Overzicht van de rechtsgang
Het begin van iedere strafzaak ligt niet bij de rechtbank, maar bij een opsporingsambtenaar die een proces-verbaal opmaakt en dit vervolgens naar het arrondissementsparket van het OM zendt. Bij het parket worden de zaken op datum van binnenkomst ingeschreven en krijgt elke zaak een parketnummer. De lichtere overtredingen zijn over het algemeen terug te vinden bij de kantongerechten en de zwaardere misdrijven bij de rechtbank en het gerechtshof.
De officier van justitie heeft nu, rekening houdend met de ernst van het strafbare feit, drie mogelijkheden om de zaak af te doen. Bij seponeren (niet verder vervolgen) en het aanbieden van een transactie (schikking) wordt de zaak niet op de zitting behandeld. In de andere gevallen wordt de zaak voorgelegd aan de kantonrechter, kinderrechter, politierechter, economische politierechter of bij ernstige misdrijven aan de meervoudige strafkamer.
Indien de zaak wordt voorgelegd aan de rechter, worden de stukken die betrekking hebben op deze zaak, overgedragen aan de strafgriffie van de rechtbank en wordt de zaak ingeschreven op de rol van strafzaken, het rolboek. Behalve het parketnummer krijgt het strafdossier nu ook een numeriek rolnummer. In bepaalde gevallen kan de officier van justitie of de rechter na het politieonderzoek ook nog eens een gerechtelijk vooronderzoek nodig achten. Als de zaak wordt aangehouden, wordt een proces-verbaal van het onderzoek ter terechtzitting opgemaakt. Na dit onderzoek volgt een eindvonnis, en is het parket van de officier van justitie met de ten uitvoerlegging van dit vonnis belast. Tegen het vonnis kan binnen 14 dagen na uitspraak hoger beroep worden aangetekend door zowel de verdachte als de officier van justitie en in dat geval volgt er een verdere behandeling bij het gerechtshof te Leeuwarden.

Openbaarheid
Het archief is beperkt openbaar op grond van het besluit van de Rechtbank Noord-Nederland d.d. 22 november 2013. De inventarisnummers die in dit besluit zijn vermeld, kennen een beperking van de openbaarheid van 75 jaar na de datum van het document/dossier.
De tekst van het besluit is als volgt:
“De Rechtbank Noord-Nederland te Groningen
Gelet op artikel 15, lid 1, onder a Archiefwet 1995, artikel 10 van het Archiefbesluit 1995 en het advies van het Nationaal Archiefd.d. 27 mei 2014, met kenmerk NA/14/13457.
Besluit:
Tot de volgende beperkingen aan de openbaarheid van het archief van de Arrondissementsrechtbank en het Openbaar Ministerie te Groningen: Strafzaken 1940-1989.
Artikel 1
Met het oog op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zijn de inventarisnummers, genoemd in de eerste kolom beperkt openbaar tot 1 januari van het jaar, genoemd in de tweede kolom.
Artikel 2
Raadpleging of gebruik van de archiefbescheiden geborgen onder de inventarisnummers genoemd in artikel 1 is, tot openbaarwording, uitsluitend mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de rijksarchivaris in de provincie Groningen, die aan zijn toestemming voorwaarden kan verbinden.
Artikel 3
Het vervaardigen van reproducties van documenten geborgen onder de inventarisnummers genoemd in artikel 1, is, tot openbaarwording, uitsluitend mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de rijksarchivaris in de provincie Groningen, die aan zijn toestemming voorwaarden kan verbinden.
Artikel 4
Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst. Dit besluit wordt als bijlage gevoegd bij de ‘Verklaring van Overbrenging van het archief van de Arrondissementsrechtbank en het Openbaar Ministerie te Groningen: Strafzaken 1940-1989’.”

Zoekinformatie
Hieronder is informatie opgenomen over de verschillende rubrieken van de inventaris.Alle registers die de periode 1940-1989 overschrijden zijn met een “--" vermeld in de inventaris. Ze worden in de inventaris van het opvolgende 10 jarenblok (1990-1999) opgenomen.

- Correspondentie
In het archief werd een serie A-correspondentie en een serie B-correspondentie aangetroffen, met bij behorende registers. Deze series werden ook wel aangeduid als algemene en bijzondere correspondentie, maar het is zeer de vraag of die aanduidingen recht doen aan de inhoud. In de registers van de beide correspondentie-series (inventarisnummers 1 tot en met 53 en 535 tot en met 554) zijn de stukken chronologisch ingeschreven onder toekenning van een volgnummer. De registers hebben achter- of voorin een alfabetische klapper met onderwerpsomschrijving. De bijbehorende stukken (inventarisnummer 54 tot en met 534 en 555 tot en met 709) zijn chronologisch, op het toegekende volgnummer, beschreven. De bestaande ordening is gehandhaafd en niet op onderwerp herordend. De koppeling tussen de inventarisnummers en de toegekende volgnummers in de registers is vastgelegd in de concordans bij deze inventaris. In de digitale omgeving is deze informatie terug te vinden in het veld Oude orde.
Bepaalde omschrijvingen in de beschrijvingen van de archiefbescheiden worden verklaard en toegelicht in de bijlage "Verklarende woordenlijst" bij deze toegang.

- Strafzaken algemeen
Bij het kaartsysteem op de strafzaken van 1960-1989, inventarisnummer 710 tot en met 807, is geen onderscheid gemaakt tussen de diverse series. Uitzondering hierop zijn de kinderrechterzaken en de economische politierechterzaken (zie hierna).
Voor bovenstaande kaartsystemen geldt dat ze alfabetisch, op naam van de verdachte, geordend zijn. Op deze kaarten wordt het parketnummer vermeld. Dit parketnummer wordt eveneens in het zogenaamde register I (inventarisnummer 808-1235) genoteerd. In dit register, dat chronologisch op parketnummer toegankelijk is, kan men vervolgens het toegekende rolnummer vinden en de manier van afdoening. De bijbehorende stukken zijn vervolgens, in eerste instantie gearchiveerd op rolnummer. In de loop van het jaar 1983 verandert dit en worden de dossiers op parketnummer gearchiveerd. Onder inventarisnummer 1236-1238 zijn nog enkele alfabetische registers van de jaren 1942-1951 beschreven. Hierin staan alle soorten strafzaken beschreven als ook de register III en IV zaken.
Omdat de kaartsystemen beginnen in 1960, zijn er over de jaren 1940-1959 digitale toegangen gemaakt. Deze toegangen zijn in de inventaris opgenomen met een blanco nummer vóór de respectieve kaartsystemen van de series strafzaken.

- Kinderrechter
De zaken van de kinderrechter worden tot 1983 bijgehouden in en eigen kaartsysteem inventarisnummer 1242-1253. De bijbehorende parketregisters zijn terug te vinden onder inventarisnummer 1254-1259. De werkwijze is gelijk aan die welke hierboven is omschreven bij Strafzaken algemeen. Vanaf 1984 is er geen aparte serie van de kinderrechter. De kinderrechterzaken vanaf 1984 zijn op parketnummer opgenomen tussen de politierechter- en meervoudige kamerzaken. De dossiers zijn beschreven onder inventarisnummer 1273-1512.

- Meervoudige kamer
De dossiers van de meervoudige kamer zijn toegankelijk door middel van bovengenoemd kaartsysteem en registers. De dossiers zijn beschreven onder inventarisnummer 2696-3918. In 1940-1941 bevat deze serie ook de dossiers van de politierechter.
Bij de inventarisnummers 3494 tot en met 3496 zijn geen rolnummers aangetroffen. Deze dossiers zijn daarom op parketnummer gearchiveerd. Vanaf 1983 zijn alle dossiers op parketnummers gearchiveerd.

- Hoger beroep kantongerechtzaken
Tot en met 1982 zijn de kantongerechtzaken die in hoger beroep zijn gegaan, behandeld op rolnummer en gearchiveerd bij de meervoudige kamer. Vanaf 1984 zijn ze apart gehouden van de meervoudige kamer. Voor de eenduidigheid van de inventaris zijn de hoger beroepzaken van de kantongerechten vanaf 1984 vóór de dossiers van de meervoudige kamer geplaatst. Voor overzicht inventarisnummers zie hieronder:
- Inventarisnummer 3497 zijn de kantongerechtzaken van 1983 beschreven die in hoger beroep zijn gegaan. NB de dossier 1 - 39 niet aangetroffen.
- Inventarisnummer 3561 - 3563 zijn de kantongerechtzaken van 1984 beschreven die in hoger beroep zijn gegaan
- Inventarisnummer 3616 - 3619 zijn de kantongerechtzaken van 1985 beschreven die in hoger beroep zijn gegaan.
- Inventarisnummer 3675 - 3678 zijn de kantongerechtzaken van 1986 beschreven die in hoger beroep zijn gegaan
- Inventarisnummer 3745 - 3748 zijn de kantongerechtzaken van 1987 beschreven die in hoger beroep zijn gegaan
- Inventarisnummer 3807 - 3811 zijn de kantongerechtzaken van 1988 beschreven die in hoger beroep zijn gegaan.
- Inventarisnummer 3852 - 3855 zijn de kantongerechtzaken van 1989 die in hoger beroep zijn gegaan

- Politierechter
De politierechterzaken zijn toegankelijk door middel van bovengenoemd kaartsysteem en registers. De dossiers zijn beschreven onder inventarisnummer 1587-2679. De politierechterzaken van 1940-1941 zijn opgenomen in de serie van de meervoudige kamer.

- Economische politierechter
De strafzaken van de economische politierechter worden in een speciaal kaarsysteem (inventarisnummers 3919-3943) en in registers (3944-4093) bijgehouden. De werkwijze is gelijk aan die zoals hierboven omschreven onder Strafzaken algemeen. De dossiers zijn beschreven onder inventarisnummers 4114-4301.

- Geseponeerde zaken
De geseponeerde zaken worden ook in het bovengenoemde kaartsysteem en registers bijgehouden. Alleen zijn er bij geseponeerde zaken geen rolnummers toegekend. Deze zaken zijn dan ook toegankelijk via het parketnummer. De (bewaard gebleven) geseponeerde zaken zijn terug te vinden onder inventarisnummer 4318-4423.

- Register III zaken
De indexkaarten van de zogenaamde Registter III, onbekende dader, worden op naam van de aangever ingeschreven. Deze kaarten zijn beschreven onder inventarisnummer 4453-4455. De dossiers zijn beschreven onder inventarisnummer 4456-4475.

- Register IV zaken
Op de indexkaarten van de zogenaamde Register IV, onnatuurlijke doden, zijn op naam van het slachtoffer. Deze kaarten zijn beschreven onder inventarisnummer 4477-4480. De dossiers zijn beschreven onder inventarisnummers 4481-4684.

juridische status
Overbrenging van een overheidsarchief

Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. er zijn geen beperkingen krachtens auteursrecht.

Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Aanvraaginstructie
Archiefstukken kunnen worden aangevraagd of gereserveerd via de terminals in de studiezaal van het RHC Groninger Archieven te Groningen en via internet. U dient daarbij de volgende gegevens in te vullen:
1. uw pasnummer,
2. uw tafelnummer,
3. het nummer van de toegang van het archief,
4. en het inventarisnummer

Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Bij eerste vermelding:
Regionaal Historisch Centrum Groninger Archieven (NL-GnGRA), toegangsnummer 2688, Archief van de van de arrondissementsrechtbank en het Openbaar Ministerie te Groningen: strafzaken, inventarisnummer ...
Bij volgende vermeldingen:
NL-GnGRA, Archief Arrondissementsrechtbank en OM Groningen: strafzaken (tnr. 2688), inv.nr. ...