Op 5 augustus 1848 werd in logement de Wijnberg in Leeuwarden het leesgezelschap de Eendracht opgericht. Eigenlijk was de Eendracht een voortzetting van een ouder gezelschap dat onder leiding van 'den ouden heer Sterkeburg' alleen godsdienstige werken werden gelezen. Een aantal leden wenste daar verandering in aan te brengen, omdat zij zich 'daar niet wel bij bevonden' waarna dus de Eendracht werd opgericht. In het aanwezige (huishoudelijke) reglement van 1937, is onder artikel 2 dan ook opgenomen dat: 'In de maandelijkse bijeenkomsten geen godsdienstige of staatkundige (politieke) vraagstukken mogen worden behandeld, noch voorlezingen daarover mogen worden gehouden'. Hiernaast mochten alleen mannen van 23 jaar en ouder lid worden van de vereniging, die bovendien van onbesproken gedrag moesten zijn. Het aantal leden werd gemaximeerd op 40, alhoewel er in het begin slechts een twintigtal mannen lid was. De leden kwamen veelal uit de gegoede burgerij, waaronder middenstanders. Al snel worden de avonden in de winter afgesloten in 'gulle vrolijkheid rond den kagchel'. Veelal werd er gekaart, gedominood of gebiljart en kaas en krakelingen gegeten.
Na de oorlog werd er steeds minder gelezen en steeds meer gekaart. De laatste jaren kwam men in café de Vrouwenpoort alleen nog bij elkaar om te kaarten. In 1987 verscheen nog een artikeltje, voornamelijk omdat men een te kort aan leden dreigde te krijgen. Waarschijnlijk heeft dat artikel niet het daarmee beoogde doel bereikt, want begin jaren negentig van de 20e eeuw is het gezelschap al opgeheven. Van de laatste jaren van het bestaan van de verenigingen zijn geen notulen meer bijgehouden. Het boek met de presentielijsten, dat nog wel werd bijgehouden, geeft echter aan dat men in december 1992 voor het laatst bijeen kwam.
Helaas zijn de notulen van de jaren 1949-1968 niet aangeleverd.
GB, augustus 2013