Uw zoekacties: Collectie Losse Aanwinsten

022 Collectie Losse Aanwinsten ( Regionaal Archief Zuid-Utrecht )

beacon
 
 
Inleiding
Iedere archiefdienst heeft ze, archiefstukken die 'nergens' bij horen. Die stukken worden dikwijls ondergebracht in een collectie losse aanwinsten. Dergelijke collecties bevatten meestal zeer gevarieerd en interessant materiaal. Ze zijn in de loop van de tijd gevormd door stukken die door particulieren of door andere archiefdiensten zijn geschonken. Daarnaast worden in de regel ook ‘stukken aangetroffen in het depot’ en stukken van onbekende herkomst opgenomen.
De Collectie Losse Aanwinsten van het RAZU is dynamisch van aard. Nieuwe losse aanwinsten worden periodiek aan de inventaris toe- en tussengevoegd, en krijgen dan een inventarisnummer volgend op het laatst toegekende nummer. De collectie had op het moment van vorming in februari 2011 een omvang van drie strekkende meter, telde toen 313 inventarisnummers (waarvan 40 charters). In mei 2012 zijn toe- en tussengevoegd de nrs 314-350, in juni 2013 de nrs 351-385, in februari 2014 de nrs 386-389, in juni 2014 de nrs 390-485, in november 2015 de nrs 486-640, in mei 2016 de nrs 641-709, in januari 2017 de nrs 710-1012, in december 2017 de nrs 1013-1133, in november 2019 de nrs 1134-1285, in februari 2020 de nrs 1286-1324, in juli 2020 de nrs 1325-1334, in augustus 2020 de nrs 1335-1434, in juni 2021 de nrs 1435-1551, in juni 2022 de nrs 1552-1818, in maart 2023 de nrs. 1819-1848 en in oktober 2023 de nrs. 1849-1854. In enkele gevallen zijn al bestaande nummers nadien aangevuld.
Het begin van de collectie ligt in februari 2011 toen enkele al bestaande collecties zijn samengevoegd. Dat waren de:
- Collectie Handschriften Amerongen, 1930-1940;
- Collectie Handschriften Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Leersum en Maarn, 1800-1997;
- Collectie Handschriften Houten, 1674-1934;
- Collectie Handschriften Wijk bij Duurstede, 1378-2009. De aanvang hiervan ligt in het eind van de negentiende-begin twintigste eeuw toen binnen de toenmalige gemeente Wijk bij Duurstede een aantal losse stukken (merendeels gedrukte publicaties) bij elkaar werden gebracht in deelcollecties (met name van burgemeester M.A. Meijjes) en in de bibliotheek. Deze Wijkse collectie bevat soms alleen fotokopieën van stukken omdat de originelen door de archiefcalamiteit (eind 2002) verloren zijn gegaan.
Voor zover niet van meer algemene aard zijn de stukken samengebracht per plaats in het werkgebied van het RAZU. In een aantal gevallen is daarbij een nadere onderverdeling aangebracht. De stukken zijn chronologisch opgenomen. Waar van toepassing zijn ze door middel van een nadere toelichting verder ontsloten.
Het RAZU beheert een aantal (gemeentelijke) documentaties. Gelet op de verwantschap tussen de Collectie Losse Aanwinsten en die documentaties wordt geadviseerd tevens de inventaris van de betreffende documentatie te bezien.
Gebruikte afkortingen:
- NCC = Nederlandse Centrale Catalogus;
- Van de Water = J. van de Water (1729), 'Groot Placcaatboek vervattende alle de placaten, ordonnantien en edicten, der edele mogende heeren Staten ‘s Lands van Utrecht; mitsgaders van de ed. groot achtb. heeren borgemeester en vroedschap der Stad Utrecht; tot het jaar 1728 ingesloten'. 3 Dln. Utrecht: Jacob van Poolsum.
Inventaris
2. Plaatsen
2.2. Amerongen
229 Dagboek A. van Mesdag over Huize Oranjestein in Amerongen, 1930-1940
022 Collectie Losse Aanwinsten
Inventaris
2. Plaatsen
2.2. Amerongen
229
Dagboek A. van Mesdag over Huize Oranjestein in Amerongen, 1930-1940
