Uw zoekacties: Koninklijke Nederlandse Papierfabriek (KNP) NV te Maastricht...

EAN_0903 Koninklijke Nederlandse Papierfabriek (KNP) NV te Maastricht, (1844) 1851-1942 (na 1950) ( Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL) )

beacon
 
 
Introductie
Korte geschiedenis
Inhoud
Literatuur
Inleiding
Voorwoord
Historische inleiding
Geschiedenis van het archief
Verantwoording van de inventaris
EAN_0903 Koninklijke Nederlandse Papierfabriek (KNP) NV te Maastricht, (1844) 1851-1942 (na 1950)
1. Inleiding
Verantwoording van de inventaris
Reeds na een globaal onderzoek van de aanwezige stukken bleek dat het uitvoerbaar was, daarin een zodanige ordening aan te brengen dat daaruit een zo gaaf mogelijk beeld van structuur, functie en organisatie van de onderneming naar voren kwam, in de bestuursorganen en administratieve zowel als productieafdelingen. Het voorhanden zijn van een aantal waardevolle documenten en aanwijzigingen die de diverse archiefbestanddelen loslieten hebben mede dit streven tot een aanvaardbaar einde gebracht, dit ondanks het fragmentarisch karakter van vele series en reeksen.De belangrijkste gegevens voor de kennis van het archief liggen opgesloten in de omschrijving van verantwoordelijkheid en werkzaamheden van de bestuursorganen in de oprichtingsakte en in de statuten van de commanditaire vennootschap en van de naamloze vennootschap. Op grond van deze bepalingen construeerden wij een hoofdstuk voor het archief van de Raad van Bestuur met de Algemene Raad en de Raad van Commissarissen (in de begintijd van de onderneming Raad van Toezicht genaamd,) waarin de stukken betreffende de handelingen van deze organen werden ondergebracht. In dezelfde afdeling ruimden wij als hoofdstuk II een plaats in voor de stukken betreffende handelingen, waarvan de uitvoering door de Raad van Bestuur werd gedelegeerd aan de directie.
De directie werd bij de verrichting van de aan haar gedelegeerde werkzaamheden bijgestaan door een aantal deskundigen voor bedrijfsfinanciën, boekhouding, verkopen, inkopen, personeelszorg en lonen, werkzaamheden die zeker tot 1933 gecentraliseerd plaatsvonden op het `Bureau Central'. Er zijn tal van stukken die deze zienswijze van de administratieve organisatie van die tijd bevestigen. Allereerst de diverse instructies voor de werkzaamheden, die o.m. woordelijk stellen dat zowel de grondstoffenadministratie als de behandeling van de papierbestellingen op het `Bureau Central' moeten worden bijgehouden.
Ook het feit dat stukken betreffende de ziekteverzekering en rapporten betreffende `Mouvement des Pro-Duits fabriquès' door dezelfde hand geschreven werden wijst in die richting. Dat deze organisatie tot ongeveer 1933-1934 heeft standgehouden wordt o.m. bevestigd door een inventaris van roerende goederen van 1926 - 1932 die betrekking heeft op Bureau Directeur, Bureau Vente, Bureau Commercial... enz. De werkzaamheden van het bureau zijn dan onderscheiden niet gescheiden. Na de komst van Ir. Léon Lhoest II in 1933 neemt de reorganisatie van alle afdelingen een aanvang. Deze reorganisatie kwam neer op splitsing van bestaande afdelingen en in het leven roepen van nieuwe afdelingen, bijvoorbeeld een laboratorium en later de afdeling Ontwikkeling. Deze reorganisatie is voor de inventarisator de beweegreden geweest de cesuur te laten vallen in 1933.
In de reeds eerder geciteerde instructies voor het `Bureau Central' is er zijdelings sprake van een afdeling waar de uitvoering van de orders werd bijgehouden: `het Bureau de Fabrication'. Over de activiteiten van dit bureau zijn te weinig stukken bewaard gebleven om daarvan een omvattende indruk te krijgen en weergeven. In ieder geval maakte het `bulletin de fabrication' en het `bulletin... pour machine' deel uit van het archief van deze afdeling. `Het Reglement der dagelijkse werkzaamheden van den opzichter der Verschietzaal' is het enige doch waardevolle stuk dat er omtrent de afwerking in het archief te vinden is.
Er komen in deze inventaris bepaalde stukken voor, die per definitie geen archiefstuk zijn. Zij zijn evenwel in de inventaris opgenomen vanwege hen voor de bedrijfsgeschiedenis ongekende betekenis, namelijk: eerste afdeling, hoofdstuk II, paragraaf H.b. persoonlijke collecties en paragraaf H.c. rapporten, maar vooral tweede afdeling, hoofdstuk I, Paragraaf C. Overzichten, uittreksels en statistieken.
Resumerend kan men stellen dat de organisatie van het bedrijf uit de periode 1860 - 1933 een ongecompliceerde was en in hoofdzaak opgebouwd was uit de elementen: 1e Algemene en dagelijkse leiding; 2e Administratie; 3e Productie (met hulp- en nevenafdelingen). Een organisatie zonder enige staffunctie, die zich reeds in de jaren na 1920, gezien de economische en technische omstandigheden binnen en buiten de onderneming en de algemene politieke omstandigheden, welke zich in de loop van de voorbije jaren snel hadden gewijzigd, als totaal ongeschikt had doen voelen voor het bereiken van het gestelde doel: `de exploitatie en de uitbreiding der inrichting omschreven... (enz.) en over het algemeen de vervaardiging van en de handel in papier van alle soorten, alsmede alles wat tot die industrie behoort'.
De bedrijfsorganisatie zoals deze gegroeid is uit de in 1934 op gang gekomen reorganisatie en sindsdien nimmer tot rust is gekomen, heeft ook aan vorming en ordening van het bedrijfsarchief bijzondere eisen gesteld. De bestudering daarvan moet hier uiteraard buiten beschouwing blijven.
Het archief van de onderneming uit de periode 1860 - 1933 is door de directie openbaar gesteld voor wetenschappelijk historisch bezoek. Het geheel, uitgezonderd een aantal notariële akten, welke om veiligheidsredenen worden bewaard in een kluis, is sinds 1959 ondergebracht in de daarvoor gebouwde archiefbewaarplaats.
Rest ons nog onze waardering kenbaar te maken voor Mevrouw M. Oomen-Ceelen, die het vele en lastige typewerk heeft verricht en voor de heer A. Oomen, die de noodzakelijke assistentie verleende bij het zogenaamde `tegenlezen' en bij de materiële afwerking van de inventarisatie.

De inventarisator

In 2016 is de inventaris van het archief gedigitaliseerd en het hele archief opnieuw materieel verzorgd. Daarbij is een klein nog niet beschreven archieffragment aangetroffen. Deze is daarom beschreven in de rubriek "Aanvulling 2016". De stukken zijn binnen die rubriek verder niet geordend. Een tiental moeilijk te interpreteren beschrijvingen is tegelijkertijd vereenvoudigd.
Gebruikershandleiding

Kenmerken

Datering:
(1844) 1851-1942 (na 1950)
Omvang m1:
9,62 meter
Inventaris:
Inventaris van het archief van Koninklijke Nederlandse Papierfabriek (KNP) NV te Maastricht
Auteur:
J.O.J. Schils en Dirk van de Leemput