Uw zoekacties: Stadhouderlijk archief: Het archief in Tresoar

7 Stadhouderlijk archief: Het archief in Tresoar ( Tresoar (Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
Het archief in Tresoar
Bijlagen
1.3.2. Bijlage 3: Lijsten van hofmeesters en secretarissen 1584-1747 (1765)
Gegevens over namen en ambtsperioden van leden en personeel van de hofhouding zijn niet gemakkelijk te vinden. De overzichten die er bestaan zijn slechts momentopnamen. Gegevens moeten uit een groot aantal bronnen bijeengegaard worden en de daaruit op te bouwen functionarissenlijsten zijn meestal fragmentarisch. Alleen voor het meest gewichtige ambt binnen de hofhouding, dat van (opper)hofmeester en voor een andere belangrijke post, die van (eerste) secretaris, zijn lijsten van een redelijke kwaliteit op te maken. Die worden hieronder gegeven.
Onderhofmeesters en ondersecretarissen zijn niet opgenomen. Ook personen, van wie mocht worden aangenomen dat zij alleen in de Duitse bezittingen als hofmeester dan wel secretaris functioneerden, zijn weggelaten. Na 1729 hadden Willem IV en Maria Louise soms ieder een aparte (opper)hofmeester. Beide functionarissen zijn opgenomen.
Namen en ambtsperioden zijn in de lijsten aangevuld met enige genealogische gegevens. Ook wordt een zeer beknopt en selectief overzicht gegeven van belangrijke andere functies van betrokkenen, zowel buiten als binnen de hofhouding.
1.3.2.1. Hofmeesters
7 Stadhouderlijk archief: Het archief in Tresoar
Het archief in Tresoar
Bijlagen
1.3.2. Bijlage 3: Lijsten van hofmeesters en secretarissen 1584-1747 (1765)
1.3.2.1.
Hofmeesters
Adam/Daem van Haren, 1584-1589
Geboren: Valkenburg?
Overleden: Arnhem 3 mei 1589.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: eindigde met zijn overlijden of kort daarvóór.
Andere functies: raad en hofmeester van Willem I.
Ouders: Evert van Haren en Margaretha von Hagen.
Huwelijk: tr. Margriet Koenen van Zegenwerp.
Bronnen: NNBW VI, 708; Wagenaar, Willem Lodewijk, 153, 423-424; Bergsma, 'Willem Lodewijk', 210 en 237, Bruggeman, 'Willem en Anna', 34.
Johan Tjarda van Starkenborgh, (1593)-(1595)
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: schrijft in 1593 over de paarden van Willem Lodewijk en was hoogstwaarschijnlijk toen in functie; in 1595 vermeld als oud-hofmeester.
Ouders: Barthold Tjarda van Starkenborgh en Bawe Friling.
Huwelijk: tr. Gaets van Grovestins.
Bronnen: NAb 45 (1952) 389-390; SHA, inv.nr. 1, brieven van 20 nov. 1593 en aug. 1595.
Frederik van Vervou, 1595-1605
Geboren: Franeker (Martenahuis) 1550.
Overleden: Franeker? 1621.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: trad 2 of 28 april 1595 in functie. Volgens Bergsma ook aangesteld als vertrouwenspersoon.
Andere functies: in dienst bij de luitenant-stadhouder van Friesland Bernard de Merode, gouverneur van Emden, gedeputeerde ter Staten-Generaal namens Friesland, lid van de Raad van State namens Friesland.
Ouders: Raes van Vervou en Ammel (Emerentia) van Grombach.
Huwelijk: tr. Franeker 12 sept. 1585 Jel van Oosthem.
Bronnen: NNBW VI, 1302-1303; Bergsma, 'Willem Lodewijk', 204-210; Wagenaar, Willem Lodewijk, 291, 457.
Pieter van Regemortes 1605-1620
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: was de opvolger van Frederik van Vervou en ging nog voor korte tijd over in dienst van Ernst Casimir; op 21 oktober 1620 vermeld als gewezen hofmeester.
Andere functies: bevelhebber van het fort te Groningen.
Huwelijk: tr. Reynsck van Dekema, hofdame van Sophie Hedwig.
Bronnen: Stbk. I, 89 en II, 57; Kuiper, 'Profijt', 189, 203; Wagenaar, Willem Lodewijk, 291, 396; Bergsma, 'Willem Lodewijk', 213, 215; KHA, Ernst Casimir, inv.nr. 424; SHA, inv.nrs. 101-104.
Georg/Jurjen van Ripperda, (1620) 1621-1622
Geboren: 1570/'71.
Overleden: 1632.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: was in ieder geval in 1621, maar hoogstwaarschijnlijk reeds in oktober 1620 in functie.
Ouders: Maurits Ripperda en Maria van Willich.
Huwelijk: tr. Anna (Catharina) van Dekema, schoonzuster van zijn voorganger.
Bronnen: Stbk. I, 89 en II, 57; Kuiper, 'Profijt', 189. Opschriften op en bij een van hem vervaardigd schilderij, op Dekemastate te Jelsum (anno 1625, ætatis 54); KHA, Ernst Casimir, inv.nr. 424. Tresoar, huisarchief Dekemastate, voorl. inv.nr. 56.
Willem van Haren, (1629)-(1631)
Geboren: Arnhem 19 jan. 1581.
Overleden: Den Haag 9 dec. 1649.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: vermeld als hofmeester in rekeningen over 1629/'30 en 1630/'31.
Andere functies: opperstalmeester van Willem Lodewijk, kolonel van het garderegiment van Ernst Casimir, gedeputeerde ter Staten-Generaal namens Friesland.
Ouders: Adam van Haren, hofmeester van Willem Lodewijk (zie boven), en Margriet Koenen.
Huwelijk: tr. Leeuwarden 21 sept. 1606 Magdalena van Vierssen.
Bronnen: Bergsma, 'Willem Lodewijk', 215, 238 (noot 221); NNBW VI, 708; NAb 84 (1994) 171; SvF, inv.nr. 6914: rekening 1629/'30 onder het hoofd 'Ander vuytgave mede tot de negotieerde penningen genomen' en rekening 1630/'31 onder het hoofd 'Verdere wtgave van lijfrenten mede tot de genegotieerde penningen genomen'.
Poppe van Burmania, (1633)-(1638)
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: op 21 jan. 1633 als hofmeester vermeld; bij de berichten over zijn dood wordt niet vermeld dat hij hofmeester was.
Overleden: gesneuveld voor Gelder 16/26 aug. 1638.
Ouders: Bocke van Burmania en Frau van Burmania.
Huwelijk: tr. 10 augustus 1634 Oedt van Sickinge.
Bronnen: Stbk. I, 59 en II, 43; Archives, 2de serie, deel III (1625-1642), 127; Worp, Briefwisseling II, 397; SHA, inv.nr. 791 (dagvaarding 21 jan. 1633).
Bartolt van Ostheim, (1638)-1641
Geboren: 1607.
Overleden: 1654.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: was hoogstwaarschijnlijk de opvolger van Poppe van Burmania. Willem Frederik ontsloeg hem om Frederik Hendrik ter wille te zijn.
Ouders: Hessel van Ostheim/Oosthem, enige tijd hofjonker van Willem Lodewijk, en Wilhelmina van Gendt.
Huwelijk: tr. 1645 Susanna Sophia barones thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg.
Bronnen: Gloria Parendi, 808; Stbk. II, 182-183; Kooijmans, 'Hoe Willem Frederik', 212, 215, 216.
Gozewijn van Wijdefelt 1641/'42-1657
Geboren: 1601/'02.
Overleden: 23 aug. 1671, oud 69 jaar.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: voor het eerst in functie vermeld 4 nov. 1642; bekleedde het ambt tot hij niet meer bij machte was het uit te oefenen.
Andere functies: kamerheer en (onder-)secretaris van Ernst Casimir (vermeld 26 apr. 1632).
Huwelijk: tr. Lolck van Aysma.
Bronnen: Gloria Parendi, 824; Stbk. I, 257 en II, 174; KHA, Ernst Casimir, inv.nrs. 81 en 342; SHA, inv.nr. 61; EVC, inv.nr. 469.
Philip Ernst Vegelin van Claerbergen, 1657-1686
Geboren: (in de Palts) 12 okt. 1613.
Overleden: Leeuwarden 6 febr. 1693.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: was raad en hofmeester.
Andere functies: secretaris van Willem Frederik 1641-1664 (zie hierna), edelman aan het hof van de keurvorst van de Palts, drost van Liesveld, kapitein van een compagnie Fransen ter repartitie van Friesland.
Ouders: Philip Ernst Vegelin van Claerbergen en Brigitta Hantes.
Huwelijken: tr. 1. (ondertrouw Leeuwarden 21 jan. 1643) Fockje van Sminia (overl. 30 april 1658); tr. 2. De Bilt 22 maart 1660 Josina Ruysch.
Bronnen: NAb 46 (1953), 14; EVC, inv.nrs. 469, 470.
Rutger van Haersolte van Hoenlo, (1686)-(1701)
Geboren: 1647/'48.
