Uw zoekacties: Staten van het Overkwartier van Gelre, 1404-1794

01.001 Staten van het Overkwartier van Gelre, 1404-1794 ( Historisch Centrum Limburg, te Maastricht )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

01.001 Staten van het Overkwartier van Gelre, 1404-1794

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Bekijk gegevens Historisch Centrum Limburg, te Maastricht

Volledige inventaris in PDF

Hier kunt u de volledige inventaris in PDF raadplegen en gratis downloaden.

laatste wijziging 19-10-2022

1.491 beschreven archiefstukken

3 gedigitaliseerd

totaal 82 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Bekijk gegevens Historisch Centrum Limburg, te Maastricht

Inleiding

De Staten van het Overkwartier van Gelder

De geschiedenis van het archief

Verantwoording van de inventarisatie

Tips voor onderzoekers

Bijlage 1: Aantekeningen bij series en stukken uit het archief

Bijlage 2: adspirant-leden van de ridderschap die kwartierstaten hebben ingediend (inv. nr. 305)

laatste wijziging 19-10-2022

1.491 beschreven archiefstukken

3 gedigitaliseerd

totaal 82 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Bekijk gegevens Historisch Centrum Limburg, te Maastricht

Inventaris

Archief van de Staten van het Overkwartier

Toon details van deze beschrijving

Archieven van enige functionarissen

Toon details van deze beschrijving

Stukken waarvan het verband met een der archieven niet blijkt

Toon details van deze beschrijving

Handschriftencollectie van J.B. Syben

Toon details van deze beschrijving

Supplement

Toon details van deze beschrijving

laatste wijziging 19-10-2022

1.491 beschreven archiefstukken

3 gedigitaliseerd

totaal 82 bestanden

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Bekijk gegevens Historisch Centrum Limburg, te Maastricht

Regesten

1 1197
"Anno 1197"

Hendrik, hertog van Lotharingen, verklaart met de graaf van Gelder het volgende vredesverdrag gesloten te hebben. De kooplieden van Brabant zullen bevrijd zijn van de tol te Arnhem en de burgers van 's Hertogenbosch zullen bevrijd zijn van alle tollen in het land van de graaf.De burgers van Tiel zullen dezelfde rechten te Zuilichem en Driel hebben, welke zij ten tijde van keizer Frederik en Hendrik, graaf van Gelder, genoten. De graaf van Gelder zal aan de hertog zijn allodiaal goed te Oosterbeek in leen opdragen. De hertog zal van zijn mensen, die de stad Bommel binnenkomen, de bede, placita en het servitium hebben, tenzij hij dit aan de graaf overlaat. Tenslotte zullen de mannen van de graaf, die beneden de Geul wonen, vrij zijn van de tol te Tiel.
Borgen namens de graaf van Gelder: de graaf van Dalem, Ludolfus de Steinvorde, Henricus de Burkelo, Wilhelmus de Brunchorst, Engelbertus de Horne, Lambertus de Monte, Suerius de Wische, Giselbertus en Rutgerus de Bremet, * Waltherus Spirinck, Iwanus de Gokesfort, Ricolt de Huik, Gerardus de Lon, Henricus de Hertenvilde, Gerardus van Stralen, Godefridus Gunfort en zijn broer Renerus, Sibertus Suevus,Alardus de Drile, Tido Vastart, burggraaf van Zuilichem, Christianus de Arnhem,Goswinus de Berentrut,Pelegrinus de Sutvenen,Helmenicus Sellege, Renerus de Tigele,Theodoricus de Wighem, Theodoricus de Milne en Boidinus de Altena. Bekrachtigers namens de hertog: Wilhelmus, broer evan de hertog,Henricus de Cuyck, Waltherus de Grimbergis, Godefridus de Scoten,Arnodus de Diest,Jacobus de Calmont,Gisleberus de Tilborch,Boidinus de Altena,gerardus de Jacia,Henricus de Ascha,Leonius de A,Daniel en Arnoldus de Creynhem, Waltherus de Bierbais,Jacobus de Sumereffe, burggraaf van Brussel,Arnoldus en Wilhelmus de Walheim,Arnoldus de Wesemale, Arnoldus de Rochelaer,Wilhelmus Vulpes,Waltherus Alf,Gerardus en Henricus de Hildenberge en Henricus de Bautersum. Bezegelaars:de oorkonder en de graaf van Gelder

2 1224 juni 16
Trajectum
"Datum Trajecti anno millesimo ducentesimo vigesima quarto decima sexta julii" *

Gerard, graaf van Gelder, verklaart, dat hij met zijn echtgenote Margaretha en zijn zoon Otto aan zijn moeder Richardis, abdis in het Cisterciënzerklooster te Roermond, heeft overgedragen de kerk van de H. Maria te Roermond, die op zijn grond is gebouwd, met veertig eromheen gelegen bouwterreinen en drie bouwterreinen,die Hermanus cum Aura** erbij gevoegd heeft, voorts het patronaatsrecht en de tienden te Nieuwkerk, Aldekerk en Wetten.***
getuigen: Henricus de Monte, Waltherus de Eyle, Gerardus de Baersdonck en zijn broer Henricus, Gerardus de Roitheim, Arnoldus de Wachtendonck, Theodorus, voogd van Roermond, en Nicolaus, schrijver

3 1251 juli 31
Erbestein
"Datum Erbestein secunda kalendas augusti indictione nona anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesima primo, regni vero nostri anno tertio"

Willem, rooms-koning, verklaart, dat hij het Cisterciënzerklooster te Roermond, zijn bewoners en alle bezittingen, die het krachtens juiste titel bezit of zal verkrijgen, in zijn bescherming heeft genomen.

4 1268 september
"anno millesimo ducentesimo sexagesimo octavo mense septembri" .

