711 Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters ( Het Utrechts Archief )
711
Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters
Inleiding
De D.T.B.-registers
Huwelijksregisters
711 Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters
Inleiding
De D.T.B.-registers
Huwelijksregisters
Volgens een verordening van de Staten van Utrecht van 6 oktober 1584 moesten "de gene die haer voorts aen in den Echten staete begeren te begeven gehouden zijn te verschijnen ofte voor de Gerechte van de plaetse daer sij resideren (...) ofte voor de Dienaren van de kercke daer onder sij geseten zijn". Met de "kercke" werden de gereformeerde gemeenten bedoeld: de Nederduits-gereformeerde gemeente, de Engels-gereformeerde gemeente en de Waals-gereformeerde gemeente. De huwelijksvoltrekking vond plaats voor hetzelfde college, waarvoor werd aangetekend. Dat betekende dat katholieken, Lutheranen, remonstranten, doopsgezinden, gemengde paren en gereformeerden die niet in de kerk wilden huwen, aantekenden en huwden voor het gerecht. Alvorens bruid en bruidegom de huwelijksgeboden konden laten inschrijven, werden eerst hun antecedenten onderzocht: hoe oud waren zij; waren de ouders nog in leven; woonden zij in Utrecht; waar kwamen zij vandaan; waren zij in enige graad met elkaar verwant; begaven zij zich wel vrijwillig in de huwelijkse staat; waren zij wel ongehuwd of hadden zij geen trouwbeloften aan anderen gedaan?
Een bruid en een bruidegom die nog geen 20 resp. 25 jaar oud waren, hadden toestemming van de ouders nodig. Als deze toestemming was verleend, werd het huwelijk drie maal afgekondigd. Voor de lidmaten van de Nederduits-gereformeerde gemeente werd deze afkondiging 's zondags vanaf de kansel gedaan; voor niet-gereformeerden geschiedde dit op marktdagen vanaf de pui van het Stadhuis. De Vroedschap bepaalde op 20 december 1619 dat het aantekenen van de (gereformeerde) huwelijken in de kerken moest geschieden. Er was dus geen vrije keuze meer tussen het aantekenen in de kerk of op het Stadhuis. De aantekening van niet-gereformeerde huwelijksgeboden bleef gehandhaafd op het Stadhuis. Op 20 april 1629 werd de regeling weer veranderd: gereformeerden die in de kerk wilden huwen, mochten zowel in de kerk als op het Stadhuis aantekenen. Voor hen was de keus waar aan te tekenen dus weer vrij. Ten behoeve van het aantekenen van de huwelijksgeboden hielden de "schepenen van de week" zitting op het Stadhuis en wel iedere vrijdag van twee tot drie uur.
In 1729 werd weer bepaald dat de gereformeerden die in de kerk wilden huwen, de huwelijksgeboden ook op het Stadhuis moesten aantekenen. De kosters van de Nederduitse, Waalse en Engelse kerken werden in de gelegenheid gesteld om iedere zaterdag om 2 uur de namen van de gereformeerde aangetekenden in hun eigen registers over te schrijven, ten einde de huwelijksgeboden op de daar aan volgende zondag in de verschillende kerken af te kondigen. De registers van aantekening van de huwelijksgeboden en van voltrekking van de huwelijken (inv.nrs. 90-107) bevatten vanaf 1729 dan ook dezelfde namen als de registers van aantekening van de huwelijksgeboden voor de schepenen (inv.nrs. 81-84).
laatste wijziging 24-04-2024
296 beschreven archiefstukken
114 gedigitaliseerd
totaal 22.766 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 24-04-2024
296 beschreven archiefstukken
114 gedigitaliseerd
totaal 22.766 bestanden
Bijlagen
laatste wijziging 24-04-2024
296 beschreven archiefstukken
114 gedigitaliseerd
totaal 22.766 bestanden
Kenmerken
Datering:
1583-1811
Toegangstitel:
Inventaris van de verzameling doop- trouw- en begraafregisters van de gemeente Utrecht 1583-1811 (1860) en van de voormalige gemeente Zuilen 1652-1811 (1843)
Data-eigenaar:
Het Utrechts Archief
Auteur:
G.J. Röhner
Datering toegang:
1990
Datering bewerking:
2003
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
8,71 m
Licentie:
Beschrijving:
Inventaris van de verzameling doop- trouw- en begraafregisters van de gemeente Utrecht 1583-1811 (1860) en van de voormalige gemeente Zuilen 1652-1811 (1843)
Categorie:
Opendata trefwoord:
laatste wijziging 24-04-2024
296 beschreven archiefstukken
114 gedigitaliseerd
totaal 22.766 bestanden