Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 15-05-2024
13.415 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
3. Rechten en bezittingen
3.1. Rechtstitels en privileges vanwege het Heilig Roomse Rijk
N.B. Hier zijn de rechtstitels en privileges opgenomen die als bepalend voor het vorstendom Gelre op te vatten zijn. Dat deze stukken al vroeg door het vorstelijk bestuur als zodanig werden beschouwd, blijkt uit hun min of meer collectieve afzondering uit het hertogelijk archief tijdens de Gelders-Gulikse personele unie (1379-1423).
3.2. Overige rechtstitels
3.2.1. Algemeen
N.B. Registers van stukken betreffende domeinbeheer zijn aangelegd ten behoeve van acties tot krijgen van inzicht in de staat van het domein en opsporen en herwinnen van verduisterde domeingoederen. In 1519 raamt hertog Karel de waarde der verpande domeinen per 1465 op 464.500 goudgulden; de actueel uitstaande schuldenlast op 100.000 goudgulden en stelt de kosten van hofhouding en regering op 35-36.000 goudgulden, met de opmerking dat ondanks de omstandigheden sedert 1492 meer is gelost dan bezwaard. De ontvangsten uit de domeinen dekken nauwelijks een kwartaal van de benodigde uitgaven, daarom voorstel aan de Staten 12 jaar 60.000 goudgulden toe te staan, uit schatting, accijnzen en vermogensheffing (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 2, 954).
Behalve ca. 1493/1494 (zie de inv.nrs. hieronder) moeten er ook later ten tijde van hertog Karel acties tot domeinherwinning zijn geweest. In 1527 en 1529 is een aanschrijving gedaan aan de ambtlieden van Overbetuwe en Maas en Waal om de bezitters van (voormalige) domeingoederen te gelasten hun rechtstitels op straffe van verbeurdverklaring te tonen (blijkens aantekening in GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 400, fo. 1vo; de betreffende stukken in de hand van Ghijsbertus Roover, “thans” (=1551) kanunnik te Zaltbommel, zijn ter charterkamer door de landrentmeester (in 1551) gevonden; zie ook inv.nr. 2608, deels in inv.nr. 2271 overgenomen).
Na 1538 zijn er weer zulke acties ondernomen (zie inv.nrs. 2267, 2273 en 2608).
2256 Akte waarbij hertog Karel alle door hem sedert zijn terugkeer in Gelre ten laste der domeinen gedane schenkingen in beginsel herroept, en landrentmeester en rekenmeesters opdraagt, de rechtstitels te onderzoeken van iedereen die recht op domeingoederen of -inkomsten pretendeert, 1493.06.15. 1 charter
N.B. Afschrift: inv.nr. 5096 fo. 99vo-101vo. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, 70. Zie Van Gent, Landdagen, nr. 649. Het is dus aan te nemen, dat de hierna volgende leggers uit dit bevel voortkomen. i
Registers betreffende de domeinen in de afzonderlijke kwartieren, ca. 1495.
N.B. De registers lijken ondanks veel verschillen bij elkaar te horen en als voorstadia of gegevensverzamelingen voor het samenvattende register (inv.nr. 2257) te beschouwen te zijn. Zo is het handschrift van de betiteling en van de rubrieken in de registers 2259, 2260, 2262 en 2263 gelijk. Zie ook de veelvuldige waarmerking van stukken door Johan Fischer, bijv. inv.nr. 2259, fo. 147 en 196.
