791 Gereformeerde Kerk te Utrecht ( Het Utrechts Archief )
791
Gereformeerde Kerk te Utrecht
Inleiding
Christelijke Afgescheiden Gemeente te Utrecht/Christelijke Gereformeerde Kerk te Utrecht/Gereformeerde Kerk A te Utrecht, 1835-1894
Gereformeerde Kerk te Utrecht, 1894-1955
Kerkscheuringen van 1926 en 1944
791 Gereformeerde Kerk te Utrecht
Inleiding
Gereformeerde Kerk te Utrecht, 1894-1955
Kerkscheuringen van 1926 en 1944
In 1926 en 1944 scheidden zich door conflicten weer groepen van de Gereformeerde Kerken in Nederland af. Omdat deze afscheidingen uiteraard ook van belang waren voor de Gereformeerde Kerk te Utrecht, mag enige informatie erover hier niet ontbreken. Er zal echter niet te diep op de oorzaken van de conflicten worden ingegaan.
Hoofdpersoon in het conflict van 1926 was de Amsterdamse predikant dr. J.G. Geelkerken. Hij wilde dat de kerk ruimte bood aan de gelovigen die de historiciteit van het bijbelboek Genesis ter discussie stelden. Het conflict spitste zich toe op de vraag of de slang in het paradijs inderdaad gesproken heeft. De Generale Synode van Assen bepaalde in 1926, dat het Genesisverhaal letterlijk opgevat diende te worden. Toen Geelkerken, gesteund door zijn kerkeraad, weigerde een verklaring hierover te ondertekenen, werd hij geschorst en later afgezet; omdat de kerkeraad hem trouw bleef, werd deze ook uit het ambt gezet. Geelkerken richtte met enkele duizenden medestanders de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband op, die in 1946 opgingen in de Nederlandse Hervormde Kerk * .
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond er een conflict tussen de synode en prof. dr. K. Schilder over bepaalde dogmatische en kerkrechtelijke leerstukken. Het ging daarbij vooral om de opvatting van doop en genadeverbond. Schilder werd in 1944 door de synode geschorst als hoogleraar aan de Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Kerken en als emeritus-predikant van Rotterdam-Delfshaven, omdat hij als "scheurmaker" werd beschouwd. Deze schorsing veroorzaakte veel beroering in de kerk. Velen vonden de schorsing onrechtmatig. Zij beriepen zich op artikel 31 van de kerkorde, waarmee zij te kennen gaven dat zij de besluiten van de synode in strijd achtten met Gods woord en met de kerkorde. Schilder werd uiteindelijk afgezet. Hij richtte met zijn aanhangers de Gereformeerde Kerken onderhoudende art. 31 K.O. op, later Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) genoemd * .
laatste wijziging 01-02-2020
1.215 beschreven archiefstukken
6 gedigitaliseerd
totaal 418 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 01-02-2020
1.215 beschreven archiefstukken
6 gedigitaliseerd
totaal 418 bestanden
Bijlagen
Bijlage I: Lijst van predikanten
N.B. Ontleend aan: Honderd vijftig jaar gemeenten en predikanten; uitgave van het Bureau van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland. (Leusden), 1984.
N.B. Ontleend aan: Honderd vijftig jaar gemeenten en predikanten; uitgave van het Bureau van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland. (Leusden), 1984.
laatste wijziging 01-02-2020
1.215 beschreven archiefstukken
6 gedigitaliseerd
totaal 418 bestanden
Kenmerken
Datering:
1835-1955
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de gereformeerde kerk te Utrecht 1835-1955 en van het archief van de gereformeerde kerk te Zuilen 1892-1950
Auteur:
J.N. van der Meulen
Datering toegang:
1987
Openbaarheid:
Stukken jonger dan 50 jaar slechts ter inzage na toestemming kerkeraad voor algemene zaken van de gereformeerde kerk van Utrecht of van Utrecht-west
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
23,49 m zuurvrije dozen
Rubrieken:
Thema trefwoorden:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 01-02-2020
1.215 beschreven archiefstukken
6 gedigitaliseerd
totaal 418 bestanden