Elke gemeente had een bestuur aangeduid als de Raad der Gemeente. Indien een gemeente een grondvergadering telde, bestond het bestuur uit 3 leden, bij twee grondvergaderingen uit 5 leden etc.
De leden van het gemeentebestuur werden verkozen door de grondvergaderingen conform het reglement Litt. A. op de tweede dinsdag van de maand oktober.
Elk jaar op de laatste dinsdag van de maand oktober trad een derde gedeelte van het gemeentebestuuraf, de eerste keer bij loting, vervolgens op grond van het aantal "dienstjaren". Een lid dat afgetreden was, was direct weer verkiesbaar, maar indien het de derde keer betrof pas na een periode van drie jaar.
Naast het stemgerechtigd zijn moesten de leden minimaal 25 jaar oud zijn en gedurende de laatste vijf jaar in de gemeente hebben gewoond.
De leden werden geïnstalleerd -na het afleggen van een eed- de eerste maal door de bestaande municipaliteit van de hoofdplaats van het gemeentebestuur, vervolgens jaarlijks door de tijdelijke president.

De verkiezing vond op dezelfde wijze plaats als de verkiezingen voor de leden van het Vertegenwoordigend Lichaam en de Departementale Besturen.
De grondvergaderingen werden op de tweede dinsdag in de maand oktober bijeengeroepen om de nieuwe leden te kiezen. Er waren vijf stemopnemers, de twee oudste en de drie jongste van de stembevoegde burgers. Voorwaarde hierbij was dat deze wel konden lezen en schrijven! De voorzitter en de secretaris werden onderling door de stemopnemers gekozen. Er werden vervolgens drie (resp. 5) kiezers en 3 (resp. 5) plaatsvervangers gekozen. De kiezer(s), plaatsvervanger(s) en stemopnemer(s) benoemden uit hun midden een voorzitter en een secretaris. De gekozen kiezer(s) en plaatsvervanger(s) mochten niet afzien van hun benoeming, tenzij de grondvergadering de aangevoerde reden(en) accepteerde. Vervolgens werd de bus geopend waarin de stembriefjes zaten; een lijst werd opgesteld met de namen van de personen waarop een stem was uitgebracht en het aantal stemmen. Bij het behalen van de volstrekte meerderheid qua aantal stemmen volgde de benoeming. Indien er geen volstrekte meerderheid voor één van de te benoemen leden of voor alle leden dan volgde een tweede stemming. Indien dit ook niet het gewenste resultaat had, werden voor de ontbrekende leden dubbeltallen geformeerd uit degenen met de meeste stemmen en daar vervolgens uit gekozen. Als laatste redmiddel besliste het lot bij het staken van de stemmen.

De gemeentebesturen waren verantwoording verschuldigd aan het Uitvoerend Bewind en het Departementaal Bestuur. Bij het niet goed functioneren van leden was het Uitvoerend Bewind bevoegd tot het ontzetten van leden uit hun post, het Departementaal Bestuur tot schorsing.
Zoals ook nu waren zaken van algemeen landsbelang geen taak van de gemeentebesturen, wel waren ze ondermeer belast met het toezicht over de plaatselijke gebouwen, wegen etc. en de openbare orde.
Ook konden zoals heden ten dage commissies worden geïnstalleerd belast met een speciaal onderwerp, bijvoorbeeld financiën.
Na inlijving van het Koninkrijk Holland bij het Frans Keizerrijk (1810) werd met ingang van 1 maart 1811 de Franse wetgeving van kracht, hetgeen gepaard ging met een nieuwe rechterlijke organisatie.
De gerechten werden hierdoor van hun functie als rechtscollege, in de vorm, van een schepenbank ontheven.