2257 Register houdende a) overzicht van de domeinen in de vier kwartieren, met vermelding van bezwaringen, pandhouders, beambten en opbrengsten (fo. 1-43); b) memorie en overzicht betreffende hertog Karels uitgaven en zijn inkomsten uit domeinen, pondschattingen en andere heffingen sedert zijn terugkeer in 1492, opgesteld door de hertogelijke rekenmeesters (fo. 49-82), ca. 1495 1 band
N.B. Voor achtergrond: Meij, Geschiedenis van Gelderland, 19-20. Blijkens een inliggend stuk was dit register begin 17e eeuw nog in gebruik. Afschrift: GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 7305. i
2258 Overzicht van de aan de heren van Egmond verpande en geschonken domeingoederen op de Veluwe en in de Neder- en Overbetuwe, ca. 1490 1 katern
N.B. Datering: na 1484; Frederik van Egmond is heer van IJsselstein; dus voor 1492 (verheffing tot graaf van Buren). i
2259 Akten en aantekeningen betreffende verpanding en bezwaring van domeinen in het kwartier van Nijmegen, voorafgegaan door overzicht van de domeinen in het ambt Overbetuwe, 1350-ca. 1500 en ca. 1390. Afschriften van akten 1 band
N.B. Met inhoudsopgave op fo. 7-54vo door I.A. Nijhoff. De akten en aantekeningen zijn gespecificeerd in onderstaande regesten, met uitzondering van het overzicht van de domeinen in Overbetuwe . i
2260 Akten en aantekeningen betreffende de verpanding van domeinen in het kwartier van Zutphen en in Salland, 1366, 1420-1506. Afschriften, deels authentiek 1 band en 1 omslag
N.B. Met inhoudsopgave door I.A. Nijhoff. De akten en aantekeningen zijn gespecificeerd in onderstaande regesten, voor zover de akten niet in origineel in dit archief zijn overgeleverd. In dat geval is dat bij het origineel vermeld. i
2261 Akten betreffende de bediening en bezwaring van richter- en schoutambten in het landdrostambt Zutphen, 1463-1493. Afschriften 1 katern
N.B. Aanzet voor een register, aangelegd in 1493 (zie p. 1) en in verband te brengen met het voorgaande inv.nr., waarin deze akten niet voorkomen: vgl. de aantekening fo. 1 met de aantekeningen betreffende handelingen van landrentmeester en rekenmeesters met betrekking tot de herwinning van domeinen uit 1493 in dat register, met name fo. 35. De akten zijn gespecificeerd in onderstaande regesten. i
2262 Overzicht van de verpande ambten en domeingoederen op de Veluwe, met aantekening van de pandhouders, pandsommen en jaarlijkse opbrengsten (fo. 3-18); afschriften van akten en aantekeningen betreffende deze verpandingen over 1356-1493, (fo. 19-81); met een los inliggend, gelijktijdig overzicht van de verpande en bezwaarde ambten en domeinen, en twee losse afschriften, ca. 1495 1 band en 1 omslag
N.B. Met een inhoudsopgave door I.A.Nijhoff. Zie ook inv.nr. 2268. Voorin en fo. 5-19 staat van verpande goederen en ambten en panders. De akten zijn gespecificeerd in onderstaande regesten, voorzover de akten niet in origineel in dit archief zijn overgeleverd. i
2262.01-0001 Hertog Arnold bevestigt de privileges van de stad Arnhem alsmede het verbond door hem aangegaan met ridders en steden.
2262.01-0002 Hertog Arnold verpandt Ernst Casijnsz. van Oldenbarnevelt het keurmeesterambt van zijn horige, eigen, keurmedige en andere lieden op de Veluwe, losbaar met de 180 Rijnsgulden die deze aan zijn voorganger Arnt Borre heeft betaald.
2262.01-0003 Hertog Arnold stelt Engelbert Dageraet, burger te Zutphen, voor 2400 Rijnsgulden in het bezit van de door deze van Hendrik van Brienen geloste tienden en tynsen.
2262.01-0004 Hertog Reinald verpandt Herbert Kuecken, burger van Harderwijk 100 mud haver jaarlijks uit de nieuwe tiend te Harderwijk, losbaar met 561,5 Arnhemse Rijnsgulden, zijnde het aan hem verschuldigde bedrag.
2262.01-0005 Hertog Arnold verpandt de stad Harderwijk de land- en watertol aldaar, losbaar met 600 Rijnsgulden en met hetgeen hij krachtens de pandbrief van 2 januari 1433 nog verschuldigd is, geeft daarnaast de stad in erfelijk bezit de smaltienden en accijnzen binnen de stadsvrijheid, die wordt bepaald conform daarvan bestaande brieven en hij doet afstand van aanspraken die hij ten aanzien van de stad mocht hebben, al zal hij de burgers die tegen hem hebben misdreven vervolgen.
2262.01-0006 Hertog Reinoud IV verpandt de stad Harderwijk de gruit aldaar, losbaar met 2800 Rijnsgulden.
2262.01-0007 Hertog Arnold bevestigt de verpanding van de gruit te Harderwijk en erkent dat burgemeesters, schepenen en raad van die stad hem 200 Rijnsgulden daarop hebben geleend en bovendien 100 Rijnsgulden, waarvoor hij, met toestemming van Arnold van Ghoor, pandhouder van zijn gulden en renten, de stad de nieuwe tienden van de Oostermeente verpandt, mits zij hiervan jaarlijks aan Herbert Koick 100 mud haver leveren, die aan deze door hertog Reinoud IV van die tienden waren verpand, maar met recht tot lossing daarvan.
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
3. Rechten en bezittingen
3.2. Overige rechtstitels
3.2.1. Algemeen
N.B. Registers van stukken betreffende domeinbeheer zijn aangelegd ten behoeve van acties tot krijgen van inzicht in de staat van het domein en opsporen en herwinnen van verduisterde domeingoederen. In 1519 raamt hertog Karel de waarde der verpande domeinen per 1465 op 464.500 goudgulden; de actueel uitstaande schuldenlast op 100.000 goudgulden en stelt de kosten van hofhouding en regering op 35-36.000 goudgulden, met de opmerking dat ondanks de omstandigheden sedert 1492 meer is gelost dan bezwaard. De ontvangsten uit de domeinen dekken nauwelijks een kwartaal van de benodigde uitgaven, daarom voorstel aan de Staten 12 jaar 60.000 goudgulden toe te staan, uit schatting, accijnzen en vermogensheffing (vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 2, 954).
Behalve ca. 1493/1494 (zie de inv.nrs. hieronder) moeten er ook later ten tijde van hertog Karel acties tot domeinherwinning zijn geweest. In 1527 en 1529 is een aanschrijving gedaan aan de ambtlieden van Overbetuwe en Maas en Waal om de bezitters van (voormalige) domeingoederen te gelasten hun rechtstitels op straffe van verbeurdverklaring te tonen (blijkens aantekening in GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 400, fo. 1vo; de betreffende stukken in de hand van Ghijsbertus Roover, “thans” (=1551) kanunnik te Zaltbommel, zijn ter charterkamer door de landrentmeester (in 1551) gevonden; zie ook inv.nr. 2608, deels in inv.nr. 2271 overgenomen).
Na 1538 zijn er weer zulke acties ondernomen (zie inv.nrs. 2267, 2273 en 2608).

Registers betreffende de domeinen in de afzonderlijke kwartieren, ca. 1495.
N.B. De registers lijken ondanks veel verschillen bij elkaar te horen en als voorstadia of gegevensverzamelingen voor het samenvattende register (inv.nr. 2257) te beschouwen te zijn. Zo is het handschrift van de betiteling en van de rubrieken in de registers 2259, 2260, 2262 en 2263 gelijk. Zie ook de veelvuldige waarmerking van stukken door Johan Fischer, bijv. inv.nr. 2259, fo. 147 en 196.
2262 Overzicht van de verpande ambten en domeingoederen op de Veluwe, met aantekening van de pandhouders, pandsommen en jaarlijkse opbrengsten (fo. 3-18); afschriften van akten en aantekeningen betreffende deze verpandingen over 1356-1493, (fo. 19-81); met een los inliggend, gelijktijdig overzicht van de verpande en bezwaarde ambten en domeinen, en twee losse afschriften, ca. 1495 1 band en 1 omslag
N.B. Met een inhoudsopgave door I.A.Nijhoff. Zie ook inv.nr. 2268. Voorin en fo. 5-19 staat van verpande goederen en ambten en panders. De akten zijn gespecificeerd in onderstaande regesten, voorzover de akten niet in origineel in dit archief zijn overgeleverd.
2262.01-0007
Hertog Arnold bevestigt de verpanding van de gruit te Harderwijk en erkent dat burgemeesters, schepenen en raad van die stad hem 200 Rijnsgulden daarop hebben geleend en bovendien 100 Rijnsgulden, waarvoor hij, met toestemming van Arnold van Ghoor, pandhouder van zijn gulden en renten, de stad de nieuwe tienden van de Oostermeente verpandt, mits zij hiervan jaarlijks aan Herbert Koick 100 mud haver leveren, die aan deze door hertog Reinoud IV van die tienden waren verpand, maar met recht tot lossing daarvan.
Datering:
1444 oktober 10
NB:
Afschrift: inv.nr. 2262 fo. 30vo-31vo. Origineel: Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe, 5001 Stadsbestuur Harderwijk, inv.,nr. 501 (regest 242). Druk: Kronijk HG 1859, 310; regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 220.
Toegangsnummer:
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 09-02-2024
2262.01-0008 Hertog Arnold verklaart de stad Harderwijk 1300 Rijnsgulden schuldig te zijn voor de diensten gedaan in het beleg van Buren en nog verder te doen en geeft daarvoor tolvrijheid te water en te land, totdat de schuld zal zijn afbetaald.
2262.01-0009 Hertog Adolf verpandt de stad Harderwijk de tiende van Alden Nunspeet westwaarts en de smaltiende en de accijnzen in het land van Ermelo, dit tot zekere betaling van 75 Rijnsgulden per jaar, losbaar met 1500 Rijnsgulden, zijnde het bedrag door de stad uitgegeven om hem tegen (Johan I), hertog van Kleef en (Willem), heer van Egmond te steunen.
2262.01-0010 Hertog Willem I geeft het windrecht van de windmolen te Barneveld, met recht van dwang, in erfpacht tegen 6 pond kleine penningen aan Gooswijn van den Gruythuse en Garselis van den Gruythuse, geheten van Aller.
2262.01-0011 Hertog Arnold bekent schuldig te zijn aan Gerrit Ulryck, burger te Zutphen, 900 oude Franse schilden en verpandt hem daarvoor de tienden van Arderbroek, groot en smal, in het kerspel Wilp, dit met toestemming van leden van de raad van zestien en de vier hoofdsteden.
2262.01-0012 Hertog Arnold bevetigt de overdracht van de pandschap van de tiende van Arderbroek door Arnold van Ghoor, overste rentmeester aan Evert van Wilp, nadat de rentmeester de pandschap van Gerrit Ulryck had afgelost.
2262.01-0013 Hertog Arnold Akte leent op de tienden van Arderbroek nog eens 150 oude schilden en verhoogt daarmee de pandsom ten behoeve van Evert van Wilp.
2262.01-0014 Hertog Arnold bevestigt ten behoeve van Willem van Wijhe de verpanding van de tienden van Glinde (De Glind) en Sorgdam (onder Barneveld), zoals destijd aan diens vader Dirk van Wijhe verpand, dit omdat die van Kleef hem zijn akte hadden ontnomen.
2262.01-0015 Hertog Arnold verpandt voor 1200 Rijnsgulden de raaitiend en de kleine tiend te Heerde aan zijn bastaardbroeder Peter van Egmond en geeft hem tevens het recht om twee delen van de tiende Schothorst onder Ede van Willem van Rijswijck te lossen.
2262.01-0016 Hertog Reinoud IV geeft een dijkrecht aan het kerspel van Hattem, van boven in de Hulsberger kolk tot beneden in de IJssel
2262.01-0017 zie inv.nr. 5270 (regest 5270.1-0400).
2262.01-0018 Hertog Arnold verpandt Johan Engelbertszoon van Aller, bastaard de tiende Ten Opgange (de Opganck) onder Ermelo wegens een schuld van 700 Rijnsgulden, onder medebezegeling van Gillis ingen Nuwelant en Arnold van Goer, aan wie de renten van Veluwe eerder verpand waren.
2262.01-0019 Hertog Arnold bekent Dirk van Wijhe 1400 oude schilden schuldig te zijn wegens gevangenschap en verlies in zijn dienst en verpandt hem daarvoor de tienden van Glinde (De Glind) en Sorgdam onder Barneveld, onder voorwaarde, dat wat de tienden jaarlijks meer opbrachten dan 375 malder haver, in mindering zou worden gebracht op de 859 Arnhemse gulden die de hertog hem voor het bewaken van de poorten van Wageningen schuldig was.
