Uw zoekacties: Dossier - Artsenverzet

249-0064 Dossier - Artsenverzet ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

  • Kenmerken van het archief
  • Inleiding op het archief
  • Inventaris of plaatsingslijst
  • Eventueel bijlagen

    • De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

    De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

    De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

    Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

    beacon
     
     
    Naar boven om te zoeken
    249-0064   Dossier - Artsenverzet
    Openbaarheid
    Het archief is in zijn geheel beperkt openbaar. Het is slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
    laatste wijziging 23-12-2019
    40 beschreven archiefstukken
    Inventaris
    aanvraaginstructie
    Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
    onder vermelding van: collectie 249-0064, inv.no. ...
    Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
    links naast de beschrijving van de stukken
    a1 Manifest over de door Seyss-Inquart bevolen aanwijzing van een vertegenwoordiger van het Medisch Front der NSB in het hoofdbestuur van de Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst, juni 1941 - juni 1945.
    a2 Enkele brieven en circulaires inzake de van Duitse zijde voorgenomen maatregelen met betrekking tot de Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst en de door het hoofdbestuur van de Maatschappij daartegenover aangenomen houding met enkele opwekkingen om als lid van de Maatschappij te bedanken, zonder datum.
    a3 Tekst van een brief, door 4261 Nederlandse artsen aangeboden aan de Rijkscommissarie en Christiansen betreffende de door de Rijkscommissaris aangekondigde artsenverordening, zonder datum.
    a4 Enkele circulaires inzake het verzet der artsen tegen de Nederlandsche Artsenkamer. Juridische beschouwing over de door de artsen aan te nemen houding tegenover dit instituut en over het neerleggen van bevoegdheid en titel van arts als strijdmiddel tegen inschakeling bij de artsenkamer, zonder datum.
    a5 Circulaire van het departement van Sociale Zaken betreffende het afstand doen van de bevoegdheid tot uitoefening van het beroep van arts, zonder datum.
    a6 Tekst van de Reichsärzteordnung, zoals die in Duitsland is ingevoerd, zonder datum.
    a7 Tekst van een brief van de Nederlandse artsen aan de Commissaris voor Bestuur en Justitie, Wimmer. Een protest tegen de maatregelen, genomen tegenover artsen die medewerking aan maatregelen van Duitse zijde hebben geweigerd, zonder datum.
    a8 Brief van 23 juni 1943, door de Nederlandse artsen gezonden aan de Rijkscommissaris betreffende bevoegdheid der artsen om titel of beroep neer te leggen en het gedwongen lidmaatschap van de Nederlandsche Artsenkamer, zonder datum.
    a9 Brief van 3 juni 1943, door de Nederlandse artsen gezonden aan de Rijkscommissaris betreffende de gezondheidstoestand van het Nederlandse volk in verband met de onvoldoende voeding, zonder datum.
    a10 Tekst van een brief van de Nederlandse artsen aan de Rijkscommissaris (vermoedelijk verzonden omstreeks einde 1944/begin 1945). Een protest tegen de inbreuk op de zelfstandigheid van het Nederlandse Rode Kruis, het voedseltekort, de inschakeling van Nederlandse mannen in de Duitse oorlogsorganisatie, de onvoldoende verzorging van de tewerkgestelde arbeiders enzovoorts, zonder datum.
    a11 Verslag van het artsenverzet van juni 1941 tot omstreeks oktober 1943, waarin onder meer opgenomen teksten van de door de artsen verzonden brieven aan de Rijkscommissaris. Beschrijft voorts de door de artsen gevoerde strijd om de ziekenfondsen en de door het Medisch Contact aan de artsen gegeven adviezen met betrekking tot de arbeidsinzet en de toepassing van het internationaal recht ten aanzien van door de artsen aan de Duitsers te verlenen diensten, zonder datum.
    a12 Verslag van het artsenverzet vanaf oktober 1943 tot midden september 1944. Beschrijft de door de artsen aangenomen houding inzake de ziekenfondsen, de uitzending van artsen naar Duitsland, de strijd om de handhaving van het beroepsgeheim, de medewerking aan door de Duitsers gehouden razzia's in verband met de toenemende verbreiding van geslachtsziekten, zonder datum.
    a13 Een door de Ambtenaar van de Burgerlijke stand van Bussum gedaan verzoek om afgifte van een verklaring van overlijden uit de tijd, dat de artsen afstand hadden gedaan van titel en bevoegdheid, zonder datum.
    a14 Tekst van een brief (vermoedelijk gedeeltelijk) van de voorzitter van de Christelijke Vereeniging tot Verpleging van lijders aan vallende ziekte aan de districtscommissaris voor niet- commerciële vereenigingen betreffende het opnieuw aanstellen van de heren Kroon en Vermeer in dienst der vereniging, zonder datum.
    a15 Niet-geadresseerde brief van een verpleegster uit het Academisch Ziekenhuis te Utrecht inzake door het personeel van het ziekenhuis in te vullen vragenlijsten en een daartegen ondernomen actie, zonder datum.
    a16 Bundel circulaires, niet gedateerd, aan de Nederlandse artsen. Betreft onder meer behandeling van leden van de Duitse Weermacht, de houding der artsen tegenover het PTT- ziekenfonds, verslag van een bespreking met Wimmer en Reuter over de ziekenfondsen en over de inschakeling van Nederlandse artsen bij de medische verzorging van Nederlandse arbeiders in Duitsland, de zwijgplicht der artsen, de wegvoering van Joodse patiënten uit inrichtingen, de controle op zieke arbeiders door Nederlandse artsen, toepassing van de Conventie van Genève van 1929 en van het Landoorlog-reglement, het aanvragen van Ausweise voor de arbeidsinzet en het afgeven van attesten, zonder datum.
    b1 Verslag over het verzet der artsen. (Gedrukt vel papier, waarvan de inhoud gelijkluidend is aan die van een extra-nummer van het Oranje-Bulletin), juni 1941 - juni 1945.
    b2 Protest van een aantal artsen uit Leeuwarden tegen de gedwongen tewerkstelling van burgers op de vliegvelden, zonder datum.
    b3 Aantekeningen van de zenuw-arts G.D.Swanenburg de Veye uit de maanden maart en april 1943 betreffende aansluiting bij de Nederlandsche Artsenkamer. Met enkele ingevulde, en vermoedelijk niet ingediende, aanmeldingsformulieren van de artsenkamer en een aanmaning tot betaling van de contributie der kamer, zonder datum.
    b4 Burgerlijke Medische Dienst Rotterdam-Zuid. Gedrukt blaadje over de oprichting en werkzaamheden van deze dienst, zonder datum.
    b5 Lijstje van tijdens de bezettingsjaren overleden artsen, zonder datum.
    b6 Map met enkele niet-gedateerde stukken betreffende het artsenverzet. Onder meer een verslag van gebeurtenissen rondom de inrichtingen Meer en Bosch, Koningin Emma-kliniek en Bethesda Saredpta en een brief van Nederlandse [...?], zonder datum.
    b7 Rondschrijven van de afdeling Zeeuws-Vlaanderen van de Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst betreffende het bedanken voor het lidmaatschap der Maatschappij door 12 van de 15 leden in Zeeuws-Vlaanderen, 21 augustus 1941 - 23 mei 1944.
    b8 Rondschrijven aan de wijkverpleegsters betreffende de plannen om de Vereniging Het Groene Kruis onder te brengen in de Nederlandsche Volksdienst, zonder datum.
    b9 Rondschrijven aan de chirurg en met een opwekking om niet deel te nemen aan de door de Nederlandsche Vereeniging voor Heelkunde op 1 maart 1942 belegde vergadering, waarop onder meer het woord zal worden gevoerd door de NSB-er D.E. Schouten, zonder datum.
    b10 Brief van de Raad van Beroep voor de Sociale Verzekering aan de leider van de Artsenkamer betreffende het optreden van artsen, die hun bevoegdheid hebben verloren, waaronder vermoedelijk verstaan werden de artsen die weigerden, toe te treden tot de Artsen kamer, zonder datum.
    b11 Rondschrijven van een zestal Nederlandse medici met een opwekking om aan de Rijkscommissaris een verklaring te zenden dat de brief van de Nederlandse artsen van 23 juni 1943 niet de strekking had van enige politieke actie tegen de bezettende macht, zonder datum.
    b12 Brief van de burgemeester van Wassenaar aan dr. W.A. van Schie te Wassenaar betreffende het lichtvaardig afgeven van attesten ten behoeve van personen, die gevorderd worden ten behoeve van de Wehrmacht, zonder datum.
    b13 Estafettebrief van de RK Ziekenverpleging Onze Lieve Vrouwe Gasthuis betreffende het vragen van vrijstelling van arbeidsinzet of krijgsgevangenschap en het verstrekken van gegevens omtrent verplegend personeel in inrichtingen, zonder datum.
    b14 Circulaire van het Nederlandsch Comité van Verplegenden aan de Nederlandse verplegenden, waarin opgeroepen wordt tot verzet in navolging van het verzet der artsen, zonder datum.
    b15 Viertal concepten, afkomstig van de oogarts H.J. Kessler te Wassenaar, te weten a: brief aan de president van de Nederlandsche Artsenkamer, met de mededeling, dat hij aan diens beschikking van 14 december 1941 niet kan voldoen. b: brief aan Dr. F. Reuter over de uitzending van artsen naar Duitsland. c: Uitvoerige juridische motivering van zijn (Kessler's) weigering mede te werken aan de Artsenkamer. d: brief aan de secretaris van de Commissie van Toezicht inzake het Ziekenfondswezen over de verwachte vera ndering in het Staatstoezicht op het Ziekenfondswezen en weigering in dat geval hieraan verdere medewerking te verlenen, 5 februari 1941 - 30 juli 1944.
    249-0064 Dossier - Artsenverzet
    Inventaris
    b15
    Viertal concepten, afkomstig van de oogarts H.J. Kessler te Wassenaar, te weten a: brief aan de president van de Nederlandsche Artsenkamer, met de mededeling, dat hij aan diens beschikking van 14 december 1941 niet kan voldoen. b: brief aan Dr. F. Reuter over de uitzending van artsen naar Duitsland. c: Uitvoerige juridische motivering van zijn (Kessler's) weigering mede te werken aan de Artsenkamer. d: brief aan de secretaris van de Commissie van Toezicht inzake het Ziekenfondswezen over de verwachte vera ndering in het Staatstoezicht op het Ziekenfondswezen en weigering in dat geval hieraan verdere medewerking te verlenen, 5 februari 1941 - 30 juli 1944.
    Organisatie: NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
    laatste wijziging 23-12-2019
    b16 Briefkaart van de Nederlandsche Artsenkamer aan H.J. K., betreffende verschuldigde contributie over 1942, zonder datum.
    b17 Uitvoerige uiteenzetting (niet ondertekend) aan de artsen betreffende de noodzaak het tot nog toe passieve verzet te doen overgaan in actieve weerstand, echter zonder het karakter van sabotage. Voorts een opwekking om medewerking te weigeren aan genazificeerde ziekenfondsen, zonder datum.
    b18 Uitvoerige motivering (niet ondertekend) van de weigering van de Nederlandse artsen mede te werken aan de uitzending naar Duitsland, zonder datum.
    b19 Circulaire van het departement van Sociale Zaken aan artsen, tandartsen enzovoorts, waarin in opdracht van de Rijkscommissaris wordt medegedeeld, dat personen voor wie voor de aanvaarding van hun beroep de eed (gelofte) wordt geëist en die al Jood moeten worden aangemerkt, met ingang van 1 mei 1941 de waarneming van dit beroep moeten beëindigen, met dien verstande dat zij de vrijheid behouden voor Joden werkzaam te zijn. Met het verzoek een desbetreffend formulier (bijgevoegd) aangetekend terug te zenden, zonder datum.
    b20 Brief van A.J. de Kanter, arts te Grave, aan de plaatsvervangend burgemeester aldaar, inhoudende de rechtvaardiging van zijn aanvankelijke weigering aan het verzoek van een in de uniform van NSB of Landwacht geklede persoon, hulp te verlenen [...?], zonder datum.
    b21 Rondschrijven, afkomstig van het "Hoofdkwartier van het Verzet, Dag van Pantellaria", met daarin opgenomen een brief, door Nederlandse artsen gezonden aan de Rijkscommissaris betreffende de slechte gezondheidstoestand van het Nederlandse volk in verband met onvoldoende voeding, zonder datum.
    b22 Enige stukken, waaronder doorslagen van correspondentie, afkomstig van de keel-, neus- en oorarts J.H. Nieuwenhuijsen te Rotterdam, inzake zijn verzet tegen onder meer de wijzigingen in het staatstoezicht op het ziekenfondswezen. Hierbij tevens een (niet gedateerd) verzoek om medewerking ten behoeve van Nieuwenhuijsen, ondertekend door de Raad van Verzet, ca. maart 1943.
    b23 Pamflet, verspreid door het Comité "3", waarin de artsen, met waardering voor hun principiële houding, wordt gewezen op het gevaar, dat hun verzet tegen onder meer de Artsenkamer zou kunnen hebben voor de volksgezondheid, zonder datum.
    b24 Enkele protestbrieven van Nederlandse artsen aan Obermedizinalrat Dr. F. Reuter, hoofd Abteilung Volksgesundheit van het Generalkommissariat, betreffende de uitzending van artsen naar Duitsland, 1 december 1942.
    Zie voor aanvullingen op dit dossier : Dossier nr. 249-A0064 Artsenverzet (aanvullingen)
    laatste wijziging 23-12-2019
    40 beschreven archiefstukken

    Kenmerken

    Openbaarheid:
    Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
    Status:
    Bruikleencollectie Nationaal Archief
    Trefwoorden:
    Categorie:
    Zie ook:
    laatste wijziging 23-12-2019
    40 beschreven archiefstukken