Uw zoekacties: Klei-industrie in Tegelen (Tegula en voorgangers Canoy-Herfk...

EAN_0853 Klei-industrie in Tegelen (Tegula en voorgangers Canoy-Herfkens, Russel-Tiglia, Tiglia, Alfred Russel), 1880-1986 ( Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL) )

beacon
 
 
Introductie
Korte geschiedenis
Inhoud
Literatuur
Inleiding
Historische inleiding
NV Canoy-Herfkens Steenfabrieken te Tegelen en Venlo, Kleiwarenfabriek Alfred Russel NV en NV Russel-Tiglia Kleiwarenfabrieken te Tegelen en voorgangers
EAN_0853 Klei-industrie in Tegelen (Tegula en voorgangers Canoy-Herfkens, Russel-Tiglia, Tiglia, Alfred Russel), 1880-1986
1. Inleiding
Historische inleiding
NV Canoy-Herfkens Steenfabrieken te Tegelen en Venlo, Kleiwarenfabriek Alfred Russel NV en NV Russel-Tiglia Kleiwarenfabrieken te Tegelen en voorgangers
Rond 1880 waren ruim 25 steen- en pannenfabriekjes in en rond Tegelen in bedrijf. De Canoy-Herfkens Steenfabrieken te Venlo werden in 1880 opgericht. De steenfabriek van Alfred Russel was met zekerheid vanaf 1885 in bedrijf. De grondstof voor de steenproductie, leem, werd dichtbij gevonden. De directie van Canoy-Herfkens had van een particuliere grondeigenaar uit Venlo de vergunning verkregen om zogenaamd tigchelleem te delven uit percelen grond (circa 6 hectare) in Onder-Maasveld te Tegelen. Aanvankelijk werden er profiel-, gevel- en radiale stenen voor ronde schoorstenen gefabriceerd en daarnaast gresbuizen. Door tientallen bedrijfjes (pannesjops) in Tegelen werden rond 1880-1890 dakpannen in vele vormen en modellen gefabriceerd. In 1890 bedroegen de producties van alle kleiwarenfabrieken in Tegelen bijna tien miljoen dakpannen en ongeveer tien miljoen stenen.
De NV Steenfabrieken Canoy-Herfkens bestonden uit de steenfabrieken de Drie Kronen te Tegelen en 't Ven te Venlo. De NV Tiglia Stoomfabriek van Kleiwaren te Tegelen, opgericht in 1901 en de NV Alfred Russel te Tegelen, opgericht in 1924 fuseerden in 1935 tot de NV Russel-Tiglia Kleiwarenfabrieken en dit bedrijf zou tot de volgende fusie in 1966 blijven bestaan. In 1935 fabriceerden de beide fuserende bedrijven bakstenen. Het bedrijf Russel bleef dit doen, terwijl het bedrijf Tiglia een dakpannenfabriek werd. De jaarproductie bedroeg al snel circa vijf miljoen blauwe en circa tien miljoen rode dakpannen. In de oorlogsjaren 1940-1945 werden er geleidelijk bedrijfsonderdelen stopgezet, terwijl de afdeling sierkeramiek, die halverwege de jaren 1930 kleinschalig begonnen was, juist floreerde. Hier werden onder andere de margrietbroches van keramiek vervaardigd, die als teken van lijdelijk verzet gedragen werden.
Bijna veertig jaar, tot aan zijn pensionering op 1 januari 1964, was A.V.H.G. Goossens technisch directeur geweest van de NV Russel-Tiglia Kleiwarenfabrieken. Hij was begonnen kort na 1916 bij de steenfabriek van Alfred Russel. Alfred Russel, zijn zoon Frans en George Goossens, die inmiddels de schoonzoon van Alfred was, vormden vanaf december 1924 de directie van de nieuw opgerichtte NV Alfred Russel. Goossens was het, die rond 1935 het keramische atelier oprichtte-zie hierboven-en waar talentvolle,jonge medewerkers, onder leiding van een bekwame leermeester, de kunst van het pottenbakken uitoefenden. Diverse Limburgse kunstenaars, zoals Jac Bongaerts, Suzanne Nicolas, René Smeets en Frans Timmermans hebben er de basis voor hun kunstenaarsschap gelegd. Tot in de jaren 1960 werd er in dit atelier sieraardewerk vervaardigd. Directeur Goossens is op vele gebieden van culturele vorming voor de werknemers van NV Tegula actief geweest.
In het begin van de Tweede Wereldoorlog kwam er bij de NV Russel-Tiglia Kleiwarenfabriek een ondergedoken journalist werken, J. Bechtold, die een aanstelling kreeg als sociaal-cultureel leider. In deze functie vroeg hij bijzondere aandacht voor de verhouding tussen ondernemer en werknemers.
In november 1941 start er een overlegorgaan tussen de directie en een vertegenwoordiging van de werknemers, de zogenoemde ondernemingskern. Er kwam eveneens een Fonds Bijzondere Noden, waarin zowel de directie als het personeel een gelijk deel aan gelden stortten. De ondernemingskern, de eerste in Tegelen, is de voorloper van de na-oorlogse ondernemingsraad. Na de oorlog kwamen de bedrijven snel weer goed op gang en er volgde dankzij de wederopbouwactiviteiten een periode van grote bloei.
De onderzoeker wordt overigens aangeraden eveneens het archief en de collecties van de familie van Basten Batenburg, EAN 955, te raadplegen in verband met de belangen van de familie in de NV Tiglia Stoomfabriek van Kleiwaren te Tegelen en navolgers.
Tegula BV, voorheen NV Tegula
Geschiedenis van de archieven

Kenmerken

Datering:
1880-1986
Omvang m1:
21,75 meter
Inventaris:
Inventaris van het archief van Klei-industrie in Tegelen (Tegula en voorgangers Canoy-Herfkens, Russel-Tiglia, Tiglia, Alfred Russel)
Auteur:
P.A.A.B. Arnold, X.A.G.M. Cerfontein, C. Lit en W.A.A. Mes