2262.01-0020 Hertog Karel bevestigt de nakomelingen van Dirk van Wijhe in de pandschap van de tienden van Glinde (De Glind) en Sorgdam onder Barneveld.
2262.01-0021 Zie inv.nr. 1681 fo. 89vo (regest 1681.01-0145).
2262.01-0022 Maximiliaan en Philips, aartshertogen van Oostenrijk geven aan Burchard van den Nyenhuys (Nyhuis) en Arend van den Zande, burgers van Arnhem, een aangewonnen zand in den Rijn bij Randwijk in erfpacht voor 2 oude toernooise groten.
2262.01-0023 Roomskoning Maximiliaan beveelt, dat de erfpacht verschuldigd voor een aangewonnen zand tussen Wageningen en Renkum en uitgegeven aan Burchard van den Nyenhuys en Arend van den Sande, zal betaald worden in de hof te Oosterbeek.
2262.01-0024 Schepenen van Arnhem wijzen op getuigenis van Johan Gruyter en Johan van Mekeren het aangewonnen zand boven Lexkens veerplaats toe aan Burchard van den Nyenhuys (Nyhuis) en Arend van den Zande, op voorwaarde van betaling van 54 Rijnsgulden aan Arnold en Albert van Lawick, gebroeders.
2262.01-0025 Johan van Hulze verklaart namens hertog (Karel) van Burchard van den Nyenhuys en Arnold van den Zande de door dezen verschuldigde tijns van 2 oude groten per jaar ontvangen te hebben van de waard in de Rijn tussen Wageningen en Renkum.
2262.01-0026 Hertog Eduard geeft een dijkrecht aan de kerspelen van Terwolde, Nieuwbroek, Oene, Heerde en Vorchten op de Veluwe, langs de IJssel gelegen.
2262.01-0027 Hertog Arnold bekent Walraven, graaf van Meurs, heer van Baer 2500 Arnhemse gulden schuldig te zijn en verpandt hem daarvoor de Gravenweerd bij Brummen, dit met toestemming van de raad van zestien en de vier hoofdsteden.
2262.01-0028 Hertog Arnold geeft Ansem van den Berge, zijn bottelier, de roggeopbrengst uit De Loe te Spankeren in levenslang vruchtgebruik.
2262.01-0029 Hertog Arnold verklaart Hendrik van der Helle 1400 gouden Rijnsgulden schuldig te zijn en verpandt hem daarvoor een jaarrente van 100 gulden uit zijn tijnzen te Arnhem, Oosterbeek, Wageningen, Elburg, Oldebroek, Heerde, Epe, Voorst, Dieren en Loenen en dit met toestemming van Arnold van Ghoor.
2262.01-0030 Hertog Arnold verklaart Gijsbert van Mekeren, zijn deurwaarder 280 Rijnsgulden schuldig te zijn en verpandt hem daarvoor een waard in de IJssel tegenover Spankeren.
2262.01-0031 Hertog Arnold verpandt Gillis ingen Nuwelant 100 Rijnsgulden jaarlijks uit zijn tijnzen op Veluwe, losbaar met 1450 Rijnsgulden.
2262.01-0032 Hertog Arnold verpandt Dirk Schoenzwaen zijn tiende geheten Capell en Lunteren (Capelle-Lunteren, tegenwoordig Lunteren) onder Ede,losbaar met 833 Rijnsgulden, zijnde het bedrag waarvoor hij de pandschap van Frederik van Weert, hertogelijk kok en dienaar had gelost, onder voorwaarde van jaarlijkse betaling aan genoemde Frederik van 21 Rijnsgulden, conform de akte die hij daarvan ontving van de hertog.
2262.01-0033 Hertog Arnold verklaart Johan van Heukelom 1600 Rijnsgulden schuldig te zijn en verpandt hem daarvoor zijn tiende te Wekerom en Lunteren, onder Ede, behoudens jaarlijks uit te keren 100 malder haver, 15 malder rogge en een bedrag van 7 pond.
2262.01-0034 Hertog Arnold verklaart Willem van Rijswijk, raad en kamerling, 1207 Arnhemse gulden en 4 tuin schuldig te zijn spruitend uit de nederlaag door deze en zijn krijgsknechten te Utrecht geleden, uitgaven voor verteringen gedaan te Erkelenz, 109 oude Franse schilden en 4 tuin betaald aan Hubert Wolf betaald en 300 Arnhemse gulden aan hem geleend en verpandt hem daarvoor de Schothorster tiende onder Eede.
2262.01-0035 Hertog Arnold verhoogt de pandsom van de Schothorster tiende te Ede ten behoeve van Willem van Rijswijk met 450 Rijnsgulden.
2262.01-0036 Hertog Arnold verklaart Johan van Wamel, zijn voedermeester 365 Arnhemse gulden schuldig te zijn en verpandt hem daarvoor 30 gulden jaarlijks uit zijn tiende op de Geer in het kerspel van Nijbroek.
2262.01-0037 Gerrit Vytenweerde en zijn vrouw Jutte van Wamel geven hun tiende in Nijbroek op de Geer aan de commanderij van Sint-Jan te Arnhem voor het houden van memoriediensten en het doen van uitdelingen ten behoeve van hun zieleheil, dat van hun kinderen en van Jan van Wamel, zijn vrouw Bartruyt en hun kinderen.
2262.01-0038 Hertog Karel bevestigt de akte van 23 augustus 1428, die nu door overdracht aan de commanderij van Sint-Jan te Arnhem behoort en gaat met de commandeur een overeenkomst aan betreffende de daarin genoemde tiende op de Geer onder Nijbroek op grond waarvan de hertog, gezien de geringe opbrengst van deze tiende aan het convent jaarlijks 9 Rijnsgulden zal betalen, losbaar met 365 Arnoldusgulden, zijnde het bedrag waarvoor de tiende was verpand.
2262.01-0039 Hertog Reinoud III staat de geërfden van Putten en Nijkerk toe een dijk aan te leggen over Erckemede (Arkemheen) en stelt bepalingen vast voor beheer en onderhoud ervan.
2262.01-0040 Hertog Arnold verklaart van Reinier Hendrikszoon en Gerrit Snappert 200 Rijnsgulden ontvangen te hebben en geeft daarvoor de boeten in het dijkgraafschap van Putten en Nijkerk in pand, per boete tot 4 pond.
2262.01-0041 Hertog Arnold verklaart Gerrit Hamersteel, burger van Deventer, 700 Rijnsgulden schuldig te zijn en verpandt hem daarvoor de smaltiende te Epe, dit met instemming van Arnold van Ghoor.
2262.01-0042 Voor Gerrit van Scherpenzeel genaamd Palick, landdrost van Veluwe en gerechtslieden draagt Machteld Boesen, weduwe van Gerrit van Mekeren aan Rutger van Schoelar (Schoelre) en diens vrouw Margriet het volgende over: twee kampen land in de Grevenmeden onder Putten, groot elk ongeveer 4 morgen, 3 erven aldaar en een windmolen te Garderen.
2262.01-0043 Hertog Reinoud IV verpacht Gijsbert van der Hoeven verschillende kampen land te Erckemede (Arkemheen) onder Putten of Nijkerk, met eewn totale oppervlakte van 28 morgen.
2262.01-0044 Hertog Arnold verklaart Jacob van Essen 35 oude Franse schilden, 252 Rijnsgulden en 200 Arnhemse gulden schuldig te zijn, zijnde het bedrag waarmee deze bij Hendrik Holtkamp, het ambt van dijkgraaf van Veluwe bij de IJssel had ingelost, alsmede een geleend bedrag van 100 Rijnsgulden, daarvoor stelt hij hem aan tot dijkgraaf in Veluwe langs de IJssel.
2263 Aantekeningen en afschriften van akten over 1342-1492, betreffende bezwaring en verpanding van domeinen in het Overkwartier, ca. 1495 1 band en 1 omslag
N.B. De akten zijn gespecificeerd in onderstaande regesten, voorzover de akten niet in origineel in dit archief zijn overgeleverd. i
2264 Register betreffende het Overkwartier bevattend aantekeningen betreffende pondschattingen en andere financiële bijdragen aan het hertogelijk bestuur, 1492-1495 (fo. 2-4), afschriften van akten betreffende bezwaring en verpanding van ambten en andere domeinen en aantekeningen ter zake, 1363-1496 (fo. 5-97vo) en inventaris van in 1471 ter rekenkamer verzamelde en aan heer Wijnand van Arnhem ten behoeve van hertog Adolf in bewaring gegeven rekeningen en registers, met aantekeningen betreffende terugvordering daarvan, controle van de betreffende rekeningen en gewoonten bij de afhoring van rekeningen sedert Reinoud IV, (ca. 1495) (fo. 99-107vo), 1495/1496 1 band
N.B. Samengesteld door de rekenmeester Hendrik Snijwind, waarschijnlijk min of meer in een keer aangelegd.
De afschriften zijn een systematischer opgezette, meer in een keer tot stand gekomen latere versie van inv.nr. 2263, de opgenomen akten zijn daarnaar afgeschreven. Beide collecties dekken elkaar niet geheel: verreweg de meeste komen in beide banden voor, een beperkt aantal alleen in een van beide. Ook het (gedeeltelijk) domeinoverzicht is daarvan (2263 fo. 2-13) overgenomen (fo. 67-80). Speciale vermelding verdienen de uitgebreide aantekeningen betreffende de domeinen van drost- en rentambt Montfort en Erkelenz, fo. 23-29vo (in inv.nr. 2263 fo. 17-18 slechts beknopt genoteerd). De aanwezigheid van de niet-Overkwartierse inventaris is te verklaren door de waarschijnlijke samenstelling ervan door Snijwind, dit op grond van formuleringen en handschrift, vgl. met name fo. 60vo.
Het is goed mogelijk dat het gehele deel is gevormd ten behoeve van (sanering van) het beheer van de domein- en financiële zaken in het Overkwartier, vanwaar Snijwind afkomstig was. Zo sluit ook het eerste gedeelte goed aan bij de behandeling in inv.nr. 2257 van de (schattings-)inkomsten in de eerste jaren van hertog Karels regering. De inventaris aan het slot is dan opgenomen omdat Snijwind behalve met de Overkwartierse financiën en domeinen ook belast was met deze kwestie (“mij opgedragen”): het geheel is dus mede persoonsgebonden ontstaan.
Voor zover akten niet in origineel in dit archief aanwezig zijn en ook niet zijn opgenomen in inv.nr. 2263 zijn zij gespecificeerd in onderstaande regesten. i
2265 Band houdende a) een commentaar van Bartholomeus de Bellenzinis op de decretalen De Probationibus; b) commentaar op Digesten 50.17.85; c) aantekeningen betreffende de hertogelijke rechten, domeinen en financiën; d) afschrift van de akte van bevestiging onder ede door hertog Arnold van de privileges van de stad Nijmegen, ca. 1500. 1 band
N.B. Vgl. A.J. de Groot en E.C.C. Coppens, Manuscripta Canonistica Latina. Elenchus codicum necnon diplomatum iuris canonici ante a. 1600 in bibliothecis ac archivis neerlandicis (Nijmegen 1989; Rechtshist. Reeks van het Gerard Noodt Instituut, 14), 15. Voor de akte van 1423, zie inv.nr. 1120. i
Registers betreffende het beheer der domeinen, aangelegd ten tijde van het bestuur van hertog Willem II van Kleef, 1538-1543.
3.2.2. Munt
N.B. Zie ook inv.nrs. 1632 en 1814.
3.2.3. Rivieren
3.2.4. Riviertollen
N.B. Zie ook par. 3.1.
3.2.5. Andere rechtstitels
N.B. Ook stukken betreffende goederen waarvan niet met zekerheid vaststaat dat zij aan de graven/hertogen van Gelre toebehoorden, zijn hier opgenomen.
3.3. Roerende goederen
4. Financieel beheer
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Niet bewaard gebleven charters
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode (vgl. inv.nr. 5270 met regesten).
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 15-05-2024
13.415 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
Categorie:
laatste wijziging 15-05-2024
13.415 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden