16.1117 Kasteel Baarlo te Maasbree ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
16.1117
Kasteel Baarlo te Maasbree
Inleiding
In December 1927 verwierf het Rijksarchief door aankoop van den baron van Erp, die in Frankrijk verblijf houdt, een groot gedeelte van het oud-archief, dat op het kasteel Baarlo, gemeente Maasbree, werd bewaard. Deze aanwinst bestond uit talrijke bescheiden en papieren, welke van de opeenvolgende bezitters en bewoners in hunne verschillende hoedanigheden afkomstig waren. De kasteelheeren waren tevens jurisdictie- en grondheeren geweest. Zij hadden naast hunne uitgestrekte goederen talrijke heerlijke rechten gehad en buitendien openbare ambten en waardigheden bekleed. Als zoodanig hebben zij tal van archiefstukken nagelaten, welke deels een publiek-, deels een privaatrechterlijk karakter dragen. Neemt men in aanmerking, dat door huwelijk, erfenis, aankoop enz. het bezit van goederen en rechten telkens veranderde, dan begrijpt men, dat de daarop betrekking hebbende stukken, welke in de archiefbewaarplaats werden opgeborgen, vaak van zeer uiteenloopende families afkomstig zijn en uit ver verwijderde plaatsen stammen.
De voornaamste families, die in het bezit zijn geweest van het kasteel Baarlo en de daaraan verbonden goederen en heerlijke rechten, waren die Van Montfort (XVe eeuw), Van Eyll (XVIe eeuw), Van Laer (XVIIe eeuw) en Van Bierens (XVIIIe eeuw). Van deze laatste familie ging in 1787 het kasteel over aan de familie Van Erp, welke weldra door de inlijving bij Frankrijk de heerlijke rechten verloor, doch de goederen behield tot op den tegenwoordigen dag.
Toen in 1673 een groot aantal heerlijkheden door den koning van Spanje in het Overkwartier van Gelderland werden verkocht, kon de familie Van Laer slechts de helft van Baarlo aankoopen; de andere helft werd achtereenvolgens verworven door leden der families Van Holloniën, Van Pollart, Van Rhoe d'Obsinnich en Van Olne, totdat in 1750 de familie Van Bierens in het volledig bezit kwam der heerlijkheid, waarvan zij reeds in 1687 de helft van de familie Van Laer, tegelijk met het kasteel, had verkregen.
Toen in 1673 een groot aantal heerlijkheden door den koning van Spanje in het Overkwartier van Gelderland werden verkocht, kon de familie Van Laer slechts de helft van Baarlo aankoopen; de andere helft werd achtereenvolgens verworven door leden der families Van Holloniën, Van Pollart, Van Rhoe d'Obsinnich en Van Olne, totdat in 1750 de familie Van Bierens in het volledig bezit kwam der heerlijkheid, waarvan zij reeds in 1687 de helft van de familie Van Laer, tegelijk met het kasteel, had verkregen.
De meeste archiefstukken zijn afkomstig van de familie Bierens, later Van Bierens geheeten. Het eerste lid van die familie, dat te Baarlo verblijf hield, was Jan Baptist Joseph van Bierens, aan wien het kasteel met de helft der heerlijkheid in 1689 werd geschonken door zijn oom Jan Baptist Bierens, die 6 November 1690 overleed als deken van het Munsterstift te Aken. Hij bracht er o.a. de archieven over van zijn grootvader Jan Bierens, die een rijk koopman of bankier was te Antwerpen en 1641-1647 pandheer van het ambt Montfort, alsmede de archieven van zijn vader Jacob Frans Bierens, die eerst leengriffier was van het Souverein Hof van Gelderland te Roermond en daarna Raad en Rekenmeester van de Rekenkamer aldaar en 9 December 1690 was overleden. Door den vrede van Utrecht in 1713 kwam het grondgebied van Baarlo met een groot gedeelte van het Overkwartier onder de souvereiniteit van den Koning van Pruisen.
W. Goossens
W. Goossens
laatste wijziging 26-04-2024
848 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 26-04-2024
848 beschreven archiefstukken
Regestenlijst
157 1673 november 27
Brussel
"Gegeven in onse stadt van Brussel den seven en twintichsten Novembris int jaer ons Heeren duysent sesshondert dryentseventich van onsen Rycken het negenste"
Koning Karel II bekrachtigt den verkoop van de heerlijkheid Baarlo op 16, 17, 18 November 1673 aan den meestbiedende, N. de Caulaert te Baarlo ende van Holonienges, voor 5600 ponden van 40 grooten. De heerlijke rechten bestonden in: "het recht ende actie inde hooge, middele ende leege jurisdictie van het dorp Baarlo, bestaande in de criminele ende civile bruecken, erffven ende onterffven, met allen t'gene daertoe is gerequireert ende daeraff dependeert, soo nopende het stellen van scholtis, uytgenomen de gene, die soude mogen versien sijn met commissie particulier van ons off onsen voorsaeten voor sijn leven lanck gedurende ofte wel daertoe berechticht by pantschappe ofte andersints, schepenen, gerichtsboden, als ingeboth ende verboth in diensten, het recht van collatie van geestelicke beneficiën, die wy aldaer souden mogen hebben, om deselve heerlicheyt te hebben ende te geniaten als sijn eigen goet, soo wijt ende breet als de limiten van de selve heerlicheyt haer sijn streckende, met recht van te mogen planten op de groote wegen, ende gemeynte byenstant, vogelrye, visscherye ende de jachte, die wy aldaer noch mogen hebben, mitsgaders de diensten, geboth ende verboth ende amenden soo crimineele als civile, confiscatie van bastarden goederen, met oock gevondene ende gestrageerde goederen, daer men den proprietaris niet aff weet, het genoth van den thins ende van de grove ende smale thienden der landeryen, die voortaen uuytte gemeynten sullen vercocht worden, alsmede alsulcke andere servituten ende gerechtigheden, enz.
Brussel
"Gegeven in onse stadt van Brussel den seven en twintichsten Novembris int jaer ons Heeren duysent sesshondert dryentseventich van onsen Rycken het negenste"
Koning Karel II bekrachtigt den verkoop van de heerlijkheid Baarlo op 16, 17, 18 November 1673 aan den meestbiedende, N. de Caulaert te Baarlo ende van Holonienges, voor 5600 ponden van 40 grooten. De heerlijke rechten bestonden in: "het recht ende actie inde hooge, middele ende leege jurisdictie van het dorp Baarlo, bestaande in de criminele ende civile bruecken, erffven ende onterffven, met allen t'gene daertoe is gerequireert ende daeraff dependeert, soo nopende het stellen van scholtis, uytgenomen de gene, die soude mogen versien sijn met commissie particulier van ons off onsen voorsaeten voor sijn leven lanck gedurende ofte wel daertoe berechticht by pantschappe ofte andersints, schepenen, gerichtsboden, als ingeboth ende verboth in diensten, het recht van collatie van geestelicke beneficiën, die wy aldaer souden mogen hebben, om deselve heerlicheyt te hebben ende te geniaten als sijn eigen goet, soo wijt ende breet als de limiten van de selve heerlicheyt haer sijn streckende, met recht van te mogen planten op de groote wegen, ende gemeynte byenstant, vogelrye, visscherye ende de jachte, die wy aldaer noch mogen hebben, mitsgaders de diensten, geboth ende verboth ende amenden soo crimineele als civile, confiscatie van bastarden goederen, met oock gevondene ende gestrageerde goederen, daer men den proprietaris niet aff weet, het genoth van den thins ende van de grove ende smale thienden der landeryen, die voortaen uuytte gemeynten sullen vercocht worden, alsmede alsulcke andere servituten ende gerechtigheden, enz.
16.1117 Kasteel Baarlo te Maasbree
Regestenlijst
157
1673 november 27
Brussel
"Gegeven in onse stadt van Brussel den seven en twintichsten Novembris int jaer ons Heeren duysent sesshondert dryentseventich van onsen Rycken het negenste"
Koning Karel II bekrachtigt den verkoop van de heerlijkheid Baarlo op 16, 17, 18 November 1673 aan den meestbiedende, N. de Caulaert te Baarlo ende van Holonienges, voor 5600 ponden van 40 grooten. De heerlijke rechten bestonden in: "het recht ende actie inde hooge, middele ende leege jurisdictie van het dorp Baarlo, bestaande in de criminele ende civile bruecken, erffven ende onterffven, met allen t'gene daertoe is gerequireert ende daeraff dependeert, soo nopende het stellen van scholtis, uytgenomen de gene, die soude mogen versien sijn met commissie particulier van ons off onsen voorsaeten voor sijn leven lanck gedurende ofte wel daertoe berechticht by pantschappe ofte andersints, schepenen, gerichtsboden, als ingeboth ende verboth in diensten, het recht van collatie van geestelicke beneficiën, die wy aldaer souden mogen hebben, om deselve heerlicheyt te hebben ende te geniaten als sijn eigen goet, soo wijt ende breet als de limiten van de selve heerlicheyt haer sijn streckende, met recht van te mogen planten op de groote wegen, ende gemeynte byenstant, vogelrye, visscherye ende de jachte, die wy aldaer noch mogen hebben, mitsgaders de diensten, geboth ende verboth ende amenden soo crimineele als civile, confiscatie van bastarden goederen, met oock gevondene ende gestrageerde goederen, daer men den proprietaris niet aff weet, het genoth van den thins ende van de grove ende smale thienden der landeryen, die voortaen uuytte gemeynten sullen vercocht worden, alsmede alsulcke andere servituten ende gerechtigheden, enz.
Brussel
"Gegeven in onse stadt van Brussel den seven en twintichsten Novembris int jaer ons Heeren duysent sesshondert dryentseventich van onsen Rycken het negenste"
Koning Karel II bekrachtigt den verkoop van de heerlijkheid Baarlo op 16, 17, 18 November 1673 aan den meestbiedende, N. de Caulaert te Baarlo ende van Holonienges, voor 5600 ponden van 40 grooten. De heerlijke rechten bestonden in: "het recht ende actie inde hooge, middele ende leege jurisdictie van het dorp Baarlo, bestaande in de criminele ende civile bruecken, erffven ende onterffven, met allen t'gene daertoe is gerequireert ende daeraff dependeert, soo nopende het stellen van scholtis, uytgenomen de gene, die soude mogen versien sijn met commissie particulier van ons off onsen voorsaeten voor sijn leven lanck gedurende ofte wel daertoe berechticht by pantschappe ofte andersints, schepenen, gerichtsboden, als ingeboth ende verboth in diensten, het recht van collatie van geestelicke beneficiën, die wy aldaer souden mogen hebben, om deselve heerlicheyt te hebben ende te geniaten als sijn eigen goet, soo wijt ende breet als de limiten van de selve heerlicheyt haer sijn streckende, met recht van te mogen planten op de groote wegen, ende gemeynte byenstant, vogelrye, visscherye ende de jachte, die wy aldaer noch mogen hebben, mitsgaders de diensten, geboth ende verboth ende amenden soo crimineele als civile, confiscatie van bastarden goederen, met oock gevondene ende gestrageerde goederen, daer men den proprietaris niet aff weet, het genoth van den thins ende van de grove ende smale thienden der landeryen, die voortaen uuytte gemeynten sullen vercocht worden, alsmede alsulcke andere servituten ende gerechtigheden, enz.
Datering:
1673 november 27
Plaats:
Brussel
Notabene:
Vervolg: die hooren aen die souvereyniteyt alsoock het recht van opcommende zanden ende middelgrinden in de Maese, mitsgaeders die diensten, daer wy die souden moogen van noode hebben ende oock alle het recht innecommen ons competeerende int voorschreven dorp ende alle andere gerechticheden van innecommen, die ons aldaer souden mogen toebehooren, mede oock d'actiën, die alsnoch dienaengaende mochten disputabel zijn, geintenteert souden mogen worden; ende daer tegenwoordich geene gerichtsbancken en sijn, sal den voorschreven coopere die vermogen erigeren ende opnieuws aenstellen, tot dyen eynde stellende scholtis, schepenen, gerichtsboden ende officieren, die kennis, bericht ende judicature sullen hebben van alle saecken criminele ende civile, met des daer aencleeft ende alsulcke als tot die voorschreven hooghe, middele ende leege justitie als vooren behoort, behoudelick dat die oock te hoofdde sullen gaen ter plaetsen, daer gingen de bancken ende wetten van de dorpen ofte party
en, daer die voorschreven nieuwe erectie als boven sal geschieden."
Gegeven in onse stadt van Brussele den seven en twintichsten Novembris int jaer ons Heeren duysent sesshondert dryentseventich van onse Rycken het negenste.
Met goedkeuring van dezen verkoop door den tresorier-generaal en commis der finantiën van den Koning d.d. 10 Januari 1674 en de verklaring van den president en leden der Rekenkamer van Gelderland te Roermond, dat zij dien open brief van verkoop der heerlijkheid Baarlo met den brief van décharge hebben doen registreeren in het register van allerhande patenten, commissiën, instructiën enz. gequoteert litt. Y fol. 1 en volg.
N.B. Luidens eene aanteekening op de marge van de oorkonde zijn de namen van de koopers "vicieuselijck-geëxprimeert" en moeten zijn: Frederich Betrand van Laur tho Baerlo en Johan Van Hollauen zu Neden.
en, daer die voorschreven nieuwe erectie als boven sal geschieden."
Gegeven in onse stadt van Brussele den seven en twintichsten Novembris int jaer ons Heeren duysent sesshondert dryentseventich van onse Rycken het negenste.
Met goedkeuring van dezen verkoop door den tresorier-generaal en commis der finantiën van den Koning d.d. 10 Januari 1674 en de verklaring van den president en leden der Rekenkamer van Gelderland te Roermond, dat zij dien open brief van verkoop der heerlijkheid Baarlo met den brief van décharge hebben doen registreeren in het register van allerhande patenten, commissiën, instructiën enz. gequoteert litt. Y fol. 1 en volg.
N.B. Luidens eene aanteekening op de marge van de oorkonde zijn de namen van de koopers "vicieuselijck-geëxprimeert" en moeten zijn: Frederich Betrand van Laur tho Baerlo en Johan Van Hollauen zu Neden.
Zie ook:
Organisatie: Historisch Centrum Limburg, te Maastricht
laatste wijziging 18-03-2015
laatste wijziging 26-04-2024
848 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1369-1798
Auteur:
W. Goessens
Omvang m1:
6 - 272 charters
Inventaris:
Inventaris van de archieven afkomstig van het kasteel Baarlo. Met regestenlijst
Opmerking:
Overdruk uit: Inventaris van Rijks- van andere Archieven I (1928) p. 561-673
Categorie:
laatste wijziging 26-04-2024
848 beschreven archiefstukken