14.A002C Officialaat, de kerkelijke rechtbank van het eerste bisdom Roermond, 1599-1797 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
14.A002C   Officialaat, de kerkelijke rechtbank van het eerste bisdom Roermond, 1599-1797
Inventaris in PDF-formaat
U treft hier de volledige inventaris in PDF-formaat aan. Daarin zijn de bijlagen I tot en met V opgenomen. De namen van de partijen in de tafels I en II werden in één naamindex opgenomen (bijlage III). Deze verwijst eveneens naar de procesnummers. De namen werden in zekere mate geüniformeerd. Teneinde ook snel processen per plaats te kunnen opsporen werd een plaatsnamenindex (bijlage IV) vervaardigd die gebaseerd is op de woonplaats der partijen of de parochie waaraan het betreffende beneficie was gerelateerd. Bijlage V bevat een trefwoordenindex van de processen in eerste aanleg en in hoger beroep.
Erfgoedstuk
laatste wijziging 30-04-2024
441 beschreven archiefstukken
370 gedigitaliseerd
totaal 82.770 bestanden
Inleiding
Van oprichting tot opheffing van het officialaat
De samenstelling van de kerkelijke rechtbank
De verhouding tussen de bisschop en de officiaal
Het ressort van het officialaat te Roermond
Geschiedenis van het archief
Verantwoording van de inventarisatie
laatste wijziging 30-04-2024
441 beschreven archiefstukken
370 gedigitaliseerd
totaal 82.770 bestanden
Regestenlijst
1 1244 juni 2
“40 nonas junii anno Domini 1244”

Otto, proost, Gerard, deken, en het kapittel van Sint Servaas te Maastricht verklaren dat zij aan de abdis en het convent van de cisterciënzerorde te Roermond in erfpacht hebben gegeven al hun goederen te Echt, te weten de hof, de tienden en het patronaatsrecht, alsmede de tienden van Werde (Stevensweert).
2 1279 juli
“anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo nono mensae julio”

Magister Daniel, pastoor van de Sint-Christoffelkerk te Roermond, verklaart dat hij de in de parochie verspreid wonende gemeenschap van begijnen op één plaats onder één clausuur wil samenbrengen. Hij verleent de begijnen die binnen de grenzen van de parochie van de H. Christoffel huizen bouwen en bewonen, vrijstelling van de parochiekerk. Zij mogen een kapel of kerk bouwen op hun terrein buiten de muren bij de Sint-Nicolaaskapel. Zij zullen over een eigen priester beschikken voor de zielzorg. Magister Daniel stelt bepalingen vast over de benoeming van de priester en de retributie aan de parochie.
Medebezegelaars: de abt van Kamp, Margaretha, abdis de Roermond. R(einald), graaf van Gelder, en Johan, bisschop van Luik, keuren deze regelingen goed en hechten eveneens hun zegel aan de akte.
3 1304 september 22
“Anno Domini millesimo trecentesimo quarto decimo kalendas octobris”

Het kapittel te Keulen verhaalt dat het patronaatsrecht te Leuth aan het nieuw gestichte zusterklooster te Grafenthal was geschonken door wijlen Otto, graaf van Gelder, en dat wijlen Sifrid, aartsbisschop van Keulen, op verzoek van Reinald, graaf van Gelder, de wettige zoon en erfgenaam van Otto, aan de proost van de H. Severinus de opdracht gaf om de inkomsten van pastoor die persoonlijk zou resideren, vast te stellen. De overige inkomsten zouden aan het refectorium van het klooster toekomen. De proost bepaalde daarop dat de pastoor de inkomsten zou krijgen die de vicarii van Leuth van oudsher hadden genoten, en voorts onder andere de kleine tienden. Het klooster zou hem jaarlijks veertien malder rogge en veertien malder haver uit de grote tienden uitkeren. Het kapittel bekrachtigt deze regeling zoals die in de akten van de aartsbisschop en proost is vastgelegd.
4 1400 juni 5
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo mensis junii die quinta”

De aartsdiaken van Kempenland verklaart dat Mathias de Kessel, ridder, hem heeft verhaald dat voorheen Kathrina de…., weduwe van Zibertus de Kessel, ridder, zijn vader, renten op goederen had gegeven ten behoeve van een altaar in de parochiekerk te Kessel gewijd aan God en de heiligen Michael en Georgius, ter waarde van achttien malder rogge min een vat. Mathias de Kessel heeft nu de inkomsten verhoogd met een rente van zeven malder rogge plus een vat ten laste van zijn cijnsgoederen in de parochie Neer genoemd tghenen Walde, onder voorwaarde dat hij het vergevingsrecht zal bezitten en dat de rector van het altaar wekelijks twee missen leest in de parochiekerk. Op verzoek zal de rector deze missen lezen in het woonhuis van Mathias in genoemde parochie en in dat van wijlen zijn moeder Kathrina. De rector zal dan de maaltijd genieten aan de bovenste tafel. De aartsdiaken keurt de schenking onder genoemde voorwaarden goed.
Bezegelaars: de aartsdiaken, Mathias de Kessel en Rennerus, pastoor te Kessel.
De rente van achttien malder rogge wordt geheven onder andere van percelen te Leverloe, te Roggel, te Kessel-Eik, van het goed geheten die Rodebosche te Kessel, een perceel aldaar geheten antiquum castrum, te Baarlo van een perceel geheten die Haert en van een perceel geheten Moesijseren.
5 1400 juni 6
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo mensis junii die sexta”

Johan van Beieren, bisschop van Luik, verklaart dat hij de stichting en dotatie van het altaar in de parochiekerk te Kessel gewijd aan God en de heiligen Michael en Georgius, zoals vermeld in de getransfigeerde akte, heeft goedgekeurd.
6 1406 oktober 3
Godesberg
“Datum Gudesbergh nostro sub siggillo anno Domini 1406 die tertia mensis octobris”

