Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 15-05-2024
13.415 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
3. Rechten en bezittingen
4. Financieel beheer
4.1. Rekeningen
N.B. Eventuele bijlagen bij rekeningen zijn in beginsel geplaatst bij de betreffende rekening(en).
4.1.1. Rekeningen tot 1473
4.1.1.1. Rentmeesters
4.1.1.1.1. Algemene (land- en overste) rentmeesters
4.1.1.1.2. Rekeningen betreffende hofhouding en algemeen bestuur: keukenboeken, reisboeken, rekeningen van hofmeesters
N.B. Zie voor de bekostiging van de hofhouding en dus het bestuur in het algemeen, ook de rekeningen van schat- en accijnsmeesters, landrentmeesters (rubriek "Extraordinaria uitgaven") en lokale functionarissen en rentmeesters. Die kunnen gegevens over het hof en dus het centrale bestuur bevatten.
"Keukenboek" is een enigszins misleidende benaming. Deze registers omvatten meer dan alleen de uitgaven van de keuken, maar zijn rekeningen van uitgaven voor het onderhoud van het hertogelijk hof (of delen daarvan). Zij zijn in het algemeen te beschouwen als bijlagen (specificaties) bij de rekeningen van de overste rentmeester. Deze "nam de keuken aan", dat wil zeggen, hij nam (de kosten van) het onderhoud op zich (voor zover dat niet door andere rendanten ter plaatse waar de hertog verbleef gedaan werd, zoals door de tollenaar te Lobith of de rentmeester van Grave en het Land van Cuijk). De keukenboeken bevatten dus ook uitgaven van meer algemene aard ten behoeve van het hertogelijk bestuursapparaat, zoals ook verantwoord in de rubriek "extraordinaria" in de rekeningen van de overste rentmeesters. De keukenboeken zijn opgebouwd per week, en daarbinnen steeds per hofambt. De keukenboeken zijn verantwoordingen van uitgaven, soms ook van ontvangst, voor de dagelijkse voeding van de hertogelijke hofhouding c.s., eventueel van achtergebleven personeelsleden bij afwezigheid van de hertog(in), of voor voeding en eventuele soldij van krijgsvolk met paarden.
Reisboeken zijn de pendant van keukenboeken voor kosten van hertog en gevolg buiten de gewone verblijfplaatsen. Zie de NB's bij afzonderlijke inv.nrs. Reisboeken zijn verantwoordingen van hertogelijke reiskosten.
Zie ook inv.nrs. 2951 en 2966.
4.1.1.1.3. Rekeningen overwegend van subalterne rentmeesters
Zie ook de rekeningen van dit type die zijn opgenomen in de rekeningen van de landrentmeesters. Bij elk van de onderstaande rentambten zijn daarheen verwijzingen.
De rekeningen van de stad Nijmegen zijn in 1942 overgedragen aan de gemeente Nijmegen (NmRAN, 1 Stadsbestuur Nijmegen, 8.1.1.1 Rentmeestersrekeningen), die van de heer van Doorwerth zijn overgebracht naar GldA, 0383 Huis Doorwerth, die van de stad Zutphen zijn overgedragen aan de gemeente Zutphen (ZuRAZ, 0001 Oud-archief van de stad Zutphen, 8.1.1. Rentmeestersrekeningen met bijlagen). Van onderstaande rentambten zijn geen zelfstandige stukken overgeleverd.
Rentmeester in de Liemers:
In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de volgende rekeningen van de rentmeesters in de Lijmers opgenomen
(O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld):
1392/1393, U (inv.nr. 2895).
1394.03.01-1394.07.13, O en U (inv.nr. 2900).
1394.07.13-1395.06.15, O (inv.nr. 2902).
Verder niet onderzocht.
Zie ook de rekeningen van de rentmeester van Veluwe.
Rentmeester in de heerlijkheid Bergh en in de Hetter:
In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn onderstaande rekeningen van deze rentmeester opgenomen. Er zijn geen uitgavenrekeningen; uitgaven zijn mogelijk in rekeningen Land van Zutphen opgenomen en soms in deze rekeningen (vrijwel alleen beheerskosten)(O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld):
1394.03.01-1394.07.13, O (inv.nr. 2900).
1394.07.13-1395.06.15, O (inv.nr. 2902) (voogdij Elten en Hetter).
1396/97, O (inv.nr. 2930).
1397/98, O (inv.nr. 2932).
1398.07.13-1398.10.15, O (inv.nr. 2933).
1398.10.15-1399.07.13, O (inv.nr. 2936).
1399/1400, U (inv.nr. 2940).
1401.03.27-1402.03.26, O (inv.nr. 2944).
1404.04.06-1405.04.05, O (inv.nr. 2949, fo. 38).
1405.06.28-1406.07.13, O (inv.nr. 2960, fo. 33).
1407.02.13-1407.07.13, O en U (inv.nr. 2954, fo. 15).
1407.07.13-1408.06.03, O (inv.nr. 2955, fo. 26).
1408.06.17-1409.07.13, O (inv.nr. 2946, fo. 35).
1410.03.18-1410.07.13, O (inv.nr. 2957, fo. 8; subsumma 6a in de O van het rentambt Veluwe).
1410.07.13-1411.04.18, O (inv.nr. 2958, fo. 33).
1412.02.23-1412.07.13, O (inv.nr. 2947, fo. 4b).
1415.07.13-1416.07.13, O en U (inv.nr. 2967, fo. 29-30vo).
1417.08.31-1418.07.13, O en U (inv.nr.2970, fo. 29-30vo).
1418.07.13-1419.07.13, O (inv.nr. 2971, fo. 32-33vo).
1419.07.13-1420.07.13, O (inv.nr. 2972, fo. 29-30vo).
1420.07.13-1421.07.13, O (inv.nr. 2968, fo. 8).
1424.04.24-1425.07.13, O (inv.nr. 2934, fo. 36-37vo).
1425.07.13-1426.07.13, O en U (inv.nr. 2935, fo. 23-24vo).
1428.07.13-1429.06.15, pro memorie (inv.nr. 2979, fo. 28).
Latere periode niet onderzocht.
Toldijk bij Doesburg:
In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de volgende rekeningen van de ontvangsten op de Toldijk bij Doesburg opgenomen. (O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld):
1388/89, O (inv.nr. 2854) en U (inv.nr. 2855).
1390.07.13-1391.01.01, O (pro memorie) (inv.nr. 2859).
Rentmeester in Salland en van de Oxerhof:
In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de volgende rekeningen van de rentmeesters in Salland en van de Oxerhof opgenomen. Het is niet steeds duidelijk of een rekening Salland en Oxerhof beide,of slechts een van beide betreft. Vanaf 1405 lijken geen inkomsten meer uit de Oxerhof te worden verantwoord. Uitgaven vermoedelijk in de rekeningen van de rentmeester in het Land van Zutphen.
(O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld).
1388/89, O (inv.nr. 2854).
1390.07.13-1391.01.01, O (inv.nr. 2859).
1396/97, O (inv.nr. 2930).
1397/98, O (inv.nr. 2932).
1398.07.13-1398.10.15, O (inv.nr. 2933).
1398.10.15-1399.07.13, O (inv.nr. 2936).
1399/1400, O (inv.nr. 2944).
1404.04.06-1405.04.05, O (inv.nr. 2949, fo. 38vo).
1405.06.28-1406.07.13, O en U (inv.nr. 2960, fo. 33vo-34).
1407.02.13-1407.07.13, O en U (inv.nr. 2954, fo. 14vo-15).
1407.07.13-1408.06.03, O (inv.nr.2955, fo. 26vo-27) en U (inv.nr.2956, fo. 35).
1408.06.17-1409.07.13, O (inv.nr. 2946, fo. 36-38vo).
1410.03.18-1410.07.13, O en U (inv.nr. 2957, fo. 39).
1410.07.13-1411.07.13, O (inv.nr. 2958, fo. 34-34vo).
1415.07.13-1416.07.13, O en U (inv.nr. 2967, fo. 31-32vo).
1416.07.13-1418.07.13, O en U (inv.nr.2970, fo. 32-34).
1418.07.13-1419.07.13, O en U (inv.nr. 2972, fo. 34-36vo).
1419.07.13-1420.07.13, O en U (inv.nr.2973, fo. 31-33vo).
1424.04.24-1425.07.13, O (inv.nr. 2934, fo. 38-39).
1425.07.13-1426.07.13, O en U (inv.nr. 2935, fo. 25-26vo).
1428.07.13-1429.06.15, pro memorie (inv.nr. 2979, fo. 28).
Latere periode niet onderzocht.
Zie ook de rekeningen van de rentmeester in het Land van Zutphen.
4.1.1.1.3.01. (in hoofdzaak) Rentmeester in het Rijk van Nijmegen, te Nijmegen en tussen Maas en Waal
N.B. In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de onderstaande rekeningen van de rentmeesters in het Rijk van Nijmegen (met Nijmegen) en tussen Maas en Waal opgenomen (de rekeningen zijn voor beide rentambten gezamenlijk, tenzij anders vermeld, O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld):
1386.07-1386.10, O (inv.nr. 2844).
1388/89, O (aparte rekeningen) (inv.nr. 2854) en U (2855).
1390.07.13-1391.01.01, O (inv.nr. 2859).
1392/1393, U (inv.nr. 2895).
1393.07.13-1394.03.01 O (inv.nr. 2899).
1394.03.01-1394.07.13, O en U (inv.nr. 2900).
1394.07.13-1395.06.15, O (inv.nr. 2902).
1395.06.13-1396.06.15, O en U (inv.nr. 2922).
1396/97, O (0227) en U (inv.nr. 2931).
1397/98, O (inv.nr. 2932).
1398.07.13-1398.10.15, U (gecombineerd met Mook/Middelaar) (inv.nr. 2933).
1398.10.15-1399.07.13, O (inv.nr. 2936) en U (2937).
1399/1400, U (met Middelaar) (inv.nr. 2940).
1401.03.27-1402.03.26, O en U (met Middelaar) (inv.nr. 2944).
1405.04.05-1405.06.18, U te Nijmegen en in Rijkswald (inv.nr. 2952, fo. 36-41).
1405.06.28-1406.07.13, O (inv.nr. 2960, fo. 45-56vo) en U (fo. 103-114vo).
1407.04.08-1408.04.22, O (inv.nr. 2955, fo.43-66) en U (2956, fo.15-15vo).
1420/21, afdracht uit de opbrengst van de renten in Maas en Waal aan de landrentmeester (inv.nr. 2968, fo. 8vo).
Vervolg niet onderzocht.
De rekeningen 1407-1410 (inv.nrs. 3100-3101) betreffen tevens het huis te Oijen en/of het dorp Middelaar. Vgl. voor andere rekeningen betreffende het huis te Oijen inv.nrs. 3145 e.v..
4.1.1.1.3.02. Rentmeester in Bommeler- en Tielerwaarden
N.B. In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de volgende rekeningen van deze rentmeester opgenomen. De rekeningen betreffen normaliter ook Beesd en Rhenoy en Ammerzoden.
(O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld):
1388/89, O (inv.nr. 2854) en U (pro memorie) (2855);
1390.07.13-1391.01.01, O (inv.nr. 2859);
1392/1393, U (inv.nr. 2895);
1393.07.13-1394.03.01 O, (inv.nr. 2899);
1394.03.01-1394.07.13, O en U (inv.nr. 2900);
1394.07.13-1395.06.15, O en U (inv.nr. 2902);
1395.06.13-1396.06.15, O en U (inv.nr. 2922);
1396/97, O (inv.nr. 2930) en U (2931);
1397/98, O (inv.nr. 2932);
1398.07.13-1398.10.15, U (inv.nr. 2933);
1398.10.15-1399.07.13, O (inv.nr. 2936) en U (2937);
1405.06.28-1406.07.13 (inv.nr. 2960, fo. 109), afdracht tol en renten Zaltbommel;
1407.02.13-1407.07.13, afdracht (2954, fo. 49vo).
Ook zijn afdrachten door de tollenaar te Zaltbommel (van saldi van rekening, of incidenteel) in de ontvangsten van de overste rentmeester verantwoord, bijvoorbeeld over de periode 1412.02.23-1418.07.13 (inv.nrs. 2947, fo. 4a, 2967 fo. 54 en 58-58vo en 2970, fo. 63vo). Deze afdrachten betreffen vaak tevens de renten te Zaltbommel en in de Tieler- en Bommelerwaarden. Afdrachten wegens alleen het rentambt: 1418/19 (inv.nr. 2971, fo. 62) en 1419/20 (inv.nr. 2972, fo. 60. Zie ook de rekeningen van de tol te Zaltbommel.
Vervolg niet onderzocht.
4.1.1.1.3.03. Rentmeester(s) in de Betuwe ((Overbetuwe, Nederbetuwe)
4.1.1.1.3.04. Rentmeester van de goederen van de heer van Arkel
N.B. Zie ook de rekeningen van de rentmeester van Oijen en Dieden, met name inv.nrs. 3149 en 3769. Vgl. Nijhoff Gedenkwaardigheden III, cxxi. Jan en Willem van Arkel 1409.08.06 gecompenseerd voor het Land van Arkel (1409.04.22 aan hertog Reinoud IV) met Oijen en Dieden en andere goederen (500 pond uit de gruit te Den Bosch en meer niet genoemde inkomsten en goederen tot een totaal van 5500 rijnsgulden per jaar): Pontanus, Historiae Gelricae, 278; Van Mieris, Charterboek IV, 124-126 (naar Pontanus, die een latijnse vertaling van het origineel geeft, door Van Mieris weer terugvertaald). Zie verder Waale, Arkelse oorlog.
4.1.1.1.3.05. Rentmeester van de goederen van Gijsbert van Bronckhorst, heer van Batenburg en Anholt, te Batenburg, Leur en Horssen
N.B. Hoewel vermeld in inv.nr. 5088 (inventaris uit 1543) onder nr. E16, zijn deze bescheiden niet als hertogelijk archief gevormd. De rekeningen zijn mogelijk pas ten tijde van hertog Karel in diens archief terechtgekomen (vgl. GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nrs. 360-366: confiscatie wegens verraad van de pandgoederen van Jacob van Bronckhorst-Batenburg; mogelijk zijn toen ook alle andere goederen geconfisqueerd, maar misschien ook in beslag genomen bij de verovering van Anholt).
Zie ook Fürstlich Salm-Salm'sches und Fürstlich Salm-Horstmar'sches gemeinschaftliches Archiv, Wasserburg Anholt.
4.1.1.1.3.06. Rentmeester van de heer van Meurs wegens Munnikenland en Land van Altena
N.B. Niet zeker of de bescheiden van deze rentmeester tot dit archief behoren.
4.1.1.1.3.07. Rentmeester van de heerlijkheid Ammerzoden met bijbehorende goederen in Driel, Rossum en Heerewaarden
N.B. Zie ook inv.nrs. 3113-3114, 3693, 3695 en 4160 e.v..
4.1.1.1.3.08. Rentmeester van Oijen en Dieden
N.B. Zie voor rekeningen betreffende huis en heerlijkheid Oijen ook inv.nr. 3100 (1408-1409) en de rekeningen van de heer van Arkel, 1415-1428, inv.nrs. 3137 e.v.
Mogelijk was dit een subambt van Nijmegen c.a., gelet op het opschrift van inv.,nr. 3148.
Rekening van de tol te Oijen, 1407.06.16-1408.07.22, in inv.nr. 3100, fo. 50-67vo (ontvangsten, met vermelding van door de kastelein van Oijen te verantwoorden ontvangsten uit de renten van Oijen en Dieden) en fo. 60-60vo (uitgaven).
4.1.1.1.3.09. Kastelein/ambtman en/of rentmeester van de landen van Buren en Beusichem
N.B. Zie voor de verhouding Gelre-Buren o.a. S.W.A. Drossaers, Het archief van de Nassause Domeinraad. Tweede deel. Stukken betreffende de rechten en goederen van Anna van Buren ('s-Gravenhage 1955), 1e stuk p. 59, de kopnoot bij hoofdstuk III en Nijhoff, Gedenkwaardigheden, IV, p. XLIII en XLIV (inname van Buren door hertog Arnold, 1435.03.07).
Rekeningen van Johan van Boetbergen, erfmaarschalk, als kastelein en ambtman, ook van domaniale aard, 1435-1437.
N.B. De rendant noemt zich "kastelein en ambtman"; de ontvangsten zijn echter ook (en overwegend) van domaniale aard. In de rekening over 1435/1436 (inv.nr. 3151) beginnen (fo. 16) de ontvangsten met die van landerijen "als Alart Geritszoen, rentmeyster etc., verpacht heeft ende uytgegeven". Deze Allard is 1449/1450 en 1453-1455 rentmeester (inv.nrs. 3160 en 3163). Aan te nemen is dus dat de maarschalk 1434-1437 de Burense domaniale inkomsten gebruikte en mede verantwoordde, en dat de rentmeester onder zijn gezag opereerde en niet zelfstandig rekenplichtig was aan de hertog.
Rekeningen van de kastelein en ambtman (tevens rentmeester) Walraven van Haeften, 1444-1448.
N.B. De rendant noemt zich "kastelein en ambtman"; hij fungeert echter ook zelf als rentmeester: de ontvangsten zijn ook (en overwegend) van domaniale aard. Een onder zijn gezag werkende rentmeester wordt niet vermeld.
3154 1440.07.13-1441.07.13 1 deel
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 17) en uitgaven en berekening van het slot en vermelding van afhoring 1441.10.12 te Lobith ten overstaan van de hertog en de raden Albert van Alpen, heer van Hönnepel, en Hendrik, zn. van Meer (fo. 34vo). bij fo. 39vo los blaadje met summa expositorum en saldo. i
3155 Eerste exemplaar, 1441.07.13-1442.07.13 1 deel
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 11vo) en uitgaven en berekening van het slot en aantekening van afhoring 1442.09.20 te Lobith in aanwezigheid van de hertog en de raden heer Johan Schellart van Obbendorf, ridder, hofmeester; Albert van Alpen, heer van Hönnepel; Hendrik, zn. van Meer; Johan van Boetbergen, maarschalk en Arnold van Ghoor, (overste) rentmeester (fo. 20vo). i
3156 Tweede exemplaar, 1441.07.13-1442.07.13 1 deel
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 10vo) en uitgaven en berekening van het slot en aantekening van afhoring 1442.09.20 te Lobith in aanwezigheid van de hertog en raden heer Johan Schellart van Obbendorf, ridder, hofmeester; Albert van Alpen, heer van Hönnepel; Hendrik, zn. van Meer; Johan van Boetbergen, maarschalk en Arnold van Ghoor, (overste) rentmeester; getekend door Hendrik Roede (fo. 19vo). Fo. 1 en 2 ontbreken. i
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
4. Financieel beheer
4.1. Rekeningen
N.B. Eventuele bijlagen bij rekeningen zijn in beginsel geplaatst bij de betreffende rekening(en).
4.1.1. Rekeningen tot 1473
4.1.1.1. Rentmeesters
4.1.1.1.3. Rekeningen overwegend van subalterne rentmeesters
4.1.1.1.3.09. Kastelein/ambtman en/of rentmeester van de landen van Buren en Beusichem
N.B. Zie voor de verhouding Gelre-Buren o.a. S.W.A. Drossaers, Het archief van de Nassause Domeinraad. Tweede deel. Stukken betreffende de rechten en goederen van Anna van Buren ('s-Gravenhage 1955), 1e stuk p. 59, de kopnoot bij hoofdstuk III en Nijhoff, Gedenkwaardigheden, IV, p. XLIII en XLIV (inname van Buren door hertog Arnold, 1435.03.07).

Rekeningen van de kastelein en ambtman (tevens rentmeester) Walraven van Haeften, 1444-1448.
N.B. De rendant noemt zich "kastelein en ambtman"; hij fungeert echter ook zelf als rentmeester: de ontvangsten zijn ook (en overwegend) van domaniale aard. Een onder zijn gezag werkende rentmeester wordt niet vermeld.
3156
Tweede exemplaar, 1441.07.13-1442.07.13 1 deel
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 10vo) en uitgaven en berekening van het slot en aantekening van afhoring 1442.09.20 te Lobith in aanwezigheid van de hertog en raden heer Johan Schellart van Obbendorf, ridder, hofmeester; Albert van Alpen, heer van Hönnepel; Hendrik, zn. van Meer; Johan van Boetbergen, maarschalk en Arnold van Ghoor, (overste) rentmeester; getekend door Hendrik Roede (fo. 19vo). Fo. 1 en 2 ontbreken.
Datering:
1441.07.13-1442.07.13
Omvang:
1 deel

Vorige
Volgende

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 02-02-2021
1 gedigitaliseerd
totaal 22 bestanden
3157 1442.07.13-1443.07.13 1 deel
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 7vo) en uitgaven en berekening van het slot (fo. 16). i
3158 1447.07.13-1448.05.20 1 katern
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 7v). De uitgaven zijn onvolledig bewaard, summa en slot van rekening ontbreken. Het ambtmanschap van Van Haeften eindigde met het oproer van de Burense burgerij en de bezetting van de stad door Nijmegen in 1448.05, zie Kuys, Ambtman, 362-364. i
3159 Bijlagen bij de rekeningen van Walraven van Haeften over 1440/1441, 1441/1442 en onbekende jaren, (1440-1448) 1 omslag i
3160 Rekening van de rentmeester Allard Gerardsz., 1449/1450. 1 katern
N.B. Doordat het begin van de rekening ontbreekt is niet duidelijk over welk tijdvak de rekening precies loopt; de uitgaven vangen aan 1449.08.13. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 7) en uitgaven en berekening van het slot en aantekening van afhoring 1450.08.14 te Grave in aanwezigheid van de hertog en de raden de heren Hendrik zn. van Meer, heer van Werde, hofmeester, Johan van Arendael, heer van Well, maarschalk, Johan van Appeltern, Otto van Bylandt, meester Adolf van der Mark, i.u.d. en Willem van Holthuysen, keukenmeester. i
3161 Rekening van de rentmeester Johan van Arkel, bastaard, 1452.07.13-1453.07.13. 1 katern
N.B. Het laatste gedeelte van de uitgaven ontbreekt, met het slot. i
3162 Bijlagen bij de rekening van Johan van Arkel over 1452/1453, 1452-1453. 1 omslag i
3163 Rekeningen van de rentmeester Allard Gerardsz., 1453-1455. 1 band
N.B. Met berekening van het slot van beide rekeningen gezamenlijk en aantekening van afhoring 1455.08.13 door de hertog in aanwezigheid van de raden Dirk van Oist, keukenmeester; en Willem van Holthuysen.
Specificatie:
1453.07.13-1454.07.13 (fo. 2-17).
NB Met resumptie van de ontvangsten (fo. 9) en uitgaven (fo. 17).
1454.07.13-1455.07.13 (fo. 19-37).
NB Met resumptie van de ontvangsten (fo. 26vo) en uitgaven (fo. 34). i
3164 Rekening van de rentmeester Allard van Rijswijck, 1464.07.13-1465.07.13. 1 deel
N.B. Met resumptie van de ontvangsten (fo. 9vo) en uitgaven en berekening van het slot (fo. 14).
Zie voor enige bijlagen inv.nr. 3167. i
3165 Rekeningen van uitgaven voor proviand en voor bouw- en onderhoudswerk aan en bij het slot te Buren, getiteld "Pravandbuec to Bueren" en "Tymmerbouck to Bueren", 1465-1467. 1 band
N.B. De (meeste) uitgaven zijn weer (samengevat) verantwoord in voorgaand en volgend inv.nr.. Er zijn enige, waarschijnlijk blanco bladen uitgesneden.
Specificatie:
a) Rekening van de rentmeester Allard van Rijswijck van uitgaven voor proviand, 1465.04.23-1465.06.28 (fo. 2 en 3).
NB De meeste posten zijn door Van Rijswijck ook weer opgenomen in zijn rekening over 1464/1465 (inv.nr 3164, fo. 12 en 13).
b) Rekening van heer Otto van Bylandt, ridder, maarschalk,van uitgaven voor proviand, 1465.07.22-1466.07.13 (fo. 4-11).
NB Met resumptie (fo. 11), welk bedrag is opgenomen in de rekening van Otto van Bylandt over 1465/1466 (inv.nr. 3166, fo. 18).
c) Rekening van heer Otto van Bylandt, ridder, maarschalk, van uitgaven voor proviand, 1466.07.13-1467.07.13 (fo. 12-19).
NB Met resumptie (fo. 19), welk bedrag door Van Bylandt is opgenomen in zijn rekening over 1466/1467 (inv.nr. 3166, fo. 31).
d) Rekening van de maarschalk (Otto van Bylandt) van uitgaven voor bouw- en onderhoudswerkzaamheden aan en bij het slot te Buren, 1465.04.21-1467 omstreeks 02.xx (fo. 21- 26).
NB Met resumptie (fo. 26vo), welk bedrag door Van Bylandt is opgenomen in zijn rekening over 1465/1466 (inv.nr. 3166, fo. 18). i
3166 Rekeningen van heer Otto van Bylandt, ridder, als hofmeester en drost (en ten dele als rentmeester) van het Land van Buren, 1465-1469. 1 band
N.B. Het is onduidelijk of de betiteling "hofmeester" slaat op een functie betreffende het Land van Buren, of op een centrale functie. Otto van Bylandt is niet bekend als hofmeester, wel als maarschalk (Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 444-446, 459 (1467; daar is Matthijs van Eyll hofmeester en Johan van Broekhuizen, heer van Waardenburg, erfhofmeester (459) en hiervoor, inv.nr. 3165, b-d). Niettemin wordt de rendant ook in zijn rekeningen (bijvoorbeeld fo. 2, fo. 16vo) "hofmeester" genoemd.
De ontvangsten zijn niet van justitiële of domaniale aard, maar betreffen vooral opbrengsten uit schatting, geconfisqueerde goederen van tegenstanders van hertog Adolf (ook elders in het kwartier van Nijmegen), afdrachten van de rentmeester en incidentele baten (deels uit oorlogvoering).
Specificatie:
1e Rekening, 1465.04.23 -1466.07.13 (fo. 1-27).
NB Met resumptie van de ontvangsten (fo. 16vo) en uitgaven en berekening van het slot (fo. 23vo).
2e Rekening, 1466.07.13-1467.07.13 (fo. 28-37).
NB met resumptie van de ontvangsten (fo. 30) en uitgaven en berekening van het slot (fo. 33).
3e Rekening, 1467.067.13-1468.07.13 (fo. 38-49).
NB Met resumptie van de ontvangsten (fo. 41vo) en uitgaven en berekening van het slot (fo.48).
4e Rekening, 1468.07.13 -1469.07.13 (fo. 50-56).
NB Met resumptie van de ontvangsten (fo. 52) en uitgaven en berekening van het slot (fo. 54). i
3167 Stukken behorend tot de rekeningen van Allard van Rijswijck en Otto van Bylandt als rentmeester en drost van Buren over 1464-1469, 1464-1469. 1 omslag
N.B. De door een latere beheerder met (a) gemerkte bijlage betreft niet alleen een rekening van Otto van Bylandt, maar ook een niet meer aanwezige rekening van Van Rijswijck. i
Rekeningen van de rentmeester Jorden van Lawick, 1466-1470.
N.B. De rekeningen lopen over het tijdvak 07.13-07.13. Elke rekening met resumptie van de ontvangsten en uitgaven. Alleen de 4e rekening met berekening van het slot. Op de 2e en 4e rekening is o.a. aangetekend "Reserve tur pro domino".
.
4.1.1.1.3.10. Rentmeester, tevens drost, van het Land van Zutphen
N.B. In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de volgende rekeningen van de rentmeesters in het Land van Zutphen opgenomen (in inv.nr. 2900-2922 betreffen de rekeningen de ontvangsten in het Land van Zutphen en in Salland, zie voor Salland ook de rekeningen betreffende de renten in Salland en de Oxerhof; de uitgaven lijken steeds beide groepen te hebben omvat; O = ontvangsten; U = uitgaven: rekeningjaar van 07.13-07.13, tenzij naders vermeld):
1388/1389, O (inv.nr. 2854) en U (inv.nr. 2855).
1390.07.13-1391.01.01, O (inv.nr. 2859).
1392/1393, U (inv.nr. 2895, fo. 20vo-23).
1394.03.01-1394.07.13, O en U (inv.nr. 2900).
1394.07.13-1395.06.15, O (inv.nr. 2902).
1395.06.13-1396.06.15, O en U (inv.nr. 2922).
1396/1397, O (0227) en U (inv.nr. 2931).
1397/1398, O (inv.nr. 2932).
1398.07.13-1398.10.15, O (inv.nr. 2933).
1398.10.15-1399.07.13, U (inv.nr. 2937).
1399/1400, U (inv.nr. 2940).
1403/1404(?), O (fragment) (2973, fo. 70-77vo).
1465.07.13-1466.07.13, O Zutphen en Salland, (inv.nr. 3023, fo.95-105; rekening van de overste rentmeester als pandhouder van het rentambt).
In de landrentmeesterrekeningen over 1405.06-1407.13 (inv.nr. 2960 e.v.) worden afdrachten van de rentmeester vermeld: 2960 fo. 108vo; 2964, fo. 28; 2965, fo. 8; 2954, fo. 45; zo ook 1412, 2947, fo. 5. 1417/18, 2970, fo.63vo; 1418/19, 2971, fo.62; 1419/20, 2972, fo. 60.
4.1.1.1.3.11. Rentmeester en richter van Doesburg
4.1.1.1.3.12. Rentmeester, deels ook ambtlieden/richter/drost van Veluwe
4.1.1.1.3.13. Korenmeester van Veluwe
N.B. De rekeningen betreffen de ontvangst van tienden en anderen inkomsten die in rogge en haver werden betaald en verantwoording van wat daarvan is uitgegeven. Later ook ontvangsten/uitgaven in geld. Zie ook de landrentmeestersrekeningen en die van de rentmeester van Veluwe. De landrentmeester had 1439-1466 zelf het korenambt in handen, daarna werd het verpand (zie inv.nr. 5219, nr. 972 en GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 392).
Voor enkele fragmentrekeningen die misschien het korenambt betreffen zie de rekeningen van het rentambt Veluwe (inv.nrs. 3222-3223; ca. 1361) en voor de rekeningen over 1465-1467 en 1472 inv.nr. 4614.
4.1.1.1.3.14. Burggraaf (rentmeester, richter) van Hattem
N.B. Onder het rentambt ressorteerden de renten die behoorden tot het huis te Hattem, zowel binnen als buiiten de stad. Als rentmeester trad de burggraaf (kastelein, slotbewaarder) op.
Zie voor andere rekeningen ook de rekeningen van de overste rentmeesters:
1405.04.05-1405.06.18, O (inv.nr. 2952, fo. 4, 6vo-9; resp. fo.36-41).
1405.06.28-1406.07.13, U (inv.nr. 2961, fo. 116-124; een enkele O, 2960 fo.109vo).
1406.07.13-1406.12.05, O en U (inv.nr. 2964, fo. 65-73; granen, fo.74-77(?)).
1406.12.05-1407.02.02, O en U (inv.nr. 2965, fo. 34-39vo (geld) en fo. 41-41vo (natura); het negatieve saldo is verantwoord door de overste rentmeester op fo. 30vo: de rekening is dus bijlage bij die post).
1407.07.13-1408.06.03, U (inv.nr. 2956, fo. 123-129vo).
1408.06.17-1409.07.13, U (verblijfkosten hertog en hertogin; zie ook fo.82-87, proviand te Hattem gebruikt).
4.1.1.1.3.15. Burggraaf (borgzaat) van Rosendael
N.B. Het borgzaat-, burggraaf- of ambtmanschap behelsde bewaring en beheer van het kasteel c.a. en het rentmeesterschap over de bijbehorende goederen en rechten, met name onder Rheden, Velp, Velperbroek en bij het kasteel (de bouwhoeve). In 1463 werd het ambt verpand aan Klaas van Aller, die dus niet meer rekenplichtig was (vgl. inv.nrs. 1115 en 1118).
Zie ook de rekeningen van de overste rentmeester:
1430.04.24-1430.10.02, U (inv.nr. 2996, fo. 26-27);
1432.07.13-1433.07.13, U (inv.nr. 2993, fo. 83-90).
In deze rekeningen en de keukenboeken (voorzover Rosendael verblijfplaats van de hertog en diens gevolg was) ook daarover gegevens.
Zie ook inv.nr. 3976.
In het Algemeen Rijksarchief te Brussel bevindt zich de rekening van burggraaf Hendrik van Boningen over 1401.12.05-(1407.07.13) (Rekenkamer. Delen en banden (registers), inv.nr. 27000).
4.1.1.1.3.16. Drost van Twente
N.B. 1336.03.27 verpanding van het Oversticht aan Reinoud II (UtHUA, 223 Kapittel van Oudmunster te Utrecht, inv.nr. 2590).
4.1.1.1.3.17. Waldgraaf van het Rijkswald (Nederrijkswald)
N.B. Zie ook de rekeningen van de overste rentmeester (O= ontvangsten, U= uitgaven):
1405.04.05-1405.06.28, O (inv.nr. 2952, fo. 4) en U (fo. 36-41).
1405.06.28-1406.07.13 (inv.nr. 2960 fo. 107-107vo, diverse posten betreffende O waldgraaf).
Vanaf 1418 is het Overrijkswald op en af en vanaf 1435 definitief verpand aan de hertog van Kleef (J.S.L.A.W.B. Roes, "De waldgraaf van het (Neder)Rijkswald, 1405-1543", Bijdragen en Mededelingen Gelre 87 (1996), 6-31).
.
4.1.1.1.3.18. Bosmeester van Veluwe
N.B. In landrentmeestersrekeningen komen posten met betrekking tot het beheer van de Veluwse bossen voor. Bijvoorbeeld opbrengsten van houtverkoping door de waldfurster van de Moft (inv.nr. 2960, fo. 107vo en 109 en 2964, fo. 27) en afrekeningen voor houtleveranties door dezelfde (inv.nr. 2961, fo. 12-13vo; 2964, fo. 38 en 2965, fo. 25).
4.1.1.1.3.19. Rentmeester van de Schuilenburgse goederen
N.B. Vgl. Nijhoff, Gedenkwaardigheden IV, 400, 402, 404.
4.1.1.1.3.20. Rentmeester van de goederen van Eduard, natuurlijke zn. van hertog Reinoud IV
4.1.1.1.3.21. Beheerder van het huis Kernhem
N.B. Zie ook inv.nr. 3367.
4.1.1.1.3.22. Rentmeester van het Land van Mechelen
4.1.1.1.3.23. Rentmeester te Grave en in het Land van Cuijk
N.B. In de rekeningen van de overste rentmeester/landrentmeester zijn de volgende rekeningen van de rentmeesters in het Land van Cuijk (inclusief Grave) opgenomen (O = ontvangsten; U = uitgaven; rekeningjaar loopt van 07.13-07.13, tenzij anders vermeld):
1395.06.13-1396.06.15, O en U (inv.nr. 2922).
1396/97, O (inv.nr. 2930) en U (2931).
1397/98, O (inv.nr. 2932).
1398.07.13-1398.10.15, O (inv.nr. 2933).
1398.10.15-1399.07.13, O (inv.nr. 2936) en U (2937).
1399/1400, U (inv.nr. 2940).
1401.03.27-1402.03.26, O en U (inv.nr. 2944).
1461.08.09-1462.01.26, O (inv.nr. 3023, fo. 28-34vo) en U (fo. 35-41).
1404.04.06-1405.04.05, afdracht aan overste rentmeester (inv.nr. 2949, fo. 110vo)
1427/28 (inv.nr. 2982, fo. 19vo).
1430 (inv.nr. 2996, fo. 3).
1456/57 (inv.nr. 2990, fo. 2).
Zie ook inv.nrs. 3089 e.v.
Zie ook de keuken- en reisboeken (met name inv.nr. 3087).
4.1.1.1.3.24. Rentmeester van Venlo en Kriekenbeek
N.B. In de rekeningen van de overste rentmeester over 1427/1428-1431/1432 afdrachten van deze rentmeester (zie inv.nr. 2982, fo. 13, 2983, fo. 2 en 2984, fo. 8).
4.1.1.1.3.25. Rentmeester en ambtman van het Land van Montfort en Erkelenz
4.1.1.1.3.26. Rentmeester en scholt te Wachtendonk
4.1.1.2. Rekeningen verband houdende met krijgsverrichtingen
4.1.1.3. Rechterlijk-bestuurlijke ambtenaren
N.B. Voor de rekeningen van het richterambt Hattem zie par. 4.1.1.1.3.14..
4.1.1.4. Uitzettingslijsten en schattingsrekeningen
N.B. In de buitengewone ontvangsten van de overste rentmeesters bevinden zich vaak afdrachten van opbrengsten van schattingen van uiteenlopende aard, bijvoorbeeld een algemene bede van waarschijnlijk 1420 (inv.nr. 2968, fo. 14-16) en een schatting voor de aankoop van de heerlijkheid Hemmen, 1418/19 (inv.nr. 2971, fo. 26vo-27 en 61vo). In de rekeningen van ambtlieden zijn ook schattingen en heffingen verantwoord.
4.1.1.5. Tolontvangers
4.1.1.6. Fragmenten en bijlagen waarvan niet bekend is bij of tot welke rekening zij behoren
4.1.2. Rekeningen 1473-1492
N.B. Rekeningen van de verschillende besturen in deze perioden. De dateringen in de beschrijvingen van de Bourgondische rekeningen zijn waar van toepassing steeds omgerekend vanuit de Paasstijl.
4.1.3. Rekeningen 1492-1543
4.2. Comptabel toezicht
N.B. Zie ook de eventuele aantekeningen betreffende controle en afhoring bij de afzonderlijke rekeningen, inv.nr. 2264, specificatie sub C en inv.nr. 4236.
4.3. Overige aangelegenheden
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Niet bewaard gebleven charters
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode (vgl. inv.nr. 5270 met regesten).
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 15-05-2024
13.415 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
Categorie:
laatste wijziging 15-05-2024
13.415 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden