is de ijsclub ruim vertegenwoordigd.. De leden van “Tjallinga” verklaren zich zelfs bereid de openluchtbaan op te geven als de kunstijsbaan gerealiseerd zou kunnen worden.
Door de concurrentie van Heerenveen, waar in dezelfde tijd plannen voor een kunstijsbaan worden uitgebroed die op steun van de Provinciale Staten mogen rekenen, komen de plannen van de Stichting voorlopig in de ijskast terecht.
Die kunstijsbaan komt er uiteindelijk toch nog, achter de Frieslandhal, aan de Slauerhoffweg, maar niet eerder dan in 1979. Het wordt een 220 meter baan, gebouwd door het Leidse bedrijf van Ton Mencken, dat eerder verschillende kunstijsbanen in ons land had neergezet. Atje Keulen-Deelstra slaat op 26 maart de eerste paal en de baan wordt in september opgeleverd.

In het bestuur van de beheersstichting participeren de beide Leeuwarder ijsclubs “Tjallinga” en de “Koninklijke IJsclub”, alsmede de gemeente Leeuwarden. De ijsclubs hebben hun buitenbanen moeten afstoten: die van de “Koninklijke IJsclub” aan de Bleekerstraat valt ten prooi aan de uitbreiding van de Leeuwarder hogescholen in het gebied tussen Rengerspark en Dokkumer Ee en die van “Tjallinga” wordt opgeofferd voor de bouw van het Drachtsterplein. De leden van “Tjallinga” kunnen op een aantal avonden per jaar gratis in de nieuwe ijshal terecht.

De laatste jaren van de Huizumer ijsbaan zijn niet over rozen gegaan. In verschillende winters wilde de temperatuur niet echt onder het nulpunt raken en men had veel last van vandalisme. Driemaal werd er brand gesticht, waardoor het clubgebouw en controlegebouwtje ernstig beschadigd raakten en bij een inbraak werd het gehele interieur vernield. Daardoor kon de baan in de laatste winter 1978-79 ook niet opengesteld worden. Het oorspronkelijke plan om de ijsbaan naar een terrein aan de Tijnjedyk te verplaatsen, wordt door de bouw van de kunstijsbaan afgeblazen.

In hetzelfde jaar als van de openstelling van de nieuwe kunstijsbaan, in 1979, wordt het 100-jarig bestaan gevierd, waarbij voorzitter Andries Dam jr. koninklijk onderscheiden wordt. In 1986 viert hij het 40-jarig voorzitterschap.

De geschiedenis van de ijsclub is in 1986 vastgelegd door Siep Grijpstra in zijn boekje "Tjallinga Huizum, schets van een ijsclub”. Het is aanwezig is in de bibliotheek van het HCL, evenals het boek “de Verlengde Schrans & de Badweg” van Johan Dalstra, waarin ook een hoofdstuk aan de Huizumer ijsbaan gewijd is.
Het archief zelf is in december 1986 en februari 1987 door voorzitter A. Dam overgedragen aan het Leeuwarder Gemeentearchief.
Het maakt een geordende indruk. Volledig is het niet, uit de periode na 1970 zijn er weinig stukken aanwezig.