Datering:
1930-1940
Omvang:
1 deel
Opmerkingen:
Het dagboek is in 1998 door NN (via de archiefmedewerker M. van Meurs) aan de gemeente Amerongen geschonken. Het is in de jaren 1930-1940 geschreven door de heer A. van Mesdag, een bewoner van Huize Oranjestein, gelegen aan de Drostestraat 2-6a in Amerongen.
De status van het dagboek is niet helemaal duidelijk. In het voorwoord schrijft Van Mesdag dat hem, eind maart 1930 ongeveer, is “verzocht het werk over te nemen van mej. C. Freem, d.w.z. aantekening te houden van de belangrijkste voorvallen uit het leven in Huize Oranjestein, het 1e Tehuis van Pro Senectute, geopend te Amerongen 10 october 1923.” Op het schutblad staat: “Voortzetting van het Oranjeboek 1930 - 1940.” Aan het eind schrijft de auteur: “Nu ik dit heb neergeschreven is october ’38 op één dag na ten einde. Ik stel mij nu voor om ook dit boek in dezen verhaal en verslag trant te sluiten. Ik vernam, dat een der nieuwe inwonenden hier een dagboek was begonnen; laat ik het dus aan dien nieuwe geest overlaten mijn werk over te nemen, zonder dat hij dat weet. Het is mijne bedoeling dit boek pas na mijn dood aan Pro Senectute te doen toekomen. Als geheel zal zij dat wel niet in hare archieven willen bewaren. Misschien wil zij bij lezing er nog enkele dingen uit noteeren en die bewaren. Ik vlei mij niet, dat mijne ware woorden bij haar waardering zullen vinden als te zeer van persoonlijke opvatting zijnde. Maar misschien geeft het haar een kleine idée van den funesten invloed en de nawerking die “het werk van enkelen” hebben gehad op den vroeger zoo geroemden geest van saamhorigheid, die zij daarmede zoo wreed hebben verstoord. Wie verdeeldheid zaaide, kan moeilijk saamhorigheid willen oogsten! Gouverner c’est prévoir, dat is een zeer wijs en behartigenswaardig woord!”.
Tabstroken:
Huize Oranjestein was het in 1923 als eerste geopende bejaardentehuis van de landelijke Vereniging Pro Senectute. In 1930 werd een tweede tehuis in Den Haag geopend, terwijl Pro Senectute, volgens het dagboek, in 1931 al 10 tehuizen verspreid over heel Nederland telde. Het aantal bewoners zou in 1937 zijn teruggelopen tot 14, terwijl in 1932 nog sprake is van ruim 30. Het huis kende een patrones, een directrice en enig huishoudelijk personeel
Het dagboek beschrijft de belangrijkste gebeurtenissen in het huis, vooral betreffende de gezondheid en de komst en het vertrek van bewoners en personeel, de festiviteiten en de verbouwingen. Vanaf 1932 wordt het dagboek beheerst door de zogenaamde “artsenkwestie”. Wanneer zich in oktober 1932 een tweede huisarts (‘Haeseker’) in Amerongen vestigt, ontstaat er verdeeldheid in het dorp en in Huize Oranjestein. De auteur van het dagboek, A. van Mesdag, is een aanhanger van de oude huisarts (Rijfkogel) en tegen de door het Hoofdbestuur van de Vereniging Pro Senectute voorgestane vrije artsenkeuze voor de bewoners van haar tehuizen (RvdE-V, 1998)

Kenmerken

Datering:
1378-2022
Plaatsnaam:
Amerongen, De Bilt, Bunnik, Cothen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Everdingen, 't Goy, Hagestein, Hei- en Boeicop, Houten, Langbroek, Leerdam, Leersum, Lexmond, Maarn, Maarsbergen, Meerkerk, Odijk, Rhenen, Schalkwijk, Tull en 't Waal, Utrecht, Vianen, Werkhoven, Wijk bij Duurstede, Zeist
Omvang:
26,50
Openbaarheid:
Beperkt openbaar
Soort archief:
Overige collecties
Herkomst:
Bijzondere collectie
Auteur:
A.A.B. van Bemmel
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 022 Collectie Losse Aanwinsten 1378-2022
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 022
Categorie: