Uw zoekacties: J.W. te Brake te Aalten, 1902-1976 Gereformeerde kerk te Londen

70-1 Gereformeerde kerk te Londen ( Het Utrechts Archief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis en organisatie
70-1 Gereformeerde kerk te Londen
Inleiding
Geschiedenis en organisatie
Organisatie: Het Utrechts Archief
Vanaf 1550 vormde de Dutch Church Austin Friars het centrum van de gereformeerde gemeenschap in Londen.In dat jaar verleende koning Edward VI Nederlandse vluchtelingen een charter voor het gebruik van de kerk van de Austin Friars.
In de jaren '30 van deze eeuw werd door een aantal gereformeerde leden in Engeland de Dutch Church Austin Friars beschouwd als te vrijzinnig. In 1936 brachten enkelen van hen de behoefte aan diensten in de Nederlandse taal ter sprake. In 1937 werd in Nederland een Comité ter behartiging van de belangen van Nederlandse gereformeerden te Londen opgericht.
Dit comité gaf steun aan een nieuwe in het leven geroepen kring van gereformeerden in Engeland, de Vereniging Johannes á Lasco. De Vereniging Johannes á Lasco had drie doelstellingen: het houden van maandelijkse kerkdiensten in de Nederlandse taal; het versterken van de verhouding tussen gereformeerden in Engeland en het verlenen van pastorale zorg; het drukken en distribueren van een maandblad voor gereformeerden in Engeland.
Leden van de Vereniging Johannes á Lasco besloten in 1938 een kerk te institueren in Londen. Het Comité in Nederland reageerde weinig enthousiast op deze beslissing, maar de classis 's-Gravenhage besloot haar medewerking te verlenen. De generale synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland werd overreed steun te geven via het deputaatschap voor de geestelijke verzorging van de verstrooiden in het buitenland. Daarvoor zou de nieuwe kerk de geestelijke verzorging op zich nemen van alle gereformeerden woonachtig buiten Londen. De Gereformeerde Kerk te Londen werd op 16 april 1939 geïnstitueerd als een onafhankelijke kerk binnen de classis 's-Gravenhage.
De rol van de nieuwe kerk was die van ontvangstcentrum voor Nederlanders, die zich voor korte tijd in Engeland vestigden; voor Nederlanders die permanent in Engeland verbleven, was zij kerkelijke gemeente. De hoop was dat de kerk een brug zou slaan tussen Nederlandse gereformeerden en de Engelse gemeenten in hun buurt, waarvan veel gereformeerden reeds lid waren. De Gereformeerde Kerk te Londen was de enige Nederlandse kerk die onder de verstrooiden buiten Londen pastoraal werk verrichtte.
In de beginjaren streefde men naar een maandelijkse kerkdienst in Londen in de Nederlandse taal, en tevens naar een pastorale bediening van de gereformeerden in Hull, Lancashire, Manchester en Liverpool. Predikanten hebben vanuit Nederland deze dienst verricht vanaf 1939 tot aan de Duitse inval in Nederland in mei 1940. Toen ds. L. Oranje in april 1940 de leden in Hull bezocht, vernam hij dat de mensen hadden besloten een eigen kring in het leven te roepen, een ouderling te benoemen en een kandidaat-predikant te zoeken. De oorlog verhinderde de uitvoering van dit plan.
Gedurende de oorlogsjaren werden de kerkdiensten verzorgd door predikanten van de Free Church of Scotland. De Gereformeerde Kerk te Londen nam de taak op zich te zorgen voor Nederlandse militairen in Engeland en contacten te onderhouden met gereformeerde kerken in niet bezette gebieden. Vanaf het eind van de oorlog tot 1948 kwamen Nederlandse predikanten vanuit Nederland om gedurende twee maanden kerkdiensten te houden en de gereformeerden buiten Londen te bezoeken. Het tijdelijke karakter van deze bediening bleek onbevredigend. In 1948 begon overleg met het deputaatschap over de beroeping van een predikant, en in 1949 werd dr. K.J. Kraan als eerste predikant van de kerk beroepen. De taken van de predikant van de Londense kerk omvatten niet alleen de geestelijke bijstand van de gereformeerden in Londen, maar ook van de groepen elders in Engeland, alsmede van de opvarenden ter kustvaart te Liverpool en Manchester. Het werk onder de verstrooiden viel onder de jurisdictie van het deputaatschap. Met financiële steun van het deputaatschap hebben vijf verschillende kandidaatpredikanten van 1951 tot 1964 onder de verstrooiden gewerkt.
Een belangrijke band tussen de kerk in Londen en haar leden en andere gereformeerden in Engeland werd geschapen door het maandblad Mededelingen (1939-1950) en Het Baken (1950-1979). Op het hoogtepunt van zijn bestaan, in 1959, werd Het Baken gestuurd aan ongeveer 750 adressen in Engeland, Schotland en Nederland.
De Gereformeerde Kerk te Londen verkeerde gedurig in financiële moeilijkheden, de leden konden slechts een deel van de benodigde middelen opbrengen. Het enige vermogen van de kerk was de pastorie, aangekocht in 1959 en bij de opheffing in 1979 verkocht. De kerkdiensten werden gehouden in verschillende gehuurde zalen, achtereenvolgens de Moravian Church House, de YWCA Central Club, en het Bangor Hotel.
Aan het einde van de jaren '70 was de basis van het gereformeerde kerkelijk werk geleidelijk versmald. De laatste van de vijf predikanten nam in 1977 afscheid. Sindsdien kwam om de vier weken een consulent uit Nederland over. In 1978 verspreidde de kerkeraad een enquêteformulier onder de leden en vrienden van de kerk, waarin hen de vraag werd voorgelegd of de kerk moest blijven voortbestaan en, zo ja, in hoeverre zij in dat geval op hun steun kon blijven rekenen. Op grond van de ingezonden antwoorden nam de kerkeraad de beslissing over te gaan tot opheffing van de kerk. Dit besluit was gebaseerd op de overwegingen dat het ledenaantal in geheel Engeland afnam, vele leden een dubbel kerklidmaatschap bezaten, en het perspektief zich aftekende van een mogelijk samengaan met de Dutch Church Austin Friars, die zich in een meer behoudende richting had ontwikkeld. De beide kerkeraden kwamen een aantal malen bijeen om hierover overleg te plegen. Uiteindelijk verwierp de Dutch Church de gedachte van een vereniging wegens de te groot geachte verschillen op leerstellig gebied en omdat men beducht was voor kritiek vanuit de eigen gemeente. De Gereformeerde Kerk te Londen werd op 31 december 1979 ontbonden. De beheerders van de voormalige kerk bleven bijeenkomen tot 1983 ten einde de liquidatie af te wikkelen en het kerkelijk vermogen over te dragen aan verschillende kerkelijke en liefdadige instellingen.
Het archief
Literatuur
Bewerkingsgeschiedenis
Bijlagen
Lijst van predikanten en consulenten
Lijst van kandidaat-predikanten (werk onder de verstrooiden en opvarenden)
Lijst van penningmeesters
Lijst van beheerders
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1939-1979
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de Gereformeerde Kerk te Londen 1939-1979
Auteur:
M.R. Barritt
Datering toegang:
1988
Datering bewerking:
2012
Notabene:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen
Openbaarheid:
Stukken jonger dan 50 jaar slechts ter inzage na toestemming inbewaargever
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
2,12 m oude verpakking
Bijzonderheden:
Vanwege ruimtegebrek bewaren wij dit archief niet in ons eigen depot. U kunt dit archief inzien door het aan te vragen via ons aanvraagformulier: https://hetutrechtsarchief.nl/aanvragen