Otto graaf van Gelder, verklaart, dat hij het Cisterciënzerkloosterte Roermond het patronaatsrecht van de parochiekerk aldaar heeft overgedragen, waarvan Theodoricus de Ruraemunda genaamd voogd met toestemming van zijn echtgenote Udelinde en zijn broer Godefridus afstand had gedaan aan hem, Otto, als leenheer ten behoeve van het klooster.
Getuigen: Reinaldus, zoon van de graaf, Gerardus de Batenburch, Johannes, heer te Cuyck, Arnoldus de Steine, Joannes de Gruusbeke, Sigerus de Broechhusen, ridders, Gerardus de Tigelen en Cuno, voorheen prior te Roermond

5 1293 april 14
" Datum anno Domini die et loco praedicto regni 20 " namelijk" anno 1293 in die beatorum Tiburicii et Valetiani martyrum" .

Adolf, rooms-koning, verklaart, dat op 14 april 1293 te Neurenberg op verzoek van Reinald, graaf van Gelder door gemeenschappelijk vonnis vastgesteld:
1) dat, wanneer een eiland ontstaat in de Rijn of in een andere rivier in het graafschap, de tol en het geleide in leen houdt van het rijk, dit eiland eerder behoort aan het rijk en de graaf, dan aan een andere heer, wiens gebied zich tot de oever uitstrekt. 2) dat niemand toegestaan is opnieuw een versterking in enig graafschap op te richten zonder toestemming van de graaf,
3) dat, wanneer twee partijen geschil hebben over de vraag, of alle bloedverwanten bij de verzoening, welke op een moord gevolgd is, wel verzoend zijn, degenen, die deze vraag bevestigen, hun mening met twee getuigen mogen bewijzen. 4) dat, wanneer een lid van het hof van enige heer in een van de steden van de graaf van Gelder door woorden of daden onrecht wordt aangedaan, dit vergrijp eerder door de graaf behoort te worden berecht dan door de schepenen ter plaatse, tenzij de graaf of zijn voorgangers op dit punt een concessie aan de burgers hebben gedaan, 5) dat, wanneer iemand een vesting in het Duitse rijk belegert,, deze op bevel van de koning het beleg zal moeten opbreken en zijn recht voor de koning vervolgen, tenzij het beleg krachtens vonnis plaats vindt, 6) dat in een geschil tussen een schuldenaar en een schuldeiser over de vraag, of de eerstgenoemde zijn schuld voldaan heeft, enkel de schuldenaar zijn mening mag bewijzen

6 1310 september 5
Spiers
"Datum Spirae nonis septembris anno Domini millesimo trecentesimo decimo regni vero nostri anno secundo".

Hendrik, rooms-koning, verklaart op verzoek van Reinald, graaf van Gelder, dat niemand in diens land voor het gerecht van zijn hof gedaagd kan worden noch terechtstaan behalve ten behoeve van hen, die klagen, dat hen door de graaf of zijn rechters het recht geweigerd wordt

7 1319 februari 22
"Gegeven ende geschreven in den jaere unseren Heeren als men schrivet duysent dryehondert ende negentyne op St. Petrusdaege alsoo alse hij wordt gesat oppen stuel".

Reinald, erfzoon van de graaf van Gelder, verklaart, dat hij beloofd heeft, dat hij en zijn erfgenamen aan Frederik van den Berghe, zijn nakomelingen en degenen, die in zijn gerechten wonen, geen bede zullen vragen. Medebezegelaars: Margaretha, gravin van Gelder, en Philippa en Isabella, dochters van de graaf van Gelder

8 1328 januari 6
Venlo
"Geschiet ende gegheivenn tot Venlo in 't jaer ons Heeren duysent dryhundert acht ende twintich op den derthienen dach".

Reinald, graaf van Gelder, verklaart bij deze aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Montfort en Erkelenz een landrecht gegeven te hebben.
Medebezegelaars: Margaretha, oudste gravin van Gelder, Sophia, gravin van Gelder, Philippa en Isabella, jonkvrouwen van Gelder, en de raden Wouter, heer te Keppell, Jan, heer van Bylant, en Ott van Haelt

9 1339 maart 19
Frankfurt
"Datum Francofurti die 19 martii anno millesimo trecentesimo nono".

Lodewijk IV, verklaart, dat hij in aanwezigheid van Hendrik, aartsbisschop van Mainz, Balduin, aartsbisschop van Trier, Jan, koning van Bohemen, Rudolf, Rijnpaltsgraaf en hertog van Beieren, Rudolf, hertog van Saksen en Lodewijk, markgraaf van Brandenburg, en van zijn eigen eerstgeboren zoon Reinald, graaf van Gelder, tot hertog heeft verheven. Verder verklaart hij vier ambtenaren te hebben aangesteld, wier ambt vererfbaar is, namelijk Jacobus van Myrlaer tot hofmeester, Everardus van Wylp tot maarschalk, Theodoricus van Lienden tot schenker en Guelmus van Broeckhuysen tot kamerling

10 1343 december 1
"Gegeven in 't jaer ons Heeren duysent dryehondert drye ende vertich des naehte daegs nae sinte Andriesdage des apostels".

Burgemeesters, schepenen en raden der steden Nijmegen, Gelder, Zutphen, Roermond, Arnhem, Emmerik, Tiel, Zaltbommel, Harderwijk, Doesburg, Goch, Doetinchem, Lochem, Venlo, Nieuwstadt, Gendt, Maasbommel, Wageningen, Elburg, Hattem, Erkelenz en Echt verklaren, dat zij beloofd hebben iedereen recht te laten geschieden volgens stadsrecht. Wanneer een van de steden wordt aangesproken, zodat de andere er schade door kunnen lijden, zal deze stad daarop niet reageren zonder voorafgaand overleg met de bovengenoemde steden

11 1362 december 13
"Gegeven in 't jaer ons Heren duysent driehondert twe ende tsestich op sunte Luciendach der jonckffrouwen ".

Eduard, hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart dat de burgers van Arnhem noch hun goederen in de Betuwe gepand kunnen worden, tenzij voor doodslag en andere zware misdrijven, en dat de inwoners van de Betuwe tegen hen in Arnhem onvertogen recht moeten zoeken

12 1364 augustus 30
Venlo
"Geschiet ende gegeven tot Venlo in 't jaer ons Heeren duysent dryehondert vier ende sestich des saterdaigs nae sinte Johannesdach Baptiste decollationis".

Eduard, hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart bij deze aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Montfort en Erkelenz een landrecht gegeven te hebben.
Medebezegelaars: De raden Johan van Moerse, Johan van Mirlaer, Johan van Broickhuisen, heer te Wickrath, en Sander van Vossum

13 1366 april 11
"Gegeven in 't jaer onss Heeren 1300 sesensestich des saterdaghs na dindach Paeeschen".

Eduard, hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart bij deze aan de burgemeesters, schepenen en raad van Roermond toegestaan te hebben, dat zij naar behoefte schat mogen heffen

14 1368 augustus 5.
"in 't jaer ons Heeren duysent dryhondert acht ende tsestich des saterdachs na sinte Petersdach ad vincula".

Willem van Druten, zoon van heer Nicolaes, ridders, en Werner van Puyfflick, scheidslieden namens Claes van Aefferden en de kinderen van Johan van Aefferden in het geschil van de laatsten met de abdis van Gräfental, geven hun mening over het geldende recht. Johan van Broichhuysen, heer te Wickrath, en Wolter van Isendoren, ridders, scheidslieden namens de abdis van Gräfental in het geschil van de laatste met de genoemde van Aefferdens, geven hun mening over het geldende recht. Johan van Moerse, overste scheidsman van de vier scheidslieden, doet uitspraak in het genoemde geschil, waarbij hij zich conformeert aan de mening van de scheidslieden van de abdis. Bezegelaar: Johan van Moerse

15 1368 augustus 9
"Gegeven in 't jaer ons Heeren duysent dryehondert acht ende tsestich op sinte Laurentiusavont".

Eduard hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart dat zijn zuster Isabella van Gelder, abdis van het klooster Gräfental enerzijds en Claes van Aefferden en de kinderen van Johan van Aefferden anderzijds tot beëindiging van hun geschil over een waard te Deest en aangrenzend land elk twee scheidslieden gekozen hebben te Weten Johan van Brouckhuysen, heer van Wickrath, en heer Wouter van Isendorn, ridder, en Willem van Drueten, zoon van heer Nicolaes, en Warner van Pufflick. De vier scheidslieden kozen voor het geval, dat zij niet tot overeenstemming zouden komen, heer Johan van Moerze tot overste scheidsman. Vervolgens geeft Eduard een vidimus van de uitspraak van Johan van Moerze van 5 augustus 1368

16 1370 juni 29
Roermond
"Gegeven in 't jaer ons Heeren dusent dryehondert ende zeventigh op sente Peters ende Pauwelsdach der heylige apostelen in onser stadt Ruremundt" .

Eduard, hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart, dat hij aan de kapel geheten Bethlehem te Roermond de tienden van Anstroyt, die vroeger van de Heiden waren, in het kerspel Vlodrop geschonken heeft onder voorwaarde, dat Werner van Swalmen als hospitaalridder in deze kapel de tienden van hem in leen zal houden evenals degenen, die na hem hospitaalridder zullen zijn.
Getuigen: Walraven van Valckenborgh, heer te Born en Sittard, Johan, heer te Wickrath, en Sander van Goshem

17 1374 december 21
Venlo
"Datum Venloe in 't jaer ons Heren dusent dryehondert vierentseventich op sint Thomasdach apostoli" .

Willem en Maria, hertog en Hertogin van Gulik en Gelder, graaf en gravin van Valkenburg, heer en vrouwe van Monschau, verklaren, dat zij ten behoeve van de ridders en knechten van het land van Kessel de akten bevestigd hebben, die de voorouders van de hertog en de hertogin gegeven hebben met betrekking tot de erftalen, de vrijheid en de heerlijkheid van het land van Kessel

18 1376 juli 25
"Anno a nativitate ejusdem millesimo trecentesimo septuagesimo sexto indictione quarta decima die vicesima quinta mensis julii" .

In aanwezigheid van notaris Joannes genoemd Colgart de Geldria en Joannes en Ricoldus, respectievelijk priors van de kartuizerkloosters te Keulen en Koblenz, schenken Wernerus de Swalmen, ridder, Berta de Gelenkirken, zijn echtgenote en Robinus de Swalmen kanunnik van het kapittel van Sint Servaas te Maastricht, aan het kartuizerklooster bij die Stege te Roermond, dat reeds gesticht is, geheel hun terrein, gedeeltelijk van gebouwen voorzien en omgeven door een muur, gelegen bij de Steghe met de kapel, het hospitaal, de poort en hun huis onder voorbehoud van het vruchtgebruik van het huis en de poort. De eveneens aanwezige Joannes de Wessem, rechter, en Gerardus Bake en Gerardus de Tegelen, schepenen van Roermond, verstrekken aangaande deze rechtshandeling een akte. Verder schenken zij de ouden hof te Swalmen. De eveneens aanwezige Christianus Breydel, rechter, Joannes de Wijngaarden, Conradus Godscalci de Assel, Henricus de Smyt en Gerardus Godenhoy, schepenen te Swalmen, verstrekken aangaande deze rechtshandeling een akte. Vervolgens schenken zij een eiland in de Maas bij Ool, de hen toekomende pachten en cijnzen op den Schroven genoemd den cleynen Swalmen en alle pachten en cijnsen, die men hen in de heerlijkheid Herten en Merum schuldig is. De eveneens aanwezige Arnoldus de Osen, rechter, en Gerardus Breydel en Gerardus Ghelensoen, schepenen te Herten, verstrekken aangaande deze rechtshandeling een akte. Tenslotte schenken Wernerus en Berta hun hoeve geheten then Hamme in de parochie Herkenbosch in het land van Wassenberg. De eveneens aanwezige Johannes genoemd Bonte, rechter, en Symon en Rolandus genoemd van Herkenbosch, verstrekken aangaande deze rechtshandeling een akte.
Bezegelaars: Werner van Swalmen en Robijn van Swalmen

19 1377 december 27
"Gegeven im jaer ons Heeren Jesu Christi doe men schreiff duysent dryhondert ende sevenenseventigh des drieten daegesnae dem heyligen Christdach".

