Uw zoekacties: Dienst voor het Stoomwezen, 6e district (Groningen), 1859 - ...

74 Dienst voor het Stoomwezen, 6e district (Groningen), 1859 - 1963 (1966) ( Groninger Archieven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Het in dit archief berustende materiaal is voor het grootste deel in juli 1993 door de Dienst voor het Stoomwezen, 6e district, met als standplaats Groningen overgedragen aan het Rijksarchief. Het betreft hier min of meer toevallig bewaard gebleven stukken die betrekking hebben op een lange periode. De jaarverslagen, statistieken, technische richtlijnen en verslagen van de vergaderingen van districtshoofden, uitgegeven door de Hoofdingenieur van het Stoomwezen in Den Haag zouden in beginsel bij alle districten aanwezig moeten zijn. Op het moment van schrijven is niet duidelijk of deze publicaties ook in andere districten systematisch bewaard zijn. De verschillende districten van de Dienst voor het Stoomwezen hebben, voorzover bekend, niet op grote schaal archiefmateriaal overgedragen aan archiefbewaarplaasten. Dit betekent dat het mogelijk is dat een groot deel van het materiaal dat nu bij het Rijksarchief in Groningen berust, uniek is in Nederland.
Voor een goed begrip van de taak, de organisatie en de werkwijze van de Dienst voor het Stoomwezen wordt allereerst het lezen van het broncommentaar van H.W. Lintsen, De registers van de Dienst voor het Stoomwezen, 1856-1924 Broncommentaren X ('s- Gravenhage: Stichting Archief Publicaties 1990), en het boek van W.A.M. Piepers, Bijdrage tot de geschiedenis van het toezicht op het stoomwezen in Nederland ('s-Gravenhage 1914) (zie inventaris nr. 32) aangeraden.
De stukken in dit archief hebben voor het grootste gedeelte betrekking op het huidige 6e district van de Dienst voor het Stoomwezen, bestaande uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. Vanaf de oprichting van de Dienst in 1855 tot de reorganisatie in 1871 viel het toezicht op de stoomtoestellen in deze drie noordelijke provincies onder het gezag van inspecteur De Vries Robbé. In 1871 volgde een herindeling in 5 districten. Van 1871 tot 1898 was Zwolle de standplaats van het hoofd van het toenmalige 5e district, waaronder de provincies Overijssel, Groningen, Friesland en Drenthe vielen. Bij een volgende herindeling in 1898 werd Groningen de districtszetel van het nieuw gevormde 6e district. De grenzen van dit district bleven daarna ongewijzigd. Bij de splitsing van het 5e district ging een deel van de administratie naar Groningen, waarschijnlijk het deel dat betrekking had op de drie noordelijke provincies. Een ander deel verhuisde naar Arnhem, de nieuwe zetel van het 5e district.
De gekeurde stoomtoestellen werden vanaf 1856 ingeschreven in registers. Voor de inhoud van de registers tot 1890 zie ook de bronnenuitgave onder redactie van H.W. Lintsen, De registers van de Dienst voor het Stoomwezen (Amsterdam: Nederlandsch Economisch- Historisch Archief). De registers van het 6e district over de jaren 1890-1920 zijn in dit archief geplaatst onder nummers 4-9. Vanaf 1924 werden de keuringen van toestellen bijgehouden op losse kaarten in een zogenaamd ringbandregister (nummer 10). Daarbij hanteerde men een 5- cijferige nummering. Bij de overgang op dit nieuwe systeem werd waarschijnlijk gebruik gemaakt van het registerboek over de jaren 1920-1925. Dit laatste registerboek is niet teruggevonden. Voor het 6e district is een groot aantal van deze kaarten bewaard gebleven. Hoe groot het aantal vernietigde registratiekaarten is valt moeilijk met zekerheid te zeggen, temeer daar de oorspronkelijke systematiek tot op heden niet is achterhaald. Ketels die vóór 1920 al gekeurd waren, kan men ook opzoeken in de oude registers. Voor een latere periode bieden de registers van periodieke keuringen (inventarisnrs. 14-24) misschien uitkomst. Elk toestel dat onder het toezicht viel, moest periodiek (minstens 1 maal per jaar) gekeurd worden. Dit betekent dat elke stoomketel/druktoestel in beginsel in de keuringsregisters van een bepaald jaar moet voorkomen.
Vanaf 1963 schakelde de Dienst voor het Stoomwezen over op 6-cijferige registratienummers. Vanaf dat moment werden ook weer handgeschreven registers van verleende en ingetrokken vergunningen bijgehouden. Deze laatste registers berusten nog bij de Dienst en worden daar nog gebruikt. Het is te verwachten dat in de toekomst de registratie geautomatiseerd wordt. Deze wijziging van systematiek in 1963 was de aanleiding om de grens van het over te dragen archief in beginsel bij dat jaar te leggen.
Een groot deel van de archiefstukken heeft betrekking op ongelukken met stoomketels of op afkeuringen. Van een aantal ongelukken zijn-meer of minder complete-dossiers bewaard gebleven. Sommige van deze dossiers hebben betrekking op ongevallen die niet onder de verantwoordelijkheid van het districtshoofd van het 5e, later 6e, district vielen. Waarschijnlijk werd deze documentatie ter informatie naar alle districtshoofden verzonden. De gebruiker wordt er op gewezen dat van sommige ongevallen ook een gedrukt rapport in het archief aanwezig is (zie inventaris nr. 30). Het is mogelijk dat bepaalde losse foto's (zie inventaris nr. 13) die betrekking hebben op ongevallen ook in dossiers zijn opgenomen.

Kenmerken

Beschrijving:
Inventaris van het archief van de dienst voor het Stoomwezen, 6e district (Groningen)
Bewerker:
R.M. Albers en P. Brood
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1993
Omvang:
6,5 m standaardarchiefberging
Categorie: