1003 Apostolische Vicarissen van de Hollandse zending ( Het Utrechts Archief )
1003
Apostolische Vicarissen van de Hollandse zending
Inleiding
Voorspel: de Reformatie
1003 Apostolische Vicarissen van de Hollandse zending
Inleiding
Voorspel: de Reformatie
In 1559 kwam het tot een reorganisatie van de kerkelijke indeling in de Nederlanden. Het bisdom Utrecht, onderhorig aan het aartsbisdom Keulen, werd verheven tot aartsbisdom en kreeg vijf suffragaanbisdommen onder zich, t.w. Groningen, Leeuwarden, Deventer, Haarlem en Middelburg. Hiermee kwam de kerkelijke indeling meer overeen met de politieke situatie van die tijd. Zowel paus Paulus IV als landsheer Philips II wilden hiermee hun invloed vergroten. In het Concordaat van 1559 was vastgelegd dat de landsheer het recht van benoeming van bisschoppen kreeg. Inmiddels kreeg het calvinisme steeds meer invloed in de Nederlanden. In 1568 kwam het tot een opstand, hetgeen resulteerde in het afzweren van de landsheer in 1581 met het plakkaat van Verlatinge. De opstandige gewesten verenigden zich in een Republiek. Met de Vrede van Munster in 1648 werd de Republiek der Verenigde Provinciën als zelfstandige staat erkend * .
Met de Opstand werd het calvinisme de enig erkende publieke godsdienst in de opstandige gewesten en werd het katholicisme er verboden. Het is moeilijk om een precieze datum aan te geven voor het wegvallen van de katholieke hiërarchie in de Utrechtse kerkprovincie en het begin van de missiewerkzaamheden * .
Op 25 augustus 1580 stierf de Utrechtse aartsbisschop Frederik Schenk van Toutenburg. Hiermee ging de bisschoppelijke jurisdictie sede vacante over op het domkapittel. Domdeken Johannes van Bruhesen werd tot vicaris benoemd, waarmee hij aan het hoofd kwam te staan van het aartsbisdom. Aangezien Van Bruhesen was uitgeweken naar Keulen delegeerde hij in 1583 de bestuursmacht voor het diocees aan Sasbout Vosmeer met een benoeming tot vicaris-generaal. In 1584 werd Vosmeer tevens vicaris-generaal van het bisdom Middelburg. Enkele jaren later bezat Vosmeer een min of meer gelijke bevoegdheid over de rest van de Noordelijke Nederlanden, met uitzondering van het bisdom Haarlem.
laatste wijziging 18-09-2021
6.733 beschreven archiefstukken
101 gedigitaliseerd
totaal 12.627 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 18-09-2021
6.733 beschreven archiefstukken
101 gedigitaliseerd
totaal 12.627 bestanden
Bijlagen
laatste wijziging 18-09-2021
6.733 beschreven archiefstukken
101 gedigitaliseerd
totaal 12.627 bestanden
Kenmerken
Datering:
1579-1728
Toegangstitel:
Inventaris van de archieven van de Apostolische Vicarissen van de Hollandse Zending en hun secretarissen 1579-1728
Auteur:
J. Bruggeman, herzien door Y.E. Kortlever
Datering toegang:
2001
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
13,48 m zuurvrije dozen
Rubrieken:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 18-09-2021
6.733 beschreven archiefstukken
101 gedigitaliseerd
totaal 12.627 bestanden