Uw zoekacties: Oude Staten archieven, 1344-1815
0001 Oude Staten archieven, 1344-1815 ( Drents Archief )
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Oude Staten archieven, 1344-1815
Inventaris
1. Inleiding
2. Inventaris
2.1. Archieven der elkander opgevolgde gewestelijke besturen van Drente voor 31 Juli 1805
2.2. Archieven van commissiën uit de gewestelijke besturen van Drente voor 1805
2.3. Archieven der elkander opgevolgde gewestelijke besturen van Drente over 1805-1813 (1816)
2.4. Archieven der besturen en autoriteiten over 1627-1811 uitgeoefend hebbende de rechtspraak in belastingzaken enz.
2.5. Rekeningen van ambtenaren rekenplichtig aan het gewestelijk bestuur van Drente, 1578-1810. * 
2.6. Generaliteit
2.7. Regestenlijst * 
0001 Oude Staten archieven, 1344-1815
2. Inventaris
2.7.
Regestenlijst * 
Organisatie: Drents Archief
laatste wijziging 05-12-2019
1 Gelijk regest Dikninge No. 1.
Acta sunt hæc anno ab incarnacione Domini millesimo centesimo quadringentesimo (sic) primo, indictione IIIIa. anno regni Conradi secundi tertio, secundo autem epispocatus (sic) domini Herberti.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 2verso - 3).
2 Gelijk regest Dikninge No. 2.
Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini M°C° quinqua(ge)simo secundo, indictione XV, anno Fritherici regis regni primo, primo autem episcopatus nostri anno.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 5 - verso).
3 Gelijk regest Dikninge No. 3.
Datum Volnho, III Idus Aprilis, anno dominice incarnationis M°C°LXIX°, regnante domino glorioso Frederico invictissimo Romano(rum) imperatore, anno regni eius XVIII°, anno autem episcopi domini Godefridi Traiectensis episcopi XIII°. Actum autem in Anlo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol 9 - 10).
4 Gelijk regest Dikninge No. 4.
Facta sunt hec anno M°C°LXXVI°, anno regni Frederici imperatoris XXV°, episcopatus vero nostri XXI°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 2 - verso).
5 Gelijk regest Dikninge No. 5.
Afschrift 17de eeuw (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 15 - 16 verso).
6 Gelijk regest Dikninge No. 6. Actum verbi incarnati anno M° CC°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 28 - verso).
7 Gelijk regest Dikninge No. 7.
Acta sunt hec anno dominice incarnationis M° CC° VI°, pontificatus nostri anno IX°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 4 verso - 5).
8 Gelijk regest Dikninge No. 8.
Acta sunt hec anno dominice incarnationis M° CC° VII°, pontificatus nostri anno VIII°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 3 verso - 4).
9 Gelijk regest Dikninge No. 9.
Acta sunt hec anno ab incarnacione Domini M° CC° IX°, pontificatus nostri anno XI°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 5 - verso).
10 Gelijk regest Dikninge No. 10.
Acta sunt hec anno incarnationis dominice M° CC° X°, pontificatus nostri anno XII.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol 6 verso - 7).
11 Gelijk regest Dikninge No. 11.
Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini M° CC° XI°, pontificatus nostri XIII°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 14 verso - 15).
12 Gelijk regest Dikninge No. 12.
Actum anno dominice incarnationis M° CC° XII°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 42 verso - 43).
13 Gelijk regest Dikninge No. 13.
Actum anno dominice incarnationis M° CC° XV°, electionis nostri anno tertio.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 10 verso - 11).
14 Gelijk regest Dikninge No. 14.
Acta sunt hec anno dominice incarnationis M°CC° XVII°, pontificatus nostri primo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 6 - verso).
15 Gelijk regest Dikninge No. 15.
Actum anno dominice incarnationis millesimo ducentesimo septimo decimo. In Dei nomine foeliciter amen. Anno etiam episcopatus nostri primo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 7 verso - 9).
16 Gelijk regest Dikninge No. 16.
Anno dominice incarnationis M° CC° XVII°, episcopatus nostri anno primo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 11 - verso).
17 Gelijk regest Dikninge No. 17.
Acta sunt hec apud Volnho, anno dominice incarnationis
M° CC° XVIII°, pontificatus nostri anno secundo, calendis Januarij.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 20 - verso).
18 Gelijk regest Dikninge No. 18.
Datum apud Volnhoe, anno gratie M°CC° XXIII quarto Idus Januari).
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 12 verso - 13).
19 Gelijk regest Dikninge No. 19.
Acta sunt hec in Runen, anno M° (CC°) XXX° sexto, in die sancti Galli.
Afschrift (17de eeuw) (inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 23 - verso).
20 Gelijk regest Dikninge No. 20.
Datum anno incarnationis Domini M° CC° XLI° feria quinta post festum beatorum Petri et Pauli, in Suollis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 13 - verso).
21 Gelijk regest Dikninge No. 21. Anno Domini M°CC°XLIII° in die Francisci.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 9).
22 Gelijk regest Dikninge No. 22.
Datum Runen, anno Domini M°CC° quadragesimo sexto mense Martio
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 7 - verso).
23 Gelijk regest Dikninge No. 23.
Datum et actum Runen, anno Domini M° CC° XLVI° mense Martio.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 12).
24 Gelijk regest Dikninge No. 24.
Datum Daventrie, anno Domini M° CC° XLVII° mense Januario, sabbatho infra octavam Epiphaniae.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 12 - verso). Afschrift (16de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier. Vertaling( 16de eeuw) ( Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
25 Gelijk regest Dikninge No. 25 *  .
Datum Bredervoert, vigilia Annunciationis beate Marie.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd.Varia), fol. 32).
26 Gelijk regest Dikninge No. 26.
Actum et datum in die Assumptionis beate Marie, anno Domini M° CC° quinquagesimo primo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 15).
27 Acta sunt hec in Groninge in generali synodo. .. Datum anno Domini M° CC° LIIII° in Groninghe, ante Assumptionem beate Marie virginis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 32 - 33).
28 Gelijk regest Dikninge No. 28.
Actum et datum Volnho... anno Domini M° CC°LVIII° feria sexta ante Margarethe.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 14).
29 Gelijk regest Dikninge No. 29.
Datum anno Domini M° CC° LX° primo in proxima dominica post Matthie apostoli.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 25).
30 Gelijk regest Dikninge No. 30.
Acta sunt (hec) anno Domini millesimo ducentesimo LXII°. Afschrift (17de eeuw) (Inv. No, 639 (afd. Varia), fol. 26 - verso).
31 Gelijk regest Dikninge No. 31.
Actum et datum apud Rune. .. anno Domini M° CC° sexagesimo tertio, feria tertia proxima *  (sic) post Nativitatem beate Marie virginis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 40 - verso).
32 Gelijk regest Dikninge No. 32-
Acta sunt hec anno Domini M° CC° LXXIII°... in die apostolorum Petri et Pauli.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 20 verso).
33 Gelijk regest Dikninge No. 34.
Datum Daventrie anno Domini M° CC° LXXX tertio, feria secunda post festum beati Servatij.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 62- verso).
34 Gelijk regest Dikninge No. 36.
Datum et actum anno Domini M° CC° LXXX septimo, in crastino Margarete virginis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 41 verso - 42).
35 Gelijk regest Dikninge No. 37.
Acta sunt hec in Rune, in festo Cecilie virginis, anno Domini M° CC° nonagesimo secundo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia), fol. 30 - verso).
36 Gelijk regest Dikninge No. 38.
Acta sunt hec anno Domini M° CCC° quarto, sabbatho ante Laurentij martijris, in parochia Steenwijck, in villa que vulgariter Wlfelte nuncupatur.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 40 verso - 41 verso).
37 Gelijk regest Dikninge No. 39.
Datum die Inventionis sancte Crucis, anno Domini M° CCC° vicesimo quinto.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 16 verso - 17). Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) los blad) op papier.
38 Gelijk regest Dikninge No. 40.
Datum anno Domini M° CCC° vicesimo septimo, in die Conceptionis beate Marie virginis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 22 verso - 23).
39 BARTOLDUS, FREDERICUS, JOHANNES, REMBOLDUS en RODOLPHUS, pastoors resp. in Empne, Rotlo, Borghere, Oderen en Gheyten, bepalen, - als scheidsrechters in 't geschil tusschen de buren van Weerdighen en den proost en 't convent van Schildwolde, - dat laatstgenoemden voor 't genot van 't moer in de marke van Weerdighen bij Roeswinkel van de brug over de Ruetna halverwege naar de Musla tot aan de grens der marke van Weerdighen en 't huis ter Hair jaarlijks zullen opbrengen aan de buren (106 ?) *  Osnabrücker marken, welke bij wanbetaling dubbel kunnen worden uitgepand. met medebezegeling door 't land van Trentya.
Datum anno Domini M° CCG° XXVII° die Processi et Martiniani martyrum beatorum.
Afschrift (Inv. No. 290 (afd. Limieten)), in een charter d.d. 22 Juli 1471 (regest No. 89).
40 Gelijk regest Dikninge No. 41.
Datum anno Domini M° CCC° vicesimo septimo, in die Mauricij et sociorum eius.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 43 - verso).
41 Gelijk regest Dikninge No. 42.
Datum anno Domini M° CCC° trecesimo secundo, feria quinta proxima post Gonversionem beati Pauli.
Afschrift (l 7de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 23 verso - 24).
42 Gelijk regest Dikninge No. 48.
Datum sub sigillo nostro anno Domini M° CCC° trecesimo octavo, sabbatho ante festum beate (sic) Luce evangeliste.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 20 - verso).
43 Gelijk regest Dikninge No. 49.
Datum anno Domini M° CCC° tricesimo nono, feria quinta post Gereonis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 30 verso - 31).
44 JOHANNES bisschop van Traiectum bevestigt voor de "homines et incolae" van zijne stad Groningen ("Groniensis") en van Drenthia de door hen van zijne voorgangers sedert menschenheugenis genoten voorrechten, n.l.:
1. dat de bisschoppen van Traiectum een geschikt persoon verblijvende binnen de palen van Groninghe met Goe en Wolt en Drenthia moesten aanstellen tot deken met volmacht in de bisschoppelijke gevallen;
2. dat zij gelijk naar elders in hunne diocese zoo naar die streken op geschikte tijden een bisschop moesten zenden voor het sacrament der confirmatie, het wijden en verzoenen van kerken, altaren en andere kerkelijke benoodigdheden;
3 dat zij noch een hunner onderdanen een bewoner dier streken mochten dagen buiten hunne grenzen n.l. Hulsfoerde en Bisscopsberghe bij Westerhessel;
4. dat zij de inwoners zouden beschermen; en bepaalt dat de in strijd hiermede door hem of zijn officiaal uitgegeven daagbrieven waardeloos en de kerkelijke personen tot de uitvoering ervan niet gehouden zullen zijn.
Datum Traiecti, anno Domini M° CCCmo XL° quarto, vicesima octava die mensis Octobris.
Oorspr. (Inv. No. 180 (afd. Privileges)). Het zegel van den bisschop is verloren,
Afschrift (Inv. No. 182 (afd. Privileges)) in een vidimus d.d. 14 Mei 1584 (regest No. 148).
45 Gelijk regest Dikninge No. 50.
Acta sunt hec sub annis (sic) Domini M° CCC° XLVI°, in vigilia Nativitatis beate Marie virginis
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 38 - verso).
46 Gelijk regest Dikninge No. 51.
Datum Volnho, sub nostri appensione sigilli, anno Domini M°CCC°XL° septimo, duodecima die mensis Martij.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 19 - verso).
47 Gelijk regest Dikninge No. 52.
Datum et actum in Beilen in prima synodo, feria sexta post
Nativitatem beate Marie virginis, ......sub anno Domini M° CCC°
quadragesimo octavo die et loco predicto.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 31 - verso).
48 Gelijk regest Dikninge No. 54.
Actum et datum anno Domini M° CCC° quinquagesimo, in crastino Exaltationis sancte Crucis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 35 verso - 36).
49 Gelijk regest Dikninge No. 57.
Datum anno Domini M° CCC° quinquagesimo sexto, in octava apostolorum Petri et Pauli.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 43 verso - 44).
50 Gelijk regest Dikninge No. 63.
Actum et datum sub sigillis nostris anno et die et loco predictis (sub anno incarnationis Domini millesimo CCC° LIX°, feria quinta post diem beate Scolasticbeate virginis, in Rolde).
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 24 - verso).
51 Gelijk regest Dikninge No. 66.
Datum anno Domini M° IIIC LXII°, ipso die beati Martini hyemalis
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 20 verso - 22).
52 Gelijk regest Dikninge No. 67.
Datum Voerst, anno Domini M° CCC° LXII°, ipso die beati Lebuini confessoris.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 22 - verso).
53 Gelijk regest Dikninge No. 68.
Datum anno Domini M°CCC° sexagesimo tertio, in vigilia Sanctorum Omnium.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 34 verso - 35 verso).
Afschrift (17de eeuw) (Inv.No. 640 (afd. Varia) op papier.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia) op papier.
54 JOHANNES abt, prior, priores en 't convent van 't St. Maria-klooster in Dickeninge verklaren, tegenover eene gelijke belofte van JOHANNES heer van Rhunen, ridder, *  afstand te doen van alle recht, dat zij op hem zouden kunnen doen gelden, en hem of zijne erven nooit te zullen bemoeilijken in hunne rechtspraak over wereldlijke personen en goederen; behoudens hunne tot nu toe, ieder voor zich of gezamenlijk, bezeten goederen en tienden.
Conclusio ut in precedentibus (datum anno Domini nostri millesimo treeëntesimo sexagesimo tertio, in vigilia Omnium Sanctorum).
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
55 Gelijk regest Dikninge No. 76.
Acta sunt hec in Runen. . . . Datum anno Domini M° CCC° sexagesimo octavo, feria quinta *  post Nativitatem beate Marie virginis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 36-verso).
56 Gelijk regest Dikninge No. 77.
Datum anno Domini M° CCC° LXVIII°, dominica post Remigij episcopi.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Yaria) fol. 31verso).
57 Gelijk regest Dikninge No. 78.
Datum anno Domini M° CCC° LX octavo, ipso die beati Andreae apostoli.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 43).
58 Gelijk regest Dikninge No. 79.
Datum anno Domini millesimo trecentesimo sexagesimo nono, feria secunda post beati Pontiani martiris.
Afschrift (l 7de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 24vers° - 25).
59 Gelijk regest Dikninge No. 80.
Datum anno et die predictis (anno nativitatis eiusdem millesimo trecentesimo septuagesimo, decimo quinto die mensis Januarij). Actum in ecclesia Dwingeloe.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 29 - 30).
60 Gelijk regest Dikninge No. 96.
Datum anno Domini millesimo CCC° septuagesimo quinto, in die Palmarum.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd.Varia) fol. 25verso - 26).
61 Gelijk regest Dikninge No. g8.
Datum anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo quinto, ipso die beati Martini episcopi hyemalis
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 33-34). Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier. Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
62 Gelijk regest Dikninge No. 101.
Datum anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo sexto, mensis Novembris die decima
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 34 - verso). Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
63 Gelijk regest Dikninge No. 104.
Datum anno Domini M° CCC° septuagesimo septimo, ipso die Translationis beati Martini.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 36 vers° - 37 verso).
64 Gelijk regest Dikninge No. 107.
Anno et die quibus supra (anno à nativitate Domini M° CCC° LXX nono, die tertia mensis Junij).
Afschrift (17de -eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 33 - 34verso). Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
65 Gelijk regest Dikninge No. 109.
Datum Volnho, anno Domini M° CCC° LXXX° mensis Aprilis die secundo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 18 - verso).
66 Gelijk regest Dikninge No. 110.
Datum Volnho, sub sigillo nostro, anno Domini M° CCC° LXXX primo, ipso die beati Benedicti abbatis.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 37verso - 38).
67 Gelijk regest Dikninge No. 111.
Datum anno millesimo trecentesimo octuagesimo secundo, mensis Aprilis die vicesima.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 19verso-20).
68 FLORENS VAN WEVELICHOVEN bisschop te Utrecht geeft aan zijn "getruwen der lande van Drenthe" het voorrecht, dat hij noch iemand van zijnentwege een hunner mag dagen buiten Hulsfoerde of Bisscopsberge, tenzij hij eerst de zaak aangebracht, hebbe *  bij de "wysheyt" of den ambtman van Drenthe; behoudens zijn recht ingeval van rechtsweigering.
Ghegeven int jaer ons Heren dusent driehondert vier ende tachtentich des Saterdages na Allen Goeds Heyligen dach.
Oorspr. (Inv. No. 181 (afd. Privileges)). Het zegel van den bisschop is verloren.
Afschrift (Inv. No. 182 (afd. Privileges)) in een vidimus d.d. 14 Mei 1584 (regest No. 148).
69 FREDERIC VAN BLANCKENHEM bisschop te Utrecht belooft zijnen onderzaten van Drenthe het huis te Coverden te zullen inlossen, opdat hun van daar uit geen nadeel toekome, - hen te zullen houden bij hunne oude landrechten, gewoonten enz., - en hun daarenboven toe te kennen eenige voorrechten betreffende de kerkelijke rechtspraak (vgl regest No. 44), tolvrijheid, de aanstelling van een schulte en ambtman, het stichten van sloten in Drenthe, bescherming tegen de Vryesen, handhaving der verdragen van Drenthe met naburige streken, en de heffing der precarie of bede. Gegeven int jaer ons Heren duysent driehondert vier ende tnegentich *  op Onser Vrouwen avonde Assumptionis.
Afschrift (Inv. No. 183 (afd. Privileges)) in een vidimus d.d. 17 September 1561 (regest No. 126).
70 Gelijk regest Dikninge No. 125.
Datum anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo septimo, ipso die beate Scholastice .
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 17 verso-18).
71 Gelijk regest Dikninge No. 131.
Datum anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo octavo, dominica post transitum beati Martini.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 28 verso - 29).
72 Gelijk regest Dikninge No. 138.
Datum Romæ apud Sanctum Petrum, IIII calendas Novembris pontificatus nostri anno decimo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 1-2).
78 Gelijk regest Dikninge No. 144.
Acta sunt hec in Steenwijck in ecclesia.... anno Domini millesimo quadringentesimo secundo, ipso die beati Odulphi confessoris.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 38verso - 40).
74 Gelijk regest Dikninge No. 146.
Gegeven in den jare onss Heren dusent vierhundert ende twie, des Sondaghes na Onse Vrouwen dach Assontionis *  .
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
75 Gelijk regest Dikninge No. 147.
Acta sunt hec in ecclesia de Runen pro tribunali nobis sedentibus.... anno Domini millesimo quadringentesimo tertio, in crastino apostolorum Petri et Pauli.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 44 - verso).
76 Gelijk regest Dikninge No. 157.
Gegeven in den jaer ons Heren dusent vierhundert ende achte, des Sondages na Mey dach.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier. Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
77 FREDERIC VAN BLANCKENHEM bisschop te Utrecht - gevolg gevend aan zijne door hem, de 5 kapittelen te Utrecht en de 3 Overijselsche steden bezegelde belofte (welke van kracht zal blijven), zijne onderzaten in 't land van Drenthe te houden bij hun oud landrecht. - verklaart als zoodanig te hebben bevonden hetgeen hij mededeelt en dit te zullen handhaven. Met medebezegeling door de 5 kapittelen.
Ghegeven int jaer ons Heren dusent vierhondert ende tweelf des sestienden dages in Septembri.
Oorspr. (slechts fragmentarisch bewaard gebleven) (Inv. No. 185 (afd. Privileges)). Het zegel is verloren.
78 Gelijk regest Dikninge No. 225.
Acta sunt hec in domo domini abbatis predicti in Runen sub anno, indictione, mense, die, hora, pontificatus (sic) quibus supra (anno nativitatis eiusdem M° CCCC° vicesimo primo, indictione quarta decima, mensis Februarij die quarta decima, horis vespertinis vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris ac domini nostri domini Martini divina providentia pape quinti anno quarto).
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 639 (afd. Varia) fol. 26verso - 28).
79 Deken en kapittel van Sinte Peters te Utrecht ontslaan COENRAET TEN HOUE en zijne vrouw ALIJT uit den hoorigen echt en verhuren aan hen hun huis te Vffelte met verschillende perceelen land aldaar tegen 10 mudden rogge 's jaars; waarvan hij 2 mag korten voor 't onderhoud van den "spijker" te Uffelte en de inning van 's kapittels rogge-pachten uit Drente.
Gegeven int jaer ons Heeren dusent vierhondert achte ende dertich op sinte Victoers dach.
Oorspr. (Inv. No. 1267 (afd. Varia)). Met zeer geschonden zegel van het kapittel in bruine was.
80 Gelijk regest Dikninge No. 283.
Datum anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo, quarto feria quinta *  post Scolastice virginis, que fuit duodecima dies mensis Februarij, hora vespertina
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier. -
Omtrent het oorspronkelijke stuk wordt gezegd : "Et erat subscriptum "JOHANNES HAREN notarius dermandatus (sir.) domini abbatis "et judicis". Habens sigillum monasterii, prout exterius apparebat, simpliciter de pergameni cauda propendens, in viridi cera". - Het zegel van het stuk in het archief der abdij te Dikninge (in No. 218) is het abtszegel.
81 ADOLPHUS LICHTVOET, pastoor in Anlo, verklaart het doorstoken bevel (zie regest No. 80) wat betreft de excommunicatie (quoad excommunicationem) te hebben uitgevoerd "feria sexta ante dominicam Letare anno Domini M° CCCC°XLIIII°."
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
82 Gelijk regest Dikninge No. 284.
Dominica quarta post octavam Pentecostes, in ecclesia in Anlo, anno Domini M° CCCC° XLIIII°.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
83 ALEPH VAN HAREN, ambtman te Couorden en van 't land van Drenthe, verklaart het geschil tusschen de buren van Weerdingen en van Roeswinckell te hebben bijgelegd, zoodat de laatsten aan de eersten jaarlijks zullen geven 3 oude vlaamsche grooten van ieder der 9 door hen gebruikte waren, en elk "scholtjaer" voor 's bisschops precarie 4 schellingen 2 penningen.
Gegeven int jaer onss Heren dusent vierhundert ende vyff ende viertich des anderen Sonnendaghes nae den hilligen Paeschdaghe.
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Het zegel is verloren.
84 EVERT KRIJTE en DIRCK SPLIITLOFF, JACOB WITTE en PETER LUBBERTSOEN, JOHAN VAN IJRTE en IOHAN TIAISSOEN, resp. vanwege de steden Deuenter, Campen en Swolle, bepalen - als scheids-lieden tusschen den bisschop van Vtrecht en Deueren-dingspull - :
1. dat de bisschop zal bevestigen voor Deueren-dingspnll al zijne privileges, handvesten en seendbrieven; en den inwoners verder het voorrecht zal geven, dat het geven van een "hantvrede" zal worden "gebeterd" naar Sallantsch recht, ofschoon de brief, waarin de "hantvrede" genoemd wordt, overigens van kracht zal blijven; dat, wanneer schulden "bericht" zijn of vaststaan door "ghictinge" van richter en keurnooten, geen pandwering mag worden gedaan, doch dat de richter het pand mag nemen desnoods met behulp der buren; dat 12 jaren lang geen "ding" in het dingspel zal worden gehouden; dat de bisschop het dingspel zal doen genieten wat de andere dingspelen "bededingden" en ook Deueren-dingsxspuele aanging; behalve dat het volgen zal wat eventueel "gededingd" wordt van de doodslagen.
2. dat in ruil daarvoor de bisschop ontvangen zal van elke "ploeg" 7 oude schilden en van een keuterij de helft; terwijl bepalingen worden vastgesteld ter verzekering der richtige betaling.
Dese uutsprake geschiede to Vollenhoe, in den jair onss Heren dusent vierhondert seven ende viertich upten viiffthienden dage in Aprill.
Oorspr. (Inv. No. 186 (afd. Privileges)), bovenste exemplaar van een chirograaf.
85 ROEDOLPH bisschop te Vtrecht bevestigt voor 't dingspel van Deueren al zijne privileges, handvesten en seendbrieven; en verleent den inwoners het voorrecht, dat het geven van een "hantvrede" zal worden "gebeterd" naar Sallantsch recht, ofschoon de brief, waarin de "hantvrede" genoemd wordt, overigens van kracht zal blijven; dat, wanneer schulden "berichtet" zijn of vaststaan door "gychtinge" van richter en keurnooten, geen pandwering mag worden gedaan, doch dat de richter het pand mag nemen desnoods met hulp der buren; en dat 12 jaren lang geen "ding" in het dingspel zal worden gehouden.
Gegeven int jair onss Heren dusent vierhondert seven ende viertich opten vyfftienden dach in Aprille.
Oorspr. (Inv. No. 187 (afd. Privileges)). Het zegel van den bisschop is verloren.
86 Burgemeesteren, schepenen en raden der steden Deuenter, Campen en Zwolle erkennen, dat de "havelude ende ander guede manne" der 6 dingspelen van Drenthe hen en 't Auersticht helpen tegen den hertog van Burgondiën "om bede willen ende niet van rechts wegen, " zonder aantasting van Drenthe's rechten en privileges.
Gegeven int jair ons Heren duysent vierhondert sess ende vyftich des Donredages nae Bartholomei apostoli.
Oorspr. (Inv. No. 188 (afd. Privileges)). Met zeer geschonden secreet-zegel van Deventer in (bruine ?) was; de beide andere secreetzegels zijn verloren.
87 DAVID VAN BOURGOENDlËN bisschop te Utrecht bevestigt alle landrecht-, seend- en andere brieven, door zijn voorgangers "onse lant van Drentht" verleend, en belooft de landlieden "geestelic ende weerlic" niet te zullen verkorten in hunne rechten en gewoonten.
Gegeven ter Horst, int jair onss Heren dusent vierhondert soeven ende vyfftich opten viertienden dach in Januario.
Oorspr. (Inv. No. 189 (afd. Privileges)). Het zegel van den bisschop is verloren.
88 De etten van 't gemeene land van Drenthe en de "stellinge" van 't gemeene land van Stellingwerf komen - in overleg met WOLTER STELLINGES drost te Couorde en van 't land van Drenthe, - overeen omtrent de vervolging van geweldplegers, van eenvoudige doodslagers en van schuldenaars; en bepalen, dat bij opzegging dezer overeenkomst zij nog een 1/2 jaar van kracht zal blijven. Met medebezegeling door genoemden drost.
Ghescreven ende gemaket toe Beylen, des Dinxedages nae sancte Bonifacius dage in den jare ons Heren dusent vijerhondert ende een ende tsestich.
Oorspr. (Inv. No. 190 (afd. Privileges)). De 2 landszegels en 't zegel van W.S. zijn verloren.
89 Prior en convent van 't Heilige Kruis-klooster ten Nyen Lichte, alias Apel, verklaren te hebben een bezegelden brief (volgt 't stuk d.d. 1327 beschreven in regest No. 39) en de buren van Weerdinge steeds met dit stuk te willen helpen.
Ghescreven int jaer ons Heren M CCCC LXXI op Marien Magdalenen dach.
Oorspr. (Inv. No. 290 (afd. Limieten)). Het prioraatszegel is verloren.
89* JOHAN STELLING, ambtman te Coevorden en van 't land Drenthe WILLEM TEN HOLTE en CLAES DENINGE, ROLOF HUSINGE en ROLOF VOCKINGE bepalen -, als overman en scheidslieden tusschen de buren van Valte en van Weerdinge, - de grens tusschen beide marken.
Met bezegeling door J.S.
Gegeven in den jaere onss Heern duisent vierhondert ses ende tseventich, op des hilligen Cruses dach Exaltationis.
Afschrift (17e eeuw) in Inv.nr. 1193 (afd. Varia) fol. 1-2.
90 Gelijk regest Dikninge No. 313.
Dit gelijck vurs. iss geschiedt in huysinge ende woeninge ter Haevehorst, daer JOHAN vurs. nu ter tijdt in woent, op jaer, dach, maent, ure ende pausdom vurs. (In den naem ons Heeren. Amen. In den jaer desselven doe men schreeff duisent vierhondert ende eenentachtich des lesten daeges van der maendt Aprille omtrent vespertijdt, in der vijftijnder indictiën, pausdoms des alrenheiligsten in Christo vaeders ende Heeren ons Heeren Sixti de vierde van der vursichticheyt Gaeds paus in synen elften jaer). Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
91 JOHAN STELLING ambtman te Covorden en van 't land van Drenthe oorkondt, dat hij - als overman met de dedingslieden WOLTER VAN OUERHAEGHE commandeur te Bunne, GHEERT LEWE, ROELOFF MEPSCHE en OTTE BAIJENS in het geschil tusschen de buren van Peyse en die van Roeden en Roewolde over het vischrecht in 't Peyser diep, - bepaalt heeft: dat de buren van Roeden met die van Peyse het diep gelijkelijk zouden bevisschen naar oude gewoonte; - dat die van Voxwolde het diep zouden bevisschen van 't "suedereynde" tot der Brokes horne, alles tot 't midden van 't diep, en door ieder buurschap aan zijn kant met gelijke touwen; - en dat partijen beloofden deze uitspraak te houden op eene boete van 100 Fransche schilden.
Ghegeven in den jaere onss Heeren duesent vierhondert een ende tachtentich, des Vrijdages in der hilliger hoechtijt van Pinxterenn.
Afschrift (Inv. No. 573 (afd. Varia)) in een vidimus d.d. 29
Maart 1573 (regest No. 140). - Het oorspronkelijk stuk was een vierdubbele chirograaf.
92 ROLOFF HUSINGE schulte te Empne oorkondt, dat WILLEM HEMYNGE namens de buren van Weerdinge zich verzette tegen de wederbehandeling van hun geschil met die van Roswinkell, op grond dat deze ontijdig zou zijn; - en dat in verband hiermede de "sekeren" de zaak verwezen "in de heerlicheyt van Couorde ende in de wysheit van den lande"; en de buren van Empne en van Berge verklaarden te blijven bij hun getuigenverklaringen, voor meer dan 6 jaren afgelegd, eveneens onder verwijzing als voren.
Int jaer ons Heren dusent veerhundert ende twetentachtentich, des anders Saterdages voer Palmen.
Gelijktijdig afschrift (Inv. No. 231 (afd. Limieten)).
93 JOHAN graaf TE OLDENBORCH en DULMENHORST verklaart, dat JACOP GAELKENS, na de bemiddeling van EDZARDT graaf van Oest-Friesslant, aan zijne (JOHAN's)handen "ene volle vaste zwoene" gegeven heeft aan DAVID VAN BURGHOENDIËN als bisschop te Utrecht, het sticht van Vtrecht, JOHAN STELLINCK als drost van Coeuoirde en het land van Drenthe; - "beheltlich den bueren van Yde soedaenen vierdeel werdelz, dair die zake van ontreesen is ende die drossart ende vier ende twyntich etthen to gewesen hebben"; en belooft dezen zoen onverbroken te zullen houden.
Gegeven op onsen sloete tot Nyerborch, in den jair onss Heren duysent vierhondert vyff ende tnegentich opten iersten dach in Augusto.
Oorspr. (Inv. No. 191 (afd. Privileges)). Het zegel van JOHAN graaf TE OLDENBORCH is verloren.
94 De buren van Weerdinge verklaren, dat die van Rhoswinckel "uutgesatt koters sint in onser marcke van Weerdinge", aan den landsheer en hen jaarlijks betalen van elke waar 3 oude vlaamschen, "ende dat anders gheen landt en hebben, dan daer se nu her op sitten." Met bezegeling door EGBERT TEN DIKE, schulte (te Roswinkel ?).
Gegeven int jaer onses Heeren duisent veerhondert en acht en t' negentien, des Maendaechs voer santé Pancreas dach.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 233 (afd. Limieten)) op papier, naar een afschrift voorkomend in Inv. Dossiers No. 1193 (afd. Varia).
Afschrift (18de eeuw) t.z. pl. op papier, naar een afschrift voorkomend in Inv. Dossiers No. 1193 (afd. Varia).
95 FREDERICK, bisschop te Vtrecht, markgraaf VAN BADEN, verklaart dat, om de vijandelijkheden van HENRICK zoon TE WYSCH te weerstaan, door hem, de gemeene ridderschap van Sallant, Twenthe, Vollenhoe, Drenthe en de heerlijkheid van de Kuenre en de gedeputeerde raadsvrienden der 3 steden Deuenter, Campen en Zwolle eene heffing in zijne landen was geheven, doch zijne landen onverbroken zullen blijven in hunne rechten en privileges en dit hun nimmer als plicht zal worden aangerekend.
Gegeven in onser stadt van Deuenter, int jair onss Heren dusent vierhondert acht ende tnegentich opten achten dach in Augusto.
Oorspr. (Inv. No. 192 (afd. Privileges)). Het zegel van den bisschop is verloren.
95* JOHAN STUIERMAN verklaart te hebben verkocht en voor buren van Eexte overgedragen aan JAN HUISINGE een waar veenland in Extermarcke ten oosten van 't diep, in gebruik bij GERT VAN VULLEN, "streckende van dat diep opwaerts nae Westerwoldingelandt, gelijck ander veenen op beiden zijden." Met vermelding der bezegeling door ALBERT EUERDINGE.
Gegeven in den jaere ons Heeren duisent vijffhonder(t) ende twee des Woonsdags voor Letare Jerusalem.
Afschrift (Inv. No. 297 (afd. Limieten)) dd.c. 1612, op papier, gewaarmerkt door den schulte (van Ruinen) C. KISTE. - Het oorspronkelijk stuk was bezegeld met een zegel in groene was.
96 BERNIJER HINRICUS schulte te Norch oorkondt, dat HINDRICK LUINSCHE getuigenverklaringen vorderde omtrent de grens tusschen Eeden en Opsterlandt; en dat na 't afleggen daarvan de "sekers" wezen, dat de landweer de markescheiding is tusschen Eeden en Opsterlandt, - dat de Lutticke Cruisberch ten westen daarvan ligt, - dat de Bremhar ('t Eeder Westerbroock) den buren van Eeden toebehoort en daarvan altijd precarie is gegeven als door 't overig Drenthe, - dat dus de Friezen den Eeners 't gebruik niet mogen beletten, - en dat geschillen over dit laatste behooren voor drost en 24 (etten). Met medebezegeling door OTTO LANDT en GERT POUWELS, resp. schulten te Roeden en Roederwolde.
Gegeven int jaer ons Heren dusent viffhundert ende achte, des naesten Saeterdaeges nae den Sondach Judica me Deus in de vaste.
Afschrift (16de eeuw) (Inv. No. 293 (afd. Limieten)) op papier.
97 ROLOFFH VAN MUNSTER, ambtman te Couorde en van 't land van Drenthe, beoorkondt eene inschrijving in "dat ordellboock, " waaruit blijkt, dat de buren van Eede voor drost en etten kwamen, vergezeld door Mr. HUBERT pastoor te Peyse, commissaris in Nordenvelt en notaris; - dat deze bewees het dagvaarden van de ingezetenen van Backevene en allen, die aanspraak zouden willen maken op het veld bij de landweer tusschen Drente en Friesland; - dat niemand tegen de Eeners opkwam, en dezen dus werden toegelaten tot 't bewijs; - dat den Eeners daarop het veld werd toegewezen, totdat het met beter bewijs hun zou worden afgewonnen.
In den jaere onses Heren XVC ende acht des Saterdages na demm hilgen Pynxterdaghe.
Oorspr. (Inv. No. 282 (afd. Limieten)), op papier. Het opgedrukt zegel is verloren.
Afschrift (16de eeuw) (Inv. No. 293 (afd. Limieten)) op papier.
98 Gelijk regest Dikninge No. 347.
In den jare onsers Heeren 1511 up S. Vincentij dach.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier.
99 FREDERICH markgraaf VAN BADEN, bisschop te Utrecht, erkent, dat de precarie, hem dit jaar door Drenthe toegestaan, terwijl het hem niet mogelijk was haar zelf te komen vragen, alleen uit gunst werd gegeven, en dat Drenthe's inwoners om deze "gunstiger believinge" nimmer zullen worden verkort in hunne privileges, rechten of oude gewoonten ngeestelicke noch weerlicke, "van sendebrieven offte lantbrieven", doch dat deze van kracht zullen blijven.
Gegeven in onsen slote Duersteden, int jaer ons Heren duysent vyffhondert ende sessthyen opten thienden dach in Mayo.
Oorspr. (Inv. No. 193 (afd. Privileges)). Met geschonden zegel van den bisschop in roode was.
100 HERMEN VAN DEN CLOOSTER drost te Coevorden, JOHAN VISSCHER, GEERT STUVE schulte te Empne en Rhoswinckel, en HENRIC SCHIRENBEECKE schulte te Sleen regelen -, als scheidslieden tusschen de buren van Weerdinge en Rhoswinckel, - de scheiding en 't gebruik van de tusschen hen tot dien tijd gemeene marke. Gegeven in den jaere unss Heeren duisent vijfhondert ende sestijn op santé Michiels avundt.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 233 (afd. Limieten)) op papier, naar een afschrift voorkomende in Inv. No. 1193 (afd. Varia).
101 PHILIPS VAN BOURGOINGNEN bisschop te Utrecht bevestigt alle landrecht-, seend- en andere brieven, door zijne voorgangers aan het land van Drenthe verleend, en belooft de landlieden "gheestelick ende werlick" niet te zullen verkorten in hunne rechten en gewoonten.
Gegeeven in onser stadt Vtrecht, intt jaer onss Heeren duysent vijffhondert ende negentijn opten derthijnsten dach in Januario. Afschrift d.d. 1604 (Inv. No. 194 (afd. Privileges)) op papier, vervaardigd en gewaarmerkt door H. WEIJNICHMAN (landschapssecretaris).
102 PHILIPS VAN BOURGOINGNEN bisschop te Utrecht erkent, dat de precarie, hem dit jaar door Drenthe toegestaan terwijl het hem niet mogelijk was haar zelf te komen vragen, alleen uit gunst werd gegeven, en dat Drenthe's inwoners om deze "gunstelicke believinge" nimmer zullen worden verkort in hunne privileges, rechten of oude gewoonten "gheestelicke noch weerlicke, " van "sendebrieven ofte lantbrieven, " doch dat deze van kracht zullen blijven.
Gegeven in onser stadt Campen int jaer ons Heren dusent vyffhondert ende twyntich opten..... *  .
Oorspr. (Inv. No. 195 (afd. Privileges)). Het zegel van den bisschop is verloren.
103 KARLL, hertog van Gelre en van Gulich en graaf van Zutphen etc. bevestigt, nu hij in zijn veede met Oweryssel het huis Covorden met geheel Drenthe veroverd heeft, voor de inwoners daarvan hunne landrechten en goede oude gewoonten; met verlof om de gewoonten en rechten, die hun niet dienen, met gemeenschappelijk goedvinden en medewerking van den drost te wijzigen, mits niet ten nadeele van den hertog; - belooft met nadruk te doen houden het verbod, om onroerend goed te brengen aan kloosters of andere geestelijke huizen, tenzij als preuve; - eischt, dat voortaan geen bannen worden aangewend, tenzij in zaken betreffende testament, huwelijk en gemortificeerde goederen, en dat omtrent kloosters het recht en de gewoonte als in Gelre en Zutphen zullen worden toegepast; - en belooft zijnen Drentschen onderzaten bescherming.
In den jaere onsses Heeren dusent vijffhondert ind soeven ende twintich denn XXVen dach des maents Julij.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 196 (afd. Privileges)) op papier.
104 Gelijk regest abdij Assen No. 135.
Int jaer onses Heeren duysent vijffhondert ende vierendertich op Dinsdach nae Bartolomeij.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 595 (afd. Varia)) op papier, naar 't oorspronkelijk charter in 't archief der abdij te Assen.
105 JOHANNES VIJSSCHER, HARMEN SCHIJRENBEICKE, JOHAN van SELBACH bastaard, schulte te Empne, en HARMEN SCHRIJRENBEICKE, schulte te Sleen, bepalen, - als scheidslieden in 't geschil tusschen de buren van Weerdijnghen en van Roijsswijnckell over hun beider marke, onder goedkeuring van den overman JOHAN van SELBACH drost te Couorde en van 't land van Drenthe, -dat beide partijen overeenkomstig hun "scheidesbreeff" 't betwiste land zullen beweiden, doch niet met schapen, en de varkens, die zij daar weiden, zullen ringen.
Actum anno etc. XXXIIII den ersten dach der maent Septembris.
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Met ondergeschreven verklaring van den overman, dat de handeling als vermeld is geschied, bekrachtigd door zijne onderteekening. Zijn opgedrukt zegel is verloren. - De in 't stuk vermelde onderteekening door de scheidslieden heeft niet plaats gevonden.
106 CARELL, Roomsch keizer enz., bevestigt op verzoek van de ridderschap en de gemeene ingezetenen van de Drente, die zich weder aan hem hebben onderworpen, hunne landrechten, voorrechten en gebruiken, hun door zijne voorzaten verleend, behoudens het recht deze te wijzigen met goedvinden van de ingezetenen van de Drente; - en belooft bepaaldelijk te zullen houden de gewoonten, dat niemand vast goed in kloosters of andere geestelijke huizen mag brengen tenzij als preuve, en dat de geestelijke rechtspraak zich slechts zal uitstrekken over testamenten, huwelijkszaken en gemortificeerde goederen, tenzij met goedvinden van drost en 24 etten.
Gegeven in onse stadt van Bruissell, den 4en dach van Decembri, int yair onses Heren dusent vijffhondert sovenendartich, van onses keyserdoems den achten, van onsen rijcken van Castiliën ende Indien den 22en.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 197 (afd. Privileges)) op papier, naar eene "uuth een oltth landtboeck" door den landschapssecretaris H. WEIJNICHMAN genomen copie.
107 FOLKEER ULGHERS abdis te Assen en de "gemeene seniores" der abdij erkennen verkocht en voor buren overgedragen te hebben aan ROELEFF KEERS te Donderen een dagwerk turf, te graven uit het Seijerveen.
Ghegeven in 't jaer ons Heeren duisent vijffhondert ende XL. Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 235 (afd. Limieten)) op papier.
108 REYNOLT VAN BOURMANNIA drost te Couorde en van 't land van Drenthe oorkondt, dat hij op 't lotting van Swaeren Maendach 1541 met de etten heeft gewezen: dat de "scheidesbreeff" en 't "recess" tusschen de buren van Weerdinge en van Roeswijnckel, door JOHAN VAN SELBACH als overman geteekend en bezegeld, van kracht zullen blijven en partijen dus geene schapen op 't land zullen weiden en hunne varkens zullen ringen.
Int jaer XVC ind XLI den IIIlden dach May.
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Het zegel is verloren.
109 WILLEM NYENHUYS, schulte, als gecommitteerd ten dezen door JOHAN VAN SELBACH schulte te Emne en Roszwynkel, oorkondt, dat ZWEER ELLINGE en 16 anderen op vordering der buren van Roszwynkel getuigenverklaringen aflegden, waaruit bleek, dat uitsluitend de buren gerechtigd zijn in dat Risbroeck en dat RUSSCHEN daarop geen recht heeft; en dat daarna de "seckeren", op grond der getuigenverklaringen en overgelegde bewijzen, 't betwiste land aan de buren toewezen.
Actum int jair ons Heren vyftynhundert ende tweënvertich den twyntichsten dach Junij.
Oorspr. (Inv. No. 228 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van J.v. S.
110 THEODERICUS HARDERWICK oorkondt, dat, in tegenwoordigheid van CLAWES FRESEN drost op Lierordt, HINDRICUS MAECH pastoor te Midlinge en HINDRICK ALEKEN te Halthe getuigden, dat die van Valthe in Oringe-carpell nimmer aanspraak maakten op de gemeene buurmarke te Roeswinckel; dat de Valters en Roswinkelers steeds hunne eigene omtuinde akkers hadden (de laatsten tot op den Noerdtdick); en dat hij (MAECH) indertijd eigendom bezat zich uitstrekkend over 't gansche moer tot aan 't Musselbroeck. Met ondergeschreven bevestiging hiervan door CLAWES FRIESE.......anno 48 am 15 Augusti.
Oorspr. (Inv. No. 229 (afd. Limieten)). Met onderteekening door TH.H. en onder een papieren ruit opgedrukt zegel van C.F.
111 ROBERT DE BOULOIGNE, raad en ontvanger-generaal der financiën des keizers, geeft aan BARTHOLOMEUS VAN COELEN, griffier van Ouerijssel, kwijting wegens de betaling van 326 pond 15 stuivers 3 penningen als 3/6 in de bede (ayde), den keizer door Drente over 1537 toegestaan.
Oorspr. (Inv. No. 198 (afd. Privileges)), onderteekend door DE BOULOIGNE en 4 anderen.
112 MENNO HOUWERDA hoveling en redger ten Damme oorkondt, dat JOHAN ROSWINCKELL op vordering der gemeene meente van 't kerspel Roswinckell getuigde, dat de landen tusschen Ros-wynckell en Nordyck zijn "beslagen unnd bepaelde vrye ackerlande; " en dat de pacht, door de buren van Roswinckell opgebracht aan die van Werdinghe, gaat uit hunne landen over die Nordyck en niet uit de door hen bewoonde landen; en dat die van Roswinckell als hun eigendom plachten te gebruiken de landen tusschen den Mussle en Roswinckell.
Anno etc. XLIX am dage Laurenty martyris.
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van M.H.
113 JOACHIMUS SCHUTTORPIUS, pastoor ten Dammen en commissaris der proosdij van Farmsum in 't sticht van Munster, oorkondt, dat HERMANN MAICH, pastoor te Borkwere, op vordering der gemeene meente van 't kerspel Roeswynkel getuigde, dat de landen tusschen Roeswynkel en Nortdyck en al 't land van die van Roeswynkel is "beswettet ende bepaelt vry ackerlant, " en dat de Roswinkelers geen pacht geven aan de Weerdingers van hun land maar van 't land over den Noerdick naar de Muesel toe. Actum up Spaterda[ch] (sic) vor Assu(m)psionis Marie anno etc. XV[c]XL[IX].
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van den commissaris en onderschrift van den notaris G[E]RARDUS(?) HESELI.
114 JOHAN VAN LIGNE graaf to Arenberge enz., 's keizers stadhouder-generaal van Vrieslandt enz., - als gemachtigde van PHILIPS, prins van Spaengnen, enz., heer van Vrieslant enz. - verklaart, dat hij, - nadat de gemeene ridderschap, de eigenerfden en de gezamenlijke ingezetenen van 't land van Drenthe volgens 's keizers wensch hadden bewilligd om den prins en diens nakomelingen na 's keizers dood te erkennen en te huldigen als hun heer, en hem op heden hebben gehuldigd in den persoon van JOHAN VAN LIGNE, tegenover hen heeft afgelegd den ingevlochten eed,
waarbij hij q.q. belooft, dat de prins bij zijne komst aan de regeering "der heilige kercken voerstaen sall, " weduwen en weezen beschermen en doen beschermen, de gemeene ridderschap, de eigenerfden en de gezamenlijke ingezetenen in hunne voorrechten beschermen en tegenover hen als een goed landvorst handelen zal.
Gegeven int lant van Drenthe, den vierden dach February int jaer ons Heeren duysent vyffhondert ende vyfftich.
Oorspr. (Inv. No. 199 (afd. Privileges)). Met onderteekening van JAN VAN LIGNE en zijn geschonden zegel in roode was.
115 STEFFEN DE Vos schulte te Anlo en Grheeten oorkondt, dat JOHAN BUTENCK EPPIJNGE eene getuigenverklaring vorderde omtrent het gebruik der marke door de buren van Bune en Onstde; - dat HUGO WOLDRIJNGE daarop verklaarde, dat de derde "horne" in de marke heette de Buner horne en gebruikt werd door de Buners onafhankelijk van die van Onstde; - en dat die van Onstde dit toestemden doch verklaarden dat hun geschil liep over de streek tusschen de Buner horne en den Breeden Dijckselham.
Gescheeth in den jaere ons Heeren dusent vijff hondert vijftijch den twalften Augusto.
Oorspr. (Inv. No. 291 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van den schulte.
116 ALBERT PETERS alias OSSKAM schulte te Borger en Gaesselte oorkondt, dat JOHAN HEPPIJNGE namens de buren van Bueijn zich beklaagde over 't schutten van beesten door de buren van Onsede, en getuigenverklaringen vorderde omtrent de grens tusschen Bueijn en Onsede; en dat na 't afleggen daarvan de "sekeren" wezen, dat de Buner horne ligt in de marke en behoort aan de buren van Bueijn en dat deze zich oostwaarts evenver uitstrekt als Vaelte, Weerdijnge en Exlo, dus tot 't Haerhuus en de Woulffesbarge.
Ghegheven in den jar ons Heren dusent vijffhundert ende vijfftich den XIII dach Augusti.
Oorspr. (Inv. No. 291 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van den schulte en onderteekening van een keurnoot.
117 CLAWES FRESE hoveling te Vtthum en drost te Lierordt oorkondt, dat op 3 Aug. 1551 HINDRICK MACH pastoor te Mydlingen in Ouerledinger-lanth en HINDRICK ALEKENS te Halthe getuigden, dat de buren van Roeswinckel plachten in Werdinger marke en -holthe leem te graven en steen te houwen buiten de afgeschoten particuliere eigendommen, geene willekeuren vast te stellen met die van Werdinge doch dit zelf te doen, en, arm of rijk, vreemde beesten aan te nemen (ter beweiding) zonder tegenstand der Weerdingers.
In jaere und dage als vorbescreven (im jaer unses Heeren duesent viffhundert LI am 3 Augusti).
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel.
118 JOACHIMUS SCHUTTORPIUS commissaris der proosdij van Ffermpsum en pastoor ten Damme oorkondt, dat HERMANNUS MAECH pastoor te Borxweer op vordering der gemeente van Rosswinckell getuigde, dat die van Roswinckell plachten in Weerdinghe-holte en -mercke leem te graven, een willekeur te hebben op zich zelf enz. *  .
Daghes na Laurentij martyris, anno etc. ene unnd vyfftich.
Oorspr. (Inv. No. 231 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel.
119 CHARLES keizer en koning bericht aan de gemeene ridderschap en de gezamenlijke eigenerfden en ingezetenen van Drenthe, dat hij JOHAN VAN LIGNE, graaf van Aremberghe enz. en stadhouder-generaal van Vrieslandt enz., WYNAULT VAN BREYLL, landcommandeur der Duitsche Orde (balie) van Byesen te Maestrecht, en Mr. EVERARD NICOLAJ, raad-ordinaris in zijn geheimen raad, heeft afgevaardigd naar den landdag d.d. 19 Maart a.s.; en verzoekt hun volkomen geloof te schenken met betrekking tot hetgeen zij namens hem zullen voordragen en bepaaldelijk "de peticie" in te willigen, die zij zullen voorstellen.
Gescreven te Bruessele, den lesten dach February 1552.
Oorspr. (Inv. No. 200 (afd. Privileges)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van den keizer.
120 CHARLES keizer en koning verzoekt aan de ridderschap, de eigenerfden en de ingezetenen van de Drenthe om JOHAN VAN LIGNE graaf te Aremberge enz. en stadhouder-generaal van Vrieslandt enz., - die hen zal komen ontslaan van hunnen eed aan hem en daarentegen hunne hulde aannemen voor zijn zoon den koning van Engelandt, - als zijn gevolmachtigde te ontvangen en hem zijn last te doen uitvoeren Gescreven te Bruessel, den lesten dach Nouembris 1555.
Oorspr. (Inv. No. 201 (afd. Privileges)). Met onderteekening en onder een papieren ruit opgedrukt zegel van den keizer.
121 JOHAN TEM BARCH schulte te Vrees en Peisse oorkondt, dat op een springrocht te Peise voor hem en 2 keurnooten te Wynde en te Vrees de markegenooten en ingezetenen van 't kerspel Peisse in hun geschil met HINDRICK VYSSCHER en DERCK TOUSLAGER EVERT TOUSLAGERSzoon c.s. over 't vischrecht in 't Peisser diep getuigenverklaringen vorderden van MIJCHEELL HEINENS, hun huurder van 't diep, en anderen; - dat dezen daarop verklaarden, dat H.V, en D.T. met geweldpleging tegen den huurder gevischt hebben in 't diep en dat de markegenooten zich sedert 60 jaren steeds als eigenaars hebben gedragen.
Actum cet. anno dusent vyffhondert ses end e vyfftych dem laesten Julijus.
Oorspr. (Inv. No. 573 (afd. Varia)). Met licht geschonden zegel van J.S.B. in groene was en onderteekening door een keurnoot *  mede namens den anderen keurnoot, die niet schrijven kon.
122 REYNOLT VAN BURMANNIA drost te Coifforden en van 't land van Drenthe en HARMAN VAN VELEN drost te Nyenhuus, komen, namens de ingezetenen resp. van Schonebeke en van Hesepen en Ruijle, ter beslechting van hun geschil over het Taterbroek overeen: dat niet geschut zal worden maar dat 't land in geschil zal worden gebruikt door beide partijen, "ende de toeslege tuysschen den beyden beeken, van beyden tsyden in toeslaich vervallen moichte syn, de graven laiten invallen, dat men die kan myt den eersten geneten, " totdat de grenzen anders geregeld worden.
Actum ut supra (anno vyfftynhondert sess ende vijfftijch den ersten daich in Augusto).
Oorspr. (Inv. No, 333 (afd. Limieten)). Met onderteekening door partijen.
Afschrift (17de eeuw (Inv.) No. 323 (afd. Limieten) )op perkament. Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 340 (afd. Limieten)) op papier.
123 JOHAN VAN LIGNE graaf to Arenberch enz., 's konings stadhouder en kapitein-generaal van Vrieslandt enz., verklaart, op datum namens den keizer voor de gemeene ridderschap en het "alinge landtschap van Drenthe" afstand van genoemd landschap te hebben gedaan aan 's keizers zoon den koning van Spaengniën, en de ridderschap en het landschap te hebben ontslagen van den eed aan den keizer gedaan; - en daarna namens den koning de opdracht van het landschap aangenomen en aan de ridderschap en het landschap bezworen te hebben, dat de koning alles zal nakomen, wat hij belooft heeft te zullen nakomen volgens het renversaal daarvan zijnde, en zal doen wat een goed erf heer schuldig is te doen.
Den derden dach Septembris int jaer ons Heeren duysent vyffhondert zessenvyftich.
Oorspr. (Inv. No. 202 (afd. Privileges)). Met onderteekening van JAN VAN LIGNE en zijn licht geschonden zegel met contrazegel in roode was.
124 JOHAN VAN LIGNE graaf to Arenberch enz., 's konings stadhouder en kapitein-generaal over Vrieslandt enz, verklaart, dat hij op 12 Mei 1558 nu wijlen Mr. GRERLICH DOYS, 's konings raad in Oueryssel, Drenthe en Lyngen, afgezonden heeft tot den stadhouder, gouverneur en kapitein-generaal van 's konings Erffnederlanden EMANUEL PHILIBERT hertog van Sauoyen, ten einde eenige zaken met hem te bespreken volgens de hem verleende instructie, o.a. over den verkoop der hooge heerlijkheid over Boon; - dat hij hem daarin met betrekking tot dien verkoop heeft opgedragen als wordt ingevlochten; - en dat door den stadhouder-gouverneur op die instructie is gesteld eene apostille, waarin wordt aangenomen de door Drenthe ingewilligde bede van 13300 S en wordt beloofd, dat de door JOHAN VAN EEUWSUM verzochte verkoop niet zal doorgaan doch dat Drenthe "in zyn geheel" zal blijven.