Willem en Maria, hertog en hertogin van Gulik en Gelder, verklaren dat de goederen van de Munsterabdij te Roermond te weten het gebied, waarop het klooster staat, de huizen en inkomsten in de stad, de watermolen geheten het Ham, de visserij genoemd den Pallick, gelegen onder de schepenbank Roermond, het patronaatsrecht te Alde- en Nieuwkerk met de bijbehorende tienden, alles wat de abdij bezit in de voogdij Gelder, het patronaatsrecht te Wetten met de bijbehorende tienden, de hoeve genoemd Schepdonck, alles wat de abdij onder de schepenbank Gelder bezit,, het patronaatsrecht met de bijbehorende tienden te Venray en alles wat de abdij in het land van Kessel bezit, de hoeve in 't Ratgen onder de schepenbanken Montfort en Sint Odilienberg gelegen, de hoeve Obwijk het patronaatsrecht met de bijbehorende tienden te Echt, de hoeve te Berckel de hoeve genoemd in den Werth, alle gelegen onder de schepenbank Echt, voorzover zij aan rivieren grenzen, door aanslibbing toenemen en tegen afkalving door paalwerk tot in het midden van de stroom beschermd mogen worden. Vervolgens verklaren zij, dat deze goederen zonder betaling kap- en weiderechten hebben in de woeste gronden der respectievelijke plaatsen en dat deze goederen bevrijd zullen zijn van alle lasten

20 1379 februari 15
Caster
"die gegeven wart to Caster in den jaere ons Heeren duysent dryhondert neun und seventigh des neisten daegs nae sent Valencijnsdage" .

Willem en Maria, hertog en hertogin van Gulik en Gelder, verklaren, dat zij met toestemming van hun zoon, de hertog van Gelder en graaf van Zutphen, broeder Ricolt, rector en provisor van het kartuizerklooster Bethlehem te Roermond, beleend hebben met de tienden te Posterholt in het kerspel van Vlodrop ten behoeve van de kapel, zoals hertog Eduard deze tienden aan de kapel geschonken heeft

21 1380 juli 26
"Gegevenn in 't jaar ons Heeren dusent dryhundert ennde tachentich des anderen daegs nae sent Jacobsdach des heyligen apostels".

Willem van Gulik en Catharina van Holland, hertog en hertogin van Gelder, graaf en gravin van Zutphen, verklaren, dat zij aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Montfort en Erkelenz een landrecht gegeven hebben.
Medebezegelaars: De raden Hendrick van Steinbergen, proost te Zutphen, Sander van Vossem en Heinrich van Crieckenbeeck, ridders

22 1380
"Gegevenn in 't jaer ons Heerenn duysent dryehondert ind tachentich".

Willem en Maria, hertog en hertogin van Gulik en Gelder, verklaren, dat zij de akten bevestigd hebben, die wijlen hertog Eduard en hun zoon en dochter gegeven hebben aan de lieden van de landen van Kessel en Kriekenbeek aan beide zijden van de Maas gelegen betreffende hun rechten

23 1381 april 7
"Gegeven in den jaer ons Heeren duysent dryhondert een ende tachentigh opten heyligen Palmdagh".

Willem van Gulik, hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart dat, aangezien Henrick Schynck van Nydeggen, ridder, hem voor de tijd van vier jaren de helft van de bede en schat te Walbeck gegeven heeft, hij, Willem, gedurende deze tijd het dorp zal beschermen, zoals zijn eigen land en lieden. Voorts verklaart hij, dat hij verder geen recht heeft op de heerlijkheid Walbeck

24 1382 januari 30
"Gegeven in den jaer ons Heren duysent dryhondert tweeentachentigh op den donderdagh naer St. Pauwels conversione".

Wolf, graaf van Kleef, verklaart, dat hij aan Louff van Issem zijn goed op gen Bockholtt met het gerecht, renten en verdere toebehoren verkocht heeft en dat hij Louff met dit goed als een Zutphens leen beleend heeft

25 1394 januari 13
"Gegeven in 't jair ons Heeren dusent driehondert vier ende negentigh op aindagh van den heylighen dertiendaghe".

Willem, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart bepaald te hebben, dat de hof van zijn keukenmeester Elbert van Eyle Evertsoen opter Langendonck onder het gerecht van Pont voortaan vrij van schat en dienst zal zijn

26 1400 september 18
"Geschiett ende gegeven in 't jair ons Heeren duisent ende vierhondert des anderen daiges nae sinte Lambrechtzdach des heiligen martelaers".

Reinald van Gulik en Gelder, heer te Münstereifel, verklaart, dat hij bij deze aan de inwoners van het land van Kessel een landrecht heeft gegeven.
Medebezegelaars: de raden Johan Scheilart van Obbendorff, Godart van Goer en Reyner van Boerloe, ridders

27 1402 december 21
"Geschiet ende gegeven in 't jaer ons Heeren dusent vierhondert und twee des donredaechs op sente Thomasdaghs des heylighen apostels".

Reinald van Gulik, hertog van Gulik en Gelder, verklaart aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Montfort en Erkelenz een landrecht gegeven te hebben.
Medebezegelaars: Johan Schelart van Obbendorp en Goedert van Goer, ridder

28 1404 januari 31
"Gegeven in den jaere ons Heeren duysent vierhondert ende vier des neesten donredaegs na sent Pauwelsdach conversio".

Reinald van Gulik, hertog van Gulik en graaf van Zutphen, verklaart aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Monfort en Erkelenz een landrecht gegeven te hebben

29 1404 september 1
"Ghegeven in 't jair ons Heren als men screef dusent vierhondert ende viere op den iersten dach van septembri"

Heinryc van Reygersvliete, ridder en schout, schepenen en raad der stad Antwerpen verklaren na overeenkomst met de gezamenlijke steden van Gelderland en overleg met degenen, die daarover volmacht hadden namens het land van Brabant, een verordening gemaakt te hebben om de bezitters van lijfrenten op Gelderland, voornamelijk Antwerpenaren, te bewegen van de geboden mogelijkheid tot aflossing gebruik te maken.

30 1409 oktober 1
"die gegeven ind gescreven waert in den jaere ons Heeren duysent vierhondert ind negen des dinsdaechs op sinte Remeissdach des heiligen bischops".

Reinald, hertog van Gelder en graaf van Zutphen, verklaart, dat hij aan Engelbrecht van Oirsbeke, ridder, achthonderd Gelderse guldens schuldig is, welke Engelbrecht op bevel van de hertog aan Goossen Spede van Langenvelt betaald had, en dat hij derhalve Engelbrecht tot ambtman van Straelen heeft aangesteld

31 1410 januari 17
"Gegeven in 't jaer onss Herren 1400 en thiene op sent Anthoniusdach confessoris".

De hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutphen geeft de tollenaren van de land- en watertollen in Gulik en Gelder opdracht om de kooplieden en burgers van Erkelenz overeenkomstig hun speciale tolvoorrechten te behandelen

32 1410 feberuari 24
"Gegeven in dem jaer onses Hern duisent vierhondertt und thien des maenendags op sent Matheisdage des heiligen apostels".

Reinald, hertog van Gulik en Gelder en graaf van Zutphen, verklaart, dat hij alle rechten, die hij of zijn voorgangers aan de burgemeesters, schepenen, raad, burgers en andere ingezetenen van de stad Erkelenz verleend hebben, bekrachtigd heeft.
Medebezegelaars: Wilhelm Soen te Arkell en Johan van Loen, heer te Heinsberg en Lewenberg

33 1416 november 26
Aken
"Datum Aquisgrani anno Domini millesimo quadringentesimo sextodecimo vigesima sexta die novembris".

Sigismund, rooms-koning, verklaart, dat hij alle rechten van het kartuizerklooster te Roermond bevestigd heeft, dat hij het klooster, zijn bewoners en rechten in bescherming heeft genomen en van alle lasten heeft bevrijd

34 1418 mei 3
"Gegeven in 't jaer ons Heren dusent vyerhondert ende achtien up den dorden dach in meye".

Gisbert van Bronchorst, heer te Batenburg en Anholt, Johan van Bueren, Johan van Groesbeke, heer te Heumen en Malden, ridder Willem van Oy, ridder, Herberen van Lewen, ridder, Johan van Benthem, heer te Spaldorp, Herberen van Oy, heer te Balgoy, Johan van Ambe, Johan van Apelteren, zoon van heer Henric, Geryt van Oy, Aernt van Lyenen, Henrick van Marwick, Johan van Steenbergen, zoon van Gerit, Johan van Oy, heer te Ubbergen, Walraven van Benthem, de gebroeders Deric en Johan van Lent, de gebroeders Geryt en Johan van Rossem, Gijsbert van Galen, Herman van den Poll, de gebroeders Geryt en Deric van Steenbergen, Claes van Drueten, Aernt van Drueten de jonge, Geryt van Marwyck, de gebroeders Aernt, Geryt en Willem van der Lawick, de gebroeders Henric en Aernt in gen Nulant, de gebroeders Geryt, Ott en Gaedert van Boeningen, Willem Heuke, Willem Heuke de Jonge, de gebroeders Johan en Renalt die Ruter, de gebroeders Johan en Willem van Zandwick, Roeloff van den Have, Sander Pannenkoeck, Aernt van Drueten, zoon van Herman, Bernt Hackfort, Diric van Breler, Aernt Ganzenab en Henric die Ruter, knapen, burgemeesters, schepenen en raad der steden Nijmegen, Tiel, Zaltbommel, Grave, Maasbommel en Gendt verklaren overeengekomen te zijn met de ridders en knapen van het land van Gelder en het graafschap Zutphen, met de andere drie hoofdsteden en met alle kleine steden om 1) bijeen te blijven, 2) geen landsheer te aanvaarden, die de meerderheid der ridders en knapen, de vier hoofdsteden en de meerderheid der kleine steden niet wensen, 3) wanneer aan de rechten van de ridderschap, burgers en ingezetenen der steden tekort wordt gedaan, weer samen te komen en het euvel te bestrijden, 4) de landsheer te steunen tegen degene, die zijn landsheerlijk gezag wil aantasten

35 1419 oktober 25
"Gegeven in den jaren onss Heren dusent vierhondert ende negenthien des gudesdaigs na sente Severijnsdaige episcopi".

Maria, hertogin van Gulik en Gelder en gravin van Zutphen, Johan Schelart van Obbendorp, Willem, heer te Sinzich, Werner van Palant, heer te Breidenbempt, Andries van Leyffingen, heer te Zievel, Goiswijn Brent van Vernich, Wilhelm van Vlatten, Godart van den Bongart, ridder, en Wynant van Roir, knape, verklaren in het bijleggen van het geschil tussen de hertog enerzijds en de ridders, knechten en steden van het land van Gelder en het graafschap Zutphen anderzijds vastgesteld te hebben, dat 1) de hertog niemand kwalijk gezind zal zijn wegens het aangegane verbond 2) dat hij geen sloten, steden of landen zal vervreemden zonder toestemming van de meerderheid van de vijf ridders uit elk kwartier, twee afgevaardigden uit elke hoofdstad en tien raden uit het land van Gulik, 3) dat de hertog ieder leen-, land- en stadsrecht zal laten geschieden en ieder zijn recht te land en te water krachtens privileges en oude gewoonten zal laten genieten

36 1423 juli 8
Nymegen
"Gegeven ende geschiet in onsser stat tot Nymegen voirsseyt in den jaren onss Heren dusent vierhondert drye ende twintich des donredaigs na Onsser Liever Vrouwendage visitationis dat was opten achten dach in den maent van julio".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart de rechten van Roermond bevestigd te hebben evenals het verbond door deze stad met de ridderschap en steden van het land van Gelder en het graafschap Zutphen aangegaan. Voorts verklaart hij, dat hij zijn vader Johan, heer te Egmond en IJsselstein, voor dertien jaar tot ruwaard heeft aangesteld en dat deze noch hij landsaangelegenheden zullen regelen dan in overleg met een raad van zestien leden, vier uit elk kwartier, en dat hij niet zal trouwen, oorlog voeren of landen, steden, sloten of renten verkopen of verpanden zonder goedvinden van de meerderheid der ridderschap en de vier hoofdsteden

37 1423 juli 24
"Gegeven in 't jaere ons Heeren duysent vierhondert dryentwintich op den vierentwintichsten dach in julio".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, en Adolf, hertog van Kleef en graaf van Mark, verklaren, dat tussen hen en de steden, sloten en onderzaten van beider landen een verdrag is gesloten, dat elke opvolgende landsheer zal bekrachtigen alvorens hij door de steden ingehuldigd wordt, luidende: 1) men zal elkaars steden, versterkingen en landen niet benadelen, 2) geschillen over onroerend goed zal men voeren voor de gerechten, waar deze gelegen zijn; geschillen over vorderingen zal men voeren voor het gerecht van de woonplaats der schuldenaar en men zal onvertogen recht laten geschieden, 3) beide partijen zullen elkaar in een eventuele oorlog bijstaan behalve in een oorlog tegen het heilige Roomse rijk en Johan, hertog van Brabant en Limburg, niet in een oorlog tussen de hertog van Kleef en hertog Johan van Beieren en evenmin tussen de hertog van Gelder en de bisschop van Keulen, 4) Arnold zal ervoor zorgen, dat zijn zoon Johan deze akte bekrachtigt.
Medebezegelaars: De raden en vrienden van de hertog van Gelder namelijk Johan, heer te Egmond, vader van de hertog, Johan, heer te Culemborg, Derich, heer te Wische, Johan, heer te Waardenburg, Gijsbert van Mekeren, overste rentmeester, en Gijsbert Pyeck. Namens de hertog van Kleef: Wessel, proost te Wisschel, Willem van Rees, Arndt van Ressen, ridder, Peeter van Culenborch, Geerlach van Voschem, Elbert van Alpen, Henrick Schenck van Nydeeghen en de steden Nijmegen, Roermond, Zutphen, Arnhem, Gelder, Goch, Venlo, Erkelenz, Grave, Bommel, Tiel, Wageningen, Harderwijk, Elburg, Hattem, Doesburg, Doetinchem, Lochem en Groenlo en voorts Kleef, Wesel, Emmerik, Kalkar, Rees, Uedem, Sonsbeck, Griet, Huissen, Kranenburg, Büderich, Orsoy, Dinslaken, Holten, Schermbeck en Griethausen

38 1423 september 28
"in den jaeren ons Heerenn duysent vierhondert dryentwintich op sint Michielsavent".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Montfort en Erkelenz een landrecht gegeven te hebben

39 1423 oktober 14
"Gegeven in den jare ons Herren dusent vierhondert dryentwintich des donnerstaigs na sente Victorsdage".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart, dat hij de stad, burgers en ambt Erkelenz niet meer zal verpanden of van Gelder afscheiden. Er zal geen ambtman worden aangesteld, die niet gegoed is in Gelder. Voorts verklaart hij, dat hij de burgers vrijdom van de tol te Rickelrath en Brüggen heeft verleend

40 1423
"Datum transactumque anno a Christo nata millesimo supra quadringentesimum vigesimo tertio".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart de rechten van Nijmegen bevestigd te hebben evenals het verbond door deze stad met de ridderschap en de steden van het hertogdom Gelder en graafschap Zutphen aangegaan. Voorts verklaart hij, dat hij zijn vader Johan van Egmond voor dertien jaar tot ruwaard heeft aangesteld en dat deze noch hij landsaangelegenheden zullen regelen dan in overleg met een raad van zestien edelen, vier uit elk kwartier, en dat hij niet zal trouwen, oorlog voeren of landen, steden, sloten of renten verkopen of verpanden zonder goedvinden van de meerderheid der ridderschap en de vier hoofdsteden

41 1428 december 11
"Gegeven in 't jaer unsers Heerens duysent vierhondert achtentwintich des saterdachs nae Onse Lieve Vrouwendach conceptionis".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart, dat hij aan de burgemeesters, schepenen en ingezetenen der stad Straelen en het bijbehorende land stadsrecht gegeven heeft met dezelfde privileges, die Goch en Gelder hebben onder voorbehoud van de water- en landtol. Voorts verklaart hij, dat hij een donderdagse weekmarkt en twee jaarmarkten namelijk op Allerzielendag en op de zondag Oculi heeft ingesteld

42 1431 juli 24
Neurenberg
"Datum Nurenbergh anno a nativitate millesimo quadringentesimo trigesimo primo proximo die martis ante festum sanctae Mariae Magdalenae".

Sigismund, rooms-koning, verklaart, dat de te Neurenberg verzamelde vorsten in het geschil tussen Adolf, graaf van Gulik, en Arnold van Egmond over de erfopvolging in het hertogdom Gelder en graafschap Zutphen bij vonnis hebben bepaald, dat de aanspraak van de eerstgenoemde terecht is en dat over de tweede de rijksban moet worden uitgesproken

43 1432 mei 22
"Gegeven in den jaer ons Her duysent vierhundert twee ind derttich des neesten donredaeges nae den sondach Cantate".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart, dat de burgemeesters, schepenen, raad en gemene burgers van Venlo voortaan net zoals de hoofdstad Roermond tolvrijdom op alle land- en watertollen in zijn landden, met name op de tol te Oyen, zullen genieten

44 1434 december 31
"Gegeven in den jaer ons Heren duysent vierhondert vier ende dartich op des nyen jairsavont".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart, dat, aangezien Willem van Gulick, bastaard, geheten van Wachtendonck en Harman van Batenborch, zijn echtgenote, afstand hebben gedaan van het slot, stad en land van Wachtendonk, hij aan hen heeft overgedragen de tienden in het ambt Putten en Nijkerk namelijk 's-Grevenmede, Neckervelde, Venteler en Stenler, Hardenbergh en Vurmeden, de oude tiende te Holk, Bonsschoten en te Erentel waarts Dyremer tiende, Hell, Luxhalle, Hinxler-, Lorteler- en Dasser-, de oude tiende te Arck in het Steenler veld geheten Hoogevelt, de nieuwe tiende van te Holk, Bonschaten en te Nijkerk waarts, Slichterhorster broek, Bonoytstiende van den Veen, Mulderbrinck, Schaepvoert, Veltacker, Aler en Calvergoer, de tiende van Huenen, de smal- en vlastienden in het genoemde ambt, de accijnsen te Garderen, Kootwijk, Elspeet en Voorthuizen en vijfenzeventig ponden uit de accijnsen van Barneveld.
Medebezegelaars: Willem van Egmond, broer van de hertog, het merendeel van de raad van zestien te weten Johan, heer te Culemborg en ter Leck, Henrick, heer te Wisch, Henric van Middachten, ridder, Rutger van Vlodrop, Reyner van Zallar, Peter van Steenbergen van Nyenbeke, knapen, de steden Nijmegen, Roermond, Zutphen, Arnhem, voorts Gelis in gen Nuwelant en Ude Talholt

45 1436 april 19
"Gegeven in 't jaer ons Heeren 1436 des donredaechs nae beloocken Paesschen".

Ott, heer te Bronkhorst en Borculo, Willem, heer te Bergh en Bylandt, Hendrick, heer te Wisch, Jan, heer te Gemen, Frederick van Rechteren, heer te Voorst, te Keppel en te Asperen, Dirick van Peters(hem), heer te Haren en Bicht, ridder, Willem van Rees, ridder, Willem van Rees, zoon van de voorgenoemde Willem van Rees, Seyne van Dort, Geret en Jacob van Hackfoorden, Johan van Middachten, Dirk van Keppel van Weerwold, Jacob van Heeckeren, Dirck Momme van Kelle, Willem van Baecke, Gijsbert van Brouckhuysen, Palick van Enckhuysen, Gerit Momme van Kelle, Herman van Keppel, Goddert Cloecke, Willem van Rederloo, Gerit van Liecken*, Frederick van Steenre, Dirck van Baer, Gerit van der Vorst, Frederick van Bake, Hendrick van der Hovelwijck, Steven van Kervenhem, Willem Lansinck, Matheus van Waldenborch, knapen, burgemeesters, schepenen en raad der steden Zutphen, Doesburg, Doetinchem, Lochem en Groenlo verklaren, dat zij gezworen hebben de bepalingen na te komen, die ook staan in een akte, die aan de hertog ter bezegeling is voorgelegd

46 1452 september 8
"Gegeven in 't jaere ons Heeren duysent vierhondert tweeenvijftich op Onser Lieven Vrouwendach nativitatis".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen verklaart, dat hij aan Johan van Arendale, heer te Well, raad en maarschalk, het kasteel en de stad Gelder, met het land, drostambt en voogdambt, dat daarbij hoort, verpand heeft, omdat deze laatste elfhonderd overlandse keurvorsten Rijnse guldens voorgeschoten heeft ter aflossing van een schuld aan Griet van Ooefft, weduwe van Elbert van Eyle, in zijn leven drost te Gelder

47 1455 oktober 28
"In den jaer ons Heeren duysent vierhundert vijff ende vijftich op sint Simon und Judedach".

Arnold, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart, dat nu het ambt van ambtman van Straelen is toegevallen aan Johan van Hemberch, ridder, en Engelbrecht van Brempt, hij met Engelbrecht van Brempt is overeengekomen, dat de laatstgenoemde de helft van het ambtmanschap voor ten hoogste driehonderd Rijnse guldens kan inlossen

48 1466 januari 13
"Gegeven in den jaere ons Heeren dusent vierhondert sess ind tsestich op sinte Ponnenavent".

Adolf, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart aan de inwoners van het land stroomopwaarts van de Niers aan beide zijden van de Maas gelegen met uitzondering van het land van Montfort en Erkelenz een landrecht gegeven te hebben

49 1467 augustus 6
"in den jaer ons Heren duysent vierhondert seven ende sestigh des donnerstaghs post Stephan inventionis".

Adolf, hertog van gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart op verzoek van Johan van Holtmolen, dat uit de leenregisters blijkt, dat Johan door de vorige hertog beleend is met de heerlijkheid Tegelen en het goed Holtmeulen met hun toebehoren en dat ook diens vader Ott van Holtmolen in 1402 net deze goederen werd beleend, zoals blijkt uit een aantekening in het leenregister, waarvan hij een afschrift geeft

50 1471 juni 27
"Gegeven in 't jaer ons Heeren duysent vierhondert ein ende seventich des neisten donnersdagen nae sente Johan Baptistadach tot midsomer".

Gijsbert van Bronckhorst, heer te Batenburg en te Hartholt, Hendrick van Bylandt, ridder, afgevaardigden van het kwartier van Nijmegen, burgemeester, schepenen en raad der stad Nijmegen, mede namens Tiel, Zaltbommel, Buren, Gendt en Maasbommel, Gijsbert heer te Bronkhorst en Borculo, Oswalt, heer te Bergh, afgevaardigden van het kwartier van Zutphen, burgemeester, schepenen en raad der stad Zutphen mede namens Doesburg, Doetinchem, Lochem en Groenlo, Gijsbert van Wisch en Wynant van Arnhem, ridder, heer te Leembeck, afgevaardigden van het kwartier van Arnhem, burgemeester, schepenen en raad der stad Arnhem mede namens Harderwijk, Wageningen, Hattem en Elburg, verklaren, dat, wanneer iemand in strijd met het leen-, stad- of dijkrecht wordt lastig gevallen de drie hoofdsteden gezamenlijk, indien nodig met bijstand van de afgevaardigden van bannerheren en ridderschap, stappen zullen doen om aan het onrecht een einde te maken. Wanneer de landsheer op andere dan gewone wijze schatting int, zullen zij niet met de landsheer samenwerken, voordat de ongewone inningswijze is afgeschaft en aan de benadeelde de schade is vergoed

51 1477 augustus 7
"Gegeven in den jair ons Heren dusent vyerhondert seven ende seventich des donresdaiges na sente Petersdag ad vincula".

Johan van Arendaill, heer te Well, ridder, verklaart, dat vorstin juffrouw Katherijn, dochter van Gelder en Gulik en het graafschap Zutphen namens Adolf, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, hem een gedeelte van drieëntwintighonderd Rijnse guldens heeft betaald en de rest in termijnen zal betalen ter aflossing van het drostambt Gelder, dat hij in pand heeft

52 1482 april 24
"Gegeven in 't jair ons Heeren duysent vierhondert tweeentachentich des neesten daighs nae sent Georgiusdach martiris".

Arnolt Neutkens, richter, Heyrick Kellener en Johan Hillen de jonge, schepenen te Roermond, verklaren, dat Johannes Loickmans met toestemming van Lysen zijn echtgenote overgedragen heeft aan Reyner van der Locht en Catharijnen, zijn echtgenote, een grondrente van een enkele Rijnse gulden ten laste van zijn huis met twee kamers tegenover het Munster, welk huis Lysen uit de erfenis van Heynrick Mertijns, haar moeder, ten deel is gevallen

53 1492 mei 11
"Geschiet ind gegeven in den jaeren ons Heeren dusent vierhondert twee ind negentich op fridage na den sondage Misericordia domini".

Thijs van Reide, schout te Wachtendonk, Jenken Thegijves, Nyeles opter Horst en de overige laten van het gerecht Geisseren in het land van Wachtendonk, verklaren, dat Gertruyt van Schevick overgedragen heeft aan Johan van Drypt de heerlijkheid en het goed Pellant* en de hof te Glynssum met de erbij behorende renten, tienden, cijnzen en laten. Gertruyt had deze goederen verworven door middel van gerechtelijk beslag ten nadele van Henrick, heer te Gemen en Wevelinghoven

54 1492 mei 15
"Gegeven in den jaeren ons Heeren dusent vierhondert twee ind tnegentich op dinsdach na den sondage Jubilate".

Evert van Schueren, ridder, drost te Wachtendonk, en Thijs van Reyde, schout te Wachtendonk, geven een vidimus van de akte van 11 mei 1492, waarbij Gertruyt van Schevick de heerlijkheid en het goed Pellant en de hof te Glynssum aan Johan van Drypt overdraagt

55 1493 juli 15
"Gegeven in 't jair onss Heren dusent vierhondert drye ende tnegentich des mannendaiges na sente Margrietendach".

Karel, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart de akten bezegeld door de hertogen Arnold en Adolf en zijn tante Catharina inzake pandschappen te erkennen, ieder land-, leen-, laat- en dijkrecht te laten geschieden en geen sloten, steden of versterkingen te verpanden of vervreemden zonder toestemming van de bannerheren en gedeputeerden van het Overkwartier.
Medebezegelaars: Reyner, heer te Broekhuizen, Evert van Wilp, ridder, Willem van Ghent en de stad Roermond

01.001 Staten van het Overkwartier van Gelre, 1404-1794

Regesten

Delen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Bekijk gegevens Historisch Centrum Limburg, te Maastricht

1493 juli 15
"Gegeven in 't jair onss Heren dusent vierhondert drye ende tnegentich des mannendaiges na sente Margrietendach".

Karel, hertog van Gelder en Gulik en graaf van Zutphen, verklaart de akten bezegeld door de hertogen Arnold en Adolf en zijn tante Catharina inzake pandschappen te erkennen, ieder land-, leen-, laat- en dijkrecht te laten geschieden en geen sloten, steden of versterkingen te verpanden of vervreemden zonder toestemming van de bannerheren en gedeputeerden van het Overkwartier.
Medebezegelaars: Reyner, heer te Broekhuizen, Evert van Wilp, ridder, Willem van Ghent en de stad Roermond

1493 juli 15

Notabene:

Origineel op perkament, inv. nr. 480, met de beschadigde zegels van de hertog en Evert van Wilp. De overige zegels zijn verdwenen. Voorts zeventiende eeuws afschrift op papier, inv. nrs. 1073 en 1338. De akte is afgedrukt in: Janssen de Limpens, Rechtsbronnen, p. 431-432

Zie ook: