Uw zoekacties: NV Geldropse tricotagefabriek TWEKA, 1916-1966

10351 NV Geldropse tricotagefabriek TWEKA, 1916-1966 ( Regionaal Historisch Centrum Eindhoven )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
INLEIDING
10351 NV Geldropse tricotagefabriek TWEKA, 1916-1966
INLEIDING
In het voorjaar van 1916 kocht de fabrikantenzoon Jacques A. de Heer voor Fl. 10.000,- een leegstaand fabriekspand van de firma J.A. Raymakers en Co. uit Helmond, gelegen aan de Nuenenseweg te Geldrop. Hier was van 1901 tot 1913 een ververij ondergebracht. De fabriek, gelegen in Klein-Braakhuizen, was vanaf het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in gebruik geweest als paardenstal voor een regiment veldartillerie onder commando van de latere generaal P.H. Bergansius. Op 16 mei 1916 werd hier de Tricotagefabriek J.A. de Heer opgericht. Per 1 september werd met tien personeelsleden en één franse rondbreimachine, die met een electromotor van 9 PK werd aangedreven, de produktie van tricotondergoed ter hand genomen. De fabricage van tricot en de keuze van een beeldmerk als kwaliteitsmerk zouden het succes van deze onderneming sterk bepalen. TWEKA, de twee k's van de combinatie "kleur en kwaliteit", werd het eerste textielmerk in Nederland.
Ook in een ontwikkeld gevoel voor de markt bewees de oprichter van de fabriek zijn ondernemerschap. Sport werd in de dertiger jaren van deze eeuw een massabeweging en sportkleding vroeg vanwege het gebruiksgemak andere weefsels en modieuze ontwerpen. Tweka zette zijn merk al snel in met de fabricage van badpakken en voetbalshirts.
Op 25 april 1927 werd de firma een NV en op 6 oktober 1931 werd de naam omgezet in de NV Geldropsche Tricotagefabriek Tweka, nog later in de NV Tweka Tricotagefabrieken.
De personeelssterkte groeide van 540 man in 1929 tot 679 in 1934. Binnen 25 jaar na de oprichting had Tweka 200 breimachines in bedrijf. In de crisistijd, toen vooral de markt voor meer luxe kwaliteitsprodukten vrijwel instortte, moest de helft van het personeel worden ontslagen. Na de oorlog trad de zoon van de oprichter L. de Heer als directeur aan. In 1949 toen W. van Leuven aantrad als mededirecteur volgde de grote expansie van het bedrijf.
Een groot financiëel succes was het ommerken van Amerikaanse importen onder eigen label. Door de toepassing van synthetische vezels kon snel op de markt worden ingespeeld. Ook het machinepark werd vernieuwd om de fabricage van zeer ingewikkelde jaquard-dessins mogelijk te maken. De fabriek probeerde lange tijd alle bewerkingen van grondstof tot eindprodukt in eigen hand te houden. Zo zien we in het complex o.a. ateliers, ontwerpafdelingen, en spoelerij, breierij en laboratorium om de eigenschappen van de vooral elastische weefsels te controleren.
Het kleine fabriekje van 1916 was in een halve eeuw uitgegroeid tot een zeer moderne fabriek met een leidinggevend merk.
In 1966 telde de totale personeelsbezetting bijna 750 leden met ateliers in Meyel, Someren, Sint-Michielsgestel en Mechelen a/d Maas. Het bedrijf heeft echter niet kunnen profiteren van de massale introductie van sport- en vrijetijdskleding speciaal voor de jeugd. Kapitaalkrachtige buitenlandse bedrijven die internationaal opereerden slaagden er in door agressieve reclamecampagnes met hun in lage-lonen-landen vervaardigde produkten de
gevestigde merken naar de marge te verdringen. Voor een groot deel werd sportkleding de normale outfit voor de schooljeugd. In 1974 kwam het bedrijf in de rode cijfers terecht, met het gevolg dat de vestiging in Mechelen a/d Maas gesloten moest worden. Het aandelenkapitaal kwam in handen van diverse beleggersgroepen. Ook Tweka heeft zich dus niet als klassiek familiebedrijf kunnen handhaven. In 1981 werden de bakens verzet en besloot het bedrijf het oude complex in Geldrop te verlaten en een nieuwe vestiging te bouwen op het industrieterrein Nuenen-
Eeneind. Hier worden nog uitsluitend badkleding, turn- en badkleding gemaakt, modegevoelige kwaliteitsprodukten. Anno 1988 was het oude gebouw nog niet gesloopt maar voor kleinschalige bedrijfjes ingericht. De imposante schoorsteen was reeds in 1985 door sloophamers omvergehaald.

Het archief

Op 29 maart 1978 is het bedrijfsarchief, of zoals bij de inventarisatie bleek, de afdeling boekhouding over de periode 1916-1966 opgehaald en in de kelder van het pand Heuvel 5 te Geldrop geplaatst, waar destijds gevestigd was de afdeling Burgerlijke Stand en bevolking van de gemeente Geldrop.
Na het oplopen van schade door wateroverlast werden de vochtige archiefstukken op de zolder van het rayon-depot van het streekarchief te Oirschot gedroogd en gereinigd. Na een desinfecteringsbehandeling van schimmels d.m.v. vergassing werd het archief vermengd met andere Geldropse textielfabrieken in de kluis van het streekarchief te Eindhoven opgeslagen. Het werd opgenomen als onderdeel van de collectie Gedeponeerde archieven van Geldrop (nr. 42; volgens opgave van C.H.A.M. van Bokhoven, oud-gemeentearchivaris van Geldrop).
Bij de inventarisatie werden de stukken geplaatst volgens de structuur van een modern bedrijfsarchief.

Kenmerken

Gemeente:
Geldrop-Mierlo
Type archief:
Particulier