Overleden: 14 aug. 1713, oud 65 jaar.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: mogelijk de directe opvolger van Philip Ernst Vegelin van Claerbergen; laatste bekende vermelding als hofmeester 1701. Hij kreeg de titel geheimraad.
Andere functies: lid van de Ridderschap van Overijssel, kolonel.
Ouders: Simon van Haersolte en Adriana Josina Bentinck.
Huwelijk: tr. Anna Elisabeth van Haersolte.
Bronnen: Stbk. I, 178, 181 en II, 115; De Boer, Philip Ernst Vegilin van Claerbergen, 41 en 57 (SHA, inv.nr. 147.); KHA, Hendrik Casimir II, inv.nr. 166; KHA, Henriette Amalia, inv.nr. 143; SHA, inv.nr. 667 (zie nadere toegang); EVC, inv.nr. 73.
Wolf Dietrich baron van Verschuer, (uiterlijk 1709)-1729
Geboren: 1673/'77.
Overleden: 1737.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: mogelijk opperhofmeester van Henriette Amalia, in ieder geval van Johan Willem Friso en later van Maria Louise. In 1728 werd er een waarnemer (zie hieronder) benoemd tijdens zijn afwezigheid. Die waarnemer volgde hem in 1729 op.
Andere functies: secretaris van Frederik I, koning van Zweden, in diens kwaliteit van regerend landgraaf van Hessen-Kassel.
Ouders: Otto Christoph baron van Verschuer en Anna Maria von der Recke.
Huwelijk: tr. Charlotta Sophia von Schilling.
Bronnen: NAb 46 (1953); Bruggeman, 'Het hof', 300-301; KHA, Johan Willem Friso, inv.nr. 13; Tresoar, familiearchief Van der Haer-Arnoldi, inv.nr. 161: brief van 22 mei 1730.
Adolph Hendrik von Baumbach, 1729-1731
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: sinds 1728 waarnemend hofmeester van Maria Louise bij afwezigheid van de opperhofmeester baron Van Verschuer; werd in 1729 hofmeester van de regentes, maar
werd bij de bezuinigingen van 1731 gepensioneerd.
Bronnen: Drossaers en Lunsingh Scheurleer, Inventarissen II, 248; KHA, Maria Louise, inv.nr. 424; SHA, inv.nr. 32: brief van 16 sept. 1730; NA, NDR, inv.nr. 789.
Dirk baron van Lynden van de Park, 1729-1735
Geboren: 1679.
Overleden: 16 okt. 1735.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: was opperhofmeester van Willem IV (de functie bleef daarna tot 1746 vacant).
Andere functies: gouverneur van Willem IV.
Ouders: Steven Hendrik van Lynden van de Park en Josina van Welderen.
Huwelijk: tr. Ressen 24 nov. 1705 Heilwig van Lynden.
Bronnen: NNBW VII, 813; NA, NDR, inv.nr. 789.
Robbert Henric van Hambroick, heer van de Arendshorst en Weleveld, (1736)-1765
Geboren: Huize Bulinck 13 okt. 1708.
Overleden: Huize Weleveld, Borne 17 sept. 1789.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: opperhofmeester van Maria Louise; bekleedde de functie uiterlijk in 1736 en fungeerde tot de dood van Maria Louise.
Andere functies: edelman van Willem IV, kamerjonker van Maria Louise, lid van de Admiraliteit te Harlingen.
Ouders: Lambert Joost van Hambroick en Mechteld Anna Bentinck.
Huwelijk: tr. Leeuwarden 25 okt. 1739 Amelie Sophie von Rhöder, staatsdame van Maria Louise.
Bronnen: NAb 84 (1994) 103; Jagtenberg, Marijke Meu, 133, 166, 258.
Gemme Onuphrius van Burmania, 1746-1759
Geboren: Ferwerd 3 jan. 1697.
Overleden: 12 aug. 1759.
Ambtsperiode/ambtsuitoefening: opperhofmeester van Willem IV.
Andere functies: kamerheer van Willem IV, opperstalmeester van Willem IV, volmacht naar de Staten van Friesland namens Oostdongeradeel, later namens Ferwerderadeel.
Ouders: Idzard van Burmania en Anna Dodonea barones thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg.
Huwelijk: ongehuwd.
Bronnen: NNBW VII, 239; Gabriëls, De heren, 127.

Kenmerken

Auteur:
A.P. van Nienes m.m.v. J.W.T.M. Beekhuis-Snieders
Beschrijving:
Inventarissen van de archieven van de Friese stadhouders van Willem Lodewijk tot en met Willem V, 1584-1795: Het archief in Tresoar
Categorie:
  • Zonder categorie