Frederik, aartsbisschop van Keulen en aartskanselier van het H. Rijk in Italië, geeft volmacht aan zijn officiaal om op verzoek van de schepenen en de gemeenschap van het dorp Straelen de stichting van een kerkelijk beneficie en de dotatie van het Onze-Lieve-Vrouwealtaar in de parochiekerk aldaar na onderzoek goed te keuren.
7 1406 december 17
“in ’t jaer ons Heeren duysent vierhondertendeses des vrijdaeghs nae S. Luciendaegh der heyliger jonckvrouwe”

Peter Heister, Henrick aen den Vinn, Gotzwin van Lutzum, Gotzwin ten Haeve, Johan in gen Horn, Gobel aen gen Riedt, Peter aen den Grave en Peter Gerardtssoone aen gen Indt, schepenen te Straelen, verklaren dat Engelbert van Orsbeeck, ridder, en Fya, en Herman Brant en Vrederinne hebben overgedragen aan Johannes in gen Bosch en Peter aen den Grave, hun medegezellen, zestien morgen akkerland uit hun goed aen gen Eindt in het gerecht van Straelen ten behoeve van een dagelijkse vroegmis op het Onze-Lieve-Vrouwealtaar in de kerk te Straelen. Voorts hebben Johan in den Bosch en Hilgen overgedragen een perceel bij Auwel, Herman Brant en Vrederinne een tuin voor de Vossumer porten, Herman Merken en Hilla een perceel bij Gielenhuis, Maes Peterssoen en Bela een perceel bij de Gyeselbergh, Mette Latinne een perceel buiten de Lochtporte, Nicolaas van Bormbeck een perceel tussen Auwel en Bormbeck, Bela Haeff een perceel buiten de Lochtporten richting hagelcrutz, Heinken aen gen Inde een perceel in het Bruyckhuyserveld, Lutger en Herman to Wijdenhave een perceel bij Wijdenhaven, alle ten behoeve van de vroegmis en het altaar. Voorts heeft Johan Spede een rente gegeven ten laste van een tuin buiten de Tillenporten, Lysa van Heler en Johan haar zwager een rente ten laste van een perceel aan de Vinhuyserpaett, Herman Elsken en Stijn een rente ten laste van een perceel aan Hoemanspaett, Peter de Loe een rente ten laste van een perceel in het Houtsijservelde, Henne van Laen en Alet een rente ten laste van een perceel in Buickzoldervelde, alle ten behoeve van de vroegmis en het altaar.
8 1407 mei 23
Keulen
“Acta fuerunt hec in domo habitationis nostre consuete quem infra immunitatem ecclesie sancti Andreae Coloniensis inhabitamus sub anno nativitatis Domini millesimo quadringentesimo septimo indictione quinta decima die lune vicesima tertia mensis maii”

Henricus Stichger, doctor in de decreten, proost van het kapittel van Sint Severinus te Keulen, officiaal van het hof te Keulen, gemachtigd door Frederik, aartsbisschop van Keulen en aartskanselier van het H. Rijk in Italië, geeft een vidimus van diens akte van 3 oktober 1406. Op verzoek van de schepenen en gemeenschap van het dorp Straelen heeft hij het vereiste onderzoek ingesteld, waarbij hem gebleken is dat de goederen vermeld in de te vidimeren akte onder zegel van de schepenen van het dorp Straelen, vrij zijn van alle lasten en geschonken aan het Onze-Lieve-Vrouwealtaar. Hij keurt de dotatie goed en verheft het altaar tot een kerkelijk beneficie. Met toestemming van Gerard van Kleef, proost van het kapittel van de H. Victor te Xanten en aartsdiaken, en van Goswinus Wilhelmi de Stralen, rector van de parochiekerk, heeft hij bepaald dat genoemde pastoor het altaar vergeeft aan Henricus Kemerlingh, priester, en dat het presentatierecht in het vervolg toekomt aan de rentmeester van de abdij Siegburg die het patronaatsrecht van het de parochiekerk bezit, en aan de oudste schepen van het dorp. Vervolgens geeft Henricus Stichger een vidimus van de akte van 17 december 1406.
Medebezegelaars: Gerard van Kleef, proost van het kapittel van de H. Victor te Xanten, en Goswinus, rector van de parochiekerk te Straelen.
Getuigen: Hermannus de Gersbergh, kanunnik en scholaster, Joannes Erneken, kapelaan in de abdij Münstereifel, Henricus Kemmerlingh, priester, en Joannes de Stralen, burger te Keulen.
9 1412 juni 15
“in den jaren ons Heren dusent vierhondertendetweelff op Sunte Vitsdach des heylighen confessoers”

Henrick Schynke van Nydegghen, ridder, en Aleyt van Rade, zijn echtgenote, heer en vrouwe van Walbeck, verklaren dat zij aan het altaar van de H. Swuitbert in de kerk te Walbeck ten behoeve van een vroegmis zeven morgen vrij eigen land hebben overgedragen, te weten 4½ morgen in der Vluet, een morgen opten Oesterlynck en anderhalve morgen aen dem Kradenpoel geheten die Haeck.
Medebezegelaars: Wynant Schynck, ridder van Aefferden, en Henrick Schynck, knaap, hun zoon.
10 1413 juli 1
Poppelsdorf
“Datum Popelsdorp anno Domini millesimo quadringentesimo tertio decimo mensis julii die prima”

Frederik, aartsbisschop van Keulen en aartskanselier van het H. Rijk in Italië, geeft volmacht aan Christianus de Erpel, doctor in de rechten, officiaal van het bisschoppelijk hof en scholaster van het kapittel van Sint Gereon te Keulen, om na onderzoek de schenking van goederen door Henricus de Nydeggen en Aleydis de Rade ten behoeve van het Sint-Swibertusaltaar in de parochiekerk te Walbeck goed te keuren.
11 1413 augustus 28
Keulen
“Acta fuerunt haec in ambitu seu portico anteriori apud scholas sancti Gereonis Coloniensis sub anno nativitatis Domini millesimo quadringentesimo tertio decimo indictione sexta die vicesima octava mensis augusti”

Christianus de Erpel, doctor in de rechten, scholaster van het kapittel van Sint Gereon te Keulen, officiaal van het bisschoppelijk hof te Keulen, gemachtigd door Frederik, aartsbisschop van Keulen en aartskanselier van het H. Rijk in Italië, geeft een vidimus van diens akte van 1 juli 1413. Op verzoek van Henricus Schencke de Nidegge, ridder, en Aleidis de Rade heeft hij het vereiste onderzoek ingesteld, waarbij hem gebleken is dat de goederen vermeld in de akte van de schepenen van Walbeck, bezegeld door Henricus Schencke de Nidegge, ridder, en Henricus Franss de Nyrsdom, schout te Nideggen, vrij zijn van alle lasten en geschonken zijn aan het altaar gewijd aan de H. Swibertus in de parochiekerk te Walbeck. Hij keurt dus de schenking goed. In geval van vacature zullen de pastoor en Henricus, ridder, heer van het land van Walbeck, het beneficie verlenen.
Getuigen: Henricus de Syntzich, vicaris in de Sint-Gereonskerk, Theodoricus de Ludenschade, schoolrector aldaar, en Joannes in gen Booss.
12 1413 september 2
“in den jaere uns Heeren duysent vierhondertundderthien des saterdagh post Egidii des heiligen confessoers”

Peter van Eyle, Willem under der Eycken, Gerart ter Bruyck, Peter in gen Bosch, Johan Damme, Peter Scheelken en Johan Brouwer, schepenen te Walbeck, verklaren dat Henrick Schynck van Nydeggen, ridder, en Aellit van Raede, heer en vrouwe te Walbeck, hebben overgedragen aan het altaar gewijd aan Sint Swybert in de parochiekerk te Walbeck, ten behoeve van de vroegmis, percelen te Walbeck gelegen onder andere in der Vlueth, bij de Cradepoel geheten die Haick, en op de Oisterlingh. Gossen in gen Boss en Bela alsmede Jacob, Heyn, Zeger, Johan, Gossen, Peter en Gertz, gebroeders, hebben overgedragen percelen aan de Havewegh en op den Rychtpaedt. Peter van Hesswick en Lysa dragen over percelen onder andere achter de Berghstegen. Maes Heysters en Lysa dragen over een perceel in der Vluyth, Peter van Stralen en Catrijna een perceel en Heyn in gen Bosch en Alit eveneens een perceel bij de Heirwege geheten die Leempoelh. Verder hadden de volgende personen bij testament percelen vermaakt, te weten Johan Estas, pastoor te Walbeck, onder andere een perceel op den Oysterlingh, Willem op deme Wercke, priester, twee percelen op den Oysterlingh en Heymen Pynarts en Nesa up Damme een perceel bij de windmolen. Het altaar bezit voorts 5½ morgen akkerland bij Hesswijck geheten Haestertzacker en een halve morgen in der Vluyth.Bezegelaars: Henrick Schenck, ridder, en Henric Frances van Nyrssdom, schout te Walbeck.
13 1429 augustus 26
“in dem jaer ons Heren duysent vierhondertenneghenentwyntich des neesten vrijdaghs nae Synte Bartholomeusdach des heylighen apostels”

Jacob Pouwels, Ludolff Bollen, Gerit op Heide, Johan Mergenbroet, Wolter Stijnkens, Heyne Wrede, Teelman Doenen, Heyn Clace (Claes), Jacob Hoffman, Henrick Vroenhoff, Heine Veman en Ludolff Ingerleet en de gemene honschap en nabuurschap Sevelen in de parochie Nieukerk verklaren dat zij met toestemming van Loeff in ghen Have, bezegelaar, Dederich van Gaulen (Stralen?), officiaal van de proost van Xanten als aartsdiaken van de kerk van Nieukerk, en Johan Passart, pastoor te Nieukerk, een kapel en altaar ter ere van Onze Lieve Vrouw en de heiligen Antonius, belijder, en Cornelis hebben gedoteerd met een rente van dertig malder rogge, zoals vastgelegd in een akte bezegeld door Arnold, hertog van Gelder en Gulik, en door de schepenen van Nieukerk.
Het honschap Sevelen zal, met toestemming van de pastoor, de kapelaan voordragen aan de officiaal van de proost van Xanten als aartsdiaken. De kapelaan zal wekelijks vier missen lezen op zondag, maandag, woensdag en vrijdag, maar niet op hoge feestdagen en bepaalde andere feestdagen, wanneer hij zoals de andere kerspellieden de parochiekerk te Nieukerk bezoekt.
Bezegelaars: Loef in ghen Have en Derick van Stralen, met het zakenzegel van het officialaat van de proosdij van Xanten, Johan Passart, pastoor, en de schepenen van Nieukerk.
Getuigen: Henricus de Vonderen de Capella, notaris, Henricus Capit, priester, Johannes campanarius te Nieukerk, en Ludolphus Berigh.
14 1433 december 16
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo tricesimo tercio mensis decembris die decima sexta”

Johannes, bisschop van Luik, verklaart dat hij zijn goedkeuring heeft gehecht aan de stichting door de inwoners en gemeenschap der ingezetenen van het dorp Loenen (Leunen) onder de parochie Venray van een kapel met altaar gewijd aan God en de H. Catharina. Zij hebben de kapel gedoteerd met een grondrente van tien malder rogge. De kapel zal haar eigen altaar bezitten. De rector is verplicht wekelijks twee missen te lezen.
15 1434 januari 4
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo trecesimo quarto januarii die quarta”

Hermannus Greve, pastoor van de parochiekerk te Venray, verklaart dat hij de stichting van twee wekelijkse missen ter ere van God en de apostel Mathias in de kapel van Castelloe (Castenray), zoals vermeld in de schepenakte, heeft goedgekeurd. Het vergevingsrecht van de rector komt toe aan de voogden van de kapel.
16 1434 januari 23
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto mensis januarii die vigesima tertia”

Johannes, bisschop van Luik, verklaart dat hij zijn goedkeuring heeft gehecht aan de stichting door de inwoners en gemeenschap der ingezetenen van het dorp Casterloe (Castenray) onder de parochie Venray van een altaar in de kapel aldaar ter ere van God en de apostel Mathias om daar twee wekelijkse missen te lezen. Zij hebben een grondrente van zestien malder rogge gedoteerd zoals blijkt uit de schepenakte van het dorp Venray, zodat de rector drie wekelijkse missen zal lezen. Wanneer het altaar voor het eerst vacant wordt, komt het vergevingsrecht toe aan de gemeenschap van Castelo, daarna steeds aan de voogden van de kapel.
17 1434 september 5
“in den jaere ons Heeren 1400 ende 34 des sondaghs naer Egidii etc”

In aanwezigheid van notaris Joannes Ludolphi en de getuigen Johan Gruter en Jacobus Schaerenbergh, clericus van het bisdom Keulen, en in aanwezigheid van Gadert van Asselt, Wolter van Steynhorst, Johan en Sander van Asselt, gebroeders, zonen van genoemde Gadert, en Maes aen gen Eyl, sluiten Johan Paschaert, pastoor te Nieukerk, de ridderschap en gemene kerspellieden van de parochie een overeenkomst waarbij de pastoor afstand doet van een dagelijkse vroegmis, te lezen op het H. Kruisaltaar, nu geheten Sint-Catharina-altaar, voortaan enkel te lezen op maandag en zaterdag op het Onze-Lieve-Vrouwealtaar. De betreffende priester zal de Sint-Petersbede bidden, schoolhouden, de uurklok bijstellen, wekelijks een zielmis lezen en jaarlijks een vigilie en zielmis voor Sander van Rodinchaven en Aleyd.
Bezegelaar: Johan Paschaert, pastoor.
18 1437 juni 2
“in den jaer van der geboort ons Heren dusent vierhondertendesevenendedertich…des anderen daghes der maent junii”

Voor notaris en de getuigen broeder Sander van Vetten, conventueel van het Karmelietenklooster te Geldern, Rutgher Roeff, vicaris van het H. Kruisaltaar, Wolter van Steynhorst, ridder, alsmede de schepenen Tilman aen gen Eyl, Ludolph Vorstman, Teilman Loer, Jan Bol en Rutgher up den Graeff verschenen in het koor van de parochiekerk te Nieukerk de oudste kerspellieden, met name Peter op der Graeff, Heyn Bunxken, Heyn Mathijs, Gerit up Hey, Jacop Mertens, Heyn Crap, Claes Coel, Goesen Cleyn, Jacob ten Haeff, Heyn Claes, Gherit Herwich, Teelken Herwich, Gobbel ten Daert en Heyn ter Hoy, die op verzoek van de kerkmeesters Loeff in gen Huys en Johan Onleesien eenstemmig verklaarden dat de pastoor vanouds ter plaatse woonde en verplicht was een kapelaan met een paard te houden. Enkel ten tijde van wijlen pastoor Johan Passchart was van deze gewoonte afgeweken. Deze kreeg de ziekte die men “dat groete ongemach” noemde waardoor hij niet in staat was missen op te dragen. Hij stelde voor twee priesters missen te laten lezen, waarop de deken van het dekenaat Geldern of Straelen Derich van der Straten, pastoor te Hommersum, in het koor kwam. Aan hem deelde men mede dat zulks aan de pastoor wegens zijn ziekte, niet van rechtswege, werd toegestaan. Ook Arnold van Soer, secretaris van de hertog van Gelder, die tot pastoor was benoemd, had te Xanten persoonlijk of door middel van een procurator gezworen de oude rechten van de kerk en het kerspel te handhaven. Nadien ter verspertijd bevestigde Gort van Assel, ridder, ofschoon ziek maar gezond van geest, de verklaring van de oudste kerspellieden.
19 1453 oktober 10?
“in den jahr nae der geboirt ons Heeren als men schreff duisent vierhondertinddreindvijftich in der sesten edictiën des donnerdachs op Sinte Victoirsdach”

Voor Gadert van Huckulum, pastoor te Nieukerk in de voogdij, de notaris en de getuigen Herman Gruiter en Rutger Bux, clerici van het bisdom Keulen, hebben Telman Jacob, Hans Schwager, Loeff in gen Siep en Telman Halman, kerkmeesters, en nog te noemen kerspellieden in aanwezigheid van Wolter van Steinhorst en Johan Daim, mannen van wapen, Ludolph Voirstman, Rutger Oppegraeff, Johan Maes, Hannes Boenick en Telman Loer, schepenen, en voorts de belangrijksten van het kerspel een overeenkomst gesloten met Rutger Roeffs, vicaris van het H. Kruisaltaar, Gerrrit ten Neuenhave, vicaris van het Onze-Lieve-Vrouwealtaar, Johan van Kepelen, hun voogd, en Gadert Reinckens genant ter Kercken, altarist van het Sint-Jacobsaltaar, aangaande de taken van de vicarissen.
Vervolgens hebben de kerspellieden en stichters van de beneficies, te weten twee gekozen uit elke gilde van het kerspel, namelijk Hein Uwes en Tilman Treeck, Rutger Busman en Tiel Benn, Johan ter Hoirst en Johan ter Hoen, Johan Groenwalt en Hein in gen Winckel, Hein Doum en Jacob Haffman, Henrick Voerenhaff en Luiff Bull, Gerrit in gen Haeff en Tilman in gen Schuire, Johan Kindt en Jacob Pegel, Hannes ter Kercken en Loiff Momm, notaris Nicolaus Borick verzocht een akte op te stellen.
Bezegelaars: Gadert van Huckulum, pastoor, Sander van den Egeren, rechter en voogd, en de gemene schepenen van de voogdij.
20 1454 maart 19
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto mensis martii die decima nona”

De aartsdiaken van Kempenland beveelt de dienstdoende priester van de parochiekerk Roermond om Godefridus alias Gobelus de Opho(ven) in het bezit te stellen van de kosterij. Godefridus was door de pastoor Hermannus van den Daemen voorgedragen na overlijden van of vrijwillige afstand door Cornelius de Neer. Godefridus had door de procureur Lamertius Pistorii de gewoonlijke eed laten afleggen.
21 1456 september 7
“in ’t jaer onsz Heeren dusent vierhondertindsesenvijftich up Onser Liever Vrouwenavont nativitas”

Johan Boelen, pastoor te Sint Odiliënberg, verklaart dat zijn voorganger Johan van Heyden toestemming had gegeven tot de oprichting van een broederschap. Deze wil een kapel bouwen ter ere van God, Zijn moeder, het H. Kruis en Sint Jacob, maar niet zonder toestemming van de pastoor van Sint Odiliënberg, aangezien “over die brugge” (de latere voorstad Sint Jacob te Roermond) tot de parochie Sint Odiliënberg behoort. De broederschap wil evenmin dat de pastoor in zijn rechten tekort wordt gedaan. De genoemde pastoor geeft toestemming tot het bouwen van de kapel. Hij treft een regeling over het eventuele toedienen van sacramenten en over de inkomsten.
Medebezegelaars: Wilhelm van Vrymershem, Emont van Barle en Geret van Pardelaer, mede op verzoek van de broedermeesters Peter van (open), Herman van Veenrade, Jacop op ’t Sant en Johan Wenmecker.
22 1464 december 3
“anno a nativitate Eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto indictione duodecima die vero lunae tertia mensis decembris”

Voor notaris en de getuigen Michael de Venrayde, cellerarius van het klooster Kamp, Arnoldus de Foramine, rector van de parochiekerk te Kirchberg, en Joannes Buysch, kapelaan te Venray sluiten Ghijsbertus de Foramine de Venrayde, kanunnik te Lübeck en pastoor van de Sint-Petruskerk te Venray, enerzijds en Albertus de Hynsberg, biechtvader van de zusters van het begijnhof van de elfduizend maagden en de H. Antonius in de parochie Venray, Mechtildis de Angen, moeder, en de overige zusters van genoemd begijnhof anderzijds een overeenkomst. Tegen een jaarlijkse rente van twee Rijnse gulden ziet de pastoor af van zijn rechten. Hij ontvangt daarnaast nog een rente van twee malder rogge, zes hoenders, een kapoen en 1½ groot wegens een perceel van twee morgen waarop het begijnhof is gebouwd. Hij zal jaarlijks de H. Olie en wijwater aan de biechtvader schenken. Hij geeft zijn toestemming voor het geval moeder en zusters de regel van de H. Augustinus aannemen en een klooster bouwen onder de naam van de elfduizend maagden en de H. Antonius in Jerusalem te Venray.
Bezegelaars: Ghijsbertus de Foramine en Henricus de Raey, abt van het klooster Kamp.
23 1465 augustus 28
Bergheim
“Acta fuerunt hec in opido Berchem Coloniensis diocesis territorii Juliacensis sub anno indictione mense die hora et pontificatu quibus supra” namelijk “anno Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto indictione tercia decima die mercuri vicesima octava mensis augusti”

Voor notaris Franciscus Francisci de Herkenraede, clericus van het bisdom Keulen, en de getuigen Wilhelmus, vice-plebaan te Aldekerk, en Mathias Huppertz en Johannes Vischer, burgers van de stad Bergheim, verschijnt Johannes Heyden de Berchem, pastoor van de parochie Aldekerk in het bisdom Keulen en in het Gelderse territorium, die op verzoek van de zusters van het convent van de H. Maria Magdalena van de derde orde van de H. Franciscus genoemd de Penitencia, gelegen in genoemde parochie, erin heeft toegestemd dat het convent een eigen kapel met klokkentoren bezit om er liturgie te vieren met een door hen aan te trekken priester. De priester heeft het recht om de laatste sacramenten toe te dienen en te begraven. De pastoor zal telkenjare in het octaaf van Pasen de H. Olie bezorgen. Het convent zal jaarlijks een recognitie van een oude schild betalen aan de pastoor. De pastoor verzoekt de paus of zijn legaat en ordinarius te plaatse om deze regeling goed te keuren.
Bezegelaar: Johannes Heyden de Berchem, pastoor.
24 1472 april 28
“in den jaer uns Heren 1472 opten dynsdagh na den sonndagh Cantate”

Engelbert van Brempt, drost, Wolter van Asselt en Herman van den Bungaert, schouten, en de gemene schepenen te Straelen verklaren dat zij aan Goossen Rademit het Sint-Antoniusaltaar in de parochiekerk te Straelen hebben verleend na het overlijden van Arnt van Kaen.
Bezegelaars: de gemene schepenen.
25 1474 november 14
“in ’t jaer ons Heren duysent vierhondertvierensevendich op maendagh nae Sint Mertensdagh des heiligen apostels”

Peter Koeninck en Thijs Luefs, schepenen te Walbeck, en de andere gemene schepenen aldaar verklaren dat Johan op Hey voor de rechter te Walbeck Henrich van Vryemersum ten behoeve van een zaterdagse mis op het Onze-Lieve-Vrouwealtaar te Walbeck en andere te stichten missen heeft gegeven het Scheipgensgoed alsmede percelen naast Eyskenskamp, naast Teukenspatt, in het Ponter veld, in het Nielre veld grenzend aan die alde Drude, naast Groyenbusch. Vervolgens hebben de naburen van Twisteden in aanwezigheid van Derick, pastoor te Walbeck, Johan Schinck, ridder, heer te Walbeck, en Henrick van Vrymersem, schout, en de gemene schepenen ten behoeve van het genoemd altaar twaalf malder rogge overgedragen ten laste van de hof den Capellenguet te Twisteden.
26 1474 december 29
“anno a nativitate Domini nostri Jesu Christi millesimo quadringentesimo septuagesimo quarto die vero vicesima nona mensis decembris”

Voor notaris en de getuigen Henricus de Vrymesum, schout, Petrus Koninck en Matthias Lueffs en andere parochianen te Walbeck verschijnen Joannes Schinck, ridder, en Theodoricus Schinck, heren van het land van Walbeck, die met instemming van Theodorus Gheer, pastoor te Walbeck, Gerhardus Fabri benoemen tot rector van het altaar van Onze-Lieve-Vrouw in de parochiekerk te Walbeck. De rector zal wekelijks vier missen opdragen volgens de waarde van de inkomsten zoals vermeld in de geïnsereerde akte van de schepenen van Walbeck. Een mis wordt ’s zaterdags opgedragen en een andere in de kapel te Twisteden. De kapelaan zal de pastoor in de zielzorg behulpzaam zijn en op zon- en feestdagen de kanonieke uren bijwonen In geval van vacature zullen de heren van Walbeck een clericus aan de pastoor voordragen die deze in het bezit van het altaar stelt.
27 1475 december 2
“anno Domini millesimo quadringentesimo septuagesimo quinto die secunda mensis decembris”

Gijsbertus de Foramine, pastoor van de parochiekerk van de H. Petrus te Venray, kanunnik te Lübeck en collector fructuum van de Camera apostolica, verklaart dat de plaats van het klooster te Oostrum die de prior en convent der reguliere kanunniken van de H. Maria in het Zand bij Straelen voorheen hadden bewoond, voor hen niet passend was en dat zij van zijn voorgangers toestemming hadden gekregen om op dezelfde plaats kanunnikessen van dezelfde regel te vestigen. Gijsbertus verleent nu aan Petrus de Antiqua Ecclesia, prior, en het genoemde convent, toestemming om in het dorp Oostrum bij de kapel en in de parochie Venray gelegen, een klooster van zusters van de orde van de H. Augustinus te vestigen onder bepaalde voorwaarden. De zusters van genoemd klooster zullen jaarlijks drie goudgulden aan de pastoor betalen.
28 1477 juni 11
Kempen
“Acta sunt haec in oppido Kempensi in domo conventus sororum ibidem sub anno indictione mense die hora et pontificatu quibus supra” namelijk “anno nativitatis Eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo septimo indictione decima die undecima mensis junii”

Voor notaris Johannes Schuyrgen de Kempis, clericus van het bisdom Keulen, en de getuigen Henricus de Leydis, biechtvader van het Sint-Annazusterconvent te Kempen, en Henricus Bockelt, clericus van het bisdom Keulen, verschijnt Matthaeus de Arssen, biechtvader van de zusters van de derde orde van de H. Franciscus te Aldekerk, die de concessie toonde die Joannes Heiden de Berchem, pastoor te Aldekerk, aan de zusters had verleend. Op verzoek van de biechtvader geeft de notaris een vidimus.
29 1478 juni 3
“anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo mensis junii die tertia”

Gijsbertus de Foramini, kanunnik te Lübeck, pastoor van de parochiekerk te Venray, verklaart dat hij de stichting van het Sint-Lucia-altaar, waaraan wekelijks vijf missen gelezen worden, heeft goedgekeurd. Het altaar wordt vergeven door Andreas van der Schuyren en zijn erfgenamen.
30 1478 juli 1
“in ’t iaer onss Heeren duysent virhondertendeachtentsieventich op Ons Lieve Vrouwenavont visitatione”

Goessen Boeshuyss, dagelijks rechter, Jacob Goessens, Henrick Pouwels, Marten van Haen en Michel Brijen, schepenen te Venray, verklaren dat Derick van den Gheer, pastoor te Walbeck, een rente van dertig malder rogge heeft overgedragen ten behoeve van het altaar van de H. Lucia dat hij in de kerk te Venray heeft gesticht. De rector zal wekelijks vijf missen lezen. De eerste rector zal Johan, de oudste zoon van Andries van der Schuyren, zijn. Het vergevingsrecht komt toe aan Andries van der Schuyren en zijn erfgenamen. De dertig malder rogge worden geheven van de hof te Casterloe (Castenray) waarop Henniken Lenckens woont, en onder andere van percelen in het nye velde, een perceel geheten Groetacker, een perceel bij de kapel van Mersloe, een perceel aan de Nyheidt en een perceel aan het voetpad van de Sandtacker naar de Kollick.
Bezegelaars: Johan van Bruckhuiesen, op verzoek van Goessen Boshuyss, Jacop Goessens, schepen, op verzoek van de schepenen van Venray omdat zij geen schepenbankzegel bezitten, Gisbert van de Gaet, kanunnik te Lübeck en pastoor te Venray, en Gaert Koeninck, pastoor te Thorn.
31 1478 september 5 of 15
“in ’t jaer ons Heeren dusent vierhondertachtenseventich op den vijfden dach des maendt septembris” respectievelijk “op den vijffthienden dach des maents septembris”

Goessen Buyshuys, dagelijks rechter, en Jacob Gossens en Henrick Pouwels, schepenen te Venray, verklaren dat Goert Coninx, pastoor te Thorn, een altaar ter ere van de H. Nicolaas in de kerk te Venray heeft gesticht, waar wekelijks een mis zal worden gelezen. Goert zal de eerste rector zijn en na zijn overlijden zullen zijn erfgenamen het vergevingsrecht bezitten. Hij heeft het altaar gedoteerd met een rente van vijf malder rogge onder andere ten laste van percelen in het Raetsenveldt tussen de alden weteringen en het Grouwelgaet en in het Raetsenveldt bij de Creyttenmoelen.
Bezegelaars: Gijsbrecht van der Gaet, pastoor te Venray, Derick van der Gheer, pastoor te Walbeck, en Jacop Gossens, schepen.
32 1478 september 15
“in ’t jaer ons Heeren dusent vierhondertachtendetseventich op den vijffthyenden dach des maents septembris”

Alart Luydynx, schout, Goossen van der Meylen en Johan Geert Heynensoon, schepenen te Oostrum, verklaren dat aan Goert Konynck, pastoor te Thorn, op diens verzoek gerechtelijk is overgedragen een rente van vijf malder rogge die zijn vader Johan Konynck van Gobbel Buyss ten laste van de Lysbethzcamp te Lull had verkegen. Vervolgens deed Goert Konynck afstand van deze rente ten behoeve van de rector van het Sint-Nicolaasaltaar in de parochiekerk te Venray dat hij onlangs had gesticht, om wekelijks nog een mis op dat altaar op te dragen, waarop deze rente aan hem als rector weer werd overgedragen.
Bezegelaar: Alart Luydynx, schout.
33 1478 september 29
Luik
“Datum in civitate nostra Leodiense sub anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo mensis septembris die perultima”

Lodewijk van Bourbon, bisschop van Luik, verklaart dat hij de stichting en dotatie van het altaar van Sint-Nicolaas in de parochiekerk te Venray door Godefridus Coninck, pastoor te Thorn, heeft goedgekeurd.
34 1480 maart 21
“In den jairen ons Heren duysent vierhonderttindtachtentych des dynxdaighes vur den heilighen Palmdaighe als men in ’t begyn der heyligen myssen aenheft ind synghet ‘Domine ne longe facias’”

Peter to Putt, zoon van Gossen, en Gossen to Bornbeecke, regenten en gildemeesters en de gemene broeders van het gilde en de broederschap van Sint-Jacob in de parochiekerk te Straelen in het bisdom Keulen, verklaren dat zij van meester Jacob van Stralen, priester, doctor in de godgeleerdheid, kanunnik van de dom te Keulen, hebben ontvangen driehonderd Rijnse gulden en nog eens zeven Rijns gulden en vier witpenning. Met dit geld hebben zij renten gekocht ten laste van de stad Straelen tot een bedrag van vijftien Rijnse gulden en acht witpenning. Voor deze rente zullen zij wekelijks drie missen laten lezen op het Sint-Jacobsaltaar in de parochiekerk te Straelen, ter ere van God, Maria, de apostelen Petrus en Jacobus, de heilige Driekoningen en Allerheiligen. De missen worden op zondag, dinsdag en donderdag opgedragen voor het zielenheil van Jacob van Stralen, zijn ouders Arnt en Griet, zijn broer Johannes, broer van heer Peter, Goessen, Heynrick, Arnt en zijn zusters Marie Kathrijne, Grietke en Mette. De missen worden gelezen door een door de broederschap te benoemen priester.
Bezegelaar: Heynrick op der Straeten, zoon van Pylgrym, medebroeder.
35 1481 februari 8
“In den jair ons Heren duysent vierhundertendeeynentachtentich des neisten donredaiges nae Ons Lieve Vrouwendaegh presentationis geheyten lichtmissen”

Petrus Henrici, priester, kapelaan en dienaar van Johan van Boidtberch, erfmaarschalk van het land van Gelre, verklaart dat Eylbert van Wanckem, priester, uit genegenheid voor Johan van Boidtberch, ridder, ten behoeve van hem afstand heeft gedaan van het Sint-Johansaltaar in de parochiekerk van Kapellen. Itken van Boidtberch, weduwe van Willem van Boidtberch, heeft toegestemd in de resignatie en aan genoemde Peter beloofd hem zolang dit beneficie te laten behouden, totdat een van de kinderen van wijlen Willem van Boidtbergh, hetzij van adel hetzij bastaard, de leeftijd heeft bereikt om priester te worden. In dat geval zal Peter op verzoek van Itken van Boedtberch afstand doen van het beneficie.
Bezegelaars: Johan van Boidtbergh, ridder, Henrick van Wijenhorst, rechter te Kapellen, en de schepenen van Kapellen.
36 1487 januari 25
“in ’t jaer ons Heeren duysent vierhondertendesevenentachentig ipso die conversionis divi Pauli apostoli”

Joannes van der Clocken, kanunnik van het kapittel van Sint Gereon te Keulen en rector van de parochiekerk te Straelen, verklaart dat hij aan de gildemeesters en gemene broeders van de broederschap van Onze Lieve Vrouw en de aartsengel Michael het recht heeft verleend om een priester te benoemen die op het altaar van de broederschap de mis zal opdragen en op feestdagen met de andere priesters en clerici de getijden zal zingen.
37 1488 april 27
“sub anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo octavo die vicesima septima mensis aprilis”

Gisbertus de Foramine, officiaal te Xanten en pastoor te Venray, verklaart zijn goedkeuring te hechten aan de stichting van een altaar gewijd aan de H. Bartholomeus, waaraan dagelijks een mis zal worden gelezen. Het vergevingsrecht komt toe aan de stichter Henricus Gruyter, schepen te Venray, en na diens overlijden aan diens erfgenamen. De eerste rector zal Paulus Gruyter zijn, natuurlijke zoon van Henricus.
38 1493 april 21
Luik
“Datum in dicta nostra civitate Leodiensi anno millesimo quadringentesimo nonagesimo tertio undecima calendas maii”

Johan van Horn, bisschop van Luik, verklaart het verzoek te hebben ontvangen van de burgemeesters, schepenen en raden der stad Erkelenz om over te gaan tot het stichten van vijf beneficies op vijf verschillende altaren in de parochiekerk teneinde aldaar de wekelijkse missen te lezen die in het verleden door burgers van Erkelenz ten behoeve van hun zielenheil zijn gesticht. Het stadsbestuur zou voor deze beneficies telkens twee geschikte zonen uit de stad aan de pastoor voordragen die één van hen zou benoemen. De bisschop geeft aan Johannes Krysh de Erckelentz, proost van het kapittel van de H. Nicolaas te Spalt in het bisdom Eichstätt en kanunnik te Utrecht, opdracht om een onderzoek in te stellen en bij gebleken juistheid de vijf beneficies te stichten.
39 1494 april 7
“sub anno incarnationis Dominice millesimo quadringentesimo nonagesimo quarto indictione duodecima die autem lune septima aprilis”

Voor notaris Martinus de Oed de Kempen en de getuigen Johannes Loep, secretaris van de stad Geldern, en Johannes opten Ray, burger te Geldern, verschenen in het woonhuis van de laatstgenoemde Gherardus Custer, priester van het bisdom Keulen, en Goswinus Konnyck, vicaris van het altaar van de H. Swibertus in de parochiekerk van Walbeck, die als uitvoerders van het testament van Jacobus in ghen Voss, voorheen rector van genoemd altaar, dit testament opgesteld voor notaris Gherardus opten Gheer toonden. Blijkens dit testament vermaakte Jacobus in ghen Voss ten behoeve van een wekelijkse mis tien morgen land geheten die Honkamp in de parochie Straelen aan genoemd altaar. Het land werd blijkens een akte van de schepenen van Straelen, bezegeld door de schout Wolterus de Asselt, gehouden van de abdij Siegburg. Voorts heeft de testateur zijn huis vermaakt aan de weg naar Arcen en anderhalve morgen ten behoeve van een te stichten jaargetijde, dat met assistentie van de pastoor en de vicaris van het Onze-Lieve-Vrouwealtaar gehouden zal worden. De executeurs bepalen dat wanneer de altaren van Sint Jan de Doper, de apostelen Petrus en Paulus en dat van de H. Catharina gedoteerd worden en een residerend vicaris bezitten, ook deze vicarissen aan het jaargetijde zullen deelnemen.
40 1494 mei 25
“in het jahre unseres Herren tuysendtvierhondertvierundneuntzigh des sontaghs nahe die hogetijdt Pinxtagh”

De schepenen van Erkelenz verklaren dat Wimmer van Genaspen, hun medeschepen, en Beele overgedragen hebben ten behoeve van een wekelijkse mis op het Onze-Lieve-Vrouwealtaar in de parochiekerk bij de toren, een rente van tien Rijnse gulden of 4½ goudgulden ten laste van de stad Erkelenz. Meester Conrardt Venedey, hun zoon, zal deze rente innen en de mis lezen, zodra hij priester is, en na zijn dood de rector van het altaar.
41 Rome 1494 augustus 26 - 1495 augustus 25
Rome
“Datum Rome apud Sanctum Petrum sub sigillo officii pinarie 3 kalendas…pontificatus domini Alexandri pape 6 anno tertio”

Julianus, bisschop van Ostia, staat op verzoek van de parochianen van Swalmen toe dat priesters met een draagaltaar de mis opdragen op het altaar gewijd aan Maria en de heiligen Sebastianus, Antonius en Barbara, zolang dit altaar niet is gewijd.
42 1495 september 20
“in den jahr onss Heeren dusent vierhondertvijffundnegenthich op S. Matheiavent apostoli et evangeliste”

Henrick Schenck, bastaard, koster te Walbeck, en Neess Teissen, zijn echtgenote, verklaren dat zij ten behoeve van een wekelijkse mis hun woonhuis en omtrent dertig roeden land tegen de kamp van de Sint-Antoniusvicarie hebben gegeven, alsmede een rente van een malder rogge ten laste van de Broixkaitstadt te Niel. Ten behoeve van een tweede wekelijkse mis in de kerk te Walbeck hebben zij anderhalve morgen land gegeven aan Heilbicker pade. Ott Schenck van Nydeggen, ridder, heer te Walbeck, zal de priester voor deze twee missen voordragen.
Bezegelaars: de gemene schepenen van Walbeck.
43 1499 november 1
“in ’t jahr ons Heeren 1499 op Sint Merttensdagh in den wynter des h. confessors”

Johan van Dardt, richter te Walbeck, en Derick op Berickt, Jacop Derickx, Peter Holtappels en voorts de gemene schepenen te Walbeck verklaren dat Johan op Heide de oude, Johan, zijn zoon, en Nael op Heide, zijn echtgenote, hebben overgedragen aan de kerkmeesters te Walbeck ten behoeve van een wekelijkse mis voor het Sint-Annabeeld veertien morgen akkerland in het veld te Walbeck, te weten vier morgen in der Vloyt, twee morgen geheten den Geer, een morgen op Biessmanspaedt, een morgen aan de Hegge geheten die Heggenmorgen, zes morgen aan Smyetshey, anderhalve morgen aan de Huisssteegh geheten Sonssacker en 2½ morgen bij Smietzhey geheten Keyenberch.
Bezegelaars: de gemene schepenen van Walbeck.
44 1500 juni 10
“in den jaere der gebohrten ons Heren duysent vijffhondert op Sinte Barnabasavont des heyligen apostels”

Heynrich Krenen van Echt, pastoor te Loon, sticht in de parochiekerk te Echt vijf wekelijkse missen op het Sint-Silvesteraltaar, te weten op zondag, maandag, woensdag, vrijdag en zaterdag. Hij geeft daartoe een rente van twaalf Rijnse gulden ten laste van de stad Sittard en twee renten van twaalf respectievelijk zes Rijnse gulden ten laste van het kerspel Echt. Hij sticht voorts vier jaargetijden te houden door zes priesters op maandag na Echter gewijder kermis, op Sint-Silvesterdag, op maandag na gasthuiskermis en op maandag na Sacramentsdag, met assistentie van de koster en schoolmeester en tien jongens. Hij geeft daartoe een rente van zes postulaten bescheiden gulden ten laste van het kerspel Echt.
Medebezegelaars: de schepenen van Echt.
laatste wijziging 30-04-2024
441 beschreven archiefstukken
370 gedigitaliseerd
totaal 82.770 bestanden

Kenmerken

Datering:
1599-1797
Auteur:
G.H.A. Venner
Uitgave:
Inventarissenreeks RHCL, nr. 4. Maastricht, 2014
Inventaris:
Inventaris van het archief van het officialaat, de kerkelijke rechtbank van het eerste bisdom Roermond
Categorie:
laatste wijziging 30-04-2024
441 beschreven archiefstukken
370 gedigitaliseerd
totaal 82.770 bestanden