281 Leeuw, A.J. van der ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
281
Leeuw, A.J. van der
Openbaarheid
Het archief is in zijn geheel beperkt openbaar. Het is slechts raadpleegbaar na verkregen schriftelijke toestemming van de directeur van het NIOD. Onderzoekers kunnen zich daartoe schriftelijk wenden tot de directeur van het NIOD.
laatste wijziging 23-12-2022
376 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inleiding
laatste wijziging 23-12-2022
376 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Geschiedenis
A.J. (Hans) van der Leeuw was zoon Gerard van der Leeuw die in het eerste naoorlogse kabinet minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen was. Hij studeerde scheikunde maar maakte zijn studie niet af. Tijdens de bezetting was Van der Leeuw betrokken bij de oprichting van het illegale landelijke studentenverzet en de illegale uitgave De Ploeg. Na de oorlog maakte hij onderdeel uit van de Commissie voor de Perszuivering. In 1948 trad hij als wetenschappelijk medewerker in dienst van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, waar hij zou opklimmen tot adjunct-directeur. Zijn broer R.J. (Rein) van der Leeuw was in de periode 1 juli 1974 tot 1 januari 1986 directeur van het IISG.
Van der Leeuw verleende ondersteuning bij de opsporing van oorlogsmisdadigers en kwam daarbij onder meer in contact met Simon Wiesenthal. Daarnaast bemiddelde hij bij het aanvragen van schadeloosstellingen bij de West-Duitse staat. Dit gedeelte van zijn werkarchief sluit nauw aan bij het archief van het Sieradencomité. Zijn werkzaamheden illustreren de maatschappelijke betrokkenheid van oorlogsdocumentatie bij het naoorlogse rechtsherstel. Van der Leeuw kreeg grote bekendheid door zijn onderzoek naar de van collaboratie verdachte Friedrich Weinreb. Samen met zijn chef Loe de Jong onderzocht hij ook de affaires rond de kunstverzamelaar Pieter Menten en de ARP-politicus Willem Aantjes.
In 2003 overleed A.J. van der Leeuw op 84-jarige leeftijd.
laatste wijziging 23-12-2022
376 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 281, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 281, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
1. Oorlogsmisdrijven
1.2. Onderzoek naar Pieter Menten
281 Leeuw, A.J. van der
Inventaris
1. Oorlogsmisdrijven
1.2.
Onderzoek naar Pieter Menten
laatste wijziging 10-11-2016
Pieter Nicolaas Menten (1899-1987) vestigde zich in 1920 als zakenman in Polen. In 1941 nam hij als SS-Hauptscharführer deel aan massa-executies onder de bevolking van het Poolse dorp Podhorodce. In 1943 vestigde hij zich in Nederland. Na de oorlog werd hij berecht op verdenking van collaboratie en vreemde krijgsdienst en, daar toen in Nederland nog niets bekend was over zijn deelname aan de massamoord, tot een relatief milde straf veroordeeld. In 1976 kwam de zaak opnieuw aan het licht en dat leidde tot een politieke affaire. Menten stond voor een tweede maal terecht en tegelijkertijd verrichtte een onafhankelijke commissie onderzoek naar het opsporings- en vervolgingsbeleid inzake Menten vanaf 1945 tot 1976. Menten werd in 1980 alsnog veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar en een geldboete. De commissie concludeerde in haar in september 1979 gepresenteerde rapport dat bij het beleid ambtelijke vergissingen en fouten waren gemaakt, maar van veronderstelde protectie en chantage geen bewijs kon worden gevonden.
Zie ook collectie 461, Proces Menten en de biografie van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis.
Zie ook collectie 461, Proces Menten en de biografie van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis.
laatste wijziging 23-12-2022
376 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Concordans
laatste wijziging 23-12-2022
376 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Kenmerken
over het archief:
De collectie bevat documenten met betrekking tot de activiteiten van A.J. van der Leeuw voor de Stichting Sieraden-Comité (archief 197 j), voor het aanvragen van schadeloosstellingen in het kader van de Bundesrückerstattungsgesetz en voor de opsporing van oorlogsmisdadigers.
Openbaar vanaf:
01-01-27
Soort:
Collectie
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen schriftelijke toestemming van de directeur van het NIOD. Onderzoekers kunnen zich daartoe schriftelijk wenden tot de directeur van het NIOD.
Omvang:
9 meter (375 inventarisnummers)
Status:
NIOD-KNAW collectie
Trefwoorden:
Categorie:
Zie ook:
laatste wijziging 23-12-2022
376 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand