Uw zoekacties: Steenfabriek De Nijverheid BV en NV Vlamovensteenfabrieken v...

0811 Steenfabriek De Nijverheid BV en NV Vlamovensteenfabrieken v/h Erven Joseph Terwindt ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Openbaarheid en citeren
2. Historische gegevens
0811 Steenfabriek De Nijverheid BV en NV Vlamovensteenfabrieken v/h Erven Joseph Terwindt
Inleiding
2.
Historische gegevens
Organisatie: Gelders Archief
Het grotendeels ontbreken van primaire bronnen (notulen, jaarverslagen e.d.) maakte de samenstelling van een bedrijfsgeschiedenis, hoe beknopt ook, vrijwel onmogelijk. Gelukkig kon door de hulp van de huidige directeur, J.W. den Daas, en van de heer G.B. Janssen te Zevenaar belangrijke informatie verkregen worden. Vooral de heer Janssen stelde bereidwillig aantekeningen van zijn veelomvattend onderzoek naar de Gelderse baksteenindustrie in de 19e eeuw ter beschikking *  . Het resultaat van de samenvoeging van die verschillende inlichtingen is echter nog steeds onvolledig en verdient niet de kwalificatie van bedrijfsgeschiedenis; "historische notities over de bedrijven" is een adequatere aanduiding *  .
De oudste fabriek van het huidige conglomeraat is "De Volharding", die in opdracht van J. den Daas in het voorjaar van 1890 in Etten gebouwd werd. De produktie van stenen en pannen begon in juli van dat jaar. Uit de gestage uitbreiding van het personeel blijkt dat het bedrijf profiteerde van de in 1894 begonnen verbetering van de steenprijzen *  . In 1901 werd de eerste stoommachine van 8 pk geïnstalleerd.
Omstreeks 1913 richtten drie kinderen van J. den Daas de steenfabriek "De Nijverheid" in Azewijn op. Later zijn beide fabrieken weer samengevoegd, sedert 1917 in de vorm van een naamloze vennootschap, de N.V. Steenfabriek De Nijverheid. De naam "De Volharding" werd toen niet meer gebruikt. In hetzelfde jaar overleed J. den Daas en ging de directie over aan zijn zonen, G.J. en F. den Daas.
In de crisistijd onderging het bedrijf een uitbreiding door de aankoop van twee fabrieken, in 1930 "De Bollard", waar J. den Daas zijn loopbaan als steenbaas was begonnen, en in 1938 "'t Slag" in Wieken (Gendringen). Beide fabrieken werden echter al weer na enige jaren gesloten, "De Bollard" circa 1935 en "'t Slag" ongeveer in 1942. Van 1942 tot 1954 voerde G.J. den Daas alleen de directie, in het laatste jaar kreeg hij assistentie van J.W. den Daas.
In 1965 werden de bedrijfsbelangen ondergebracht in een nieuwe maatschappij, de N.V. Beleggings- en beheermaatschappij "Azewijn". Vier jaar later kwam een tweede uitbreiding tot stand door de overname van de fabriek "De Vlijt" in Winterswijk. In 1970 volgde de aankoop van "De Scherpekamp" in Angeren, tot dan het produktiebedrijf van de N.V. Vlamovensteenfabrieken voorheen Erven Joseph Terwindt. Eveneens in 1970 overleed G.J. den Daas; sindsdien berust de leiding bij J.W. den Daas en J. den Daas jr.
Momenteel bestaan drie produktiemaatschappijen naast elkaar: de Steenfabriek De Nijverheid b.v. met een fabriek in Etten en één in Azewijn, de Steenfabriek De Vlijt b.v. in Winterswijk en de Steenfabriek De Scherpekamp b.v. in Angeren. Onder de handelsnaam "Daas Baksteen" fungeert in Zeddam een gezamenlijke bedrijfsadministratie en verkooporganisatie.
Van de N.V. Vlamovensteenfabrieken voorheen Erven Joseph Terwindt zijn in verhouding sinds 1920 meer bescheiden overgebleven dan van De Nijverheid en andere fabrieken. Daarom worden over dit bedrijf enige aparte gegevens vermeld. Dankzij het onderzoek van G.B. Janssen te Zevenaar is vast komen te staan, dat de fabriek "De Scherpekamp" in Angeren in 1851 door N. Terwindt werd opgericht. Na diens overlijden in 1883 ging de produktie verder onder de naam Wed. N. Terwindt.
In 1901 bleek de naam gewijzigd te zijn in H.H.J. Terwindt en in 1906 in Erven Joseph Terwindt. Vermoedelijk zijn H.H.J. en Joseph Terwindt dezelfde als de in 1903 oudste zoon van N. Terwindt *  . Zijn oudste dochter was getrouwd met een telg uit een andere steenbakkersgeslacht, namelijk A.R. Janssen *  . Deze relatie kan de verklaring zijn voor de na 1920 voorkomende directeur Robert Janssen en commissaris Richard Janssen *  . Het is mogelijk dat omstreeks 1920 het bedrijf door A.R. Janssen of door een ander familielid is aangekocht. In elk geval veranderde de bedrijfsvorm in dat jaar; voortaan was sprake van de N.V. Vlamovensteenfabrieken voorheen Erven Joseph Terwindt *  . Die naam bleef tot de overname in 1970 behouden.
Uit de jaarverslagen blijkt, dat Robert Janssen zeker van 1938 tot zijn dood in 1948 directeur was. Tussen 1945 en 1948 fungeerde een tweede directeur, W.A. van Berne, die ook na 1948 als enige directeur aanbleef om later opgevolgd te worden door J. Krijgsman *  . Van 1920 tot 1932 werden behoorlijke financiële resultaten behaald, maar in de crisistijd veranderden de winsten in forse verliezen. Uit die periode dateerde ook de deelneming in de verkooporganisaties "Vlamoven N.V." en "Vlamovenstraatklinker N.V.". Gedurende de Tweede Wereldoorlog lag het bedrijf enige jaren stil; pas in 1946 kon weer met een bescheiden produktie begonnen worden. Het naoorlogse herstel ondervond echter vertraging door een aanvankelijk gebrek aan arbeidskrachten. Tot 1958 werd weer met winst gedraaid, maar de malaise in de steenindustrie en vooral in de straatklinkerindustrie van de zestiger jaren veroorzaakte steeds hogere verliezen. Ongetwijfeld was die onrendabele produktie een belangrijke reden voor de verkoop van het bedrijf in 1970.
3. Archief en inventarisatie
4. Bijlagen

Kenmerken

Datering:
1885-1974
Auteur:
J.E. van der Sleesen, H.B.N.B. Adam