Opten vyften dach van Augusto int jaer ons Heren duysent vyffhondert een ende tzestich.
Oorspr. (Inv No. 203 (afd. Privileges)). Met het licht geschonden zegel met contra-zegel van IOANNES À LINGNE in roode was. Op de plicque namens den stadhouder geteekend door F. GUALTEROTTY.
Uittreksel (16de eeuw) t.z. pl. op perkament, gewaarmerkt door F. GUALTEROTTY.
125 ROLEFF SCHYRENBEECKE, schulte te Sleen en ten dezen gecommitteerd rechter van den schulte te Empne, Oeren en Roswynckell, oorkondt, dat de buren van Weerdynghe klaagden, dat die van Oldenharen en Langhen indertijd aan 't convent ter Aepel een stuk land verkochten en afpaalden buiten wil en weten van hen, hunne medemarkegenooten, - en eene getuigenverklaring vorderden omtrent de vraag o.a. of Vbbenbarch in Drenthe ligt, of zekere steen bij de Lyndtloe een markesteen is en hoever de Weerdinger marke oostwaarts opstrekt; en dat daarop ten gunste van de Weerdingers werd getuigd.
Actum anno Domini dusent vyffhundert unde eenentsestych un vyff(den) Septembris etc.
Oorspr. (Inv. No. 334 (afd. Limieten)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel en onderteekening van R.S.
Afschrift (16de eeuw) (Inv. No. 335 (afd. Limieten)) op papier.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 339 (afd. Limieten)) op papier.
126 JOHAN VAN LIGNE graaf to Arenberch enz., 's konings stadhouder en kapitein-generaal over Vrieslandt, Oueryssel, Groningen, Drenthe en Lyngen, geeft q.q., op verzoek der gedeputeerden van de ridderschap en van het "alinge landschaft" van Drenthe, vidimus van den privilegebrief d.d. 1394 (sic) op Onser Vrouwen avonde Assumptionis van FREDERIC VAN BLANCKENHEM bisschop te Utrecht (zie regest No. 3), daar deze kwalijk leesbaar is en 't meer zal worden en hij 't landschap wil handhaven bij zijn privileges.
Opten zeventhienden dach van Septembri int jaer ons Heeren duysent vyffhondert een ende tzestich.
Oorspr. (Inv. No. 183 (afd. Privileges)). Met onderteekening en het zeer geschonden zegel van JAN VAN LIGNE.
127 JOHAN TEM BARCH schulte te Vrees en Peisse oorkondt, dat voor hem en (2) keurnooten JOEST LEEWE getuigenverklaringen vorderde van olde JOHAN EBBINGE en anderen: l. omtrent 't aantal aalstallen, die plachten te zijn in 't Peisser diep, hunne ligging, hun eigenaar, hunne grootte en op hoeveel plaatsen hunne vroegere aanwezigheid is aan te toonen; 2. hoe lang zijn voorouders den aalstal bezaten bij den Broekers horne en of daar geen resten van over zijn; en 3e. of het water tusschen sunte [Johan]nes Reitbus en de Neerthem "die prynssepaell stroem" is dan wel een bevreding tusschen de Reitbus en de marke, toen de Reitbus daarvan af werd gegraven voor de vicarie, die voor de scheepvaart vergroot is, en waar de "prynssepaelle olde stroem" loopt, die de marken scheidt van Peisse en Ffoxwolde; - waarop de getuigen verklaarden als de acte mededeelt.
Ghegeven in den jaere onsses Heren Chrijstij doe men schreeff dusent vyffhondert drieunttsestych dem XIIIIsten Maij.
Oorspr. (Inv. No. 573 (afd. Varia)). Met licht geschonden zegel van J.t. B. in groene was, en onderteekening der keurnooten JOHAN EBBIJNGHE en JOHAN PRYS SCHURYNGHE.
128 MARGUERITE, hertogin van Panne enz., regentes en gouvernante, verzoekt aan ridderschap, eigenerfden en ingezetenen van Drenthe haren gevolmachtigde JOHAN VAN LIGNE, graaf van Aremberghe enz., 's konings stadhouder-generaal van Vrieslandt enz., als zoodanig te ontvangen, en zich in de zaken, waarover hij komt spreken "zoe goetwillich" te betoonen, dat zij tot een goed einde geraken.
Gescreven te Bruessele, den XIten dach van Julio 1564.
Oorspr. (Inv. No. 204 (afd. Privileges) ). Met onderteekening door MARGARITA en D'OUERLOEPE, en als brief bezegeld onder papieren ruit door eerstgenoemde.
129 ROLEFF SCHYRENBEECK, schulte te Sleene en ten dezen gecommitteerd rechter van den schulte te Empne, Oeren en Roswynckel, oorkondt, dat de buren van Valte een nog onbezegelden rochtbrief (d.d. 30 Oct 1553) van wijlen zijn vader bezaten; - dat daarom dezelfde getuigen nogmaals verklaard hebben omtrent de grens tusschen Valte en Vnswedde; - en dat na aflegging daarvan de "zekeren" het recht der Valters erkenden op eene grens evenver naar 't oosten als de markegrenzen van Exloe, Buynen en Weerdynge en op 't weiden bij den Santberge.
Actum anno Domini duysent vyffhundert LXIIII den XVIIden dach Augusti,
Oorspr. (Inv. No. 292 (afd. Limieten)). Het zegel van den schulte is verloren; met onderteekening door een der keurnooten.
130 MARGARITA, hertogin van Parme, 's konings regentes over de Erfnederlanden, neemt aan de gedeeltelijke inwilliging der bede, door JOHAN VAN LIGNE graaf van Aremberghe, 's konings stadhouder en kapitein-generaal over Vrieslant enz., aan de Staten van Drenthe gedaan; en verklaart omtrent de bezwaren tegen de splitsing van Drenthe, den impost op de turf de Zwarte-sluys passeerend en de zitting van den rentmeester-generaal van Groeningen en Drenth in den etstoel te hebben bepaald als genoemde stadhouder den Staten zal mededeelen.
Aldus gedaen te Bruessel, den XXVIIIen dach van Septembri XVC vierentzestich.
Oorspr. (Inv. No. 205 (afd. Privileges) ). Met onderteekening door M.
131 JOHAN VAN LIGNE graaf te Arenberch enz., 's konings stadhouder en kapitein-generaal over Vrieslandt enz., bericht aan drost en 24 etten, dat de hertogin van Parma, regentes der Erffnederlanden, namens den koning gaarne aanneemt het consent en accoord omtrent de bede, door hem op 13 September 1.1. op Bisschopsberch voorgedragen, gelijk ook hij zelf doet; een en ander te zien uit nevensgevoegde acte.
Datum Lyngen, den XXIen Octobris 1564.
Oorspr. (Inv. No. 205 (afd. Privileges)). Met onderteekening en onder papieren strook als brief bezegeld door JAN VAN LIGNE.
132 PHILIPS, koning van Castilliën enz., heer van Vrieslandt enz., verklaart, dat voor zijn stadhouder-generaal van Vrieslandt enz., JOHAN VAN LIGNE graaf to Arenberch enz., en mannen van leen COEP HOENREKINCK verzocht hem na doode zijns vaders ROLOFF HOENREKINCK te beleenen met het goed to Hoenrekingh in het kerspel Anloe als een "coddenleen", welk goed hij (koning) door zijn stadhouder alzoo als Overijselsch leen uitgeeft, terwijl voor den onmondigen COEP HOENREKINCK STEUEN BROEL den eed aflegt.
Gegeven in onsen dorpe Rolde, den vierden dach May int jaer ons Heeren duysent vyffhondert vyff ende tzestich, van onsen rycken te weetene van Spaengniën, Sicilliën etc. thynste ende van Naples twelffste.
Oorspr. (Inv. No. 686 (afd. Varia)). Met op de plicque handteekening van ROELINCK ("by den coninck, ter relatiën van Zyne "Mat. stathalder-generael den graven van Arenberch") en zeer
geschonden "zegel van den leenen onser voirs. landtschap van Oueryssel" in roode was.
133 CHARLES DE BRIMEU, graaf van Megen, stadhouder en kapitein-generaal van den koning van Hispaniën van het vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, Vrieslandt, Ouerijssel, Groningen, Lingen etc., erkent, dat, - omdat (nadijen) de koning door graaf LODEWIJCK VAN NASSOUW verhinderd werd in Groningen ten oosten van het Reijdiep van zijne onderzaten den gewonen (geboerlycke) dienst te vorderen en door een veldleger omtrent Groningen gekeerd werd, zoodat de onderzaten ten westen van het Reijdiep niet in staat waren voldoende diensten van graven en wagendiensten te bewijzen ten behoeve van 's konings leger in en bij Groningen, - de ingezetenen van Drenthe buiten het graven en de wagendiensten nog 2000 Car.g. voor eens precario hebben geschonken, wat in geene consequentie zal worden getrokken en waardoor hunne privileges, door den koning bevestigd, onverlet zullen blijven; - en wil dat in gelijke omstandigheden de Groningers den Drenten gelijke hulp zullen verleenen.
Actum Groningen, den 12 Julij 1568.
Oorspr. (Inv. No. 206 (afd. Privileges)). Met onderteekening en opgedrukt zegel onder papieren ruit van CHARLES DE BRIMEU.
134 HARMANNUS VAN DER BURCHT abt, CUNERA SLOOT vrouw en 't convent Dickeninge nemen aan als "proevener" KARST JANSS. "cuiper", en beloven hem te zullen onderhouden in gezondheid of ziekte als andere "proeveners", terwijl KARST wanneer zij 't wenschen verplicht zal zijn monnik te worden; en hem jaarlijks te zullen geven 3 ellen "selfferts laecken" (wat de andere "proeveners" niet genieten) en hemden en schoenen als een conventuaal. Waartegenover KARST belooft 't convent als kuiper te dienen, zoolang hij kan werken; onderdanig en trouw te zijn in alle diensten, die hem zullen worden opgedragen, zonder tegenstreven, "gelijck oft ick geestelijck were"; en 't convent tot erfgenaam te maken van al wat hij bij zijn dood in of buiten 't klooster zal bezitten, met uitzondering van circa 20 gulden, waarover hij beschikt had vóór zijne opname in 't klooster, en 1 daalder jaarlijks van 't bodeschap te Vffelte, waarvan hem de vrije beschikking was vergund; terwijl de 10 daalders, die KARST 't convent had voorgeschoten, en zijn achterstallig loon hem door 't convent zullen worden teruggegeven, wanneer dit vordert, dat hij 't geestelijk kleed aantrekke. Met bepaling dat KARST ingeval van verzet tegen den abt, 't convent of den keldermeester zijn prebende en 't geen hij in 't klooster verdiend heeft zal verbeuren, terwijl overigens alle schade op zijne goederen mag worden verhaald. Met vermelding der mede-onderteekening door den conventuaal ANTHONIJS MEUUSS, priester, en JOHAN HARMENSS., schulte te Pess.
Anno XVC LX1X den 17 Marty.
Afschrift (Inv. No. 671 (afd. Varia)). Het oorspronkelijk stuk was geteekend door den abt, KARST JANSS, ANTONIUS MEUSS alias HOLLE en JAN HARMENSS. Het afschrift is gewaarmerkt door den secretaris der stad Hasselt S. SICCAMA.
135 PHILIPS, koning van Castiliën, heer van Vrieslant en Groningen enz., beveelt een deurwaarder, ten verzoeke van HERMANNUS VAN DER BURCHT abt te Dickeninge te executeeren de aangehechte interlocutoire sententie tegen HENRICH VAN MUNSTER heer te Ruijnen *  , en den abt te stellen in het bezit van Schoneganges goet.
Gegeven op onsen huyse Vollenhoe, den XVIen Feb. int jaer onses Heeren duysent vijffhondert t'seventich, stilo veteri, van onsen rijcken te weeten van Spangiën, Sicilliën 't XVe ende van Naplis 't XVIIe.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier, naar een afschrift d.d. 1646. - Het oorspronkelijk stuk was bezegeld met "onsen segel, datwelcke wij in onsen voors. lande van Overijssel ad causas gebruijcken", in roode was; terwijl op de plicque geschreven stond: " Bij den coningh; ter relatie van Sijne Majesteyt, ROELINCK".
136 JOHANNES KNijFF, eerste bisschop van Groningen, oorkondt, dat heer HERMANUS VAN DER BORCK abt in Dickeninge hem voorstelde heer ANTHONIUS, conventuaal der abdij, *  voor de kerspelkerk te Beijlen in 't graafschap Dre(n)thia; - en gelast daarom allen pastoors enz. in zijn ressort deze voordracht af te kondigen in de kerk van Beilen en bezwaarhebbenden op te roepen voor hem of zijn officiaal tegen 27 Januari a.s.
Datij (sic) sub pitsero nostro infra appenso die undecimo mensis Januarij anno septuagesimo primo.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier naar een afschrift d.d. 1648.
137 JOANNES GORINGE *  , (sacrista) te Beijlen, verklaart, dat de 3 afkondigingen (van de voordracht van ANTHONIUS *  voor de kerspelkerk in Beijlen) zijn geschied op Pontiani, Dinsdag na Pontiani en Antonii confessoris, en dat niemand bezwaren daartegen inbracht.z.j. en d.
Afschrift (17de eeuw) (Inv. No. 640 (afd. Varia)) op papier naar een afschrift d.d. 1648.
138 De hertog van Alve, 's konings stadhouder, gouverneur en kapitein-generaal over de Erffnederlanden, neemt aan de toekenning eener som in eens in plaats van den 100sten penning voor ééns van alle goederen en de 10den en 20sten penningen bij verkoop resp. van roerende en onroerende goederen, op 's hertogs last door KAERLE VAN BRIMEU, graaf van Meghen, 's konings stadhouder en kapitein-generaal over Vrieslant enz. aan de Staten van Drente gedaan; belooft renvooi der remonstrantiën naar de betrokken besturen, en verzoekt specifieke opgave van 't ten behoeve der vesting Groeningen afgehouwen hont. Aldus gedaen tAntwerpen, onder den naem van zynder voirs. excellentie, den VIten dach Februario XVC tzeventich.
Oorspr. (Inv. No. 209 (afd. Privileges)). Met onderteekening door A.
139 PHILIPS NUMAN, ordinaris-deurwaarder van 's konings Secreeten Raad, dienstdoende met zijn vader POMPILIUS eersten deurwaarder bij genoemden raad, verklaart, dat die van Drenthe op 13 Februari 1570 "een styl van den hove" bij den raad hebben ingeleverd hunne "costuymen ende landtrechten, " en dat hij op 's raads bevel genoemde stukken denzelfden dag ter bewaring in handen heeft gesteld van den "audiencier" DOVERLOEPE.
Oirconden myns hanteekens hieronder gestelt, tot Bruessele, den vierthiensten der voors. maent van Februario 1571.
Oorspr. (Inv. No. 210 (afd. Privileges)). Met onderteekening door P.N.
140 JAERICH VAN BOTNIJA, drost te Couorden en van 't landschap Drenthe, oorkondt, dat hij met de 24 etten op 't lotting te Rolde "nae Paesche achte daegeu anno XVC LXXIII" gewezen heeft: in 't geschil tusschen HENRICK HOFFMAN en de buren en markegenooten van Peyse kennen wij aan H.H. als markegenoot van Roeden 't vischrecht niet verder toe dan tot den Heemdyck of de Karsloet en als markegenoot van Voxwolde niet verder dan tot den Broeckhorne "alles met gelycken touwen und an der voirs. marcken van Roeden und Voxwoldener horne edder wal then halffen diepe"; overeenkomstig het vergelijk d.d. 1481 des Vrydaeges in der hoechtyt van Pinxteren *  ten tijde van JOHAN STELLING. met onderteekening door den landschrijver JOHAN MUSS VAN COUORDEN.
Oorspr. (Inv. No. 573 (afd. Varia)). Met geschonden zegel van J.v. B. in roode was.
141 PHILIPS, koning van Castilliën enz., heer van Vrieslant enz. verklaart in overleg met zijn stadhouder, gouverneur en kapitein-generaal in de Erffnederlanden, den hertog van Alue, en met de hoofden, thesaurier-generaal en gecommitteerden van 's konings domeinen en financiën, te beloven "in coninclycke ende princelycke woirden" aan de edelen, eigenerfden en inwoners van het land van de Drenthe, dat de 14400 ponden -, door hen in Juli 1572 aan den heer van Billy, kanselier van Oueryssel en drost van Coeuoerden, opgebracht ten behoeve der bezetting binnen Groeningen, en thans door hem niet terug te geven, omdat hij zooveel geld noodig heeft voor soldaten tegen "die rebelle ende wederspennige" in de Erffnederlanden, - zullen worden gekort aan de eerste bede, die door Drenthe aan den koning zal worden bewilligd, waarbij dit stuk den betrokken rentmeester tot kwijting zal strekken. Met bevel aan hoofd, presidenten en lieden van de Secreeten en Grooten Raden, stadhouder kanselier en raden van 't land van Oueryssel, Drenthe en Lyngen, die van 's konings financiën en rekeningen in Hollant en wie dit verder aangaat, om die van de Drenthe van deze belofte des konings te doen genieten.
Gegeven in onser stadt .Nyemegen, den Xen dach van Junio int jaer onss Heeren duysent vyfhondert dryentzeventich, van onsen rycken te wetene van Spaengnyen, Sicilliën etc. tXVIIIe ende van Napels tXXe.
Oorspr. (Inv. No. 211 (afd. Privileges)). Met het zeer geschonden zegel des konings in roode was, en op de plicque namens den koning, den gouverneur-generaal, het hoofd en de gecommitteerden van de financiën geteekend door D'OUERLOEPE.
142 PHILIPS, koning van Castilliën enz., heer van Groeningen enz., keurt goed en beveelt te handhaven de uitspraak dd. 13 Juni 1573 door JOHAN FONCK proost van St. Marie te Utrecht in 't geschil tusschen de ridderschap, "eygenaren" en ingezetenen van 't land van Drenthe en den bisschop van Groeningen, bepaaldelijk over 't jus de non evocando.
Ghegeven in onser stadt van Bruessele, den XXIIen dach van December, int jaer ons Heeren duyssent vyfhondert ende driëntzeventich, van onsen rycken te wetene van Spaengnen Secilliën etc. tXVIIIen ende van Naples tXXen.
Oorspr. (Inv. No. 212 (afd. Privileges)). Het zegel is verloren.
143 JOHAN MUSS VAN COVO[RDEN] geeft op verzoek der buren en markegenooten van Peijse vidimus van een vergelijk over de visscherij in 't Peyserdiep (zie regest No. 140), omdat 't stuk vergankelijk is en omdat drost en 24 etten daarop op 't lotting "Paesche achte daegen anno 1573" vonnis hebben gewezen (en 't dus als echt erkend).
Opten XXVIen Augusti anno 1575.
Oorspr. (Inv. No. 573 (afd. Varia)). Met fragment van 't zegel van J.M. v.C. en zijne onderteekening. Het stuk is bovenaan zeer geschonden.
144 Don LUIS DE REQUESENS, 's konings stadhouder en kapitein-generaal van Vrieslandt, de Drenthe enz., neemt aan de gedeeltelijke inwilliging der bede, door hem ten behoeve van de bevestiging van Groeningen van Drenthe gevraagd; en belooft handhaving der privileges enz. (zoodat 't drostambt slechts zal worden gegeven aan gequalificeerde ingezetenen van Drenthe of Sallant en de drost te Coeuoerden en de schulten in hun kerspel zullen resideeren) en verder bescherming tegen militairen overlast.
Gedaen tAntwerpen onder den naem van zyne voirs. excellentie, den tweeden dach van Septembri XVC vijffentzeventich. Oorspr. (Inv. No. 213 (afd. Privileges)). Met onderteekening door d.L. D.R.
145 HAKO HENRYXZOON schulte te Norch en Veenhuysen oorkondt, dat de markegenooten van Eden getuigenverklaringen vorderden omtrent de vraag, of het veen en moerland ten noorden en noordwesten van Eeden altijd door de ingezetenen vrijelijk is gebruikt en of dit in de Drenthe is gelegen, welk land thans tegen hun wil door WYGBOLT VAN EWSSUM wordt begreppeld. Fragment (Inv. No. 293 (afd. Limieten)).
146 HAKO HENRYCKSOON schulte te Norch en Veenhuyssen oorkondt, dat hij op verzoek van de markegenooten van Eeden de afpaling in de marke van Eden door WYGBOLT VAN EWSSUM c.s. heeft te niet gedaan en dat zij uitdrukkelijk verklaarden, nimmer een voet veld of veen of eene afpaling aan W.v. E. te hebben toegestaan en nimmer te zijn aangesproken door W. v E. vóór 1575. Actum Eeden, op sunte Antonius dach anno XVC LXXVI.
Oorspr. (Inv. No. 293 (afd. Limieten)) op papier. Met onderteekening door den schulte en (2) keurnooten.
Afschrift (16de eeuw) (Inv. No. 293 (afd. Limieten)) op papier.
147 WILHELM prins VAN ORAENGIËN, graaf VAN NASSAU enz, gouverneur van Brabanth, Hollandt, Zeelandt, Vrieslandt en Vtrecht, stadhouder-generaal van Zijne Hoogheid, bericht bepaaldelijk allen militairen, dat hij de dingspelen en dorpen van 't land van de Drente, die door ROELOFF DE LANGE "in verdinge gebracht" zijn en daarom contribueeren aan de generaliteit, in zijne bescherming neemt tegen allen overlast als brandschatting, roof enz., en dat hij daarom hun verbiedt de inwoners en 't hunne overlast aan te doen; doch op uitdrukkelijke voorwaarde dat genoemde inwoners hun aandeel in de contributiën aan de generaliteit opbrengen. Welk een en ander in acht moet worden genomen op vertoon van deze sauvegarde of een door een van 's prinsen secretarissen gewaarmerkt afschrift.
Aldus gedaen tot Amsterledam, den XIIIen Junij des jaers XVC ende eenentachtentich.
Afschrift (16de eeuw) (Inv. No. 1226 (afd. Varia)), op papier, gewaarmerkt door den landschrijver van Drente HEYMRICH VAN ROSSUM. - Het oorspronkelijke stuk was geschreven op perkament en voorzien van het opgedrukt "placcaet-segel" van den prins; het was geteekend "GUILLE. DE NASSAU" en "bij bevele van zijnder excellencie, JOHAN VAN BERLICOM".
148 FRANTZ VAN VERDUGO, gecommitteerde van den koning van Hispaniën "over de gouvernementen" en tevens krijgsoverste van Vrieslandt, Ouerijssel, Groningen, Lingen, Drenthe en 't graafschap Zutphen, geeft op verzoek van gedeputeerden der ridderschap en 't "alinge landtschaft" van Drenthe vidimus van 2 privilegebrieven:
1. d.d. 1344, vicesima octava mensis Octobris, van JOHAN VAN VERNENBURCH, bisschop te Traiectum (zie regest No. 44);
2. d d. 1384, des Saterdages nae Allen Godts Hilligen dach, van FFLORENTS VAN WEUELICHOUE, bisschop te Utrecht (zie regest No. 68);
daar deze brieven kwalijk leesbaar zijn en 't meer zullen worden en hij q.q. 't land van Drenthe wil handhaven bij zijne privileges.
In den jare naer Christi onses Salichmakers geboerte duijsent vijffhondert vier ende tachtentich, den veerthienden dach des maents Maij.
Oorspr. (Inv. No. 182 (afd. Privileges)). Met onderteekening van FRANÇOIS DE VERDUGO en het geschonden "Cor. Mat. insegel van den camer toe Groningen" in roode was.
149 De Raden van State, gecommitteerd tot der regeering der Geünieerde Nederlandsche provinciën aan de oostzijde der Maas, verleenen vrijgeleide aan de ingezetenen van Dieuer-dinxpel en 't kerspel Zuytwolde, mits zij de overeengekomen som geregeld maandelijks betalen aan HERMAN GERSS, geene correspondentie houden met den vijand, en niet de Swarte-sluys gebruiken doch hunne benoodigdheden halen uit bevriende steden.
Gegeven tot Vtrecht, onder onsen cachette, den eersten January XVC vyffentachtich stylo novo.
Oorspr. (Inv. No. 1226 (afd. Varia)). Met onder een papieren ruit opgedrukt zegel.
150 ROBERT graaf van Leijcester, "bannderheere" van Denbigh, luitenant van de koningin van Engelandt, gouverneur en kapitein-generaal der Vereenichde Nederlandtsche provinciën, verlengt, - in strijd met zijn plakkaat d.d. 5 Juli te voren, bevelende cassatie van alle sauvegarden en verwoesting van het platteland, - op advies van den Raad van State, de sauvegarde verleend aan de kerspelen en de daaronder behoorende dorpen in 't landschap Drente, die de maandelijksche contributie opbrengen voor de "gemeene sake"; - en beveelt allen militairen in dienst der koningin en onder zijne bevelen, zich daarnaar te gedragen. Met bepaling, dat authentiek afschrift dezer sauvegarde de kracht zal hebben van 't oorspronkelijke stuk.
Gegeven in 's Grauenhage, den lesten July XVC zessentachtentich.
Oorspr. (Inv. No. 1226 (afd. Varia)) op papier, - met onder een papieren ruit opgedrukt zegel van den Raad van State, onderteekening door R. Leycester, visie door BARDESIUS, en uitgegeven ter ordonnantie van Syne Excellencie, J. VAN LANGEN".
151 PHILIPPES, koning van Castilliën enz., heer van Vrieslandt enz., stelt, in overleg met den hertog van Parme en Plaisance, als stadhouder, gouverneur en kapitein-generaal "in dese onse Nederlanden van herwaertz-ouere", FRANÇOIS VAN VERDUGO, overste en "couronnel" van een regiment Walsche knechten en kapitein van "een bende lichte peerden-lanssruiteren", aan tot stadhouder-generaal van 't land van Drenthe en superintendent van Wedde en Westerwollingen-landt; met opdracht om bepaald genoemde zaken te behartigen en zich verder te gedragen naar de instructiën door den koning vastgesteld of alsnog vast te stellen; en dat op den reeds aan den koning afgelegden eed. Met bevel aan autoriteiten en inwoners van Ouerijssel, stad en "ommeligghen" van Groeningen, Drenthe, Wedde en Westerwollingher-landt, genoemden FRANÇOIS VAN VERDUGO als zoodanig te erkennen en de hem toekomende rechten enz. te doen genieten.
Gegeven tot Brussel, den thiensten dach van October int jaer ons Heren duysent vijffhondert zevenentachtentich, van onsen rijcken te weten van Naples en Hierusalem 't XXXIIIIe, van Castilliën, Arragon, Siciliën ende andere 't XXXIIe, ende van Portugal 't VIIIe.
Afschrift (Inv. No. 1244 (afd. Varia)) in een vidimus d.d. 11 Januari 1589 (regest No. 153).
Afschrift (Inv. No. 1246 (afd. Varia)), d.d.c. 1615 naar het hiervoor genoemd vidimus.
152 P. EEMSKERCK verklaart, dat - krachtens de machtiging d d. 1 Juli 1585 door den prins van Parma, luitenant-gouverneur en kapitein-generaal, verleend op den president van Vrieslant IGRAM VAN ACHELEN, - FRANÇOIS VAN VERDUGO op 16 October d.a.v. (1587) den eed als stadhouder en kapitein-generaal van 't land van Drenthe heeft afgelegd in handen van dien president, waarvan de acte is gesteld in dorso eener andere algemeene commissie d.d. 1 Juli 1585 betreffende "de gouvernementen" van Vrieslandt, Groningen, Ommelanden en Lingen. Actum Groningen, den XXII Decembris 1587.
Afschrift (Inv. No. 1244 (afd. Varia)), ia een vidimus d.d. 11 Januari 1589 (regest No. 153).
153 Stadhouder en hoofdmannen van de stad en de Ommelanden van Groningen van wege den koning van Spangiën etc. als hertog van Brabant, graaf van Hollant en erfheer der gezegde stad en Ommelanden, erkennen te hebben gezien en gelezen de acte van aanstelling d.d. den thiensten dach van October int jaer ons Heren 1587, door koning PHILIPS van FRANÇOIS VAN VERDUGO tot stadhouder en kapitein-generaal van Drente (zie regest No. 151), waarop in dorso was geschreven eene verklaring van zijne eedsaflegging d.d. 22 December 1587 (zie regest No. 152). In den jaere ons Heren duysent vijffhondert negen ende tachtentich den elfften lannuarij.
Oorspr. (Inv. No. 1244 (afd. Varia)). Het groot-zegel van stadhouder en hoofdmannen "van wegen Cor. Mat." is verloren. Afschrift (Inv. No. 1246 (afd. Varia)) d.d.c. 1615.
154 De ingezetenen van 't landschap Drente (bepaaldelijk die van Nodervelt, Rolderdrinckspil, Anloe, Gieten en Zuijdtlaren), met pater en convent van 't Geestelijcke Maechden-clooster, procurator van't Begunste Collegie en de andere hospitaal-meesters der gasthuizen te Groeninghen en alle burgers aldaar, die onroerend goed in Drente bezitten, herinneren den koning eraan, dat zij reeds vroeger hebben gewezen op de onmogelijkheid voor hen door de verwoesting van't land om de domein-pachten te betalen, en verzochten hun die kwijt te schelden; dat de tijd voor de "atterminatiën", daarop door hem toegestaan, ten einde loopt en de rentmeester der domeinen tegen hen wil optreden; dat dit onbillijk is, waar zij reeds zoozeer uitgeput zijn; waarom zij voor de laatste maal vragen eene bepaling, dat er geen domeinpacht zal worden betaald van landen, die nog "vogelvry" liggen of over den tijd dat zij alzoo lagen; met verder verzoek om geen domeinpacht te heffen van wie contributie aan den koning betaalde, óf in elk geval niet meer van de ingezetenen te vorderen dan de rentmeester aan den koning voor ieder mud moet verantwoorden, óf anders hen tot niet meer dan 2 stuivers per mud rogge voor den rentmeester te verplichten.
Afschrift (Inv. No. 679 (afd. Varia)), in een vidimus d.d. 21 Februari 1592 (regest No. 156).
155 "Die van de finantijen ons heeren des coninx" verklaren op het request van die van Drente (zie regest No. 154), dat zij geene kwijtschelding mogen doen volgens het plakkaat d.d. 31 October 1587, doch goedvinden dat van de bebouwde landen, totdat alle achterstal ten volle is voldaan, telken jare 2 jaar pacht zal worden betaald, 't mud rogge tegen 28, de gerst tegen 22 en de haver tegen 14 stuivers, en dat van de onbebouwde landen gelijke tax zal worden betaald, wanneer zij weder in bebouwing zijn gebracht; - met bevel op den rentmeester FIEGO FRITEMA zich daarnaar te gedragen.
Gedaen te Bruessele ten bureele van de voerss. finantijen, den XVen Decembris XVC eenentnegentich.
Afschrift (Inv. No. 679 (afd. Varia)), in een vidimus d.d. 21 Februari 1592 (regest No. 156).
156 Stadhouder en hoofdmannen der stad en Ommelanden van Groningen geven vidimus van een request van de ingezetenen van 't landschap Drente en de kloosters, gasthuizen en burgers te Groeninghen, die onroerend goed in Drente bezitten, aan den koning om kwijtschelding en vermindering der achterstallen van domeinpachten (zie regest No. 154) en van de daarop door den raad van financiën gestelde apostille d.d. 15 December 1591, waarbij eene afbetaling in termijnen wordt toegestaan (zie regest No. 155). In den jaere ons Heren dusent vijffhondert twee ende tnegentich den eenentwintichsten Februarij.
Oorspr. (Inv. No. 679 (afd. Varia)). Met het "ampts groote segell van stadhouder en hoofdmannen in roode was.
157 De "Cor. Mats. secretariën" POPCO EVERARDY en P. VAN MAERHUSEN verklaren, dat zij het "principale" request met apostille, opgenomen in "desen binnengescreven vidimusbreefi" (zie regesten Nos. 154 - 156) ten verzoeke van den raad der stad Groningen en op verlangen van die van de Drenthe, ten bevele van 's konings luitenant en hoofdmannen, aan 's konings rentmeester FEYCKO VAN FRYTAMA in zijne woning hebben getoond, die het heeft behouden.
Actum Groningen, den XXIIII February anno XVC twe ende tnegentich.
Oorspr. (Inv. No. 679 (afd. Varia)). Geschreven in dorso van het genoemd request.
Aanvulling Oude Staten Archieven
laatste wijziging 23-02-2023
4.430 beschreven archiefstukken
1.016 gedigitaliseerd
totaal 99.920 bestanden

Kenmerken

Datering:
1344-1815
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0001 Oude Staten archieven, 1344-1815
VERKORT:
NL-AsnDA, 0001
Categorie:
laatste wijziging 23-02-2023
4.430 beschreven archiefstukken
1.016 gedigitaliseerd
totaal 99.920 bestanden