Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
3. Rechten en bezittingen
4. Financieel beheer
4.1. Rekeningen
N.B. Eventuele bijlagen bij rekeningen zijn in beginsel geplaatst bij de betreffende rekening(en).
4.1.1. Rekeningen tot 1473
4.1.2. Rekeningen 1473-1492
N.B. Rekeningen van de verschillende besturen in deze perioden. De dateringen in de beschrijvingen van de Bourgondische rekeningen zijn waar van toepassing steeds omgerekend vanuit de Paasstijl.
4.1.3. Rekeningen 1492-1543
4.1.3.1. Rentmeesters
4.1.3.1.1. Landrentmeesters en daarmee gelijk te stellen functionarissen
N.B. Behalve van Goossen van Bemmel (1492-1497, met onderbrekingen) en Hendrik die Groiff, erfvoogd van Erkelenz (1518-1524) zijn geen landrentmeesters bekend. Blijkens hun aanstellingsakten, in afschrift in de rekeningen, hadden zij een vergaande greep op de hertogelijke financiën, althans in theorie (aanstelling van subalterne rentmeesters, exclusief recht op opbrengst van domeinen en schattingen en geen vervreemdingen of verplichtingen ten laste van de hertogelijke inkomsten buiten hun instemming). Zie voor de periode tussen Van Bermmel en Die Groiff de in deze rubriek opgenomen rekeningen van Van den Bosch en Van den Elst.
4.1.3.1.2. Rekeningen betreffende hofhouding en algemeen bestuur
N.B. Zie voor de bekostiging van de hofhouding en dus het bestuur in het algemeen ook de rekeningen van schat- en accijnsmeesters, landrentmeester en lokale functionarissen en rentmeesters. Die kunnen gegevens over het hof en dus het centrale bestuur bevatten.
4.1.3.1.3. Rekeningen overwegend van subalterne rentmeesters
4.1.3.1.3.01. Rentmeester in het Rijk van Nijmegen en tussen Maas en Waal
4.1.3.1.3.02. Rentmeester in Bommeler- en Tielerwaarden
N.B. Zie ook inv.nrs. 1292-1293.
4559 Rekeningen van de rentmeesters Peter die Ghier en Dirk Aurijn van ontvangsten in de Bommeler- en Tielerwaarden, de ambten Beesd, Rhenoy, Acquoy en Heerewaarden, en van uitgaven, met rekening van Peter die Ghier van de ontvangst van compositiepenningen in Driel, Rossum en Heerewaarden en van uitgaven, 1492.03.25-1496.07.13. 1 band i
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
4. Financieel beheer
4.1. Rekeningen
N.B. Eventuele bijlagen bij rekeningen zijn in beginsel geplaatst bij de betreffende rekening(en).
4.1.3. Rekeningen 1492-1543
4.1.3.1. Rentmeesters
4.1.3.1.3. Rekeningen overwegend van subalterne rentmeesters
4.1.3.1.3.02. Rentmeester in Bommeler- en Tielerwaarden
N.B. Zie ook inv.nrs. 1292-1293.
4559
Rekeningen van de rentmeesters Peter die Ghier en Dirk Aurijn van ontvangsten in de Bommeler- en Tielerwaarden, de ambten Beesd, Rhenoy, Acquoy en Heerewaarden, en van uitgaven, met rekening van Peter die Ghier van de ontvangst van compositiepenningen in Driel, Rossum en Heerewaarden en van uitgaven, 1492.03.25-1496.07.13. 1 band
Datering:
1492.03.25-1496.07.13
Omvang:
1 band

Vorige
Volgende

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 05-02-2021
1 gedigitaliseerd
totaal 109 bestanden
Afgehoord 1496.07.24 (fo. 103 en 104; vgl. ook fo. 115-120, gedeeltelijk doorgehaald). De katernen liggen los in de omslag; een aantal ervan was uit elkaar geraakt en verkeerde in wanordelijke toestand. De samenstelling der afzonderlijke katernen is zo goed mogelijk gereconstrueerd en voorzien van een doorlopende foliëring. De oorspronkelijke volgorde van de rekeningen en andere stukken in deze band kon niet meer worden vastgesteld.
Specificatie:
a) Rekening van Peter die Ghier en Dirk Aurijn, 1492.03.25-1493.07.13 (fo. 1-17).
NB Op fo. 1 afschrift van de akte van aanstelling van beide rentmeesters, 1492.
b) Duplicaat van de rekening als beschreven onder (a) (fo. 19-34).
NB Niet geheel identiek. Op fo. 37 volgt een opsomming van de goederen die de hertog als onderpand gesteld heef voor de rentebetaling aan Willem van Gendt wegens de van deze gekochte heerlijkheid Oijen (zie de koopakte in inv.nr. 4799, fo. 2-4; druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden VI 1, 46).
c) Rekening van Peter die Ghier, 1493.07.13-1494.07.13 (fo. 45-52).
d) Rekening van Peter die Ghier, 1494.07.13-1495.07.13 (fo. 52-58).
e) Duplicaat van de rekening als beschreven onder (c), 1493.07.13-1494.07.13 (fo. 59-72).
NB Niet geheel identiek. Op fo. 59 aangetekend "Reservetur pro domino". Klein formaat.
f) Duplicaat van de rekening als beschreven onder (d), 1494.07.13-1495.07.13 (fo. 79-90).
NB Niet geheel identiek. Op fo. 79 aangetekend "Reservetur pro domino".
g) Rekening van Peter die Ghier, 1495.07.13-1496.07.13 (fo. 99-103).
h) Rekening van Peter die Ghier van de ontvangst van compositiepenningen in Driel, Rossum en Heerewaarden, en van uitgaven, 1495 (fo. 38-43).
NB NB Met resumptie van de ontvangsten en uitgaven en berekening van het slot (fo. 43). Compositiepenningen zijn gelden betaald voor afkoop van rechtsvervolging.
i) Lijst van restanten van rekeningen van de rentmeester (Peter die Ghier) over de jaren 1492-1495 (fo. 105 en 106).
NB Komen gedeeltelijk ook voor op fo. 113.
j) Legger van de hertogelijke inkomsten in Zaltbommel, de Bommeler- en Tielerwaarden, Beesd, Rhenoy en Acquoy, (eind 15e eeuw) (fo. 107-112)
k) Fragment van een opgave van de ontvangst van verpachte hertogelijke goederen in de Bommeler- en Tielerwaarden, (einde 15e eeuw) (fo. 125)
NB Betreft alleen Beesd.
4560 Rekeningen van de ambtman Hendrik Collart (van Lynden) van staatpenningen in de Bommeler- en Tielerwaarden, en als rentmeester in Zaltbommel en de Bommeler- en Tielerwaarden, en van uitgaven, 1524/1525. 1 deel
N.B. Specificatie:
Staatpenningen, ontvangsten en uitgaven, 1524 (fo. 2-4).
Als rentmeester, ontvangsten en uitgaven, 1524/1525 (fo. 4-20). i
4561 Bijlage bij de rekening van de ambtman Hendrik Collart (van Lynden) van de staatpenningen in Bommeler- en Tielerwaarden, (1524). 1 stuk i
4562 Rekening van de rentmeester N.N. van de ontvangsten in Zaltbommel en de Bommeler- en Tielerwaarden en van uitgaven, 1533. 1 katern
N.B. Met resumptie van de ontvangsten en berekening van het slot. i
4563 Rekening van de rentmeester N.N. van ontvangsten in Zaltbommel en de Bommeler- en Tielerwaarden en van uitgaven, 1535. 1 katern
N.B. Met resumptie van de ontvangsten en uitgaven en berekeningen van het slot. i
Rekeningen van de rentmeester (Andries Gerardsz.) van ontvangsten in Zaltbommel en de Bommeler- en Tielerwaarden en van uitgaven, 1540-1542.
N.B. Elke rekening met resumptie van de ontvangsten en uitgaven en berekening van het slot. De naam van de rentmeester blijkt uit de bijlage bij de rekening 1540/1541.
4.1.3.1.3.03. Rentmeester van huis en heerlijkheid Poederoijen
4.1.3.1.3.04. Rentmeester van Veluwe
N.B. Waarschijnlijk was de rentmeester van de Veluwe vanaf 1524 (na de periode waarin Hendrik die Groiff, erfvoogd van Erkelenz landrentmeester was) de centrale figuur in de financiën (zie de rekeningen van Sander Bentinck (inv.nr. 4600, specificatie sub D).
4.1.3.1.3.05. Drost/rentmeester van Hattem
4.1.3.1.3.06. Burggraaf van Rosendael
4.1.3.1.3.07. Korenmeester van Veluwe
N.B. Betreft de administratie van de ontvangst van tienden en andere inkomsten van de hertog op de Veluwe die in rogge en haver betaald werden.
4.1.3.1.3.08. Bosmeester van Veluwe
4.1.3.1.3.09. Rentmeester van het Land van Zutphen
N.B. Vgl. voor de rekeningen over de jaren 1464-1472, 1486-1491, 1509-1511 (rendantsexemplaren): GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nrs. 432 e.v., met de daar opgenomen stukken afkomstig van het beheer over 1477-1514, 1532-1537 van de in 1549 uitgeloste pandhouders.
Een rekening van Frederick van Suylen van de (geconfisqueerde) goederen van Wisch in het graafschap Zutphen, 1534.12.22-1525.12.22, is gebonden bij de rekeningen van rentmeester Bernt ten Broeke/Bruyck als accijnsmeester in het Kwartier van Zutphen (zie inv.nrs. 4991-4993).
4.1.3.1.3.10. Rentmeesters van Bredevoort
4.1.3.1.3.11. Stadhouder van het Overkwartier
4.1.3.2. Rekeningen verband houdend met krijgsverrichtingen
N.B. Dit gedeelte bevat voornamelijk rekeningen van ontvangst en/of uitgave wegens brandschattingen en andere schattingen in gebieden buiten het eigenlijke hertogdom gelegen; wegens in beslag genomen goederen of veroverde plaatsen; het versterken en bezet houden van steden en burchten; en van soldij aan en inkwartiering van krijgsvolk. Ook deze bescheiden zijn in dezelfde volgorde beschreven als ze in de opstelling van Nijhoff werden aangetroffen. Een groot aantal van deze rekeningen zijn geen rekeningen in de eigenlijke zin van het woord maar veeleer aantekenboeken van uitgaven a) aan krijgslieden wegens verschuldigde soldij, veelal met opneming van door dezen ingediende declaraties ("rekenongh" genoemd); en b) aan herbergiers en burgers wegens onderhoud van bij hen ingekwartierd krijgsvolk. Deze aantekenboeken hebben soms opschriften als "Scholtboick", Quytboick", "Quytonghe" e.d. Doordat de rendant hierin rekenschap aflegt van door hem gedane uitgaven hebben deze aantekenboeken in de praktijk de functie van rekeningen gekregen.
4.1.3.3. Verovering, bezetting, beheer en bestuur van door hertog Karel (tijdelijk) veroverde kastelen en heerlijkheden in en buiten Gelre
4.1.3.4. Rechterlijk-bestuurlijke ambtenaren
N.B. Een rekening van Gosen van Honseler, ambtman (en dijkgraaf) van Overbetuwe, van ontvangst en van uitgaven over 1517.10.03-1522.07.13, met resumptie van de ontvangsten en uitgaven en berekening van het slot, is gebonden bij inv.nr. 4343 (fo. 51-75).
4.1.3.5. Schattings- en accijnsrekeningen
N.B. Schattingsrekeningen en -gegevens (onder welke naam ook: bede, pondschatting, staatpenning, ruitergeld, keukengeld, wedersaat, dingtaal) en accijnsrekeningen worden ook in ambtmansrekeningen aangetroffen (zie bijv. inv.nrs. 4588 en 4600, specificatie onder C - Veluwe, en 4803 en 4806 - Nederbetuwe). Zie ook de rekeningen van de landrentmeesters (par. 4.1.3.1.1.), van heer Henrick van Gent, erfhofmeester (inv.nrs. 4505 e.v. en 4515) en de keukenboeken (par. 4.1.3.1.2.1.).
4.1.3.6. Tolontvangers
4.1.3.7. Muntmeesters
4.1.3.8. Bijlagen waarvan niet bekend is bij of tot welke rekening zij behoren
4.2. Comptabel toezicht
N.B. Zie ook de eventuele aantekeningen betreffende controle en afhoring bij de afzonderlijke rekeningen, inv.nr. 2264, specificatie sub C en inv.nr. 4236.
4.3. Overige aangelegenheden
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Niet bewaard gebleven charters
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode (vgl. inv.nr. 5270 met regesten).
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
Categorie:
laatste wijziging 26-03-2024
13.225 beschreven archiefstukken
5.243 gedigitaliseerd
totaal 117.690 bestanden