2637 Joodse begraafplaatsen in Niedersachsen van de mr. J.H. de Vey Mestdagh Stichting ( Groninger Archieven )
2637
Joodse begraafplaatsen in Niedersachsen van de mr. J.H. de Vey Mestdagh Stichting
Inleiding
Geschiedenis van de verzameling
2637 Joodse begraafplaatsen in Niedersachsen van de mr. J.H. de Vey Mestdagh Stichting
Inleiding
Geschiedenis van de verzameling
Kort na zijn aanstelling in 1969 bracht de toenmalige rijksarchivaris in de provincie Groningen, Jan Henry de Vey Mestdagh, her en der in de provincie kennismakingsbezoeken af. Een van deze bezoeken was aan de gemeente Winsum, waar hij ook de Joodse begraafplaats bezichtigde. Hij zag dat iemand bezig was brokstukken van beschadigde grafstenen op te ruimen. Hij concludeerde toen dat over 50 jaar deze stenen wellicht zouden zijn verdwenen. En daarmee ook de informatie op die grafstenen. Toen ontstond het plan om de graftekens van alle Joodse begraafplaatsen in stad en provincie Groningen te laten fotograferen, de Hebreeuwse opschriften te vertalen en het resultaat, voorzien van een historische inleiding, uit te geven. Oorspronkelijk was het overigens niet de bedoeling om zich tot Groningen te beperken, maar ook de Joodse begraafplaatsen in het Duitse grensgebied in het onderzoek te betrekken. Hiertoe werd een samenwerkingsverband met de Ostfriesische Landschaft in Aurich gesloten. Het eerste deel van de serie (uitgegeven in 1977) bevatte behalve de transcripties en vertalingen en foto's van graftekens op een zestal Joodse gemeenten in het grensgebied met Duitsland ook die van de Joodse begraafplaats van de Oost-Friese plaats Bunde en had als titel dan ook Bouwstoffen voor de geschiedenis van de Joden in Groningen en Oost-Friesland. Maar zo als het vaker gaat met ambitieuze plannen: ze sterven in schoonheid. In de latere delen was de titel dan ook aangepast tot: Bouwstoffen voor de geschiedenis van de Joden in Groningen.
Hoe het ook zij, het fotograferen van de graftekens en het transcriberen en vertalen van de opschriften van Joodse begraafplaatsen in het Duitse grensgebied bleef doorgaan. Eind jaren zeventig en begin jaren tachtig van de vorige eeuw hebben de toenmalige fotografen van het voormalig Rijksarchief in de provincie Groningen, de heren M.A. Douma en Th. Boersma, honderden foto's van grafstenen gemaakt. De opschriften zijn destijds getranscribeerd en vertaald door de heren K. Jongeling en W.J. van Bekkum.
Behalve vastlegging van hetgeen dreigde te verdwijnen, was publicatie van de bevindingen een van de hoofddoelstellingen van het project. In 1983 verscheen Die jüdischen Friedhöfe im Oldenburger Land: Bestandsaufnahme der erhaltenen Grabsteine, door Johannes-Fritz Töllner; im Zusammenarbeit mit Wouter J. van Bekkum, Enno Meijer und Herald Schiekel; [hrsg. von der Oldenburgischen Landschaft in Verbindung mit der "Stichting Vrienden van het Rijksarchief" und dem "Rijksarchivaris in de provincie Groningen" (Oldenburg : Holzberg, 1983). Wat betreft Oost-Friesland en het Emsland (met een paar uitzonderingen) zijn de resultaten nooit gepubliceerd. Achteraf misschien ook maar goed. Immers presentatie van dergelijke gegevens via het Internet heeft veel voordelen boven publicatie in boekvorm. Wellicht dat de inventarisatie van deze verzameling foto's en opschriften van graftekens kan bijdragen aan een hernieuwde poging om de resultaten van het project onder een breder publiek te verspreiden. Bijvoorbeeld door opname in Epidat (een database voor joodse Grafsteenepigrafie van het Salomon Ludwig Steinheim-Institut für deutsch-jüdische Geschichte te Essen: http://steinheim-institut.de/cgi-bin/epidat).
Behalve vastlegging van hetgeen dreigde te verdwijnen, was publicatie van de bevindingen een van de hoofddoelstellingen van het project. In 1983 verscheen Die jüdischen Friedhöfe im Oldenburger Land: Bestandsaufnahme der erhaltenen Grabsteine, door Johannes-Fritz Töllner; im Zusammenarbeit mit Wouter J. van Bekkum, Enno Meijer und Herald Schiekel; [hrsg. von der Oldenburgischen Landschaft in Verbindung mit der "Stichting Vrienden van het Rijksarchief" und dem "Rijksarchivaris in de provincie Groningen" (Oldenburg : Holzberg, 1983). Wat betreft Oost-Friesland en het Emsland (met een paar uitzonderingen) zijn de resultaten nooit gepubliceerd. Achteraf misschien ook maar goed. Immers presentatie van dergelijke gegevens via het Internet heeft veel voordelen boven publicatie in boekvorm. Wellicht dat de inventarisatie van deze verzameling foto's en opschriften van graftekens kan bijdragen aan een hernieuwde poging om de resultaten van het project onder een breder publiek te verspreiden. Bijvoorbeeld door opname in Epidat (een database voor joodse Grafsteenepigrafie van het Salomon Ludwig Steinheim-Institut für deutsch-jüdische Geschichte te Essen: http://steinheim-institut.de/cgi-bin/epidat).
laatste wijziging 08-01-2015
97 beschreven archiefstukken
Series en archiefbestanddelen
laatste wijziging 08-01-2015
97 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Catalogus van de verzameling opschriften en foto's van graftekens op Joodse begraafplaatsen in Niedersachsen van de mr. J.H. de Vey Mestdagh Stichting
Bewerker:
E. Schut
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
2012
Omvang:
3,10 meter
Licentie:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 08-01-2015
97 beschreven archiefstukken