Mijn Studiezaal (inloggen)
1294 Dienst van het kadaster en de openbare registers in de provincie Utrecht ( Het Utrechts Archief )
1294
Dienst van het kadaster en de openbare registers in de provincie Utrecht
Inleiding
Dienst van het kadaster en de openbare registers in de provincie Utrecht
Vorming van de archieven
Lotgevallen van de archieven
1294 Dienst van het kadaster en de openbare registers in de provincie Utrecht
Inleiding
Lotgevallen van de archieven
Omdat hier sprake is van openbare registers zijn de registers van de hypotheken en het kadaster altijd raadpleegbaar geweest voor het publiek. Op de kantoren van bewaring verschafte men inzage en uittreksels. Wel waren en zijn daar legeskosten aan verbonden.
Bij provinciale herindelingen werd de regel gehanteerd dat de kadastrale gemeente de burgerlijke gemeente volgde naar de nieuwe provincie. Dat hield ook in dat de registers moesten worden overgebracht naar een ander kantoor van bewaring, gelegen in die nieuwe provincie. Dat gold bijvoorbeeld voor de kadastrale gemeenten Oudewater, Papekop en Hekendorp (1970) en Woerden, Rietveld en Barwoutswaarder (1989) die van Zuid-Holland naar Utrecht werden overgeheveld. Dit was echter alleen mogelijk bij die registers die gemeentegewijs waren ingedeeld, meestal behorende in de kadastrale boekhouding. De registers uit de hypothecaire boekhouding, die meestal arrondissementsgewijs zijn ingedeeld bleven noodgedwongen achter. *
In het verleden zijn er meerdere gedeelten van de archieven van het kadaster en de openbare registers overgebracht naar het Rijksarchief Utrecht voor wat betreft de periode vóór 1848. In de eerste plaats waren dat de archieven van de Hypotheekbewaarders te Amersfoort en Utrecht (1811-1838) dat in 1959 werd overgedragen. In 1977 kwam hiervan een gedrukte inventaris van de hand van E. Muller uit. Hierin werden ook opgenomen de reeds in 1932 overgebrachte ‘Livres du mutations’, door de gemeentebesturen bijgehouden registers van eigendomsovergang. Later werden de Oorspronkelijke Minuutplans, alsmede nog enkele ‘aanvullingen op de archieven van de hypotheken en het kadaster’ overgedragen, die vooral dienstarchief tot kadastrale stukken uit de jaren tot 1850 bevatten en archivalia betreffende de grondbelasting. Deze stukken werden door W. Heins beschreven in een voorlopige plaatsingslijst. *
Hoewel de archieven van het Kadaster onder het regiem van de Archiefwet vallen, is voor de overgebleven archiefbestanden in de praktijk afgeweken van de officiële overbrengingstermijnen (sinds de Archiefwet 1995 20 jaar, daarvoor 50 jaar) omdat het Kadaster zelf nog regelmatig van de oudere stukken gebruik maakte. Daarom gold sinds 1977 landelijk een zogenaamde opschortingsregeling. Onder deze regeling was kosteloze raadpleging bij het kadaster toch mogelijk, indien de onderzoeker een verklaring had van de Rijksarchivaris in de betreffende provincie dat zijn voorgenomen onderzoek een wetenschappelijk karakter droeg. In 1998 is tenslotte tussen de Rijksarchiefdienst en het Kadaster afgesproken dat de meeste registers binnen afzienbare termijn zouden worden overgebracht naar de rijksarchieven. De opschortingsregeling is momenteel nog van kracht voor de hulpkaarten, veldwerken en stukken betreffende ruilverkavelingen.
In 2002 werd in Utrecht gestart met de voorbereiding voor de overbrenging naar Het Utrechts Archief, mede vanwege de verhuizing van het kadasterkantoor Utrecht van het Herculesplein naar de ’t Goylaan. De archieven uit de periode 1832-1987 werden ten kantore van het kadaster geïnventariseerd door mw. drs. M. Barthels van Het Utrechts Archief. Tegelijkertijd werd een groot deel van de registers gescand om na de overbrenging de raadpleging van de registers door medewerkers van het kadaster en bezoekers van Het Utrechts Archief te vergemakkelijken.
Verantwoording van de inventarisatie
Aanwijzingen voor het gebruik
Literatuurlijst
laatste wijziging 21-08-2023
9.673 beschreven archiefstukken
328 gedigitaliseerd
totaal 56.579 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 21-08-2023
9.673 beschreven archiefstukken
328 gedigitaliseerd
totaal 56.579 bestanden
Bijlagen
1. Overzicht van de voornaamste wet- en regelgeving
2. Kadastrale gemeenten per arrondissement
3. Kadastrale gemeenten die van provincie zijn veranderd
4. Overzicht van gescande registers en kaarten
laatste wijziging 21-08-2023
9.673 beschreven archiefstukken
328 gedigitaliseerd
totaal 56.579 bestanden
Kenmerken
Datering:
1812-1987
Toegangstitel:
Inventaris van de archieven van de dienst van het kadaster en de openbare registers in de provincie Utrecht 1812-1987 (1997)
Auteur:
M.J.G.A. Barthels en F. Tuinstra
Datering toegang:
2002
Datering bewerking:
2007, 2021
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
1.089 m
Categorie:
laatste wijziging 21-08-2023
9.673 beschreven archiefstukken
328 gedigitaliseerd
totaal 56.579 bestanden
