Het archief is in zijn geheel openbaar.

De Pools-joodse avonturier Siegfried Wreszynski (1893-1954) belandde eind jaren dertig in Nederland en slaagde er door een mengeling van charme, bluf en bedrog in de Amsterdamsche Bank de verbluffende somma van 20 miljoen gulden afhandig te maken. In april 1939 stond Wreszynski terecht wegens twee kleinere oplichterijtjes. Hij werd veroordeeld tot twee jaar met aftrek van voorarrest. De voor miljoenen getilde Amsterdamsche Bank diende, ondanks een hartstochtelijk pleidooi van de officier van justitie, geen aanklacht in. Alleen de bankdirecteur Van Nierop moest het veld ruimen; verder werd 'de grootste bankoplichting in de Nederlandse geschiedenis' in de doofpot gestopt.
Nadat Wreszynski in 1941 uit de gevangenis werd ontslagen, werd hij al snel opgepakt en naar Westerbork gestuurd. Maar in juli 1942 slaagde hij erin te ontsnappen, waarschijnlijk op een verlofpasje, en in Amsterdam een onderduikadres te vinden. Daar hing het gastgezin aan zijn lippen als hij vertelde over zijn contacten aan het Engelse hof, zijn wereldreizen en over de haute finance. Hij stuurde er zelfs iemand op uit om bij een dure herenmodezaak een nieuw kostuum te laten maken. 'Een prachtig blauw kostuum van driehonderddertig gulden', aldus de betrokkene. 'En dat in die tijd! Ik droeg een pak dat nooit meer dan vijfentwintig gulden kostte.' Ook maakte hij zich, nota bene als onderduiker, opnieuw aan oplichting schuldig, bijvoorbeeld door familieleden van gevangen verzetsstrijders te beloven dat hij hun zonen vrij kon kopen. Toen hij in 1950 hiervoor terecht stond, werd Wreszynski door de openbaar aanklager 'een gewetenloze handelaar in mensenlevens' genoemd. Hij kreeg vier jaar zonder aftrek. Kort nadat hij in 1954 vrijkwam, is de zwendelaar gestorven. In 1993 verscheen het boek van Igor Cornelisse: Opkomst en ondergang van een onweerstaanbare oplichter. Siegfried Wreszynski (1893-1954). Een zedenschets (Amsterdam : Arbeiderspers, 1993).

aanvraaginstructie

Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: collectie 248-A2456, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken