350 Vereniging Friesland 1940-1945 (Documentatiecommissie) ( Tresoar (Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum) )
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
Inleiding
Het bestaan van de Vereniging "Friesland 1940-1945" is niet los te zien van de bezetting van en verzet in Friesland gedurende de jaren 1940-1945. Daarom volgt hier eerst een globaal overzicht van het Friese verzet in die periode. * 
6. Mogelijkheden voor onderzoek naar de bezettingstijd in Friesland in het Ryksargyf
350 Vereniging Friesland 1940-1945 (Documentatiecommissie)
Inleiding
6.
Mogelijkheden voor onderzoek naar de bezettingstijd in Friesland in het Ryksargyf
Een goed onderzoek begint in de bibliotheek. Hier kan worden nagegaan of er over het onderwerp van onderzoek al niet eerder iets is gepubliceerd. Voor Friesland in het algemeen is de Provinciale Bibliotheek aan de Boterhoek de aangewezen bibliotheek voor onderzoek. Voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog bezit het Verzetsmuseum in Leeuwarden de grootste collectie.
Het lezen van boeken en artikelen kan tijd voor archiefonderzoek besparen omdat daaruit kan blijken dat over (een deel van) het onderwerp reeds is geschreven en omdat in literatuur kan zijn verwezen naar bronnen. Daarna kan het archiefonderzoek beginnen. Voor de archieven en documentatie van de Vereniging "Friesland 1940-1945" is de in dit boek afgedrukte inventaris de toegang.
Bijna alle in deze inventaris beschreven stukken zijn openbaar. Bij het ter perse gaan was echter nog niet bekend welke inventarisnummers beperkt openbaar zullen zijn. De reden om bepaalde stukken niet zonder meer ter inzage te geven is de privacy van nog levende personen te beschermen. Dat geldt met name voor hen die verdacht werden van collaboratie, maar die daarvoor niet zijn veroordeeld. Voor vragen omtrent de openbaarheid kunt u zich wenden tot de chef van de studiezaal.
De stukken kunnen op de studiezaal van het Ryksargyf worden geraadpleegd.
Van de stukken kunnen, indien de materiële toestand het toelaat, copieën worden gemaakt. Het is ook mogelijk om schriftelijk copieën te bestellen. Het Ryksargyf beheert ook nog andere archieven die van belang zijn voor onderzoek naar de geschiedenis van Friesland in de jaren 1940-1945, zoals blijkt uit onderstaand overzicht. De daarbij genoemde toegangen (inventarissen) zijn opgenomen in de `Collectie Toegangen', aanwezig op de studiezaal van het Ryksargyf.
- Archief Militair Gezag, 1945 april-augustus, 5,2 meter; bevat de archieven van de Provinciaal Militair Commissaris (PMC) en de Districts Militaire Commissarissen (DMC's) van de districten Drachten, Leeuwarden en Sneek. Toegankelijk via Toegang 39; voor stukken betreffende de zuivering is toestemming van de rijksarchivaris in Friesland vereist.
- Archief Gevangeniswezen Leeuwarden, 1812-1973, 69 meter; bevat de archieven van de instellingen van het gevangeniswezen in Leeuwarden, Heerenveen en Sneek. Toegankelijk via Toegang 50; voor raadpleging van o.a. stukken uit de bezettingstijd is toestemming van de rijksarchivaris in Friesland vereist. N.B. Bevat o.a. de inschrijvingsregisters van het Huis van Bewaring en de Bijzondere Strafgevangenis te Leeuwarden in de periode 1940-1945 en daarna; de inschrijvingsregisters van de gevangenis Crackstate te Heerenveen zijn niet bewaard gebleven.
- Archieven Winterhulp Nederland, afdelingen Leeuwarden en Mildam-Katlijk, 1940-1945, 0,1 meter. Geen toegang; tot het jaar 2001 is het archief van de afdeling Leeuwarden niet openbaar. Van de afdeling Mildam-Katlijk is het archiefje openbaar.
- Archief Landstand, 1942-1945, 1,1 meter; het archief is onderdeel van het archief van de Friese Maatschappij van Landbouw. Toegankelijk via Toegang 145; voor raadpleging is toestemming van het bestuur van de Friese Maatschappij van Landbouw vereist.
- Verzameling P. Wijbenga (1912-1990), 1936-1977, 1 meter. Toegankelijk via Toegang 340; voor raadpleging van enkele stukken is toestemming van de rijksarchivaris in Friesland vereist. N.B. Bevat stukken betreffende het verzet, het herstel van de orde na de bevrijding, met name betreffende de opsporing van oorlogsmisdrijven.
- Verzameling G.v.d. Berg (geb. 1922), 1939-1991, ca. 1 meter. Geen toegang; voor raadpleging is toestemming van de bewaargever vereist. N.B. Bevat met name memoires en andere stukken van tijdens de oorlog verplicht tewerkgestelden in Duitsland.
In het in 1986 te Franeker verschenen Tussen goed en fout. Nieuwe gezichtspunten in de geschiedschrijving 1940-1945 is o.a. een overzicht van bronnen betreffende Friesland in de Tweede Wereldoorlog opgenomen. Het verwijst o.a. naar archieven die nog bij verschillende instellingen van overheden en particulieren berusten en naar materiaal betreffende Friesland dat door het RIOD wordt bewaard.

Kenmerken

Periode:
1940-1970
Auteur:
Otto Kuipers
Beschrijving:
Voor Vrijheid en Recht. Inventaris van de archieven van de Vereniging "Friesland 1940-1945" en van het door haar verzamelde en verworven documentatiemateriaal
Categorie: