Uw zoekacties: Gemeente Kerkrade

101 Gemeente Kerkrade ( Gemeentearchief Kerkrade )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1.1. De gemeente en het gemeentelijk bestuur
1.2. Geschiedenis van het archief
1.3. Toelichting op de ordening en inventarisatie
101 Gemeente Kerkrade
1. Inleiding
1.3.
Toelichting op de ordening en inventarisatie
In de 19e eeuw werden de archiefstukken bij de rijksadministraties chronologisch ingeschreven en opgeborgen (K.B.4 sept. 1823 nr.7). In het Kerkraads archief zijn maar voor goed de helft van de tijd tussen 1795 en 1916 indicateurs of registers van correspondentie aanwezig. De hierin gebezigde volgnummers zijn echter niet terug te vinden op de stukken. De stukken zelf zijn meestal niet voorzien van nummers en waar dit wel het geval is, stemmen die nummers niet overeen met de nummers van de indicateurs. Het is dus moeilijk na te gaan of er wel enige ordening aanwezig is geweest.
Een in 1916 ingevoerde inschrijfmethode met rubrieken-indeling was de basis voor de ordening van het secretarie-archief tot 1946. Stukken betreffende eenzelfde zaak schreef men in onder eenzelfde nummer met een sub-nummer voor de onderlinge volgorde. Op het eind van elk jaar werden alle zaken van dat jaar afgesloten en de dossier-omschrijving van elk nummer werd in een systematische klapper, verdeeld in rubrieken, overgenomen. Binnen een rubriek werd de alfabetische volgorde aangehouden naar het eerste woord van de dossieromschrijving, met dien verstande dat er voor verwante dossiers vaak groepsvorming werd toegepast.
De archiefstukken van voor 1916 werden in 1925 gesorteerd volgens de rubrieken van de systematische klappers en naar onderwerp in omslagen samengevoegd, echter nu gescheiden in perioden van verscheidene jaren (vgl.inv.nr.203 v).
Het grote nadeel van het in 1916 ingevoerde systeem was het jaarlijks afsluiten en opnieuw beginnen: dossiers die over meer dan één jaar liepen, kregen elk jaar een ander nummer. Om een zaak terug te zoeken moest men vaak klappers van vele jaren raadplegen, nogal frustrerend als men niets vond. Hetzelfde gold als men dossiers uit vele jaren betreffende één zaak of onderwerp bij elkaar had weten te brengen en ze na gebruik weer moest gaan verspreiden over het archief. Doordat na verloop van tijd veel voor vernietiging in aanmerking kwam, zouden bovendien veel dossiernummers zonder inhoud geraken. Verder golden de bezwaren die aan elk alfabetisch rubriekensysteem kleven, nl. de subjectieve keuze van de rubrieknamen en de noodzaak geregeld het aantal rubrieken te moeten uitbreiden; veel nieuwe aangelegenheden passen niet in de bestaande rubrieken en verdwijnen dan te vaak in de rubriek 'varia', welke daardoor een buitengewone omvang aanneemt. Binnen een rubriek is de alfabetische volgorde nogal willekeurig doordat men rangschikte op het eerste woord van de dossier-omschrijving, b.v. 'gemeentelijke stempels...', 'verbod afbreken woningen...', stukken over één krankzinnige worden in een jaar in drie dossiers en dus op drie plaatsen opgeborgen: 'plaatsing...', 'proefverlof...' en 'ontslag...'
Archivaris A. Delahaye stelde in 1944 een (voorlopige) inventaris samen van de stukken uit de Franse tijd (zie inv.nr.312), welke inventaris niet is gehandhaafd. Hij nam de in 1925 aangebrachte ordening niet over. Evenmin was hij van plan het rubriekensysteem zoals dat toegepast werd vanaf 1916 over te nemen, want gedeelten van dit archief waren op stapels gelegd min of meer gerangschikt naar de hoofdindeling van de 'code' aan de hand van de omschrijvingen op de omslagen.
Ofschoon het rubriekensysteem voor de periode 1916-1947 een zaaksgewijze ordening kende, was herstel van dit systeem niet wenselijk vanwege bovengenoemde nadelen, temeer omdat bij het omwerken naar een andere ordening één voordeel van het oude systeem behouden zou blijven, immers de nummers zowel op de stukken (de inschrijvingsnummers) als in de systematische klappers blijven verwijzen naar de indicateurs van correspondentie, waar elk jaar alle stukken betreffende een zaak bij elkaar zijn ingeschreven, vaak nog met vermelding van het nummer van de indicateur van het voorafgaande en van het volgende jaar.
De inventaris is ingedeeld volgens het 'inventarisschema ten behoeve van de beschrijving der gemeentearchieven daterende van na 1813' (missive van de minister van binnenlandse zaken van 28-12-1949). Dit schema geeft alleen de titels van de hoofdstukken aan en volgt in deze voor het gedeelte 'bijzondere onderwerpen' de aanduidingen van de 'code' der Vereniging van Nederlandse gemeenten, welke code op zijn beurt weer is afgeleid van de UDC (universele decimale classificatie).
De hoofdindeling van de code met de voornaamste onderverdelingen is aan velen bekend. Zij is daarom gehandhaafd ook op enkele plaatsen waar de betekenis van de daar genoemde onderwerpen voorheen of naderhand een accentverschuiving heeft ondergaan, b.v. doordat de strekking van een wet iets is gewijzigd. Plaatsing der stukken volgens de strikte betekenis op het tijdstip van hun ontstaan zou een verspreiden betekenen van in wezen nauw verwante zaken. Om stukken zoveel mogelijk naar hun bestemming te plaatsen of verwante zaken bij elkaar te houden is anderzijds afgeweken van de indeling van de code. Zo zijn gedeelten uit de hoofdstukken 'organisme' en 'personeel' ondergebracht bij de betreffende 'taak', b.v. aankopen, verkopen, leveringen aan gebruikers, gemeentelijke diensten en bedrijven en kreeg de politie (vgl. UDC 351.74) een apart hoofdstuk. Bijlagen bij de rekeningen die er alleen bijgevoegd waren vanwege de rekenkundige controle, zoals de belastingkohieren, zijn op hun eigenlijke plaats teruggebracht.
Soms zijn stukken samengevoegd tot series 'persoonsdossiers' of 'objectdossiers', nl. wanneer van gelijksoortige stukken een aantal omslagen gevormd kon worden, waarvan elke omslag op één persoon of op één object betrekking heeft, b.v. gemeentepersoneel, politiepersoneel, wegen, transformatorhuisjes. Soms treft men getypte afschriften aan uit 19e eeuwse registers. Ze zijn niet verwijderd, omdat het niet duidelijk is of zij bij de behandeling van een zaak hebben gediend of enkel als aanvulling van een zaak of onderwerp zijn bijgevoegd.
Het zgn. kabinetsarchief is niet gehandhaafd. Het werd zonder ordening aangetroffen. Er waren stukken in ondergebracht die waarschijnlijk alleen om hun vertrouwelijke inhoud apart waren gehouden en niet vanwege hun bestemming of herkomst. Daarentegen waren stukken die men in een kabinetsarchief zou verwachten, te vinden in het secretarie-archief. In het archief van de algemene technische dienst is de correspondentie opgeborgen naar rubrieken zonder onderverdeling. Hun omvang beperkt zich meestal tot één omslag. Deze omslagen worden niet per jaar afgesloten, maar lopen over de gehele periode 1916-1946. Vanuit het secretarie-archief wordt vaak naar deze rubrieken verwezen. Dit systeem is gehandhaafd. Bij de archieven van de overige diensten, bedrijven en instellingen waren nauwelijks enige sporen van ordening te vinden.
Bij de ordening en inventarisatie zijn de stukken in de archieven van de diensten enz. vergeleken met de stukken handelend over dezelfde aangelegenheid in het secretarie-archief. Omdat het in het algemeen voldoende is wanneer een stuk in één archief aanwezig is, kon vaak het dubbele in het andere archief worden afgezonderd. Meestal is dan het stuk in het secretarie-archief bewaard. Uit series die strikt genomen voor vernietiging in aanmerking kwamen zijn een enkele keer toch enige exemplaren bewaard om als voorbeeld te dienen of omdat een sporadische informatie mogelijk nog van enig nut kan zijn. Wanneer de jaartallen op het eind van de omschrijving van een inventarisnummer een periode aanduiden, houdt dit niet in dat er van elk jaar in die periode ook stukken aanwezig zijn: om lange rijen jaartallen te vermijden, zijn onderbrekingen van enkele jaren meestal verwaarloosd. Een rangschikking naar geografische ligging verloopt spiraalsgewijs van Kerkrade-centrum naar Nulland-Bleijerheide-Holz-Rolduc-Chevremont, vervolgens naar Haanrade-Vink-Hopel-Ansteldal en naar Kaalheide-Terwinselen-Spekholzerheide-Locht-Gracht-Schifferheide.
In de index zijn niet opgenomen de in series uitvoerig vermelde en volgens het alfabet gerangschikte persoonsnamen. Daarentegen zijn bij uitzondering enkele woorden opgenomen die niet voorkomen in de omschrijving van het aangegeven inventarisnummer, maar enkel in de daar vermelde stukken. Aparte alfabetisch ingerichte ingangen zijn aangelegd van enkele series die alleen met een algemene omschrijving in de inventaris zijn opgenomen (b.v. de drankwetvergunningen), alsook van de bevolkingsregisters.
December 1984
In 1913 verhuist het gemeentebestuur naar een nieuw en modern gemeentehuis. We zien hier de gemeentesecretarie met v.l.n.r. secretaris J. Vogels, F. Clevers, Th. v. Ewijk, E. Gerards, W. Pütz, H. Dormans en M. Gerards.
Inventaris
Alfabetische rangschikking van de rubrieken van het archief van de A.T.D., vermeld in de inventaris nummers 4833 -5088
Akerstraat: 197
Ambachtsschool: 484
Bad- en zweminrichting: 577, 496
Baldadigheden: 421
Begraafplaats Gracht: 515
Begraafplaats Holz: 477
Begraafplaats centrum: 1
Begraafplaats Spek'heide: 536
Begraafplaats Kaalheide: 302
Begroting: 275
Bejaardenhuis: 472
Berenbosvoetpad: 530
Berenbosweg: 433
Bergstraat: 507
Reukenstraat: 545
Beukenbosweg en -voetpad: 45
Bezetting: 550
Bioscopen: 217
Bleijerheiderstraat: 409
Bomen en beplantingen: 99
Bosstraat: 505
Bosveldstraat: 218
Bouwvereniging St. Pietersrade: 163
Bouwvereniging Glück auf: 379
Bouwvereniging Spek'heide: 445
Bouwverordening: 101
Bouwwerken, uitvoering ': 553
Brandweer: 121
Canisiusstraat: 517
Caumerstraat: 159
Centrale Werkplaats: 532
Chaineuxstraat: 481
Chevremontstraat: 33
Dammerscheidtstraat: 510
DirecteurATD: 564
Distributie brandstoffen: 555
Distributiekantoor: 107
Distributiekantoor Mr. Absilstr.: 277
Drievogelstraat: 193
Duitse school: 171, 556
Dumontstraat: 465
Erensteinerstraat: 205
Eigendommen: 129
Einderstraat: 49
Electriciteitsbedrijf: 77
Erenstein: 571
Eygelshoverweg en -gracht: 61
Eijkerstraat: 93
Franciscanerstraat: 397
Gas: 173
Gemeentehuis: 255
Gezondheidswezen: 119
Glück auf: 379
Grachterstraat: 271
Graverstraat: 97
Grens straat: 467
Grondaankoop: 327
Grote gezinswoningen: 369
Grupellostraat: 9
Gulperstraat: 410
Haanraderstraat: 207
Haanraderweg: 27
Ham: 490
Hambos: 525, 533
Hambosweg: 509
Hammolenweg: 115
Hamstraat: 434
Heerlenersteenweg: 165
Heiligenhuisstraat: 523
Heiveldstraat: 403
Hertogenlaan: 402
Herzogenraderstraat: 273
Heyendallaan: 402
Hinderwet: 111
Holzbroek: 456
Holzkuilerweg: 546
Hoofd- en Holzstraat: 223
Hopelerweg: 23
Horbacherweg: 509
Industriestraat: 72
Jeugdwerkl. zorg: 532
Jonkerbergstraat: 447
Kaalheiderplein .291
Kadaster: 157
Kaffebergsweg: 458
Kampstraat: 313
Kant: 427
Kapel Hambosweg: 533
Kapellaan: 500
Kerk te Gracht: 516
Kerkweg, -voetpad: 51
Kipstraat: 105
Kleingraverstraat: 203
Kloosterbosstraat: 191
Kloosterbosvoetpad: 537
Kloosterlindervoetpad: 59
Kolenslibexploitatie: 181
Koningsweg: 494
Krichelbergsweg: 444
Kruisstraat: 396
Levensmiddelenbureau: 107
Lichtenbergstraat, -voetpad: 401
Locht: 161
Luchtbescherming: 535
Luikerheiderstraat: 71
Maar (Maarplein): 73
Magazijn: 113
Maria-oord: 472
Markt: 81
Marktstraat: 175
Mededelingen: 466
Meester Absilstraat: 476
Melchiorstraat: 273
Meuserstraat: 448
Monumentenzorg: 576
Motor- en rijwielwet: 333
Mucherweg, -gats: 420
Museum: 578
Mijnverzakkingen: 428
Niersprinkstraat: 37
Nieuwstraat: 147
Noodslachtplaats: 393
Noorderstraat: 473
Nullanderstraat: 5
Nummer II straat: 19
O.L. Vrouwestraat: 55
Onderhoudsmaterialen: 87
Oorlogsschade: 552
Openbaar Vervoer: 287
Oranjeplein: 422
Oranjestraat: 63
Parallelweg: 426
Patronaatstraat: 283
Personeel: 564, 137, 345, 243
Pieterstraat St.: 61, 395
Piusstraat: 227
Plantsoenen: 99
Plantsoen en kapel Hambos: 533
Plein: 69
Politieposten: 125
Pricksteenweg: 438
Prins Bernhardstraat: 39
Prins Hendrikstraat: 162
Putten en pompen: 133
Raadhuis: 7
Raadhuis (oud): 255
Radiodistributie: 498
Reclame (lichtbakken, borden): 482
Reinigings- en vervoerdienst: 233
Reyserkuilenstraat: 264
Riolering, Chevremont: 212
Riolering Einderstraat: 394
Riolering Terwinselen: 463
Rolduckerstraat: 53
Rolduc: 548
Rijksweg Valkenhuizen Holz: 165
Schaesbergerstraat: 179
Schifferheiderstraat, -voetpad: 75
Scholen, algemeen: 357
School Kloosterbosstraat: 169
School St. Pieterstraat, jongens I: 412
School jongens II: 468
School Einderstraat: 277
School Kaalheide (meisjes): 488
School centrum (onderw. won.): 167
School Holz, jongens: 493
School meisjes: 491
School O.L. Vrouwestraat, Mulo: 480
School Schoolstraat: 171
School Schoolstraat, Ned. herv.: 470
School Duitse: 171, 556
Schoolstraat: 47
Sintelbaan: 577
St. Pieterstraat: 61, 395
Verkeerswezen: 466, 512
Verpachtingen: 511
Versieringen: 529
Verslag: 269, 377
Vervoer- en rein.dienst: 233
Verzekering gebouwen: 187
Vink, kolonie-: 460
Vinkerstraat: 15
Voccartstraat: 41
Volksconcerten: 455
Voorterstraat: 413
Voorvallen: 466
Vroenstraat: 303
Waterleiding: 95
Waterleiding uitbreidingen: 323
Waterlossingen: 57
Waterschade: 527
Wederopbouw: 587
Weekberichten: 377
Wegen: 123
Wegen v. prov. belang: 185
Wegen wegenlegger: 335
Werkverschaffingen: 315
Willemstraat: 11
Wolfsweg: 459
Woning(en) ambtenaars-: 221
Woning(en)eengezins-: 520
Woning(en) nood-: 219
Woning(en)bedrijf: 360
Woning(en)bouw en premie: 103
Woning(en)middenstands- Spek'heide: 483
Woning(en)onderzoek: 501
Woonwagenpark: 435
Wijngracht: 439
Wijngracht omlegging: 423
IJsbanen: 518
Zonstraat: 60
Zwembad: 496, 577

Kenmerken

Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Gemeentearchief Kerkrade, Kerkrade. Toegang 101 Gemeente Kerkrade
VERKORT:
NL-KrdGA101